بۇل - «بايتال شاۋىپ، بايگە العان» تەلەجوبا
قوعامدا بۇرىن زيالى قاۋىم مەن قاراپايىم حالىق دەگەن ۇعىم ءجيى قولدانىلۋشى ەدى، ەندى «جۇلدىزدار» كوپ ايتىلادى. ساحنادا، تەلەارنادا بولسىن «شوۋ بيزنەس جۇلدىزدارى» اسپان جۇلدىزدارىنان دا سامساپ كوبەيىپ كەتتى-اۋ شاماسى.
سونداي وتاندىق «جۇلدىزدارىمىز» باقتارىن سىناپ جۇرگەن «جۇلدىزدى دودا» جوباسى بيىلدان باستاپ «حابار» ارناسىنان كورسەتىلىپ ءجۇر. جوبانىڭ ماقساتى - انشىلەر وتاندىق جانە شەتەلدىك جۇلدىزداردىڭ بەينەسىن، بىرەگەي داۋىس تەمبرى مەن ءىس-قيمىلدارىن كەلتىرۋ كەرەك.
الەمدىك فورماتتا وتەتىن «Your Face Sounds Familiar» جوباسىنىڭ ۋكرايناداعى نۇسقاسى «شوۋ ماستگوۋون» ، رەسەيلىك «ودين ۆ ودين» مەن «توچ ۆ توچ» باعدارلامالارىنان الىنعان «جۇلدىزدى دودا\زۆەزدنىە ۆوينى» جوباسىنا ون ءانشى، ياعني بەس جۇپ ىرىكتەلىپ الىنعان. ولار - جانار دۇعالوۆا مەن رۇستەم نۇرجىگىت، ەركە ەسماحان مەن اقجول مەيىربەكوۆ، اسەل سادۋاقاسوۆا مەن كەنتال، جاننا ورىنباساروۆا مەن سۇندەت بايعوجين جانە ادام مەن لۋينا.
«شوۋ ماستگوۋون» ، «ودين ۆ ودين» ، «توچ ۆ توچ» جوباسى ءبىر-ءبىرىنىڭ بەيرەسمي نۇسقالارى بولسا دا، وزىندىك وزگەشەلىكتەرىمەن ەرەكشەلەنىپ، ءوز كورەرمەندەرىن قالىپتاستىردى.
بىزدەگى جوبانىڭ كەمشىلىگى - ساحنانى بەزەندىرۋ، انشىلەرگە گريم جاساۋ ىسىندە ءبىر كوش ارتتا قالعاندىعى. وزگەنىڭ كەيپىن دالمە-ءدال كەلتىرۋ وڭاي ەمەس، ارينە، ۇلكەن ەڭبەك پەن قاجىر-قايراتتى تالاپ ەتەدى. دەگەنمەن بۇل ارنايى شوۋ بولعاندىقتان، تەك داۋىسىنا عانا ەمەس، ونىڭ كەسكىن-كەلبەتى، ءجۇرىس-تۇرىسى، كيىم كيىسى دە سايكەس كەلۋىنە جەتە ءمان بەرۋ كەرەك.
ءبىز وسى تالاپتارعا ساي ءانشىنى بايقامادىق، قاتىسۋشىلاردىڭ دايىندىقتارى كوڭىلگە قونبادى. اقجول اعا ساكەن قالىموۆتىڭ ءتۇرىن كەلتىرگەنمەن، داۋىسىن سالا الماي قينالدى. جانار شاكيرانىڭ بيىنەن باسقاسىن ءجوندى كەلتىرە المادى. اسەل دە سولاي، ودان مەرۋەرتتىڭ نازىك قىلىعى عانا قىلاڭ بەردى. ياعني ۆوكال مەن وبرازدى قاتار سومداي الماي ءجۇر.
ىشىندە ءىلىپ الارى - سۇندەت بايعوجيننىڭ ەرمەك سەركەبايەۆتى سومداعانى. ال شەتەلدىك شوۋلاردىڭ كاسىبيلىگىنە ءتانتى بولاسىڭ. مىسالى، «شوۋماستگوۋوننىڭ» قاتىسۋشىسى تيمۋر رودريگەز مايكل دجەكسوننىڭ داۋىسىن، ءبيىن، ءتۇر-تۇلعاسىن كەرەمەت جاساي بىلگەن. ال «توچ ۆ توچ» جوباسىنىڭ قاتىسۋشى ۆيتاستىڭ ماكسيم گالكيندى شىنايى كەلتىرۋى ەرىكسىز تاڭداي قاقتىرادى.
جوبانىڭ تىزگىنىن قولىنا العان بايان ەسەنتايەۆا - وسىعان دەيىن ءبىرشاما جوبالاردى جۇرگىزگەن بەلگىلى پروديۋسەر جانە ونىڭ ارىپتەسى - سازگەر ارمان دۇيسەنوۆ. جۇرگىزۋشىلەر امانداسۋدى قازاقشا باستاپ الىپ، ءارى قاراي بايان ءوزىنىڭ ۇيرەنشىكتى ورىسشاسىنا كوشەدى. ورتالارىندا ءبىر شەتەلدىك جوق، قازاق شوۋ بيزنەسىنىڭ جىلىگىن شاعىپ جۇرگەن قازاقتار ءوزارا ورىسشا سويلەسىپ نە ۇتپاق؟
جوباعا قاتىسۋشىلاردىڭ ىشىندە جاسى ۇلكەنى - اقجول مەيىربەكوۆ. «دوس-مۇقاسان» سياقتى اتى اڭىزعا اينالعان توپتا ونەر كورسەتىپ جۇرگەن اعامىزدىڭ مۇنداي جوباعا قاتىسۋىنىڭ ءوزى ۇيات سەكىلدى.
ادەمى قارتايا ءبىلۋ دە ونەر، جاستارمەن جاعالاسپاي، ولارعا جول كورسەتىپ، ءجون سىلتەيتىن جاستاعى اعامىزدىڭ بۇل قىلىعى، ارينە، ءسال ەرسىلەۋ كورىنەدى. ەركە ەسماحانداي قارىنداسىمەن سايىسقا ءتۇسۋ كارى تۇلپاردىڭ بايگەگە تۇسۋىمەن بىردەي. كارى تۇلپار مارەگە جەتپەي ءسۇرىنىپ جاتسا، كۇلكىگە قالماي ما؟
ال جوباعا تورەشىلىك جاسايتىندار - ت. زابيروۆا، ن. ابدۋللين، ا. ساعاتوۆ، ج. ايجانوۆا، ن. ادامبايەۆ ت. ب. ولاردىڭ مىندەتى - قاتىسۋشىلاردىڭ تالانتىن باعالاپ، ءادىل باعاسىن قويۋ. ال وسى قازىلار القاسىنىڭ كەيدە انشىلەردىڭ ونەرىنىڭ شىن باعاسىن ايتپاي، «ۇنادى»، «كەرەمەت» نەمەسە «مەن سەنەن ول ءانشىنىڭ داۋىسىن ەستي المادىم» ، «ءجۇرىس-تۇرىسىن كەلتىرە المادىڭ» دەگەن سەكىلدى قۇر جاتتاندى سوزدەرمەن باعا بەرگەندە قاراپايىم كورەرمەننەن ارتىقشىلىعى بولماي قالادى.
شىنايى سىن ايتىلماعان سوڭ، قاتىسۋشىنىڭ كەمشىلىگى كەلەسى سايىستا دا قايتالانىپ جاتالدى. ۆوكالعا دا، اكتەرلىك شەبەرلىگىنە قارايتىنداردىڭ دا سوزدەرى كاسىبي دەڭگەيدە بولماعان سوڭ، شوۋدىڭ كوركى دە، ءمانى دە تومەندەپ تۇرعانداي. جوعارعى دەڭگەيدە باعا بەرەتىن تورەشىلەردى كورە المادىق. ناعىز مايتالمان ماماننىڭ ءۇنىن ەستي الماي ءجۇرمىز.
«ودين ۆ ودين» جوباسىنىڭ تورەشىلەرى ليۋبوۆ كازارنوۆسكايا نەمەسە گەننادي حازانوۆتىڭ قاي-قايسىسىن الساق تا، قاتىسۋشىلاردى ماقتايتىن جەرىندە ماقتايدى، كەمشىلىكتەرىن دە بەتىنە ايتادى، كەرەك بولسا، جەردەن الىپ، جەرگە سالادى.
ەسەسىنە سىن ءادىل بولعاندىقتان، كەلەسى باعدارلامالاردا انشىلەردىڭ ءمىنى دە تۇزەلىپ تۇرادى. مىسالى، ل. كازارنوۆسكايانىڭ، گ. حازانوۆتىڭ ساراپتاۋىنان جاي قاراپايىم كورەرمەننىڭ ءوزى مۋزىكادان ءبىراز ماعلۇمات الا الادى. انشىلەردىڭ كەيىپكەرلەرىنىڭ بولمىسىن قانشالىقتى جەتكىزە بىلگەنىن ناقتى ايتا الادى.
سەبەبى ولار كەيىپكەرلەرى تۋرالى تولىق بىلەدى. ونىڭ باسقالاردان ايىرماشىلىعىن كورە الادى. بۇل - ولاردىڭ كاسىبي مامان ەكەندىگىنىڭ كورسەتكىشى. ال بىزدە قالاي؟ سايىسكەرلەردىڭ كەمشىلىكتەرىن ايتۋدىڭ ورنىنا «قىزدىڭ جولى جىڭىشكە دەپ، قىزعا بەرەمىن» نەمەسە «بۇل جولى جىگىتتەر جاعى جەڭىلىپ جاتىر، ۇپايىمدى جىگىتتەرگە بەرەمىن» دەيتىن تورەشىلەر كوپ. ءبىز كاسىبي ءانشى بولماعاندىقتان، تورەشىلەردىڭ «كەرەمەت» دەپ باعالاۋىنان شىنىمەن بۇل انشىلەردىڭ داۋىستارى جاقسى ەكەن، اكتەرلىك شەبەرلىكتەرى مىقتى ەكەن دەگەن ويعا قالامىز. ال بىزدەگى بارلىق جوبالاردىڭ ءبىر-بىرىنەن اسىپ تۇسە الماي جاتقانى دا وسىدان دەپ ويلايمىن.
«جۇلدىزدى دودا» جوباسى - نەگىزىنەن رەسەيلىك باعدارلامالاردىڭ كوشىرمەسى. ال بۇل («ودين ۆ ودين» ، «توچ ۆ توچ» ) جوبالار الەمدىك دەڭگەيدە وتەتىن «Your Face Sounds Familiar » جوباسىنان الىنعان. ياعني ءبىز ءتۇپنۇسقادان ەمەس، كوشىرمەدەن كوشىرمە جاساپ وتىرمىز. ءالى كۇنگە دەيىن رەسەيلىك ب ا ق-تىڭ ىقپالىنان شىعا الماي ءجۇرمىز.
بۇل جوبانىڭ ءبىر عانا ەرەكشەلىگى - ەرلەر مەن ايەلدەر جاعى بولىپ ءبولىنۋى. ۇيىمداستىرۋشى بايان حانىمنىڭ دا نەگىزگى ماقساتى - ەرلەر مەن ايەلدەردى جارىستىرۋ. جوبانى كورىپ وتىرىپ، ەرلەرگە قاراعاندا نازىك جاندىلاردىڭ مىقتى، ءتوزىمدى ەكەنىن ەرىكسىز مويىندايسىڭ.
ەندى ەرلەردىڭ ايەل انشىلەردى، قىزداردىڭ ەرلەردىڭ كەيپىن سالۋىنا كەلەيىك. بۇل قازاقتىڭ دۇنيەتانىمىنا قانشالىقتى جاقىن؟ بۇعان ءدىنىمىز قالاي قارايدى؟ حاديستە: «ەركەككە ۇقساۋعا تىرىسقان ايەل، ايەلگە ۇقساۋعا تىرىسقان ەركەك بىزدەن ەمەس»، - دەيدى. مۇنى ءبىزدىڭ قوعامىمىز دا قابىلداي المايدى. كورشىلەرىمىز نە ىستەسە سونى قايتالاۋعا تىرىساتىن باسىمىز باتىستىڭ بارلىق جاعىن وزىمىزگە كوشىرمەلەپ بولدىق. جان-تانىمىزبەن قالماي ەلىكتەپ جۇرگەن باتىستىڭ قانشالىقتى ازعىنداعانىن كوردىك ەمەس پە؟ كەشە عانا «ەۆروۆەدەنيە» جوباسىنىڭ جەڭىمپازى اتانعان كونچيتا سەكىلدى نە ەر، نە ايەل ەمەس اڭگۇدىكتەردىڭ بىزدەن دە شىقپاسىنا كىم كەپىل؟ !
حالىق الدىندا جۇرگەن كەنتالدىڭ ناعيما ەسقاليەۆا بولىپ شىققانىن، ەركەنىڭ قايرات نۇرتاستى، جاناردىڭ داستان ورازبايەۆتى، لۋينانىڭ ەربولاتتى سالعانىن كورگەن جاس ۇرپاق ەرتەڭگى كۇنى كونچيتانىڭ كەيپىندە بولۋعا ۇيالمايتىن دەڭگەيگە جەتەدى.
ۇلدان ۇيات، قىزدان قىلىق كەتسە، ۇلت بولاشاعىن كىم ويلايدى؟ مۇنداي جوبالار قازاق قىزدارىن بالا تاربيەسىمەن اينالىساتىن انا بولۋعا ەمەس، ەرلەرمەن ايتىسىپ، جارىسىپ جۇرۋگە تاربيەلەيدى. كەز كەلگەن تەلەارنا ۇسىنىلعان جوبانىڭ قازاقتىڭ تابيعاتىنا، مەنتاليتەتىنە ساي بولۋىنا، تاربيەلىك مانىنە نازار اۋدارۋى كەرەك. جاستارىمىزدى قاي باعىتقا قاراي بەيىمدەپ جاتىر؟ ونىڭ قوعام ءۇشىن ماڭىزى بار ما؟ ارتىق قىلامىز دەپ، تىرتىق قىلىپ المايىق. كۇلاش بايسەيىتوۆا، روزا باعلانوۆا، بيبىگۇل تولەگەنوۆالار «كيەلى» دەپ قاستەرلەگەن ساحنا مادەنيەتىنىڭ نە ەكەنىن ۇمىتىپ قالاتىن كەزگە جەتپەسەك بولعانى.
پەريزات قوناقبايەۆا
«قازاقستان زامان» گازەتى
