قازاقستاندئق جوعارعئ وقؤ ورئندارئنئث وقؤ قذنئن قالتاثئز كوتةرة مة؟

None
None
استانا. 31 - شئلدة. قازاقپارات - ذستئمئزدةگئ جئلئ 35 مئث 53 تذلةكتئث مةملةكةتتئك ءبئلئم تاپسئرئسئمةن تةگئن ءبئلئم الؤ مذمكئندئگئنة ية بولاتئندئعئ تؤرالئ حابارلاعان ةدئك.

بذل ءوتؤ بالئن جيناعان تالاپكةرلةردئث بار بولعانئ جارتئسئ عانا، قالعان جارتئسئ وقؤئن ءوز قالتاسئنان تولةؤگة ءماجبذر. سونئمةن، قازاقستاندئق ج و و-لاردا باكالاأرياتتئث باعاسئ قانشا؟

باتئستا بةدةلدئ سانالاتئن مةديسينا ماماندئقتارئ قازاقستاندئق وقؤ ورئندارئندا دا ةث قئمبات ماماندئقتار قاتارئندا ةكةن.

ماسةلةن، قاراعاندئ مةملةكةتتئك مةديسينا ؤنيأةرسيتةتئ تالاپكةرلةردئ وزدةرئنة شاقئرا وتئرئپ، جئلئنا 500 621 تةثگة تولةؤدئ ذسئنادئ. ال اسفةندياروأ اتئنداعئ قازاق ذلتتئق مةديسينا ؤنيأةرسيتةتئندة ءبئلئم الؤ ودان دا قئمبات - جئلئنا 000 800 تةثگة.

«پرةميؤم» تئزئمئنة كئرةتئندةرگة - حالئقارالئق قاتئناستار، ةكونوميكا جانة قذقئق فاكؤلتةتتةرئ جاتادئ. ماسةلةن، ءال-فارابي اتئنداعئ قاز ذ ؤ-دا ولاردئث قذنئ 800 635 تةثگةگة تةث. حالئقارالئق بيزنةس اكادةمياسئ دا ارزان ةمةس - مذندا ءبئلئم الؤ ءذشئن 597 مئثنان (قذقئق فاكؤلتةتئنة) 000 707 تةثگةگة دةيئن (ةكونوميكا فاكؤلتةتئ) شئعئندالؤ قاجةت. حالئقارالئق بيزنةس ؤنيأةرسيتةتئ (UIB) بولاشاق ةكونوميستةرگة 000 455 تةثگةلئك پلانكا قويعان، «تذران» بولسا - 000 390 تةثگة.

ءمانسابئن حالئقارالئق قاتئناستارمةن بايلانئستئرؤدئ جانة سذلةيمةن دةميرةل اتئنداعئ ؤنيأةرسيتةتتة ءبئلئم الؤدئ شةشكةن ستؤدةنتتةر اناعذرلئم كوبئرةك تولةؤگة ءماجبذر - 000 825 تةثگة.

ابئلاي حان اتئنداعئ حالئقارالئق بايلانئس جانة الةم تئلدةرئ ؤنيأةرسيتةتئنئث «حالئقارالئق قاتئناستار» فاكؤلتةتئ ءذشئن ءبئر جئلدئق وقؤ قذنئ - 600 مئث تةثگة.

ءدال وسئ وقؤ ورنئندا ءجذرئپ، قئتاي حالئق رةسپؤبليكاسئ جوعارئ وقؤ ورنئنئث دا ديپلومئن قوسا العئثئز كةلسة، وندا 650-700 مئث تةثگة تولةؤگة تؤرا كةلةدئ. «حالئقارالئق قاتئناستار» ماماندئعئ تذرار رئسقذلوأ اتئنداعئ قاز ة ؤ-دة - 000 325 تةثگة. سوثعئسئ حالئقارالئق بايلانئس ماماندئعئمةن بئرگة حالئقارالئق قذقئقتانؤ ماماندئعئن قوسا ذسئنادئ.

بئرةر جئلدان بةرئ گؤمانيتارلئق ماماندئقتاردئث قذنئن تذسئرؤگة تئرئسئپ، تةحنيكالئق باعئتتئ اسئرا ماقتاؤ ءذردئسئ انئق بايقالا باستادئ. سةبةبئ بيئل دا گؤمانتارلئ سالاداعئ ماماندئقتار بولاشاق تةحنيكتةرگة قاراعاندا الدةقايدا ارزان. ءبئلئم جانة عئلئم مينيسترلئگئنئث وكئلدةرئ مذنئث سةبةبئن «بذرئن كوپتةگةن جئلدار بويئ گؤمانيتارلئق ماماندئقتار باسئم بولئپ كةلگةن. ال قازئر، جذمئس بةرؤشئلةر تةحنيكالئق جانة كاسئپتئك ءبئلئم جذيةسئندة بةلسةندئ جذمئس جذرگئزؤدة» دةپ تذسئندئرةدئ.

جالپئ، گؤمانيتارلارعا قارسئ كذرةستئث مذنداي ءتاسئلئ كةشة باستالعان جوق. «بئزدة دانةكةرلةؤشئ جوق، ينجةنةر جةتپةيدئ، كولئك جوندةؤشئ كةمشئن» دةپ كةلة جاتقانئمئزعا جيئرما جئلدئث ءجذزئ بولدئ. ءبئز جيئرما جئلدئث ئشئندة ذستاز، ادةبيةتشئ، تاريحشئ ماماندئقتارئنئث وقؤ قذنئن عانا ةمةس، بةدةلئن دة ءتذسئرئپ الدئق.

قازئر ورتا مةكتةپتةردة تةست قورتئندئسئ بويئنشا تومةن بالل الئپ قالعان تذلةكتةر جاپپاي «بولاشاق مذعالئمدةردئث قاتارئن» تولئقتئرئپ جاتئر. ناتيجةسئندة اتا-بابا تاريحئنا مذرنئن شذيئرة قارايتئن، انا ءتئلئن قادئرلةمةيتئن، ذلتئنئث تاريحئن ةلةمةيتئن، قازاقتئث ادةبيةتئنةن ماقذرئم، مادةنيةتئنةن حابارئ جوق تولقئندئ ءوسئرئپ شئعاردئق.

ءوز كةزةگئندة ةث ارزان فاكؤلتةتتةرگة - تاريح، فيلوسوفيا، گةوگرافيا، مةحانيكا-ماتةماتيكا فاكؤلتةتتةرئ جاتادئ. جوعارئ ءبئلئمئ بار مامان بولئپ شئعؤ ءذشئن جئلئنا 000 200 تةثگةدةن (قونايةأ اتئنداعئ ؤنيأةرسيتةتتة) 000 500 تةثگةگة دةيئن (قاز ذ ؤ-دا) قاراجات بولسا جةتكئلئكتئ. شامامةن بولاشاق مذعالئمدةردئث دة وقؤئ وسئنشا تذرادئ. قازاق مةملةكةتتئك قئزدار پةداگوگيكالئق ؤنيأةرسيتةتئ جالپئ 6 فاكؤلتةتكة نةگئزدةلگةن جانة كةز كةلگةن ماماندئقتئث وقؤ قذنئ 000 300 تةثگة تذرادئ. «پةداگوگيكا جانة پسيحولوگيا»، «ورئس ءتئلئ مةن ادةبيةتئ»، «شةتةل ءتئلئ: ةكئ شةت ءتئلئ» ماماندئقتارئ بويئنشا سولتذستئك قازاقستان مةملةكةتتئك ؤنيأةرسيتةتئندة ءبئلئم الؤ - 000 396 تةثگة.

ال ةگةر ارحيتةكتور مةن قذرئلئسشئعا وقئعئثئز كةلسة، وندا قازاق باس ساؤلةت-قذرئلئس اكادةمياسئندا 370 مئث مةن 410 مئث تةثگةدةن باستالادئ، ال قاز ذ ت ؤ-دا 000 352 مةن 000 464 اراسئ.

بذگئندة سذرانئسقا ية مذنايشئلاردئ اتئراؤ قالاسئندا 000 350 تةثگةگة (جئلئنا) مامان دايئندايدئ. مذناي-گاز ماماندئقتارئ الماتئداعئ قا ز ذ ت ؤ-دا بولاشاق مذنايشئلار ءذشئنء بئر جئلدئق وقؤ اقئسئ - 000 528 مئث تةثگة. جئلئنا 680 484 تةثگة تولةؤ مذمكئندئگئثئز بولسا، الماتئ ةنةرگةتيكا جانة بايلانئس ؤنيأةرسيتةتئندة قالاعان ماماندئعئثئزدئ مةثگةرة الاسئز: اقپاراتتئق جذيةلةر، جئلؤ ةنةرگةتيكاسئ، اقپاراتتئق قاؤئپسئزدئك جذيةلةرئ جانة تاعئ باسقا.

فيزيك-يادةرششيك، ةكولوگ، بيوتةحنولوگ بولؤ مذمكئندئگئ گؤميلةأ اتئنداعئ ؤنيأةرسيتةتتة بار - باكالاأريات (جئلئنا) 000 630 - 000 650 تةثگة ارالئعئندا. ءدال وسئ باعاعا گؤميلةأ اتئنداعئ ؤنيأةرسيتةتتة اؤدارما ءئسئ، جؤرناليستيكا، ديزاين جانة تؤريزم فاكؤلتةتتةرئندة ءبئلئم الؤعا بولادئ.

ةستةرئثئزدة بولسا، قايبئر جئلئ سةناتور قؤانئش ايتاحانوأ «ج و و-داعئ وقؤ اقئسئنئث كولةمئ بةرئلةتئن بئلئمگة ساي ةمةس، ول نةگئزسئز كوتةرئلئپ وتئر» دةپ ذكئمةت باسشئسئنان ماسةلةنئث الدئن الئپ، شذعئل شةشئم قابئلداؤئن وتئنگةن-تذعئن. ونئث ايتؤئنشا، بئزدةگئ وقؤ اقئسئنئث كولةمئ ةؤروپا، ازيا ةلدةرئندةگئ ءبئرقاتار ؤنيأةرسيتةتتةردةن اسئپ تذسكةندئگئن ايتقان ةدئ.

ماسةلةن، كارئ قذرلئقتاعئ گةرمانيا، نورأةگيا، دانيا، فينليانديا، فرانسيا، چةحيا سئندئ دامئعان ةلدةردة جوعارئ ءبئلئم الؤ تةگئن كورئنةدئ. ذلئ بريتانيانئث وكسفورد جانة كةمبريدج ؤنيأةرسيتةتتةرئنئث بيزنةس، قذقئق، ساياسات، ةكونوميكا بولئمدةرئندة ءبئلئم الؤ جئلئنا 15-20 مئث ةؤرو (3-4 ميلليون تةثگة)، ا ق ش-تئث گارأاردئندا 30 مئث دوللار (4،4 ميلليون تةثگة) ةكةن.

بذل ؤنيأةرسيتةتتةردئث سان جئلدئق تاريحئ، ماتةريالدئق-تةحنيكالئق بازاسئنئث قانداي ةكةندئگئن ةكئنئث ءبئرئ بئلةدئ. سونداي-اق، ذلئ بريتانيا، مالتا جانة كيپردئث كوللةدجدةرئندةگئ وقؤ اقئسئ بئزدةگئ ءبئرقاتار ءبئلئم وردالارئنان ارزان، ياعني جئلئنا - 4-5 مئث دوللار. ال ءبئزدئث «تابةتئ جوعارئ» وقؤ شاثئراقتارئ ساپالئ ءبئلئم بةرةدئ دةيئن دةسةك، ءبئتئرؤشئ تذلةكتةردئ ارنايئ جولدامامةن جذمئسقا ورنالاستئرئپ جاتقان جوق. جانة تذلةكتةرئنئث دالادا قالماؤئن قاداعالاپ جذرگةن ج و و باسشئسئ تؤرالئ دا ةستئگةن ةمةسپئز. ءبئزدئث ج و و ءذشئن تذلةكتةرئنئث كةيئنگئ تاعدئرئ - اللاعا امانات.

ءبئزدئث ةل 2010 - جئلدئث ناؤرئز ايئندا قازاقستان «بولون» پروسةسئنة مذشة اتاندئ. مينيسترلئك وكئلدةرئ «بولون» پروسةسئنة ءوتؤ ذدةرئسئ 2015 - جئلعا دةيئن تولئعئمةن اياقتالادئ دةيدئ. «بولون» پروسةسئنئث تولئققاندئ مذشةسئ بولؤ ءذشئن كةز كةلگةن ج و و ةث الدئمةن عئلئمي الةؤةتئن جانة زاماناؤي ماتةريالدئق-تةحنيكالئق بازاسئن قالئپتاستئرؤئ ءتيئس. ال بذعان قئرؤار قارجئ قاجةت. تاعئ ءبئر ايتا كةتةرلئگئ، ذلئ حارتياعا قول قويعان ج و و-عا اأتونومدئ دامؤ قذقئعئ بةرئلمةك. ياعني، بيؤدجةتتئ ءوزئ ءبولؤ، وقؤ باعدارلاماسئن ءوزئ تاثداؤ سياقتئ باسئمدئقتارعا ية بولماق.

حارتياعا مذشة ج و و-نئ بئتئرگةن ستؤدةنتتئث شةتةلدة جذمئس ئستةؤئنة ةش بوگةت بولمايدئ، ةلئمئزدةگئ ءبئلئم جذيةسئنئث باسةكةگة قابئلةتتئلئگئ ارتادئ، مامان دايئنداؤدئث ءذش سيكلئ، ياعني باكالاأريات-ماگيستراتؤرا-دوكتورانتؤرا بويئنشا ءبئلئم الؤدئث مذمكئندئگئ تؤماق.

ءبئر سوزبةن ايتقاندا، جامان ةمةس. الايدا مذنداي ارتئقشئلئقتار وقؤ اقئسئنئث ةداؤئر قئمباتتاؤئنا نةگئز بولادئ دةگةن بولجام بار. ءيا، ويلاؤدئث ءوزئ قورقئنئشتئ. ونئث ذستئنة الةم ساراپشئلارئنئث ايتؤئنشا، 2020 - جئلدارئ بارلئق ماماندئقتار بويئنشا مئندةتتئ تذردة جوعارئ ءبئلئمدئ بولؤ تالاپ ةتئلمةك.

راس، ةلئمئزدةگئ ج و و جئل سايئن وقؤ قذنئن ءوسئرئپ وتئر. ج و و باسشئلارئ مذنئ شئعئندارئن جابؤمةن تذسئندئرةدئ. ةگةر شئندئعئندا دا جئل سايئن وسكةن وقؤ قذنئنا ساي وقؤ ورداسئنئث دا ماتةريالدئق-تةحنيكالئق بازاسئ جاثارئپ، زامان سذرانئسئنا ساي ءبئلئم بةرؤ ساپاسئ ارتئپ وتئرسا جاقسئ. ال ءوسئپ جاتقان وقؤ قذنئنا ساي ءبئلئم ساپاسئ كوتةرئلمةسة، ونئ تةكسةرئپ، ءتيئستئ ورئندار تاراپئنان وقؤ قذنئنئث وسؤئنة باقئلاؤ جاسالئنؤئ ءتيئس. مةملةكةتتئك وقؤ ورئندارئنان قالئسپاي، وقؤ اقئسئن جئل سايئن وسئرةتئن، ايتسة دة ءبئلئم بةرؤدة كةرئ كةتكةن جةكةمةنشئك وقؤ ورئندارئ دا بارشئلئق.

پئكئر 

راحمان الشانوأ، ج و و قاؤئمداستئعئنئث پرةزيدةنتئ:

- ج و و-داعئ وقؤ قذنئن مينيسترلئك بةكئتةدئ. مينيسترلئك گرانتتئث قذنئن بةلگئلةيدئ، سوعان ساي، وقؤ باعالارئ دا بةكئتئلةدئ. سوندئقتان بذل جةردة وقؤ باعاسئنئث جئل سايئن ءوسئپ وتئرؤئ - مينيسترلئكتئث شةشئمئ دةؤگة بولادئ. سونداي-اق، بذگئندة وقؤ قذنئنئث ئشئنة ج و و ذستازدارئنئث جالاقئسئ، وقؤ ورنئنئث جئلدئق شئعئنئ، جاثا تةحنولوگيامةن جابدئقتالؤئ سةكئلدئ جاعدايلارعا جذمسالاتئن شئعئننئث ءبارئ ةنگئزئلةدئ. نارئقتئق قاتئناستارعا ساي، بارلئق نارسةنئث باعاسئ تذراقتئ ةمةس ةكةنئن ةسكةرسةك، بذعان تاثعالاتئن تذگئ جوق.

مارات باشيموأ، زاثگةر:

- مةنئثشة، ج و و-داعئ وقؤ قذنئنئث جئل سايئن ءوسئپ وتئرؤئ - ةش نةگئزسئز. جئل سايئن مةملةكةتتئك جانة جةكةمةنشئك وقؤ ورئندارئ ءبئر-بئرئمةن جارئسئپ، وقؤ باعاسئن اسپانداتئپ جاتادئ. الايدا سوعان ساي ةلئمئزدةگئ ءبئلئم ساپاسئنئث دا ارتئپ جاتقانئن بايقاي الماي وتئرمئز. ماسةلةن، ةلئمئزدةگئ ج و و-نئث بارلئعئ دةرلئك زاثگةر مامانداردئ دايئندايدئ. ايتسة دة ةلئمئزدةگئ مئقتئ زاثگةر ماماندار سانئنئث ارتئپ بارا جاتقانئ بايقالار ةمةس. سوندا دايئنداعان ماماندار قايدا كةتئپ جاتئر؟!

دةمةك، ةلئمئزدةگئ ءبئلئم ساپاسئ تومةن. ةندةشة، وقؤ قذنئ نةگة وسة بةرؤئ ءتيئس؟ سوندئقتان جئل سايئن وقؤ قذنئنئث ءوسئپ وتئرؤئ نةگئزسئز دةپ ايتا الامئن. الدئمةن ج و و بئلئكتئلئگئن كورسةتسئن، سودان كةيئن عانا وقؤ قذنئن وسئرؤگة تالپئناتئنداي جذية جاساؤ كةرةك.

ايتپةسة وقؤ قذنئنئث شارئقتاؤئ بذگئندة تةك جةكةلةگةن ادامداردئث قالتاسئن تومپايتؤدئ عانا كوزدةپ وتئر دةؤگة عانا نةگئز بار. ايتا كةتةرلئك جايت، «ذلتتئق قاؤئپسئزدئك تؤرالئ» زاثنئث 9-بابئندا «ءبئلئم بةرؤ ساپاسئنئث تومةندةؤئ - ذلتتئق قاؤئپسئزدئككة نذقسان كةلتئرةدئ» دةپ انئق جازئلعان. وسئ ورايدا بذگئنگئ كذنئ ج و و وسئ زاثدئ بذزئپ، ونئمةن قويماي، جئل سايئن وقؤ باعاسئن شارئقتاتئپ وتئر. 

گذلبارشئن ايتجانباي

«ايقئن» گازةتئ

سوڭعى جاڭالىقتار
telegram