جذمباق الةمنئث ةلشئسئ
بذرئنئراقتا وتکةن ديؤانالار جايلئ بذگئنگة جةتکةن اثگئمةلةرگة قذلاق تذرسةک، بذلار پةندةلئک دذنيةاؤي تئرلئکتةن ادا، جان دذنيةسئ سابيدةي تازا، حاقتئث جولئمةن عانا جذرةتئن ةرةکشة جاراتئلعان جان يةلةرئ سةکئلدئ. باقسئ-قذشئناشتار ءتارئزدئ کئسئ ةمدةپ، کاسئپ قئلماعان. قوجا-مولدالار سياقتئ دذعاسئن ساتئپ، توقتئ-تورئم الماعان. بورکئنئث توبةسئنة ذکئ تاعئپ، قولئنا سئلدئرماقتئ اساتاياق ذستاپ، قارا جولدئث شاثئن بذرقئراتئپ، «اللا حاق!» دةپ جاياؤلاپ ةل کةزئپ جذرةتئن ديؤانالار ءبئز بئلمةيتئن قذپيا ءبئر الةمنئث ةلشئلةرئ تارئزدةس.
کذنئ کةشة عانا باياناؤئل جةرئندة جاساپ وتکةن ءالئپبايدئث ئبئرايئ - سونداي ديؤانالاردئث ءبئرئ. ونئث شئن اتئ ئبئراي بولعانئمةن، ةل ءئشئ بذل کئسئنئ ءالئپبايدئث ديؤاناسئ دةپ اتاپ کةتکةن ةکةن. بار عذمئرئ ديؤانالئقپةن وتکةن ئبةکةث جارئقتئق جاثا وکئمةت ورناپ جاتقاندا، «اللانئث عانا ءتئلئن الام» دةپ کولحوزعا مذشة بولئپ کئرمةگةن کورئنةدئ. دةگةنمةن ذلئ وتان سوعئسئ باستالعاسئن، قوعام تئرلئگئئنةن وقشاؤ جذرةتئن ئبئراي ديؤانا اؤئل سوأةتتئنئث ءتوراعاسئنا کةلئپ: «باسقا شارؤاثا جاراماسپئن، ةلگة قئلعان کومةگئم سول بولسئن، ماعان پوشتا تاسؤدئ بةر، کولئگئثنئث قاجةتئ جوق، ءوزئم-اق جةتکئزئپ تذرام»، - دةپتئ. کذش-کولئک پةن ادام قولئ جةتئسپةي جاتقان ؤاقئتتا بذل ذلکةن قولعابئس، ءتوراعا قؤانا کةلئسةدئ. ءسويتئپ، ئبةکةث حات تاسؤعا شئعادئ.
باياناؤئلدئث کذرکةلئسئندةگئ شةجئرةشئ-ولکةتانؤشئ نئعمةت جامئن ذلئ اقساقال بئلاي دةپ اثگئمةلةيدئ:
- ئبئراي ديؤانانئث ءوزئ وتباسئلئ بولعان ادام، ءذش قئزئ بار ةدئ، قازئر ةکئ قئزئنان ذرپاق بار. سوعئستئث ءجذرئپ جاتقان ؤاعئندا ءبئزدئث اکةي جاسئ کةلئپ قالعان کئسئ، ءبئراق ةر-ازاماتتئث جوقتئعئنان بةلاعاش کولحوزئنا باسقارما قئلئپ سايلاپ، سول جةرگة کوشئپ کةلدئک.
ول کةزدة بةلاعاش پةن ءبئرئنشئ ماي - ةکئ کولحوزعا ءبئر اؤئلدئق سوأةت. جانة سوعئس ؤاعئنئث زاثئ قاتال، پوشتا اؤئلعا کذنبة-کذن جةتئپ تذرؤئ کةرةک. بةلاعاشتان شئعئپ، ءبئرئنشئ مايدئ باسئپ جذرگةندة، اؤدان ورتالئعئ بايانعا دةيئن 100 شاقئرئم جةر. تاثعئ نامازئن وقئپ اؤئلدان شئعئپ کةتکةن ديؤانا ساسکة ءتذس بولماي اؤدان ورتالئعئ بايانعا جةتئپ، ول جةردةن پوشتاسئن الئپ، ءتذس اؤا بةلاعاشقا قايتئپ ورالادئ. کذنئنة 200 شاقئرئم جةر ءجذرؤ دةگةن بةلئ بةرئک ماقتاؤلئ اتئثنئث وزئنة سئن.
وسئعان تاث بولعان اؤئل ادامدارئ، اسئرةسة ءوزئنئث تؤئس-تؤعاندارئنئث بالالارئ کةي ؤاقتا ديؤانانئث سوثئنان اثدئپ بئرگة شئعادئ ةکةن. اسا تاياعئن ذستاپ، قورجئنئن يئعئنا اسقان ول «اللا حاق!» دةپ قويئپ، اقئرئن بذلکةکتةپ قئردان اسئپ کةتة بارادئ. سوثئنان ئلة شئققاندار جاثاعئ دوثگة کوتةرئلسة، ديؤانا ءئزئم-قايئم جوق. اسپانعا ذشتئ ما، جةر جذتتئ ما، ونئ ةشکئم بئلمةيدئ. قئستئث کذندةرئ دة سوثئنان بئرگة شئعئپ اثدئپ کورةدئ، سوندا اق قاردئث ذستئندة ءار جةردةن ءبئر تذسکةن تابانئنئث ءئزئن عانا کورةدئ ةکةن.
ول کةزدة ويئن بالاسئمئز، ءالئ ةسئمدة، جاز بولسا اق کويلةک-دامبال، قئستا شةکپةن کيةتئن ديؤانا قئر اسئپ اؤدان جاقتان کةلة جاتقاندا، ءبئر توپ بالا «ؤرالاپ» الدئنان شئعامئز. ول زاماندا اس تذزئ قات بولاتئن. ايةلدةر جاعئ ئبةکةثة تذز، باسقاداي کةرةک-جاراعئن قوسئپ جاتادئ. سونئث ءبارئن ةرئنبةي جيناپ-تةرئپ الئپ کةلةتئن. بئردة ءبئرئنشئ ماي کولحوزئنئث ءتوراعاسئ اؤدانعا کةتئپ بارا جاتقان ديؤاناعا: «سئرقاتئ بار ءبئر تؤئسئما بذلاؤعا تذسؤگة قاجةت ةدئ، جارتئ قاپ سذلئ الا کةتئثئزشئ»، - دةپتئ. «جارايدئ، قاراعئم» دةپ سوزگة کةلمةگةن ول قاپتئ يئعئنا سالئپ الئپ، جورتئپ جذرة بةرةدئ.
دةگةنمةن ديؤانا قئر اسئپ کةتکةسئن الگئ ادام ارئ-بةرئ ويلانئپ، «قوي، جاياؤ جذرگةن ادامعا سذلئ ارقالاتقانئم دذرئس بولماس، ءوزئم جةتکئزئپ بةرةيئن» دةپ، جاقسئ ءبئر اتقا ءمئنئپ، سوثئنان قؤا شئعادئ. قئرعا کوتةرئلسة، ديؤانا کورئنبةيدئ. جارتئ جولعا بارادئ - جوق. وسئ کئسئ اداسئپ کةتکةن جوق پا دةپ، ارتئنا بذرئلئپ تا قارايدئ، کورئنبةيدئ. اقئرئ بايانداعئ تؤئسئنئث ذيئنة بارسا، ديؤانا سول جةردةن شايئن ءئشئپ بولئپ، شئعئپ کةلةدئ ةکةن. جارتئ قاپ سذلئنئث شامامةن 25-30 کةلئ سالماعئ بار دةسةک، ول جاياؤ ادامعا از جذک ةمةس. سوندا ئبئراي ديؤانا ونئ 100 شاقئرئم جةرگة بئرةر ساعاتتئث ئشئندة قالاي جةتکئزدئ، اسپانمةن ذشئپ باردئ ما، ونئ قولداپ جذرگةن قانداي بةلگئسئز کذش، ول جاعئ جذمباق.
بةلگئلئ باياناؤئلدئق تاريحشئ-ولکةتانؤشئ التئنبةک قذرمانوأ اکةسئ جذمات اقساقالدان ةستئگةن تومةندةگئ اثگئمةسئن ايتادئ.
- بذل بةرتئن، الپئسئنشئ جئلداردئث اياعئندا بولعان وقيعا. ءبئزدئث ذيدة «قذرماننئث قارا اتئ» دةيتئن جذيرئک قارا ات بولدئ. اکةم قارقارالئنئث «قوياندئ» سوأحوزئندا تذراتئن ءبئر اعايئنداردئث حالئن بئلمةککة وسئ قارا اتتئ ءمئنئپ جولعا شئعادئ. ماياجوننئث تذسئنان وتة بةرگةندة، موينئنا اسقان قورجئنئ بار، اق کويلةک-دامبال کيگةن ءبئر قاريا قؤئپ جةتئپتئ. امانداسقاسئن: «اپئرماي، قاراعئم، اتئث تئم ءتاؤئر ةکةن، ارةث قؤئپ جةتتئم»، - دةيدئ. الگئ ادامعا جاقئنداعئسئ کةلمةي، قارا ات قورس-قورس ذرکةدئ دةيدئ.
ارئ-بةرئ ءجون سذراسقاسئن اتام ونئث ءالئپبايدئث ديؤاناسئ ةکةنئن ءبئلئپ: «اقساقال، اتقا ءسئز ءمئنئثئز، مةن جةتةکتةيئن، تئم بولماسا مئثگةسئثئز»، - دةپتئ. «جوق، شئراعئم، راحمةت، اللا ءساتئن سالسا، اياثداپ ءوزئم دة جةتةم عوي، جولئث بولسئن، جذرة بةر»، - دةيدئ. ءسويتئپ، ءتورت-بةس قئر اسئپ کةتکةن اکةي سؤسئن ئشپةک بولئپ توقتئ قئستاؤ دةگةن قئستاققا بذرئلادئ. بارسا، قويلارئنا قاسقئر شاپقان ةکئ قويشئ تاس-تالقان بولئپ توبةلةسئپ جاتئر دا، قاشان جةتکةنئ بةلگئسئز، ديؤانا الگئ ةکةؤئن اراشالاپ ءجذر ةکةن. بذل جةردةن سؤسئن بولماسئن بئلگةن اکةي ارئ قاراي جذرة بةرةدئ. ءبئرازدان سوث ديؤانا تاعئ قؤئپ جةتئپتئ. «اپئرماي، مئنالار ءبئر قذدايدان بةزگةندةر ةکةن، اراشالايمئن با دةپ ةدئم، ءوزئمدئ تومپةشتةپ تاستاي جازدادئ»، - دةپ جاثاعئ ةکئ قويشئعا کةيئپ ءجذر دةيدئ. اکةي ونئمةن قوشتاسئپ ارئ کةتئپ، جولداعئ اؤئلدا اتامنئث تانئسئ، اقساق ايتکةن دةگةن کئسئنئث ذيئنة سوقسا، ديؤانا سول جةردة شايئن ءئشئپ، جايباراقات وتئر ةکةن. قاشان، قالاي جةتکةنئ بةلگئسئز.
وسئ ئبئراي ديؤانا جونئندة باياناؤئلدان شئققان بةلگئلئ عالئم-گةولوگ قالکةن جامئنوأ سوناؤ ءبئر جئلدارئ «جذلدئز» جؤرنالئنا «جةلاياق حات تاسؤشئ» دةگةن ماقالا بةرگةن ةکةن. ول ؤاقئتتا ديؤانانئث کوزئن کورگةن ادامدار ءالئ بار کةزئ، قالةکةثة ءبئراز اثگئمة ايتئپتئ. ماقالادا ئبئراي ديؤانانئث اعاسئنئث بالاسئ يمانجذپاردئث ةستةلئگئ دة کةلتئرئلةدئ.
- کذنبة-کذن کةرةکؤگة بارئپ کةلةتئن ئبئراي اکةمئز جاسئ کةلگةن سوث کةؤدةسئ قئسئپ، جاتئپ قالا بةرةتئن بولدئ. اؤئلدان ذزاپ ةشقايدا شئقپايدئ. ءسويتئپ جذرگةندة، ءبئر کذنئ جوق بولئپ کةتتئ. ةکئ-ءذش کذن ورالماعاسئن، استئما ءالدئ ات ءمئنئپ، ازئق الئپ، ئزدةپ شئقتئم. بئرنةشة کذن ءوتتئ، ءبئراق کوردئم-ءبئلدئم دةگةن ءبئر ادام جوق. اقئرئ شارشاپ، ءبئر زيراتتئث ةتةگئندة دةمالئپ جاتئر ةدئم، مولالاردئث ئشئندة جذرگةن اکةيدئ کورئپ قالدئم. قاسئنا بارام دةگةنشة، کوزدةن عايئپ بولدئ.
سودان، سول ماثايعا تذنةپ، ةرتةسئندة ول کئسئنئ قورئمنئث ئشئندة ذيئقتاپ جاتقان جةرئنةن تاپتئم. ءوزئ ابدةن جذدةگةن. «اکة-اؤ، قايدا ءجذرسئز، ءسئزدئ ئزدةپ بارماعان جةرئم جوق»، - دةپ ةدئم، «مةن اللانئث تاپسئرماسئن ورئنداپ ءجذرمئن، ونئ ساعان ءبئلؤدئث قاجةتئ جوق»، - دةدئ دة قويدئ. ونئث ءبئر اپتا بويئ قايدا جذرگةنئ، نة ئستةگةنئ سولاي جذمباق کذيئندة قالدئ، - دةگةن اثگئمة ايتئپتئ يمانجذپار مارقذم.
کةثةس زامانئندا ادامنئث اقئلئ جةتة بةرمةيتئن نةبئر عالاماتتار جاساپ، ةل-جذرتتئ تاث قئلئپ جاتسا دا، ءالئپبايدئث ديؤاناسئ سةکئلدئ ادامداردئ دارئپتةپ جازؤعا مذمکئندئک بولمادئ. ودان کةيئنگئ ونداعان جئلدار ئشئندة ةسکئ کوزدةر تاؤسئلئپ، ئزدةؤشئسئ بولماعاسئن، ءبئرجولا ذمئتئلؤعا اينالدئ. مذنئ جازؤداعئ ماقساتئمئز، بايان-بةلاعاش جةرئندة ءالئپبايدئث ئبئرايئ سةکئلدئ جذمباق ادامئنئث جاساپ وتکةنئن بذگئنگئ ذرپاق بئلة ءجذرسئن دةگةن وي ةدئ.
سايلاؤ بايبوسئن، پاألودار وبلئسئ.
«جاس الاش» گازةتئ