م. توقسامبايەۆ: كوشى-قون زاڭىن وزگەرتۋ تۇجىرىمداماسى ازىرلەنۋدە

استانا. قازاقپارات - كوشى-قون زاڭىنا وزگەرىس ەنگىزۋ تۋرالى تۇجىرىمدامانى كوشى-قون كوميتەتىنىڭ ارنايى جۇمىس توبى دايىنداۋدا. بۇل تۋرالى بۇگىن استانادا وتكەن «ورالماندار: ازاماتتىق الۋدى وڭتايلاندىرۋدىڭ جولدارى» اتتى دوڭگەلەك ۇستەل وتىرىسى كەزىندە كوشى- قون كوميتەتىنىڭ وكىلى مارات توقسامبايەۆ ءمالىم ەتتى.

سونداي- اق، «تۇركىستان» گازەتى مەن ورالمانداردىڭ «اسار» قوعامدىق بىرلەستىگىنىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن وتكەن باسقوسۋدا قانداستارىمىزدىڭ تۇراقتى تىركەۋگە تۇرۋى مەن ازاماتتىق الۋ ماسەلەلەرى تالقىلاندى، - دەپ حابارلايدى BAQ. KZ ءتىلشىسى.

1991-جىلدان باستاپ كوش توقتاعان جوق. توقتامايدى دا. قازىرگە دەيىن 255 مىڭنان استام وتباسى، 946 مىڭ قازاق تاريحي وتانىنا ورالدى، - دەپ ءسوزىن باستاعان ق ر ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ مينيسترلىگى كوشى-قون كوميتەتىنىڭ ەتنيكالىق كوشى-قوندى رەتتەۋ باسقارماسىنىڭ جەتەكشىسى مارات توقسامبايەۆ 22-ساۋىردەگى ۇكىمەت وتىرىسىنداعى حاتتامالىق شەشىمگە ساي كوميتەتتە جۇمىس توبى جاساقتالىپ، ق ر كوشى-قون زاڭناماسى تۇجىرىمداماسىنىڭ دايىندالىپ جاتقانىن جەتكىزدى.

- بيىل 22-ساۋىردەگى ۇكىمەت وتىرىسىنىڭ حاتتامالىق شەشىمى بويىنشا كوشى-قون كوميتەتى جانىنان ارنايى جۇمىس توبى قۇرىلىپ، كوشى-قون زاڭىنا قايتا وزگەرىس ەنگىزۋ جونىندەگى تۇجىرىمداما دايىندالۋدا. جۇمىس توبى دايىنداعان تۇجىرىمداماسىن 1-ماۋسىم كۇنى ۇكىمەتكە تاپسىرادى. ول 1-تامىزدا پارلامەنتتىڭ قاراۋىنا وتەدى دەپ كۇتىلۋدە، - دەدى مارات ەسىمقۇل ۇلى.

 2013-جىلعى 10-جەلتوقساندا بەكىتىلگەن «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كەيبىر زاڭنامالىق اكتىلەرىنە ەڭبەك كوشى-قونى ماسەلەلەرى بويىنشا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى» زاڭدا شەتەلدەن كەلگەن قازاقتاردىڭ ق ر ازاماتتىعىن الۋ مەرزىمى 4 جىلعا ۇزارعان بولاتىن. سونداي-اق، وسى زاڭدا «ورالمانداردى قابىلدايتىن وڭىرلەردى ۇكىمەت ايقىندايدى» دەپ جازىلعان بولاتىن. سوعان سايكەس بيىلعى جىلدىڭ 20-ناۋرىزىندا «ورالمانداردى قونىستاندىرۋ وڭىرلەرىن ايقىنداۋ تۋرالى» № 248 قاۋلى قابىلدانىپ، ورالمانداردى قابىلدايتىن 7 ءوڭىردىڭ انىقتالعانىن دا حابارلاعان بولاتىنبىز. بۇل قاۋلى 25-مامىردان باستاپ كۇشىنە ەنىپ وتىر.

 بۇل قاۋلىعا دا وزگەرىس ەنگىزۋ ءۇشىن جاسالىپ جاتقان جۇمىستارعا توقتالعان كوشى-قون كوميتەتىنىڭ وكىلى مارات توقسامبايەۆ الداعى ۋاقىتتا قانداستارىمىزدىڭ قونىستانۋ ەركىندىگىنىڭ بولاتىندىعىنان ءۇمىتتى ەكەنىن جەتكىزدى.

«نەگىزىندە، كوشى-قون ساياساتىن جۇرگىزۋ ق ر ەكونوميكا جانە بيۋدجەتتى جوسپارلاۋ مينيسترلىگىنىڭ قۇزىرىندا. ال ونى ورىنداۋشى ءبىزبىز. دەي تۇرعانمەن، كوشى-قون تۋرالى زاڭعا وزگەرىس ەنگىزۋ جۇمىسىن مينيستر تامارا دۇيسەنوۆا ءوزى قولىنا الىپ قانا قويماي، № 248 قاۋلىعا دا وزگەرىس ەنگىزبەك. ويتكەنى، قاۋلى بويىنشا اقمولا، اتىراۋ، باتىس قازاقستان، شىعىس قازاقستان، پاۆلودار، قوستاناي جانە سولتۇستىك قازاقستاننان وزگە وبلىستار شەتتەن كەلگەن اعايىنعا ورالمان مارتەبەسىن بەرۋدى وسى اپتادان باستاپ توقتاتتى. سوندىقتان ءبىز وزگە وبلىستىڭ اكىمدەرىنە قايتادان حات جازدىق. مىنە، بۇگىنگە دەيىن قاراعاندى مەن اقتوبەدەن وزگە 12 وبلىستان جاۋاپ الدىق. 14 وبلىس تۇگەلدەي جاۋاپ بەرسە ەرتەڭ جاڭا قاۋلىنى ۇكىمەتكە ەنگىزەمىز. سونداي-اق، ونى تەزدەتىپ قابىلداۋعا ارەكەت جاسايىق دەپ جاتىرمىز»، - دەدى ول.

ورالماندار ءۇشىن تىركەۋ ماسەلەسىنىڭ دە وزەكتى ەكەنىن ايتقان مارات ەسىمقۇل ۇلى: «كەز-كەلگەن اعايىن اتاجۇرتقا تابانى تيىسىمەن قايدا تىركەلەرىن بىلمەي داعدارادى. تانىسىن نە تۋىسقانىن ىزدەيدى. ونى شەشۋ ىشكى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ قۇزىرەتىندە» دەدى.

ايتا كەتەيىك، وتكەن دۇيسەنبىدە ق ر كوشى-قون زاڭناماسى تۇجىرىمداماسىنىڭ جوباسىن تانىستىرعان ق ر ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ مينيسترلىگى كوشى-قون كوميتەتى ءتوراعاسىنىڭ ورىنباسارى اسلان قارجاۋبايەۆ ازىرلەنىپ جاتقان جوبا نەگىزىندە ەتنيكالىق قازاقتاردىڭ اتاجۇرتىنا كەلۋى بىرىزدىلەنىپ، قۇجاتتىق قيىندىقتار جەڭىلدەيتىنىن جەتكىزگەن بولاتىن. سونداي-اق، اسلان جۇماعالي ۇلى تۇجىرىمدامادا ىحتيارحات العان كەزدە قانداستارىمىزعا قونىستانعان وڭىرلەرىنە قاراماستان ورالمان مارتەبەسىن بەرۋ قاراستىرىلعانىن جانە ولاردىڭ تولەم قابىلەتىن راستامايتىنىن ايتقان.

سونداي-اق، ول كونتسەپتسيا ارقىلى اعايىنداردىڭ ق ر ازاماتتىعىن الۋ مەرزىمىن ءبىر جىلعا دەيىن قىسقارتۋ ۇسىنىسى جاسالعاندىعىن ايتقان بولاتىن.

 مايگۇل سۇلتان،
سۋرەتتى تۇسىرگەن اۆتور.