سىعان سيقىرى: ونىڭ قانداي قۇپياسى بار؟
سىعان ايەلىن كوشەدە كەزدەستىرگەن جان ول بال اشۋدى باستاماي تۇرىپ، جانىنان جىلدام ءوتىپ كەتۋگە اسىعادى.
ءبىراز كىدىردىڭ ەكەن، قالتاڭداعى ءاميانىڭنان، موينىڭداعى القاڭنان ايىرىلاسىڭ.
جالپى، الەمدەگى ءاربىر ەكىنشى ادام سىعانداردىڭ قارماعىنا ءىلىنىپ، الدانىپ قالادى ەكەن. ءتىپتى، وزدەرى الدانباسا دا، ولاردىڭ ارباۋىنا تۇسكەن دوستارى، تانىستارى، تۋىستارى تابىلاتىنى انىق.
جالپى، سىعان گيپنوزىنىڭ قۇپياسى ءالى دە اشىلعان جوق. ەش كۇش جۇمساماي، ولجا تابۋعا قۇمار جاندار بۇل قۇپيا ءادىستىڭ ءتاسىلىن بىلگىسى كەلەتىنى انىق.
دەسە دە، ادامنىڭ پسيحيكاسىنا تۇگەلدەي اسەر ەتەتىن ارباۋدىڭ ادىسىمەن جۇرەتىن سىعاندار قۇپياسىن جۇرتپەن بولىسەر ەمەس.
ءبىر جاعىنان بۇل ءادىستىڭ جاريا بولماعانى دا دۇرىس شىعار. سەبەبى، وڭاي ولجاعا باتقىسى كەلەتىندەردىڭ سانى ارتىپ، ادامزات ۇرلىق-قارلىقتان، الداۋ-ارباۋدان كوز اشپاي قالۋى دا مۇمكىن عوي.
سىعان گيپنوزىنىڭ اسەر ەتۋ ءۇردىسىن شارتتى تۇردە بىرنەشە كەزەڭدەرگە بولۋگە بولادى.
ءبىرىنشىسى - زەيىندى اۋدارۋ. سىعاندار كوپشىلىك ورىنداردا «جۇمىس ىستەيدى». ياعني ادام كوپ جۇرەتىن ورتالىق كوشەلەردەن، ساياباقتاردان، ۆوكزالداردان ولاردى ءجيى كەزدەستىرۋگە بولادى. بىرىنشىدەن، مۇنداي جەردە بەلگىلى تيپتەگى قۇربان بولار ادامدى تاڭداۋ جەڭىل. ەكىنشىدەن، بىرەۋدى ۇپتەپ كەتكەن سوڭ، حالىق ورتاسىنا باتىپ، كوزدەن تەز عايىپ بولۋعا ىڭعايلى.
ولار ءوز قۇرباندارىن قالاي تاڭدايدى دەيسىز عوي؟ ! ولار كوڭىل-كۇيى سىلبىر، قاباعى تۇسىڭكى ادامدى كوزدەيدى. جانى جابىرقاۋ ادامدى الداۋ وڭاي. سول سەبەپتى دە سىعان گيپنوزىن ءبىرقالىپتى جانە سەرگەك ادامعا قولدانۋ قيىن. سوندىقتان، سىعاندار كوپشىلىكتىڭ اراسىنان قالىڭ ويعا شومعان، كوڭىل كۇيى تۇسكەن، مازاسىز، جالپى پەسسيميست ادامداردى تاڭدايدى. ارباۋ نىسانىن تاپقان سوڭ، جانىنا بارىپ ايلاسىن ىسكە اسىرادى. ءبىرىنشى كەزەكتە «ساعات قانشا بولدى؟»، «مەترو بەكەتىنە قالاي بارۋعا بولادى؟» دەپ، قاراپايىم سۇراقتان باستايدى.
مۇنداي سۇراققا ءسىز، ارينە، جاۋاپ بەرەسىز. سودان كەيىن سىزگە بال اشۋدى، جەڭىلىسسىز ويىن ويناۋدى ۇسىنۋى مۇمكىن. ەگەر ادام وسىعان كونسە، كۇردەلى جانە مۇقيات ويلاستىرىلعان قۋلىقتىڭ قۇربانىنا اينالارى ءسوزسىز.
ەكىنشى كەزەڭى - بايلانىس ورناتۋ. الاياقتاردىڭ قولىندا ءاردايىم يلاندىرۋ ادىستەرى جۇرەدى. وسى كەزەڭدە ولار ادامنىڭ بەيساناسىنا «ەنۋگە» ارەكەتتەنەدى. قورقىنىش بيلەگەندە، كۇتپەگەن جاعدايلار ورىن العاندا، پسيحولوگيالىق كۇيزەلىس كەزىندە ادامنىڭ بولىپ جاتقان وقيعالارعا دۇرىس جاۋاپ قايتارۋ مۇمكىندىگى بولمايدى. سول سەبەپتى دە مۇندايدا جان بالاسى ءوزىنىڭ مىنەز-قۇلقىن تولىققاندى يگەرە الماۋى مۇمكىن. سوندىقتان، سىعان ايەلگە «سەندە كۇشتى ءتىل- كوز بار، جانىم» دەپ، كوڭىلى جابىرقاۋ جاندى وزىنە يلاندىرۋ وڭاي.
تاجىريبەلى الاياقتار مۇندايدا الداناتىن ادامنىڭ بەت قيمىلىن، كۇلكىسى مەن تىنىس الۋ مانەرىن قايتالاۋعا تىرىسادى ەكەن. پسيحولوگيالىق تۇرعىدا بۇل ارەكەتتەر ادامنىڭ ساناسىن بيلەپ، تۋىستاس جاندى كورگەندەي اسەر قالدىرۋى مۇمكىن ەكەن. سولايشا ول ەش قىمسىنباي، الگى قۋعا تەز «اشىلادى». گيپنوز جاساۋشى ادامنىڭ اسەرى قۇربان بولاتىن ادامنىڭ ساناسى ءۇشىن مۇلدەم بايقاۋسىز بولۋى كەرەك. اسا ماڭىزدى سوزدەر ادامنىڭ بارىنشا سەزىمتال بولعان كەزىندە، ياعني ەسىنەگەن، كۇلگەن كەزدەردە ايتىلادى. ەگەر قۇربان ادام جاۋابى قارسىلىق كورسەتۋ سيپاتىندا بولسا، وندا سىعان گيپنوزى جانە يلاندىرۋدىڭ باسقا ادىستەرىنىڭ كۇشى بولمايدى. سول سەبەپتى دە سىعاندار ۇپتەپ كەتەتىن ادامىن مۇقيات تاڭدايدى.
ءۇشىنشى كەزەڭدە ادام ساناسىمەن جۇمىس جاساۋدى باستايدى. ارباۋشىلار ادامدى كوبىنە 90 پايىزىنا ادامنىڭ زەيىنىن قىزىقتى بار ءتاسىل ارقىلى ۇستاۋعا بولادى، ول - ادامعا «قايتارىمسىز» بىرنارسەنى ۇسىنۋ ءتاسىلى. مىسالى، اقشا ۇتىپ الۋدىڭ اسا جەڭىل نەمەسە وڭاي ءتۇرىن ۇسىنۋ، ونىڭ ۇستىنەن پايدا تابۋ جانە ت. ب. مۇنداي جاعدايدا ادام ەموتسيونالدى تۇرعىدا قاتتى تولقيدى، ەسىن جيناۋعا قاۋقارسىز بولادى.
سىعان گيپنوزىندا قولدانىلاتىن يلاندىرۋدىڭ اسا «ميستيكالىق» ادىستەرى دە بولادى. گيپنوز جاساۋشى ءوزىنىڭ قۇربانىنىڭ كوز جىپىلىقتاۋىنىڭ جيىلىگىن قايتالاۋى مۇمكىن (بۇل ادامداردىڭ 10-15 پايىزنا اسەر ەتەدى) نەمەسە ءسىزدىڭ قولىڭىزدان ۇستاۋعا ۇمتىلۋى مۇمكىن (بۇل ادامنىڭ قورعانىس رەفلەكسىن ءبىرشاما تومەندەتەدى).
گيپنوز جاساۋشى ءۇشىن ەڭ باستى نارسە - اسەر ەتۋ وبەكتىسىمەن پسيحولوگيالىق تۇرعىدا تولىعىمەن ۇيلەسۋ، ونىمەن ءبىرتۇتاس بولۋ. ەگەر وسى ماقساتقا قول جەتكىزىلسە، وندا كەلەسى ارەكەتكە كوشۋگە بولادى.
ءتورتىنشى ارەكەت - ترانس كۇيىن تەرەڭدەتۋ. مۇنداي كەزدە ادامدى «قىزىعۋشىلىقتا» ۇستاپ تۇرۋ ءۇشىن، گيپنوز جاساۋشى ءوز قۇربانىنىڭ بەلسەندى زەيىن ءورىسىن تارىلتۋعا كىرىسەدى. يلاندىرۋدىڭ مۇنداي ادىستەرىن ەجەلگى ورىس بالگەرلەرى قولدانعان دەسەدى. ولار ادامنىڭ زەيىنىن تۇراقتى ۇستاۋ ارقىلى ونىڭ ساناسىنىڭ ءورىسىن ءبىرشاما تارىلتادى. مىسالى، سىعان ايەلى بار نازارىڭدى الاقانىڭا اۋدارىپ، «مىنە، قارا، كورىپ تۇرسىڭ با - ءومىر سىزىعى كۇتپەگەن جەردەن ۇزىلەدى! بۇل ساعان ءتىل-كوزىن سۇقتاعان ءوز تانىسىڭ» دەپ الدايدى.
سوڭعى كەزەڭدە نەنىڭ قالاي بولعانىن اڭعارمايسىڭ. ادام گيپنوزدىڭ بۇل دەڭگەيىندە ۋاقىت ولشەمىن جوعالتىپ، باسىن جەڭىل تۇمان باسادى. ال ەسىن جيعان كەزدە، ساعاتى، اقشاسى، قىمبات زاتتارى، باسقا دا جەكە زاتتارىنان ايىرىلىپ قالعانىن اڭعارادى.
بايقاساڭىز، سىعاننىڭ ارباۋىنا تۇسكەن سوڭ قۇتىلۋ قيىن. سوندىقتان دا، ونىمەن كۇرەسۋدىڭ جولدارىن ايتا كەتكەن ارتىق بولماس.
سىعان گيپنوزىمەن قالاي كۇرەسۋگە بولادى؟
نەگىزى، بايقامپاز ادامدى ارباۋ وتە قيىنعا سوعادى. سوندىقتان دا سىعان ايەلىنە تاپ بولا قالعان جاعدايدا ونىڭ سۇراعىنا قارسى سۇراق قويىپ، ونىڭ ميىنا دا تىنىم بەرمەۋ كەرەك. «بۇل نە نارسە؟»، «ءسىز مۇنى قايدان ءبىلدىڭىز؟» دەپ ءوزىنىڭ ميىن اشىتقان سوڭ، ونىڭ قولىن ءبىر سىلتەپ كەتە بەرەتىنى انىق. ال ەگەر جاۋاپ بەرىپ جاتسا، ونىڭ ايتىپ جاتقانىنا ءمان بەرمەڭىز. بار نازارىڭىزدى سىعان ايەلدىڭ وزىنە اۋدارىڭىز. بۇلاي زەيىن اۋدارۋ ادەتتە الاياقتاردىڭ ءوزىن قولايسىز جاعدايعا قالدىرادى.
سونىمەن قاتار «بال اشۋ» كەزىندە ونىڭ ايتقان سوزدەرىن تەرىسكە شىعارىڭىز. سودان كەيىن «ءسىز مۇلدەم بال اشا المايدى ەكەنسىز. مەن سىزگە بال اشۋدى ۇيرەتەيىن» دەگەن سياقتى ءبىر ءۋاج ايتىپ، سوڭىن ازىلگە اينالدىرىپ جىبەرۋگە بولادى. سەبەبى كۇلكى - كوشەدەگى «سيقىردان» ەمدەلۋدىڭ ەڭ جاقسى ءتاسىلى.
ايتقانداي، قىسىم جاعدايىندا شەشىم قابىلداۋعا اسىقپاڭىز. سىعاندار ءوز قۇربانىن اسىقتىرعاندى جاقسى كورەدى، جەدەل، اسىعىس شەشىمدەردىڭ قاجەتتىلىگىن كورگەندى ۇناتادى. ەگەر ءسىز سىعان گيپنوزىنىڭ وزىڭىزگە اسەر ەتە باستاعانىن سەزسەڭىز، وندا ىشكى مونولوگ سياقتى قۇرالدى قولدانىڭىز. جالپى، ءبىرقاتار ادامدار ىشتەرىنەن دۇعا وقيدى نەمەسە باسىنان وتكەن جاعىمدى وقيعالاردى ەسكە تۇسىرەدى. بۇل اربالىپ بارا جاتقان سانانى وياتۋعا جانە جۇيكەنى تىنىشتاندىرۋعا كومەك بەرەدى. ءبىراق وسى ايتقان امالداردىڭ ىشىندەگى ەڭ دۇرىسى - ول جەردەن تەز ارادا كەتۋ.
سونداي-اق كەز كەلگەن جاعىمسىز ەنەرگەتيكالىق اسەردى سۋ جاقسى تازارتادى. سوندىقتان، سىزگە قارعىس تيەتىن بولسا، وندا بىردەن ۇيگە ورالعاننان كەيىن دۋش قابىلداعانىڭىز ارتىق بولماس. ەستە ساقتاڭىز - سىعان گيپنوزى يلاندىرۋدىڭ باسقا ادىستەرى سياقتى پوزيتيۆتى ادامعا مۇلدەم اسەر ەتپەيدى.
قارعىستان قالاي قورعانۋ كەرەك؟
سىعان گيپنوزى نەسىمەن قاۋىپتى؟ اقشا مەن قىمبات زاتتاردان ايىرىلۋ ارينە جاعىمسىز، ءبىراق بۇل ادامنىڭ باسىنان وتكەرەتىن ەڭ جامان نارسە ەمەس. ەگەر ءسىز سىعان ايەلىمەن ديالوگقا تۇسكەن بولساڭىز، ونىڭ «ەرەجەسى بويىنشا ويناۋدى» باستاساڭىز، وندا ودان قۇتىلۋ وڭايعا سوقپايدى.
«قاشۋعا ۇمتىلىس» جاساعان كەزدە، سىعان ايەلى يلاندىرۋدىڭ اسا قاتاڭ ادىستەرىنە جۇگىنەتىن بولادى. ياعني ءسىز «بال اشۋدى» توقتاتۋعا شەشىم قابىلداساڭىز، وندا سىزگە بارلىق جاماندىقتار مەن بالەلەردىڭ بولاتىنىنا ۋادە بەرىپ، قورقىتۋعا كوشەدى. مۇنداعى نەگىزگى قاۋىپ سوندا، سىعان ايەلىنىڭ قارعىسىن ەستىگەن ادام شىنىمەن قاتتى اۋىرىپ قالۋى مۇمكىن. مۇندا قارعىستىڭ كۇشىنە سەنەتىنىڭىز نەمەسە سەنبەيتىنىڭىز ماڭىزدى ەمەس. ءتىپتى ن ل ب ماماندارىنىڭ وزدەرى وسى قارماققا ءتۇسىپ قالادى.
بۇل - كوشەدەگى الاياقتاردىڭ ىستەيتىن زورلىعى. ال سيقىردىڭ سىرىن مەڭگەرگەن اسا قاۋىپتى جوعارى دارەجەدەگى سىعانداردىڭ قارعىسىنىڭ سالدارى وتە اۋىر بولۋى مۇمكىن. ونداي قارا سيقىردىڭ سىرىن ۇققان سىعاندار كوشەدەگى ادامدارعا جاقىندامايدى، ولاردىڭ وزدەرىنىڭ تۇراقتى تۇتىنۋشىلارى مەن تابىس كوزدەرى بار.
«ساقتىقتا قورلىق جوق» دەمەكشى، مۇنداي الداۋ-اۋرباۋدان بويىڭىزدى اۋلاق ۇستاڭىز. تاعدىرىڭىزدى كوشەدەگى بىرەۋدىڭ قولىنا تاپسىرماڭىز.
اۆتور: جادىرا پەردەباي قىزى
«ايقىن»
