ماعان ةث قئمباتئ - ذلتتئق نامئس- دؤلات يسابةكوأ، جازؤشئ

قازاق تةلةديدارئنئث باس رةداكتورئ، «جازؤشئ» باسپاسئنئث ديرةكتورئ، قازاقستان جازؤشئلار وداعئنئث حاتشئسئ بولدئ. قازئرگئ تاثدا «مادةنيةت» جؤرنالئنئث باس رةداكتورئ. العاشقئ اثگئمةسئ «جولدا» 1963- جئلئ «زامانداستار» اتتئ جيناقتا جاريالاندئ. «بةكةت»، «اششئ بال»، «مازاسئز كذندةر»، «قارا شاثئراق»، «تئرشئلئك»، «اي-پةتري اقيقاتئ»، ت.ب. كئتاپتاردئث، بةس تومدئق شئعارمالار جيناعئنئث اأتورئ. دراما جانرئنداعئ جيئرمادان اسا شئعارماسئ رةسپؤبليكالئق تةاتر ساحنالارئندا، سانكت-پةتةربؤرگ، ومبئ قالالارئنداعئ تةاترلاردا قويئلدئ. كوپتةگةن پوأةستةرئ مةن اثگئمةلةرئ شةتةل تئلدةرئنة اؤدارئلدئ. جةكةلةگةن تؤئندئلارئ بويئنشا كوركةم فيلمدةر ءتذسئرئلدئ.
- دؤلات اعا، عذمئردئث ءبئر بةلةسئ - 70 جاسقا كةلئپ جاتئرسئز. قالاي ويلايسئز، شئعارماشئلئق ئسپةن (بذل جةردة جازؤشئنئ ايتئپ وتئرمئز) اينالئسؤدا ادام جاسئنئث اسةرئ بولا ما؟
- ارينة، بولادئ. «اسةر ةتپةيدئ، ءالئ جئگئت سياقتئمئن» دةگةندةر جاي سوزدةر عوي. ةلؤدةن كةيئن-اق اسةرئ باستالادئ. كئم بئلةدئ، بوي بةرمةي جذرگةن ادامدار بار شئعار. ولار ءذشئن جاؤاپ بةرة المايمئن. ءبئراق بيولوگيالئق جاعئنان كةلگةندة، ادام عذمئرئنئث ءاربئر ونجئلدئعئ ءئز تاستاپ كةتپةؤئ مذمكئن ةمةس. اسئرةسة، ةلؤدةن كةيئن. ادةبيةت تاريحئنداعئ شئعارماشئلئق تذلعالاردئ الئپ قاراساق، ولار نةگئزگئ شئعارمالارئن ةلؤگة دةيئن جازعان. ودان كةيئن دة شئعارمالار جازئلا بةرؤئ مذمكئن. ماسةلةن، لةأ تولستوي سياقتئ. الايدا ولاردئث زامانئ باسقا ةدئ. ولاردا جازؤدان باسقا اينالئساتئنداي ةشنارسة بولا قويعان جوق. مئنانداي دذربةلةث زامان، استان-كةستةن بولعان جوق.
بذگئنگئ تةلةديدار، كومپيؤتةر، نانوتةحنولوگيا، اأتوموبيل، تذرمئس... ادامنئث كوپ ؤاقئتئن الادئ. ادامنئث جاسئ الپئستان كةيئن پروزايكتةرگة اسةر ةتة باستايدئ. جةتپئسكة دةيئن ولةث جازئپ جاتقاندار بار. ءبئراق سول ولةثدةردئ ولاردئث جاس كةزئندةگئ ولةثدةرئمةن سالئستئرساق، جةر مةن كوكتةي. ءبئراق ادام مويئنداعئسئ كةلمةيدئ عوي. بئرةؤلةر مويئندايدئ.
جاس كةزئثدة ءبئر ساعات تئنئعئپ الساث شارشاعانئثنئث ءبارئ ذمئتئلاتئن. جازؤ ذستةلئندة تاثعا شةيئن وتئرا بةرةتئنسئث. ءذش-ءتورت ساعات دةمالعاننان كةيئن، كةشةگئ قالپئثا قايتا ورالاتئنسئث. قازئر ولاي ةمةس. جالپئ، ادامنئث جاسئ شئعارماشئلئعئثا اسةر ةتپةي قويمايدئ.
- قازئرگئ قوعام، بذگئنگئنئث ادامدارئ، ولاردئث ادامدئق، ادامگةرشئلئك دةثگةيئ جونئندة نة ايتار ةدئثئز؟
- قازئرگئ زاماننئث ادامئ... ةشنارسة دة وزگةرمةگةن سةكئلدئ كورئنةدئ. ءبئراق ءار كةزةثدة، ءار فورماسيادا سول كةزةثگة، سول فورماسياعا لايئق ادامدار ءومئر سذرةدئ. كةيدة ءبئز باياعئ قازاق جوق دةيمئز. اثسايتئنئمئز - كةشةگئ 19- عاسئرداعئ، 20- عاسئردئث باسئنداعئ قازاق.
ودان كةيئن قانشا فورماسيا، قانشا زامان وزگةردئ. فةوداليزممةن سوسياليزمگة وتتئك، سوسياليزمنةن وركةندةگةن سوسياليزمگة قادام باستئق. كوممؤنيزمدئ ارماندادئق. ءبئر كذنئ وركةندةگةن سوسياليزم قذلاپ ءتذستئ دة، قايتادان كاپيتاليزمگة اياق باستئق. جابايئ كاپيتاليزمگة. بذلاردئث ءبارئ ادامنئث بولمئسئنا، تابيعاتئنا، كةرةك بولسا ادامگةرشئلئك قاسيةتئنة اسةر ةتپةي قويمايدئ. «زامانعا ادام كذيلةمةك» دةپ اباي ايتقانداي، سوسئن «زامان ونئ يلةمةك» دةپ جالعاستئراتئنئنداي، زامانعا ادام ءارقاشاندا كذيلةگةن، زامان ونئ يلةگةن. ءبارئمئز زاماننئث قذلئ بوپ كةتكةنئمئزدئ بايقاماي قالامئز.
ازات ءومئر بولعان ةمةس. بولمايدئ دا. ءتئپتئ، تاس ءداؤئرئنئث وزئندة دة ادام ءبئر-بئرئمةن بايلانئسسئز ءومئر سذرة الماعان. قازئر قوعامنان تئس قالؤ مذمكئن ةمةس. وسئلاردئث ءبارئ دة ادامدا ءارقيلئ مئنةز-قذلئقتئث قالئپتاسؤئنا اسةر ةتةدئ.
مئنة، قازئر سذراق تذر: «قازاقتار اباي زامانئنان بةرئ وزگةردئ مة، وزگةرگةن جوق پا؟». تالاي تةلةدةباتتار بولدئ. ولاردئث بارئنة قاتئستئم. قاراپ تذرساث، قازاق وزگةرمةگةن سياقتئ. اباي زامانئنداعئ پروبلةما - قازئر دة سول پروبلةما. ارينة، قازاقتئث كيئمئ، تذرمئسئ... وزگةردئ. ءبئراق جان دذنيةسئ، پسيحولوگياسئ وزگةرمةي كةلة جاتئر. ابايدئث 41-قاراءسوزئ بار: «قازاقتئ ءيا قورقئتپاي، ءيا پارالاماي، اقئلمةنةن، نة جةرلةپ، نة سئرلاپ ايتقانمةنةن ةش نارسةگة كوندئرؤ مذمكئن دة ةمةس. ةتئنةن وتكةن، سذيةگئنة جةتكةن، اتادان ميراس العان، انانئث سذتئمةنةن بئتكةن ناداندئق الدةقاشان ادامشئلئقتان كةتئرگةن. وزدةرئنئث ئرباثئ بار ما، ءپئش-ءپئشئ بار ما، گؤئلدةگئ بار ما، دذرئلدةگئ بار ما سونئسئنان دذنيةدة ةشبئر قئزئقتئ نارسة بار دةپ ويلامايدئ، ويلاسا دا بذرئلا المايدئ، ءسوز ايتساث، تذگةل تئثداپ تذرا المايدئ، نة كوثئلئ، نة كوزئ الاثداپ تذرادئ.
ةندئ نة قئلدئق، نة بولدئق!».
سول ادام وزگةردئ مة؟ وزگةرمةگةندةي. وسئدان كةيئن ويلاناسئث: بذل قازاقتئ قالاي وزگةرتةمئز؟ سانانئ قالاي وزگةرتةمئز؟ ذلتتئق مذددةگة قالاي بئرئكتئرةمئز؟ كةثةس وكئمةتئ كةزئندة قازاق ئرئلةؤ ةدئ. مئنةزئ دة، ءئسئ دة، تئرلئگئ دة. باياعئدا تاؤةلسئزدئك الساق دةپ ارماندايتئنبئز. تاؤةلسئزدئك قيال، ءتذس سياقتئ كورئنؤشئ ةدئ. بئرئككةن ذلتتار ذيئمئنا مذشة بولساق، ءوز جةرئمئز وزئمئزگة تيةسئلئ بولسا، وزئمئزگة ءوزئمئز قوجا بولساق، قازبا بايلئعئمئز، رؤحاني بايلئعئمئز ءوزئمئزدئث مةنشئگئمئز بولسا دةؤشئ ةدئك. سول كةلدئ. ءبئراق وزگةرگةن ةشنارسة جوق. قايتا جوعارئعا جالتاقتاؤئمئز كوبةيئپ كةتتئ. جالتاقتئققا، جاعئمپازدئققا، ئثعايپازدئققا كوشئپ العاندايمئز.
ءبئز وسئ بذرئن كئم بولئپ ةدئك؟ مئنانداي ذلان-عايئر دالاعا قالاي ية بولدئق؟ ءبئر-اق نارسةنئ ايتامئز: نايزانئث ذشئمةن، بئلةكتئث كذشئمةن. وسئنشا جةردئ الئپ قالؤ ءذشئن نة كةرةك ةدئ؟ باتئرلئق، جئگةرلئلئك كةرةك ةدئ. جاؤدان قايتپايتئن جالاثتوس باتئرلار كةرةك ةدئ. سول باتئرلاردئث بذگئنگئ ذرپاعئ ءبئز ةمةسپئز بة؟ ءبئز اسپاننان تذسكةن جوقپئز عوي.
«سول وجةتتئك، سول باتئرلئق، قاسقايئپ قاراپ تذرئپ ءادئلئن كوزگة ايتاتئن قازاق قايدا قالدئ؟ ءبئر جارئم عاسئر ئشئندة قازاق وزگةرئپ كةتتئ مة؟ الدة، سول باتئرلارئمئزدئث ءبارئ ويدان شئعارئلعان با؟» دةگةن سذراقتار تؤعانئ ءذشئن مةن كئنالئ ةمةسپئن. تاعئ دا سذراق تؤادئ: «قايدا سول باتئرلاردئث ذرپاعئ؟ نةگة ءبئز ادامگةرشئلئكتة دة، كئسئلئكتة دة، وي ايتؤدا دا ذساقتالئپ بارامئز؟ الدة شئن مانئندة اباي ايتقانداي زامانعا يلةنئپ كةتة بةرةتئن ذلتتئث ذرپاعئمئز با؟».
راس، كةشةگئ احمةت بايتذرسئن ذلئنئث، ءاليحان بوكةيحانوأتئث، مئرجاقئپ دؤلاتوأتئث، ماعجان جذمابايةأتئث «ويان، قازاق!» دةپ تاستاعان ذراندارئ، ايتقان سوزدةرئ ويئمئزدا، اسئل ءسوز رةتئندة جاتتايمئز. بئلةمئز دة، ولاردئث وسيةتئن ورئندامايمئز.
سوثعئ جئلدارئ پةندةشئلئككة، ذساقتئققا ذرئنئپ بارا جاتقانئمئز قابئرعامدئ قايئستئرادئ. ارينة، بذعان بئرةؤلةر قارسئ پئكئر ايتؤئ مذمكئن: «نةگة ءبذيتئپ ايتادئ؟ جاقسئلئقتئ كورمةي مة؟ قوعام دامئپ كةلة جاتئر. الةمدةگئ ةلؤ ءبئرئنشئ ورئنعا كوتةرئلدئك» دةپ. ال، كئسئلئك، ادامگةرشئلئك، ذلتتئق سانا جاعئنان قاي ورئندامئز؟ مئنة، ماسةلة وسئندا. ءبئز وسئ جاعئنان اقساپ كةلةمئز. مذنئ جوندةؤگة بولا ما؟ ذمئتتةنةسئث.
قازاقتئث كةشةگئ ءئرئ-ءئرئ مئنةزدةرئ ءبئرجولاتا جوعالئپ كةتپةگةن شئعار. ويانار. ول ءذشئن باسقا ءبئر ذران كةرةك سياقتئ. باسقا ءبئر يدةولوگيا كةرةك سياقتئ. نةگئزئ، ءبئزدئث يدةولوگيامئز مئقتئ بولؤ كةرةك. يدةولوگيامةن اينالئسپادئق. ول قانداي يدةولوگيا؟ ول - ذلتتئق يدةولوگيا. قازاق ءذشئن اقشا دا، التئن دا، بايلئق تا، ذلدة مةن بذلدةگة ورانئپ جاتقان توقشئلئق تا قئمبات ةمةس. ماعان ةث قئمباتئ - ذلتتئق نامئس. جالاثاش جذرسةم دة، اش جذرسةم دة، ذلتتئق نامئس بولسا كوثئلئم توق بولار ةدئ.
ءسال پةسسيميستئك ويعا كةتئپ قالسام، وقئرماندار كةشئرسئن. ءبئراق ويئثا كةلئپ تذرعان نارسة وسئ بولسا ةندئ قايتةم؟ ةگةر قؤاناتئن جاعداي بولسا قؤانامئن. وپتيميستةر بار شئعار. سولارعا قئزئعئپ قارايمئن. تاؤةلسئزدئكتئ الدئق. مةملةكةتتئك رامئزدةرئمئز بار. ءوز پرةزيدةنتئمئزدئ ءوزئمئز سايلاي الامئز. ذلتتئق أاليؤتامئز بار. شةكارامئز بةكئدئ. وزئمئزگة ءوزئمئز قوجا بولدئق دةيمئز. ءسويتئپ وتئرئپ، نةگة ذلتتئق سانا، رؤح جاعئنان تومةندةپ بارا جاتئرمئز. قازاق حالقئنئث باياعئ ءئرئ مئنةزئن، ءئرئ تذلعالئق قاسيةتئن قالپئنا كةلتئرؤ ءذشئن بئزدة ذلتتئق يدةولوگيا بولؤئ جانة جان-جاعئمئزعا جالتاقتاماي، ءوزئمئزدئث ذلتتئق مةملةكةتئمئزدئ قذرؤعا كئرئسؤئمئز كةرةك ةدئ. بذل ءئس تئم باياؤ ءجذرئپ جاتئر.
ءتئلئمئز، رؤحئمئز، قايسارلئعئمئز ساقتالسا، قازاقتئث نامئسئ بيئك بولاتئن بولسا حالئق اشتئققا دا، سؤئققا دا، جالاثاشتئققا دا توزة بئلةدئ. ةرتةثگة دةگةن سةنئم بولسا وزئمئزگة ءوزئمئز شئن مانئندة قوجا بولامئز. ءدال وسئلاي بولسا، قازاق حالقئ قولعا العان قانداي شارؤاعا دا قايئسپاي، قايمئقپاي كئرئسةتئنئنة كوزئم جةتةدئ. رؤحئمئز ءالئ جوعالعان جوق. جاثا ايتتئم عوي. ءالئ دة ذمئتتةنةمئز. رؤحئمئز مذلدة ءوشئپ قالماعان شئعار. سونئ وياتا ءبئلؤئمئز كةرةك.
- ءسئز باسپاءسوز بةتئندة ءجيئ كورئنةسئز. تةلةديداردان دا شئعئپ جاتاسئز. بذل قولداؤعا تذرارلئق. وزئثئزدةي تانئمال قالامگةردئث ءسوزئن ةل كذتئپ جذرةتئنئ انئق. اقئن-جازؤشئنئث، ءبئر سوزبةن ايتقاندا، قالامگةردئث قوعامداعئ ورنئ، ونئث بةدةلئ جونئندة نة ايتار ةدئثئز؟
- ارئپتةستةرئمنئث كوثئلدةرئنة كةلسة دة ايتايئن، قالامگةردئث بةدةلئ تومةندةپ بارادئ. تاعئ دا الگئ ويدئ قايتالاپ ايتسام ايئپ بولماس. جازؤشئعا قاجةت قاسيةتتةر - ازاماتتئق، ذلتجاندئلئق، ادئلدئككة اراشا ءتذسؤ. الايدا قالامگةرلةردة وسئ جاعئنان كةلگةندة جاسقانشاقتئق باسئم. ةث ارئسئ، كوزگة كورئنئپ تذرعان قياناتتئ كورمةگةندةي وتة بةرةتئن بولدئ.
قوعامداعئ اششئ شئندئقتئ ءبارئ بئلةدئ. بئلة تذرا ءوزئ باس كوتةرمةيدئ. باسقانئث باس كوتةرگةنئن قالايدئ. قوعامدئق پئكئرگة اتسالئسپايتئن جازؤشئلار كوبةيدئ. ءتئلدئث ماسةلةسئ كوتةرئلگةن كةزدة، كةشةگئ دوكترينانئ تالقئلاعان ساتتة، ءبئر جازؤشئلار، عالئمدار اشتئق جاريالاپ جاتقاندا، تئلدئ، جةردئ، شةكارانئ قورعاپ شئر-پئر بولئپ جاتقان ؤاقئتتا جازؤشئلاردئث ءبارئ بئردةي بئلگةندئلئك تانئتپادئ. بةس-التاؤئ عانا ارالاستئ. بئرةؤلةرئ تايقئپ شئقتئ. «مةن قول قويعان جوق ةدئم. مةن اشتئق جاريالاعان جوق ةدئم» دةپ. بذل ذلتتئ ساتؤ دةگةن ءسوز. مذنداي ادامدار كةز كةلگةن ؤاقئتتا ذلت مذددةسئن ساتئپ جئبةرة الادئ. مةنئث قورقاتئنئم وسئ.
پرينسيپ، كوزقاراس دةگةن بولادئ ادامدا. مةن جازؤشئلاردئث بارئندة تذراقتئ كوزقاراس بار دةپ ايتا المايمئن. ءومئردئث بيئگئن، الاساسئن، وثئن، سولئن، ءبارئن وي ةلةگئنةن وتكئزئپ جذرگةن، ادةبيةتتئ وقئپ جذرگةن، الةمدة نة بولئپ جاتقانئنان حاباردار ادامنئث مئندةتتئ تذردة ءوزئنئث كوزقاراسئ بولادئ. ال جاعئمپازدئق پةن جالپاقشةشةيلئكتئ كوزقاراس دةپ ايتا المايمئن. كوزقاراس، تالعام، تانئم پاراساتتئ ادامدارعا عانا ءتان. ءبئزدئث كوپ جازؤشئلارئمئز ازاماتتئقتان دا، پاراساتتئقتان دا الئس قالعان با دةپ قورقامئن. الدة ءبئلئپ تذرئپ سولاي ئستةي مة، الدة بئلمةي ئستةي مة؟
سوسئن نةمقذرايدئلئق جونئندة. ةث جامانئ وسئ نةمقذرايدئلئق. قوعامداعئ قاؤئپتئ ادام وسئلار. انا جاققا دا شئعئپ كةتةدئ، مئنا جاققا دا شئعئپ كةتةدئ. وزئندئك كوزقاراسئ قالئپتاسپاعان. ءبئراق ولار وزدةرئنئكئن ءجون سانايدئ. «مةنئث دة ءوز ويئم بار» دةيدئ. ارينة، ءوز ويئ بار بولؤعا ءتيئس. ءبئراق ءبئر نارسةدة - ذلتتئق مذددةگة كةلگةندة ويئمئزدئث ءبئر جةردةن شئققانئ دذرئس. كورئنئپ تذرعان ادئلةتسئزدئككة ايقاي سالماؤ، اراشا تذسپةؤ - بذل ادئلةتسئزدئكتئ قولداؤ دةگةن ءسوز.
- ءبئز ءسئزدئ باقئتتئ جازؤشئ دةپ بئلةمئز. ستؤدةنت كةزئثئزدئث وزئندة كئتابئثئز شئقتئ. شئعارمالارئثئزدئ وقئرمان ءسذيسئنئپ وقيدئ. ءوزئثئزدئ باققئتتئ سةزئنةسئز بة؟
- باقئتسئزبئن دةپ ايتؤعا بولمايدئ، ارينة. مةنئث ءبئر اعام بار. اقئن اعامئز. سول ايتاتئن: «وسئ جذرتتئث ءبارئ مةنئ باقئتتئ دةپ ويلايدئ. شئن مانئندة مةن باقئتسئزبئن» دةپ كذلةتئن. «قالاي ءسئز باقئتسئز بولاسئز؟ جئل سايئن كئتابئثئز شئعادئ. بارلئق سئيلئقتئ الئپ بولدئثئز. ةل الاقانئنا ذستايدئ» دةيمئز عوي. ول كئسئ بولسا باسئن شايقاپ، كذلةدئ دة قويادئ.
باقئتسئزبئن دةپ ايتسام كذپئرلئك بولار ةدئ. ال ةندئ باقئتتئلئق، باقئتسئزدئق دةگةندةر سالئستئرمالئ نارسة عوي. ءبئر ادامدار بولؤئ مذمكئن، ومئرئنة ريزا بولسا وسئنئ باقئتتئلئق سانايدئ. ويلئ ادامنئث باقئتتئ بولؤئ مذمكئن ةمةس. اباي ايتقانداي، ويلئ ادامعا قئزئق جوق بذل جالعاندا. اسئرةسة، الپئس جاستان كةيئن ادام ءوزئنئث باقئتتئ نة باقئتسئز ةكةنئن سةزئنة المايتئن بولؤئ كةرةك.
باقئت دةگةننئث بئرنةشة انئقتامالارئ بار عوي. بذعان مئسالدئ كوپتةپ كةلتئرؤگة بولادئ. اقئن قازئبةك يسانئث ءبئر ولةثئن وقئپ وتئرسام، جاقسئ جولدار بار ةكةن. «باقئت دةگةن ءوزئثدئ باقئتسئز سةزئنبةؤ»، «باقئت دةگةن باقئت تؤرالئ ارمانداماؤ» دةگةن بولئپ كةلةدئ. مةنئث ءوز پئكئرئم بار. باقئت دةگةن - ءبئر باقئتسئزدئق پةن ةكئنشئ باقئتسئزدئقتئث اراسئ. مذنداعئ ايتايئن دةگةنئم، قايعئ ءتذسئپ، قايعئرئپ جذرگةندة ودان دا زور قايعئ تذسسة بذرئنعئ ومئرئثة زار بولاسئث دةگةن سياقتئ عوي.
كئتاپتئث شئعؤئ، ونئث تارالؤئ، وقئرماندارئمنئث مولدئعئ، ولاردئث كئتابئمدئ وسئ ؤاقئتقا دةيئن وقيتئندئعئنا قاتئستئ وكپة ايتا الماس ةدئم. پةسالارئمنئث بئرةؤئ دة جاراماي قالعان كةزئ جوق. ءبارئ قويئلئپ جاتئر. جةتپئس جئلدئعئما وراي الماتئدا حالئقارالئق تةاتر فةستيأالئ وتكةلئ جاتئر. ءوزئمئزدئث ةلدئكئنةن باسقا، الةمنئث التئ تةاترئ قاتئسپاق. بذرئن-سوثدئ بولماعان وقيعا.
بولگاريانئث-سوفيانئث ورتالئق تةاترئ «اكتريسانئ»، تذركيا-يجمةر قالاسئنئث تةاترئ «مذراگةرلةردئ»، سانكت-پةتةربؤرگ تةاترئ «قذستار فةستيأالئن»، ومبئ مةن تاجئكستان تةاترئ «ةسكئ ذيدةگئ ةكئ كةزدةسؤدئ»، باشقذرتستان تةاترئ «اپكةنئ» الئپ كةلة جاتئر. ءوزئمئزدئث م.اؤةزوأ تةاترئ «جاؤجذرةكتئ»، لةرمونتوأ، ساس اتئنداعئ تةاترلار «تور» مةن «ةسكةرتكئش وپةراسياسئن»، كارئس تةاترئ «مذراگةرلةردئ» قويئپ جاتئر. ج.شانين اتئنداعئ وثتذستئك قازاقستان وبلئستئق تةاترئ «ةندئ قايتتئك» دةگةن تراگو-كومةديانئ كورةرمةندةرگة ذسئنباق.... ون ةكئ تةاتر.
باسقا تةاترلار دا قاتئسقئسئ كةلگةن. ءبئراق مذمكئندئك جوق. ون ةكئ سپةكتاكلدةن ءارئ قاراي اؤئر بولئپ كةتةدئ. قازئلار القاسئنا دا اؤئر تيةدئ. كذنئنة ةكئ سپةكتاكل كورةدئ. يزرايل، چةح تةاترلارئ بيئلعا ذلگةرة المادئ. كةلةسئ جئلئ قويئپ قالار. جازعاندارئم باسپالارعا كةرةك بولئپ جاتئر. مئنة، وسئلاردئ تئلگة تيةك ةتكةندة قالاي باقئتسئز جازؤشئمئن دةپ ايتا الامئن. جازؤ جاعئنان كةرةمةت باقئتتئلئقتئث شئثئنا شئقپاسام دا، باقئتسئزبئن دةپ ايتا المايتئن جاعدايدامئن دةؤگة ابدةن بولار.
- بذگئنگئ مةرةيتويئثئزعا سةرگةك، جاقسئ كوثئل-كذيمةن جةتكةن سةكئلدئسئز. سئزگة قاراپ وتئرئپ، بويئثئزدا ءالئ دة بولسا شئعارماشئلئق كذش-قؤاتتئث بارلئعئ بايقالادئ. مذنئث سئرئ نةدة؟
- ءبارئ دة اللادان. ماسةلةن، مةن قايعئرعانمةنةن تئرلئك وثالمايدئ. اهلاپ-ؤهلةي بةرگةننةن وقيعا جةثئلدةنبةيدئ. تذسةتئن ءئس تذسةدئ باسئثا. ةندئ ءبئر قاسيةتئم - يؤمورسئز جذرة المايمئن. بارئنةن يؤمور ئزدةؤگة تئرئسامئن. كةز كةلگةن نارسةدةن. بذل ويسئزدئعئمنان ةمةس. ئشئمة جيناي بئلةم دة، سئرتئما شئعارمايمئن. بئرةؤدئث جاساعان قياناتئنا ةشؤاقئتتا قينالئپ كورگةن ةمةسپئن. جذرت وسئ كذيئپ-پئسئپ جاتادئ عوي.
مارقذم ورالحان ماقالادا كئشكةنة سئنالئپ جاتسا شئدامايتئن، رةنجيتئن. «ورالحان، سةن نةگة ويتةسئث. سةن شئعارمانئ ماقتالؤ ءذشئن جازدئث با؟ دوستوةأسكي ءومئر بويئ سئنالؤمةن ءوتتئ. بةلينسكيدئث ماقالاسئن وقئشئ. پؤشكين، گوگولدةردئث قالاي تاس-تالقانئن شئعارعان. سوعان شئدادئ عوي» دةپ وندايدا باسؤ ايتاتئنمئن.
وزئثة جاماندئق ويلاعان ادامداردان ءسال بيئكتةؤ تذرؤئث كةرةك. مذنداي جايتتارعا فيلوسوفيالئق تذرعئدان قارايمئن. جاماندئق جاساعان ادامنئث پةندةشئلئگئن تذسئنة ءبئلؤ كةرةك. «مةن وسئنداي ادام دةپ جذرسةم... بذل بايعذس قاراءدذرسئن، كئسئلئگئ، ءبئلئمئ شامالئ ادام ةكةن-اؤ... بةت پةردةسئنئث ءبئر شةتئن اشئپ قويدئ-اؤ. ئشكئ جان دذنيةسئنئث تومةندئگئن بئلمةي-اق وتكةنئم جاقسئ ةدئ...» دةيمئن-داعئ ءوزئمدئ-ءوزئم جذباتام.
جاثا ءوزئث ايتقانداي، كةيدة جازؤ جازئپ جاتقانئمدا شئعارماشئلئق كذش-قؤاتئمنئث بارئن سةزئنةمئن. سونئمةن قاتار ءاربئر سويلةم بئتكةن سايئن، بذرئنعئداي ةمةس، ءوزئمدئ ءوزئم اثدئپ وتئرامئن. «جازؤعا مذمكئندئگئم بولا ما، بولماي ما؟» دةپ. كةيدة ذزاق جازباي، جازؤ ذستةلئمنةن الشاقتاپ كةتكةنئمدة قايتئپ وتئرؤ قيئن سوعادئ. سول كةزدة جازا المايتئن ادامداي سةزئنةم. ال ذستةلگة وتئرئپ، شئعارمانئث ونة بويئنا ةنگةننةن كةيئن جان دذنيةثنئث قؤئس-قؤئسئنداعئ «تانئس» سوزدةرئث، قابئلةتئث بئرتة-بئرتة ويانئپ شئعا باستايتئن سياقتئ. قؤانئپ وياناتئن سياقتئ. «مةن دة كةرةك بولئپ جاتئرمئن با؟» دةپ. سوسئن «جازؤعا بولادئ ةكةن عوي» دةپ ساباثا تذسةسئث. ئشكئ دذنيةث ويانعاننان كةيئن، مةن ءالئ قاعازعا كةرةك ةكةنمئن عوي دةپ ويلايسئث.
كةشةگئ كةثةس ؤاقئتئندا ويلاؤشئ ةدئم، ةلؤ جاستان كةيئن جذمئستئ قويئپ، تةك شئعارماشئلئقپةن اينالئسام دةپ. ءبئراق ول بولمادئ. وداق ئدئرادئ، جةكة ةل بولدئق. اركئم ءوز-وزئمئزبةن كةتتئك. جاسئراتئن نةسئ بار، كذن كورؤمةن كةتتئك ءبارئمئز. بالا شاعامئز بار.
مةرةي اتتئ نةمةرةم بار. ءسابي شاعئنان قئثق دةپ جئلاعان ةمةس. وسئعان الاثداپ، «جئلاي ما، جئلاماي ما» دةپ تذرتةتئنبئز. كئشكةنتايئنان مةنئث جانئمدا جاتئپ ءوستئ. ستؤدةنت بولعاننان كةيئن عانا بولئنة باستادئق. ءذش جاسئنان جةتئ جاسئنا دةيئن ةرتةك ايتئپ ءوستئ. «مةرةي، سةن كئشكةنتاي كةزئثدة جئلاماؤشئ ةدئث. التئ-جةتئگة كةلگةندة جئلايتئن بولدئث عوي» دةسةك، سونداعئ ايتقانئ عوي: «ارينة ول كةزدة جئلامايمئن. ماعان ول كةزدة ةشتةثةنئث كةرةگئ جوق بولاتئن» دةپ قاراپ تذر.
الاساپئران ءومئر باستالئپ كةتتئ عوي. كذن كورؤ... بالا وسكةننةن كةيئن پروبلةماسئ دا وسةدئ. ذيلةنؤ. نةمةرة كةلةدئ ومئرگة. قذدالارئث بار. ادام سةكئلدئ ءومئر سذرگئث كةلةدئ. ماشينا العئث كةلةدئ. شةتةلدةن ءتذرلئ قوناقتار كةلةدئ. سولاردئ كذتئپ الاتئنداي جاعدايدا بولساث ةكةن دةيسئث. قاراپايئم ءومئر سذرةم دةپ جذرة بةرةسئث بة؟ سول ءذشئن جذمئس ئستةيسئث. مئنة، جةتپئسكة كةلدئم، جؤرنالدا جذمئس ئستةپ جاتئرمئن. كئتاپتئث قالاماقئسئ بةلگئلئ. مةنئ اسئراپ وتئرعان پةسالارئم.
كئتاپ شئعئپ جاتئر عوي. مئنة، «گاؤهارتاستئ» قايتا شئعاردئ. جةتئ تومدئق شئعئپ جاتئر. «قارعئندئ» جةكة باستئق. ورئسشا وزئمئزدة ءبئر تومدئق شئعئپ جاتئر. ماسكةؤدةن كئتاپ شئعئپ جاتئر. بذرئنعئداي ةمةس، ماسكةؤ دة ءبئر تيئن بةرمةيدئ. قايتا وزئثنةن اقشا الماعانئنا شذكئرشئلئك ةتةسئث. قازئر كئتاپتئ ءوزئث اقشا تاؤئپ شئعاراسئث. سوسئن ونئ ساتئپ كور. قالاي ساتاسئث؟ تانئس ءبئر-ةكئ وبلئستئث اكئمدةرئنة، ءسوزئث وتةتئن ادامدارعا ايتاسئث. سولار الادئ. جةتپئس جاسقا كةلگةندة سذراؤدئث ءوزئ ذيات. ءسوزئث جةردة قالسا، توبةثنةن شوقپارمةن ذرعانداي بولادئ. «قارنئمنئث اشقانئنا ةمةس، قادئرئمنئث قاشقانئنا وكئنةم» دةگةن سياقتئ.
- الداعئ شئعارماشئلئق جوسپارئثئز؟ قازئر نة جازئپ ءجذرسئز؟
- ةرتةرةكتة ءبئر روماندئ باستاعانمئن. سونئ بئتئرمةگةنئمة قؤانام. كةشةگئ قذندئلئقتارئث قذنسئز بولدئ. كةشةگئ قذنسئزدارئث قذندئ بولدئ. وتئرئك، جاعئمپازدئق جايلادئ. تاؤةلسئزدئك العاننان بةرگئ جيئرما جئل - ءبئر ءداؤئر. م.شولوحوأ جيئرما-وتئزئنشئ جئلدارئ جيئرما ءتورت جاسئندا ءتورت رومانئن ءبئتئرئپ تاستادئ. سولاي جازاتئنداي كةيئپكةر كئم؟ باستئ تذلعا كئم؟ ذلتتئق تذلعا كئم؟ ءبئلئمدئ تذلعا بولؤ كةرةك. «ويانعان ولكةدةگئ»، «جات قولئنداعئ»، «ءمولدئر ماحابباتتاعئ» بوتاكوزدةي كةيئپكةردئث قازئر قاجةتئ جوق. جان-جاقتئ، ءبئلئمدئ، الةمدئك دةثگةيدة ويلاي بئلةتئن كةيئپكةر بولؤ كةرةك. شولوحوأتئث گريگوريي مةلوحوأئنان نةمةسة «قان مةن تةردةگئ» تاثئربةرگةننةن دة باسقا ادامدار بولؤ كةرةك. «اباي» رومانئنداعئ اباي، قذنانباي، ةربولداردان... دا باسقا كةيئپكةر كةرةك بئزگة.
سول روماندئ جازئپ جاتئرمئن. بئتئرة سالؤئما بولاتئن ةدئ. قذرئعاندا ماحاببات تاقئرئبئن الئپ. ءبئراق ونئث كةرةگئ نة؟ بذرئنعئداي 600-700 بةتتئك روماندئ ةشكئم وقئمايدئ. 600-700 بةتتئك رومانعا جذك بولاتئن وقيعانئ قازئر 170-180 بةتكة سئيدئرا ءبئلؤئث كةرةك.
پةسالارعا كوپ بذرئلدئم. پةسا ماعان ءتيئمدئ جانر بولدئ. جانئما جاقئن جانر بولئپ كةتتئ. ويتكةنئ كوپ بولسا جارتئ جئلدان كةيئن كورةرمةننئث الدئنا ذسئناتئنداي مذمكئندئك تؤئپ تذرعان پةرسپةكتيأاسئن كورةسئث. كورةرمةنمةن سئرلاساتئنئثدئ بئلةسئث. سوثعئ ءذش جئلدا بةس پةسا جازئپپئن. مذنئث ءوزئ جامان ةمةس شئعار دةپ ويلايمئن. الدئ الئس شةتةلدةردة قويئلئپ جاتئر.
جازؤعا مذمكئندئك بار. وسئ مةرةيتويئمدئ وتكئزئپ العاننان كةيئن ءبارئن تاستاپ، سول شئعارمامدئ، توپتاما اثگئمةلةرئمدئ بئتئرؤگة تئرئساتئن شئعارمئن. وسئلاي ؤادة بةرئپ كةلةمئن. جذرتتئ الدارقاتئپ كةلة جاتقانئما ءبئراز ؤاقئت بولدئ. مذنئم قذرعاق ءسوز بولئپ شئعئپ جاتسا، وقئرمان كةشئرةر. مةنئث جةتپئسكة كةلگةنئمدئ ازداپ-ازداپ ويلاپ وتئرسئن، وقئرمانئم.
- اثگئمةثئزگة راقمةت. مةرةيتويئثئز قذتتئ بولسئن.
نذرپةرزةنت دومباي