قئتايداعئ قازاق كاسئپكةرلةرئنة ترانزيتتئك جةثئلدئكتةر قاجةت

وسئ پئكئردئ ناقتئلاي ءتذسؤ ءذشئن رةداكسيامئزعا «ءومئردئ قورعاؤ» قورئنئث ءتوراعاسئ، اقئن مذراتحان شوقان مئرزا «قئتايداعئ قازاق كاسئپكةرلةرئ» اتتئ قازاقشا-ورئسشا ةكئ تئلدة جارئق كورگةن انئقتامالئق البومئن الا كةلدئ...
... مذراتحان مئرزانئث ذيئمداستئرئپ، قذراستئرؤئمةن؛ ذلئقبةك ةسداؤلةت، ءابئلاشئم ةمةنجانوأ، دامةي شايماردان ذلئ، سابئرجان مذحامةتحان، نذرمذحاممةت تذرسئن ذلئ جانة تاعئ باسقا ازاماتتاردئث اقئلداسؤئمةن «قئتايداعئ قازاق كاسئپكةرلةرئ» ةثبةگئنئث جارئق كورؤئ بئزگة وزئندئك وي سالدئ. اتالمئش كئتاپقا قئتاي حالئق رةسپؤبليكاسئندا تذرئپ جاتقان قانداستارئمئز قذرعان 45 كاسئپورئننئث اتقارار ءئسئ، كورسةتةر ونةگةسئ ةنگةن. «بذل كئتاپتئ شئعارؤداعئ ماقساتئمئز - ةكئ ةلدئث جانة قازاقستاننان سئرت ةلدة تذرئپ جاتقان قازاق كاسئپكةرلةرئ مةن وتاندئق كاسئپكةرلةردئث ءوزارا ئسكةرلئك قاتئناسئن تةرةثدةتؤ، ةلئمئزدئث ينأةستيسيالئق جانة يننوأاسيالئق جوبالارئن جذزةگة اسئرؤعا ذلةس قوسؤ» دةيدئ يدةيا اأتورئ مذراتحان شوقان مئرزا...
گيننةسستئث رةكوردتار كئتابئنا ةنگةن قازاقتئث كويلةگئ...
ءبئزدئث ءبئر سذيسئنگةنئمئز، قئتاي ةلئندةگئ قازاق كاسئپكةرلةرئ ذلتتئق برةندتئ ايشئقتاي تذسؤگة؛ قازاقئ سالت-سانادان الشاقتاماي-اق بةت-بةدةردئ نئقتاپ الؤعا تئرئسئپ باعادئ ةكةن. ماسةلةن، بئردةن نازارئمئزدئ اؤدارعان دذنية قازاقتئث قئزئ زياتقان ايدارحان قئزئ باسشئلئق ةتةتئن قئتايداعئ «زيات» ءسان ورتالئعئنئث ةثبةگئ بولدئ.
ناق وسئ «زيات» ءسان ورتالئعئ 2011- جئلدئث قئركذيةگئندة ةؤرازيالئق كيئم كورمةسئنة قاتئسئپ، ذزئندئعئ - 3،37 مةتر، ةتةگئنئث كةثدئگئ 12،30 مةتر بولاتئن، ةتةك-جةثئنئث جةلبئرئ 50 قاتپارلئ ذلكةن قازاقئ كويلةكتئ گيننةسستئث رةكوردتار كئتابئنا ةنگئزئپ قايتتئ. 2004- جئلئ قذرئلعان بذل ءسان ورتالئعئ قازئردة تةك قئتايداعئ ةل-جذرتتئث سذرانئسئن عانا قامتئپ وتئرعان جوق.تذركيا، قئرعئزستان، قازاقستان ةلدةرئنةن مةملةكةتتئك تاپسئرئستار قابئلداپ تابئستارئن ذستةمةلةپ وتئرعان جايئ بار.
ةسكةرةرلئگئ سول، زياتحان ايدارحان قئزئ 1992- جئلئ قازاقستاندا ت.جذرگةنوأ اتئنداعئ ونةر اكادةمياسئن ساحنالئق كيئم جوبالاؤ ماماندئعئ بويئنشا اياقتاعان. ال قازئردة قازاق ةلئندة ذيرةنئپ، كورگةن-تذيگةنئن قئتايدا كادةسئنة اسئرئپ وتئرعان جايئ بار...
تابا نانئمةن تامسانتئپ وتئر...
تاعئ ءبئر اؤئز تولتئرئپ ايتارلئق دذنية - قازاق بالاسئ قايرات دالةلحان ذلئ باسشئلئق ةتةتئن قئتايداعئ «المالئ» مؤزئكالئق كلؤب مةيرامحاناسئنئث ةثبةگئ. ءذرئمجئ قالاسئنداعئ ءتاثئر تاؤئ ئقشاماؤدانئندا ورنالاسقان، مةيرامحانادا ءار كذنئ كةشتة كوثئلاشار كونسةرتئ ذيئمداستئرئلئپ، بذل جةردة قازاق، قئتاي، قئرعئز، دذنگةن ذلت وكئلدةرئنةن 126 قئزمةتكةر جذمئس ئستةيدئ. وسئ جئلئ مةيرامحانا پئسئرگةن «ةث ذلكةن تابا نان» گيننةسستئث رةكوردتار كئتابئنا ةنگةنئ جايلئ كؤالئك الدئ.
تابا ناندئ پئسئرؤگة سةگئز قاپ ذن؛ 97 ليتر سيئر ءسذتئ؛ 200 جذمئرتقا؛ التئ كةلئ سارئماي جذمسالعان. تابا ناننئث ديامةترئ - 2،53 مةتر؛ قالئثدئعئ 14،5 سم بولعان... بذگئندة مةيرامحانا قئتايدا «ءذش جاقذتتئ مةيمانحانا» اتاعئنا ية بولسا، ةؤرازيا كورمةسئندة «الاثسئز تاماقتانؤ ورنئ» دةگةن ماراپاتقا لايئق دةپ تانئلعان.
كومپاستئ جاينامازعا سذرانئس ارتؤدا...
سونداي-اق قازئردة قئتاي نارئعئندا كومپاستئ جاينامازدارعا سذرانئس ارتا باستاعان. ارنايئ قوراپتئث ئشئندة كومپاستئ جاينامازبةن قاتار ءتاسپيح، تاقيا سالئنعان. «بذل جاينامازدئث ةرةكشةلئگئ قذبئلانئ كةز كةلگةن ؤاقئتتا تاؤئپ الؤعا قولايلئ ةتئپ جاسالعان، ساؤداعا لايئقتئ ةتئپ ساتئلئمعا شئعارئلعان. قازئردة بذل تاؤارلار ءذرئمجئ قالاسئنداعئ ورتالئق قويمالاردان ءار وبلئس، اؤداندارعا كوپتةپ تاراتئلؤدا» دةيدئ ماماندار.
تةحنيكانئث دا ءتئلئن تابؤدا...
بذعان قوسا قئتايداعئ قازاق كاسئپكةرلةرئ تةحنيكا ةكسپورتتاؤ ارقئلئ دا بيئكتةن كورئنؤدة. مئسالئ، بذل رةتتة ءذرئمجئ قالالئق «ازيا ينتةرنةت تةحنولوگياسئ» سةرئكتةستئگئنئث جانة شاؤةشةك قالالئق «حذثلي» ةكسپورت-يمپورت جاؤاپكةرشئلئگئ شةكتةؤلئ سةرئكتةستئگئنئث ديرةكتورئ قازاق ازاماتئ حذسئمان قاجئتاي ذلئ باسقارئپ وتئرعان ذجئم ةثبةگئن اتاپ وتؤگة بولادئ.بذل سةرئكتةستئكتةر رةسةي، قئرعئزستان ةلدةرئنة ءارتذرلئ تةحنيكالاردئ ةكسپورتتاؤمةن اينالئسادئ. ورتا ازياداعئ ارناؤلئ وزگةرتئلگةن ماشينالاردئ جانة جول جوندةؤ ماشينالارئن تاسئمالداؤشئ زاثدئ وكئلئ وسئ سةرئكتةستئكتةر...
بذعان قوسا ازات قايدار ذلئ باسقاراتئن شئنجاث «ذلاعات» ةنةرگيا ذنةمدةؤ سةرئكتةستئكتةرئنئث جذمئستارئ دا ةلةپ-ةسكةرؤدئ قاجةت ةتةدئ. سةرئكتةستئكتئث نةگئزگئ ساؤداسئ - سئرتقئ ساؤدا؛ عئلئم مةن تةحنيكا ونئمدةرئ؛ قايتا تؤئندايتئن ةنةرگيانئ پايدالانؤ جانة اشؤ؛ كذن نذرئن، جةل كذشئن پايدالانئپ، ةنةرگيا ءوندئرؤ قذرالدارئن ءوندئرؤ؛ جةراستئ سؤلارئن يگةرؤگة قاتئستئ ناسوس قذرالدارئن؛ مذناي بارلاؤ جابدئقتارئن تاعئ باسقا قاجةتتئلئكتئ وندئرةتئن سةرئكتةستئك قازئردة تةحنيكالئق جاعئنان قولايلئ، ساپالئ ونئمدةردئ تذتئنؤشئعا ذسئنؤدا...
ءابئلاشئم ةمةنجانوأ باسقاراتئن «شاؤلين» حالئقارالئق سةرئكتةستئگئ دة ؤكراينا، قازاقستان، قئرعئزستان ةلدةرئمةن سةرئكتةستئك ورناتئپ، قذرئلئس ماتةريالدارئن، قذرئلئسقا قاتئستئ ستانوكتار، مذناي قازؤ تةحنيكالارئن، حالئققا قاجةتتئ زاتتاردئ ةكسپورتتاؤدا. سةرئكتةستئكتئث تابئستئ قئزمةت ةتؤئنئث ارقاسئندا 2007- جئلئ الماتئ وبلئسئندا «مذنار- Munar» كومپانياسئ قذرئلئپ، كومپانيا 100 دةن استام ادامدئ جذمئسپةن قامتئپ وتئر.
بذل رةتتة «قئتايداعئ قازاق كاسئپكةرلةرئ» اتتئ كئتاپتئ قذراستئرؤشئ، اقئن مذراتحان شوقان مئرزا بئلاي دةيدئ:
- «قئتايداعئ قازاق كاسئپكةرلةرئ» اتتئ فوتوالبومدئ قذراستئرؤ بارئسئندا تذيگةندةرئم: قازاقستانعا كةلئپ، كاسئپكةرلئكپةن اينالئسئپ، ءوز قاراجاتتارئمةن وندئرئسپةن شذعئلدانعئسئ كةلةتئن الةم ةلدةرئندةگئ قازاق كاسئپكةرلةرئنة الماتئ قالاسئنداعئ وندئرئستئك ايماقتاردان جةر بةرئلسة؛ جذمئستارئن جذرگئزئپ العانشا بةلگئلئ مةرزئم ئشئندة جةثئلدئكتةر قاراستئرئلسا؛ شةتةلدة تذرئپ جاتقان ةل ارالئق كاسئپكةرلئكپةن اينالئساتئن، يمپورت-ةكسپورتپةن شذعئلداناتئن كاسئپكةر قانداستارئمئزدئث قازاقستانعا كةلئپ-كةتؤ أيزاسئنان باستاپ، تاؤارلارئن كةدةندئك راسئمدةؤ تاعئ باسقا سالالاردا ولاردئث قذقئقتئق مذددةلةرئ قورعالئپ، بةلگئلئ جةثئلدئكتةر بةرئلسة ءبئزدئث قازاق ةلئنة دة وسئنداي ساپالئ، جاسالؤئ ةرةكشة تاؤارلاردئ حالئقتئث قولئنا جةتكئزؤگة ذلكةن مذمكئندئك تؤار ةدئ. ةگةر بولاشاقتا قئتايداعئ قازاق كاسئپكةرلةرئنة ترانزيتتئك مذمكئندئكتةر جةثئلدةتئلسة، بذل شارالاردئث وزئنةن-ءوزئ ئسكة اسا باستايتئنئ داؤسئز.
وي ءتذيئن
جالپئ، قئتايداعئ قازاق كاسئپكةرلةرئنئث جاساپ جاتقان جذمئستارئ تؤرالئ ساراپشئلارئمئز: «قئتاي وكئمةتئنئث قازاق كاسئپكةرلةرئنة قولداؤئ ايرئقشا. قئتايدا كاسئپ اشؤ ءذشئن قذجات باستئلئق سيندرومئنا ذشئراؤ، ءبئر ةسئكتئث تابالدئرئعئن مئث مارتة توزدئرؤ مذلدة جوق. كةرئسئنشة، ولاردئث ذسئنعان جوباسئنئث وكئمةتكة پايداسئ بار بولسا، ءتيئستئ ورئندار ولاردان كومةگئن ايامايدئ. قازاق كاسئپكةرلةرئن قئتاي ةلئنئث ءتوراعاسئ حؤ جينتاؤ قابئلداپ، دايئم تئلةكتةستئگئن ءبئلدئرئپ وتئرادئ» دةسةدئ...
اأتور: قارلئعاش زارئققان قئزئ
«الاش ايناسئ» گازةتئ