مئرزاگةلدئ كةمةل: قازاققا ةت جةؤدئ ازايتؤ كةرةك

 استانا. 13- ءساؤئر. قازاقپارات - ةكونوميكا عئلئمدارئنئث دوكتورئ، پروفةسسور مئرزاگةلدئ كةمةلمةن بولعان سذحباتتئ ذسئنامئز.
None
None

- ةلئمئزدة ةت باعاسئ  دا كذرت ءوسئپ، قازئر ءتئپتئ  ةؤروپاداعئ باعامةن تةثةستئ.  جالپئ مال  باققان ةل بولا وتئرئپ وسئنداي قئمباتشئلئققا جول بةرؤئمئزدئث سةبةبئ نةدة؟ 

- ءبئز ةتتئث قئمباتتاعانئنان ذتپاساق، ذتئلمايمئز. نةگة دةسةثئزدةر، بذگئندة حالئقتئث 50 پايئزئ اؤئلدئق جةردة تذرادئ، ونئث 80 پايئزئ ءوزئمئزدئث قازاقتار، دةمةك ةتتئ نارئققا شئعاراتئن دا، ودان پايدا تذسئرةتئن دة قاراپايئم تذرعئندار عوي. ال قالا حالقئ بولسا، وسئدان كةيئن ةتتئ از جةؤدئ ذيرةنةتئن شئعار. جالپئ قازاقستاندا ةتتئ كوبةيتؤدئث مذمكئندئگئ زور. حالئق مال باعؤ كاسئبئن جاقسئ مةثگةرگةن، ةندئ تةك ولاردئ ذرئ-قارئ، بارئمتاشئلاردان قورعاؤدئ ذيرةنؤئ كةرةك. سونداي-اق قازاقستان مال ةتئنئث ساپاسئ جاعئنان ةؤروپانئث الدئندا ماقتانا الادئ. سةبةبئ ءونئمئمئز وتة قذنارلئ، جذعئمدئ.  ال ةؤروپالئق ةت تةك  جاسؤشادان تذرادئ، قايناتئپ، نان سالئپ جةؤگة كةلمةيدئ.

- دةگةنمةن  الداعئ ؤاقئتتا ةتتئث باعاسئ قايتا تومةندةپ، نة ءوسؤئ مذمكئن بة؟ 

- قازاقستاندا ءبئر نارسة قئمباتتاسا، قايتا باعاسئنئث تذسپةيتئنئنة ذيرةنئپ قالدئق قوي. ةت پةن ةت ونئمدةرئ باعا جاعئنان ءوزئنئث شةگئنة جةتتئ دةپ ايتؤئمئزعا بولادئ. ةندئگئ ؤاقئتتا ونئث قذنئ تومةندةمةيتئنئ بةلگئلئ، سونئمةن بئرگة ازئرگة  وسپةؤئ دة مذمكئن. جالپئ بذل شوشيتئنداي نارسة ةمةس. مئسالعا الساق، وزبةكستاندا ةتتئث باعاسئ بئزدئكئنةن دة قئمبات. ءبئراق ولار ةتتئ ذنةمدئ قولدانادئ. ةگةر ءبئز 15 ادامعا 60 كةلئ ةت اساتئن بولساق، ولار 3 كةلئ ةتپةن-اق  15 ادامدئ كذتئپ الادئ. قئستئث كذنئ قازاقتار ءبئر جئلقئ، ءبئر ءئرئ قارا سويئپ الادئ. وسئدان كةيئن ارينة ةت جةتپةيدئ. ةندئ سونئث بئرةؤئن قئسقارتؤعا تؤرا كةلةدئ.

- ماماندار ةت باعاسئنئث قئمباتتاؤئن مال سانئنئث ازدئعئمةن بايلانئستئرادئ. وسئعان قالاي قارايسئز؟

-بذل - قاتة پئكئر. مال سانئ جةتكئلئكتئ. ءبئراق، ءبئز حالئقارالئق نارئقپةن ءومئر ءسذرؤئمئز  كةرةك. ةت  باعاسئنئث  حالئقارالئق نارئققا سايكةس بولعانئ ءجون. باسقالارئن ايتپاعاننئث وزئندة رةسةي، بةلارؤسسيامةن تةثةسؤئمئز كةرةك. ولاي بولماعان كذندة، مال  كونتراباندالئق جولمةن شةتةلگة شئعارئلادئ. قازئردئث وزئندة ونداي دةرةكتةر كوپ. تاعئ ءبئر ايتارئم، بولاشاقتا اؤئلداعئ  مالئمئز حالئقارالئق ستاندارتتارعا ساي كةلمةي قالؤئ مذمكئن دةگةن پئكئرلةر ايتئلئپ ءجذر.   بذل دا دذرئس ةمةس. بئزدة ءار ايماقتئث ءوزئنئث تابيعات جاعدايئنا بةيئمدةلةگةن  مالئ بار. ولار سول كذيئندة ساقتالئپ قالا بةرةدئ. سونئمةن بئرگة اسئل تذقئمدئ مالدار دا جةتكئلئكتئ. تةك سولاردئ جةتئلدئرئپ، كوبةيتئپ وسئرة بةرؤ قاجةت. ارينة، بذل - ءار شارؤانئث ءوزئنئث جةكة جذمئسئ. وعان مةملةكةت جاردةمدةسپةيدئ.

- شةتةلدئك اسئل تذقئمدئ ءئرئ قاراعا  نةگة مذقتاج بولئپ وتئرمئز؟ ول جاقتان جةتكئزئلةتئن  ءار سيئردئث قذنئ  10 مئث دوللارعا دةيئن بارادئ. بذل اقشانئ جةلگة شاشؤ ةمةس پة؟

- ةندئ ءبارئ جوسپارعا بايلانئستئ عوي. ةگةر ولاردئ تذقئمدئق بذقا رةتئندة پايدالاناتئن بولساق، ودان بئرنةشة بذزاؤ تؤاتئن بولسا، وندا اقشا جةلگة ذشپايدئ. ولاردئ ةشكئم بئردةن بورداقئلايئن دةپ جاتقان جوق قوي. سوسئن شةتةلدئك ءئرئ قارانئ كئم كورئنگةنگة ذلةستئرئپ جاتقان جوق. قازاگرو ماماندارئ تاؤلئ، تةثئز دةثگةيئنةن 500 نةمةسة 900 مةتر بيئك ورنالاسقان جةردة اتالعان مالدئ وسئرؤگة بولمايدئ دةگةن سياقتئ ناقتئ-ناقتئ نذسقاؤلئقتار بةرةدئ. ماسةلةن، گةرةفورد جانة انگؤس سياقتئ ءئرئ قارا تذقئمدارئ نارئنقول جةرئندة ذستاؤعا جاراي ما، جوق جاراماي ما ماماندار سونئ انئقتايدئ الدئمةن. ةگةر جاراماسا، «ودان  دا  اقباس سيئرئثدئ اسئراي بةر» دةيدئ. ول جةردة شةتةلدئك مالدئث كةلةشةگئ جوقتئعئن بئردةن ايتادئ. ءوز باسئم «قازاگرو» باعدارلاماسئنئث ناتيجة بةرةتئنئنة سةنةمئن. 

- «قازاگرو» دةمةكشئ، وسئ حولدينگتئث  نةسية الؤشئ شارؤالارعا قويئپ وتئرعان تالابئ اؤئرلاؤ سياقتئ. ماسةلةن، اقشا الؤ ءذشئن كةپئلدئككة قوياتئن قالادا ءذيئث بولؤ كةرةك دةگةن تالاپتئ كةز-كةلگةن قاراپايئم اؤئل تذرعئنئ ورئنداي المايدئ. وسئ جاعئن رةتتةؤگة بولماي ما؟ 

- كةثةس ذكئمةتئ كةزئندة بانكتةر كةپئلسئز اقشا بةرةتئن. وسئعان ءبئزدئث حالقئمئز ابدةن ذيرةنئپ العان. ال ونئث سوثئ مةملةكةتتئث كذيرةؤئنة الئپ كةپ سوعاتئنئن ةشكئم بئلة بةرمةيدئ. «قازاگرو»-دا قئزمةت ةتكةن ادام رةتئندة ايتايئن،  باسقا ةلدةردة ةگةر نةسية الاتئن بولساثئز، ءسئزدئث ءتذپ-تذقيانئثئزعا دةيئن تةكسةرةدئ. ماسةلةن، جاسئثئز 45-تةن اسسا، ءسئزدئث اقشاثئزدئ قايتاراتئن ارتئثئزدا بالالارئثئزدئث جاعدايئ قانداي، ذيلةرئ، جذمئستارئ، بانكتةگئ ةسةپشوتتارئندا جالاقئسئنئث جارتئسئن ساقتاپ قوياتئن مذمكئندئگئ بار ما، سونئث ءبارئن انئقتايدئ. بئزدة جةتئ ءتذرلئ تالاپ  بولسا، ولار  جةتپئس ءتذرلئ تالاپ قويادئ. سوندئقتان ءبئزدئث تالاپتار اسا اؤئر ةمةس. «قازاگرو»-نئ كادئمگئ بانكتةرمةن سالئستئرؤعا بولمايدئ. ماسةلةن، حولدينگ 6 پايئزدئق نةسيةنئ جةتئ جئلعا دةيئن بةرةدئ، العاشقئ ةكئ جئلدا ونئث ءوسئمئن المايدئ، ءسئز نةسيةنئ جئلئنا ةكئ-اق رةت تولةيسئز، ءبئر مارتة عانا تولةيمئن دةسةثئز دة ةرئك وزئثئزدة. مذنئمةن سالئستئرعاندا  بانك اقشانئ اي سايئن تالاپ ةتئپ وتئرادئ جانة وسئممةن. مةملةكةتكة تةك  «بةرة بةر» دةپ قاراپ وتئرا بةرؤدئث قاجةتئ جوق. ونئث ءبارئ-حالئقتئث جالاقئسئنان الئنعان وسئممةن، سالئق وسئمئمةن، زةينةتاقئ قورلارئنداعئ اقشامةن، باسقا دا ءتذرلئ جولدارمةن جينالعان حالئقتئث ءوز اقشاسئ. قارجئنئ وثدئ-سولدئ شاشا بةرؤگة بولمايدئ عوي.  

 

سذحباتتاسقان -نذرمذحاممةد مامئربةك

دةرةككوزئ:«حالئق ءسوزئ» گازةتئ

سوڭعى جاڭالىقتار