نذرعالي سافيؤلين، ق ر ةثبةک سئثئرگةن جاتتئقتئرؤشئسئ: قانات يسلامدا ناعئز چةمپيونعا لايئق قاسيةتتةردئث ءبارئ بار

  استانا. 26 - قاثتار. قازاقپارات - ق ر ةثبةک سئثئرگةن جاتتئقتئرؤشئسئ نذرعالي سافيؤلينمةن بولعان سذحباتتئ ذسئنامئز.
None
None

        - نذرجان سمانوأ، مئرزاعالي ايتجانوأ، مذحتارحان دئلدابةکوأ سياقتئ  بوکسشئلاردئ تاپقان، قانات يسلامعا قئتايدا باپکةر بولعان نذرعالي سافيؤليندئ بذگئندة جاقسئ کورمةيتئن قازاق از. جالپئ، سافيؤليندةر اؤلةتئ قازاق توپئراعئنا قالاي، قانداي تاعدئرمةن کةلدئ؟ ونئث تاريحئنان حابارئثئز بار ما؟

      - اکةم تذرکئستاندا دذنيةگة کةلگةن. ال، اتامئزدئ باي دةپ مذلکئن تارکئلةپ، قازاننان مؤرمانسکئگة کوشئرئپ جئبةرگةن ةکةن. ول شاماسئ 1926-27 - جئلدار بولسا کةرةک. مؤرمانسکئنئث سؤئعئنا شئداي الماعان اتالارئمئز ءبئر کذندة پويئزعا وتئرادئ دا تاشکةنتکة قاراي تارتئپ کةتةدئ. الايدا، ولار جولدا تذرکئستاننان ءتذسئپ قالادئ. انام دا تذرکئستاندا تؤئپ-وسکةن. ءبئز بةس اعايئندئمئز، ءذيدئث ذلکةنئ مةن، ءتورت ءئنئم  بار. مةن الماتئداعئ جوعارئ وقؤ ورنئن بئتئرگةن سوث شئمکةنتکة ورالدئم. ال، ءئنئم راأيل شئمکةنتتةگئ حيميا-تةحنولوگيا ينستيتؤتئن بئتئرگةن. کةشةگئ قيئن جئلداردا جذمئسسئز قالعان ول قازان قالاسئنا کةتئپ قالدئ. رايس لةنينگرادتاعئ تةثئزشئلةر دايارلايتئن ؤچيليةنئ بئتئرگةن. قازئر کانادادا جذمئس ئستةيدئ. ال، شاميل قازئر قئتايدا، بوکستان جاتتئقتئرؤشئ. ةث کةنجةمئز راميل وسئ شئمکةنتتة،  کاسئپکةر.

   ءوزئم قئتايدا جذمئس ئستةپ جذرگةندة  کةنجة ذلئم رذستةم جانئمدا بولدئ، سوندا ءجذرئپء ذش جئل بويئ قئتاي ءتئلئن ذيرةندئ، قازئر شاثحايداعئ حالئقارالئق قاتئناستار ؤنيأةرسيتةتئندة ستؤدةنت.

     - ءسئزدئ تانيتئن ادامدار ءوزئثئزدئ وتة ءبئلئمدئ جان دةپ ةسةپتةيدئ. ال، ءبئلئمدئ ادامداردئث کوپشئلئگئ سپورتقا ةکئباستان کةلة بةرمةيدئ. ءسئز بذل سالاعا قالاي تاپ کةلئپ ءجذرسئز؟

   - اکةم جذرگئزؤشئ بولدئ، انام ءذي شارؤاسئنداعئ ادام ةدئ. مةکتةپتة جاقسئ وقئدئم. بالا کةزدةن ذشقئش بولؤدئ ارماندادئم. ال، بوکسقا ةس-ءتذسسئز عاشئق ةتکةن  دجةک لوندوننئث «مةکسيکالئق» اتتئ شئعارماسئ بولدئ. ءسويتئپ، مةکتةپتة ءجذرئپ بوکس ذيئرمةسئنة قاتئستئم. مةکتةپتة جذرگةندةگئ بار جةتئستئگئم شئمکةنتکة کةلئپ ءبئر جارئستئ ذتؤمةن اياقتالدئ. سول جولئ 1-رازريادتئ بةردئ. سول رازريادپةن الماتئداعئ دةنة تاربيةسئ ينستيتؤتئنا وقؤعا ءتذستئم.

سپورت شةبةرئ نورماسئن ورئنداعانمةن، سپورتشئ رةتئندة اسا ذلکةن جةتئستئککة جةتة قويمادئم، سودان سوث الدئما «جاتتئقتئرؤشئ بولايئن، شاکئرت تاربيةلةيئن» دةگةن ماقسات قويدئم.     ينستيتؤتتئ بئتئرگةن سوث کافةدرا مةثگةرؤشئسئ اتاقتئ بوکسشئ ابدئسالان نذرماحانوأ قايدا باراتئنئمدئ سذرادئ. شئمکةنتکة بارعئم کةلةتئنئن ايتتئم. وبلئستئق بالالار جانة جاسوسپئرئمدةر سپورت مةکتةبئندة 1978- جئلدان باستاپ جاتتئقتئرؤشئلئق قئزمةتکة کئرئستئم. ءالئ ةسئمدة، العاشقئدا قيئنداؤ بولدئ. وزئمة توپ جيناؤعا تؤرا کةلدئ. سودان ادام کوپ جذرةتئن جةرلةرگة، ايالدامالارعا، ساياباقتار مةن کينوتةاترلارعا حابارلاندئرؤلار جازئپ، جاپسئردئم. جاستار مةن جاسوسپئرئمدةردئ بوکسقا شاقئردئم. توپتئ وسئلاي جينادئم.

    ةث ءبئرئنشئ بولئپ ذيئرمةگة يگور نيکولايةأ دةگةن بالا کةلدئ. العاشقئ جاتتئعؤدئ سونئث ءبئر وزئمةن باستاعانمئن. ول اراعا ءذش جئل سالئپ، 1981 - جئلئ ک س ر و چةمپيوناتئنا قاتئستئ. سپورت شةبةرئ اتاندئ. ول کةزدة شئمکةنتتة مارات جاقسئبايةأتان کةيئن ءالئ ةشکئم سپورت شةبةرئ بولا قويماعان ةدئ. 1983 - جئلئ تيموفةي چةرنوأ دةگةن شاکئرتئم وداقتا جذلدةگةر بولدئ، 1985 - جئلئ ول ک س ر و کؤبوگئندا فينالعا شئقتئ. جاستار اراسئندا ک س ر و چةمپيونئ بولدئ. ال 1987-  جئلئ شاکئرتتةرئم نذرجان سمانوأ جاسوسپئرئمدةر اراسئندا،  مئرزاعالي ايتجانوأ جاستار اراسئندا ک س ر و چةمپيونئ اتاندئ. مئنة، جاتتئقتئرؤشئلئق جذمئس وسئلاي جةمئس بةرة باستادئ.

                   مذحتارحان ولشةمگة سئيمايتئن بوکسشئ

   - وثتذستئک قازاقستان وبلئسئنئث بوکسئ ءسئز باپکةر بولئپ کةلگةلئ قاتتئ دامئدئ. کةشةگئ  سةکسةنئنشئ جئلداردئث اياعئنا دةيئن مذندا سپورت  شةبةرلةرئ ساناؤلئ ةدئ. ءسئز وبلئس، رةسپؤبليکانئ بئلاي قويعاندا ک س ر و چةمپيوندارئن شئعارا باستادئثئز. نذرجان سمانوأ پةن مئرزاعالي ايتجانوأ ک س ر و چةمپيونئمةن قوسا ةؤروپا چةمپيونئ دا اتاندئ. بةيبئت شذمةنوأ ازيا چةمپيونئ، مذحتارحان دئلدابةکوأ ازيا چةمپيونئ، الةم چةمپيوناتئ مةن وليمپيادانئث کذمئس جذلدةگةرئ. سئزدة مةدالدار جيئنتئعئنئث ءبارئ بار، ءبئراق، ءبئر عانا نارسة جةتپةي تذر. ءسئز وليمپيادا چةمپيونئن ءالئ شئعارعان جوقسئز. وسئنئث سئرئ نةدة؟ بذل جولدئث بولماؤئ ما، الدة باسقا دا کةدةرگئلةر بار ما؟

     - سمانوأتئ ءبارئ دة وليمپيادانئث دايئن چةمپيونئ دةپ باعالايتئن. الايدا، نذرجاننئث جولئ اؤئر بولدئ-اؤ دةيمئن. وليمپيادانئث الدئندا پاکئستاندا بولعان ءبئر جارئستا ول سؤدان ؤلاندئ، ونئث ذستئنة سؤئق ءتيئپ اؤئردئ دا دةنساؤلئعئن قذرتئپ الدئ.  ال، مذحتارحان بوکسقا تئم کةش، 18 جاسئندا کةلدئ. تالانتتئ جئگئت، ءبئراق، شةبةرلئک جةتپةدئ. ول سپورتقا کةلگةندة اتلانتا وليمپياداسئنا از عانا ؤاقئت قالعان ةدئ، سيدنةي وليمپياداسئنان سوث جولئمئز ءبئراز ؤاقئتقا ةکئ ايرئلئپ، قايتا قوسئلدئ. ال، ول کةزدة افينئ وليمپياداسئنا  دا  بئرةر جئل عانا ؤاقئت قالئپ ةدئ، جةتکئلئکتئ دارةجةدة دايئندالئپ ذلگةرة المادئق. ةگةر جاتتئعؤ ذدةرئسئ ذزئلمةگةندة مذحتارحان جةثئسکة جةتةر مة ةدئ دةپ تة ويلايمئن. سيدنةي وليمپياداسئنان سوث ول استاناعا کةتتئ. ادةتتة، قاي جاققا شاقئرسا دا سپورتشئ جاتتئقتئرؤشئسئمةن بئرگة  جذمئسئن ءارئ قاراي جالعاستئراتئن. ءبئراق، استاناعا مذحتارحاننئث ءوزئن عانا شاقئردئ. باردئ، کوردئ، ول جاقتان ةشنارسة ذيرةنگةن جوق، سونئث کةسئرئنةن ناتيجةسئ تومةندةپ کةتتئ.

       قئتايدا قانات يسلاممةن جذمئس ئستةدئم. بولاتئن جئگئت، وتة تاباندئ دا تالانتتئ سپورتشئ. وندا ناعئز چةمپيونعا لايئق قاسيةتتةردئث ءبارئ دة بار، ونئث جةتئستئکتةرئن کورئپ جذرسئزدةر. ول اتاجذرتقا ورالدئ، ءبئراق، وليمپياداعا قاتئسؤ ءذشئن قازاقستان ازاماتتئعئن العانئنا ءذش جئل تولؤئ کةرةک ةکةن...

      - ونئث قازاقستانعا کةلگةن سوث باسقا باپکةرلةرمةن جذمئس ئستةپ جذرگةنئ قالاي؟

   - قاناتتئث قازئرگئ باپکةرلةرئ وعان جاعداي جاساپ وتئر، ايلئق تولةيدئ، پاتةر اپةرؤگة ؤادة بةردئ. ال، مةن نة ئستةي الامئن؟ قازئر ول «استانا ارلانس» قذرامئندا جاقسئ ناتيجة کورسةتئپ ءجذر.

    - ةندئ لوندوننان کةيئنگئ وليمپياداعا قانات قاتئسا الا ما؟

    - جاسئ سايکةس کةلةدئ، ال، قاتئسؤعا مذمکئندئگئ بار ما، جوق پا، ونئ دايئندئعئ  کورسةتةدئ. قانات قازئر باسقا باپکةرلئک قذراممةن جذمئس ئستةپ جاتئر. ولاردئث جذمئسئنا ارالاسپايمئن، ءبئراق، قاناتتئث ءوزئ ذنةمئ حابارلاسئپ تذرادئ.

   - شاکئرتئثئز بةيبئت شذمةنوأتئث بذگئنگئ اياق الئسئن قاداعالاپ وتئراتئن شئعارسئز. ونئث کاسئپقوي بوکسقا کةتؤئنة قارسئ بولعان جوقسئز با؟

- ءيا، جةکپة-جةکتةرئن قاداعالاپ وتئرامئن. افينئ وليمپياداسئندا ول قولئن سئندئرئپ الدئ، سويتة تذرا ءبئر قولئمةن تذرئک بوکسشئسئمةن جاقسئ ويناپ شئقتئ. تاعدئر عوي، ونئث قولئ نةگة سئندئ دةپ کئمنةن سذرايسئث؟! گرةکيادا جةثئسکة جةتة المادئ، ءسويتئپ کوپ ذزاماي ول کاسئپقوي بوکسقا کةتتئ. تاثداؤئ سول بولدئ. ءوزئنئث مذمکئندئگئن ةندئ کاسئپقوي بوکستا دالةلدةپ ءجذر. کةيبئرةؤلةر اؤةسقوي بوکستا مئقتئ بولعانمةن، کاسئپقوي بوکستا ةشتةثة ئستةي المايدئ. سول سةکئلدئ کاسئپقوي بوکستاعئ مئقتئلاردئث دا اؤةسقوي بوکستا ناتيجة کورسةتة الماؤئ مذمکئن. کاسئپقوي بوکستئث دايئندئعئ باسقاشا، جاتتئعؤ ءتاسئلئ دة مذلدة بولةک.

    - ءسئز قذرامادا اعا باپکةرسئز، بذرئن ءتول شاکئرتتةرئثئزبةن عانا جذمئس ئستةسةثئز، ةندئ وزگةلةردئث شاکئرتتةرئمةن دة جذمئس ئستةپ ءجذرسئز...

- قذراما ساپئندا ءوزئمنئث ءتول شاکئرتتةرئمنةن دوسجان وسپانوأ بار، مذحتارحان دئلدابةکوأتئث تؤعان جيةنئ. ونئث سالماعئندا، ياعني ةث اؤئر سالماقتا وليمپياداعا بارؤعا ذمئتکةر رةتئندة يأان دئچکو تذر. ول الةم چةمپيوناتئندا ءذشئنشئ ورئن السا، دوسجان ازيا چةمپيوناتئندا ءبئرئنشئ تذعئردان کورئندئ. ةندةشة، دوسجان دا وسال جئگئت ةمةس. مةنئث باپکةرلئک کوزقاراسئمدا دوسجان مةن دئچکونئث دةثگةيئ بئردةي. قازئرگئ ماقساتئمئز بذکئل کوماندانئ الداعئ لوندون وليمپياداسئنا تئثعئلئقتئ دايارلاؤ.

    - بذرئن قازاقستان بوکسئندا جةثئل سالماقتا پروبلةما بولمايتئن. رةسپؤبليکادا جةثئل سالماقتا چةمپيون اتانعاندار ازيا، ةؤروپا مةن الةم چةمپيوناتتارئندا جذلدةلئ ورئندارعا ءئلئنئپ جاتاتئن. قازئر ءبئزدئث جةثئل سالماقتاعئ بوکسشئلارئمئزدئث حالئقارالئق ارةنالاردا توپ جارؤئ قيئنداپ بارادئ. تالانتتئ بالالار از با، الدة مذنئث باسقا دا سةبةپتةرئ بار ما؟ 49 کةلئ سالماقتا ءبئرجان جاقئپوأ ءجذر، 52 کةلئدة مئناؤ ليدةر دةيتئن ةشکئم جوق. ولجاس ساتتئبايةأ ئشکئ بئرئنشئلئکتةردئ ذتقانمةن، حالئقارالئق جارئستاردا ذتئلئپ قالا بةرةدئ، 56 کةلئ سالماقتا تاعئ ةشکئم جوق...

   - بذل سالماقتا قانات ءابؤتالئپوأ الةم چةمپيونئ اتاندئ عوي...

   - ءبئراق، ونئث جاسئ کةلئپ قالدئ ةمةس پة؟! جاستاردان جارق ةتئپ تذرعان ةشکئمدئ کورمةي تذرمئز عوي...

   - جوق، ولاي دةؤگة بولمايدئ. تالانتتئ بالالار کوپ. قازئر 64 کةلئ سالماقتاعئ دانيار ةلةؤسئنوأکة کوپ ءذمئت ارتئپ وتئرمئز. 60 کةلئدة عاني جايلاؤوأ، ايدار امئرزاقوأ، سامات باشةنوأتةر بار. بذلاردئث بارلئعئنئث دا بولاشاعئ زور دةپ ويلايمئن. سذلةيمةنوأ دةگةن 1990- جئلعئ جئگئتئمئز ازيا چةمپيوناتئندا ةکئنشئ ورئن الدئ. قاراعاندئدا دا تاماشا جاستار وسئپ کةلةدئ.

    - مذحتارحان سئزگة جاسئ جيئرماعا تاياپ قالعاندا کةلدئ. ءبئر-ءبئرئثئزدئ قالاي جولئقتئردئثئزدار؟ ءسئز ونئ تاپتئثئز با، جوق، ول ءوزئ ئزدةپ کةلدئ مة؟

    - ونئ ماعان ةرحان دةگةن اعاسئ ةرتئپ کةلدئ. ةرحان ول کةزدة قازاق حيميا-تةحنولوگيا ينستيتؤتئندا وقيدئ ةکةن. مةن سول ينستيتؤتتئث سپورت زالئندا جاتتئقتئرؤشئ ةدئم. ةرحان ءئنئسئن بوکس ذيئرمةسئنة بةرگئسئ کةلةتئنئن جانة قاي باپکةرگة اپارؤعا بولاتئنئن سذراپ  سةرئک ومئربةکوأپةن اقئلداسسا کةرةک، ول ماعان اکةلؤگة کةثةس بةرئپتئ. مذحتارحان بوکسقا کةش کةلسة دة جاقسئ ناتيجة کورسةتتئ. ةکئ جئلدئث ئشئندة ذلتتئق قذراماعا ئلئکتئ.

      - ءسئز ونئ بئردةن قابئلداي قويدئثئز با؟

    - ءيا، بئردةن قابئلدادئم. سودان جاتتئعؤ جذمئستارئ باستالدئ. ءبئراق، ءذش-ءتورت ايدان سوث ول بوکستئ تاستاپ اؤئلئنا کةتئپ قالدئ. راس، باسئندا وعان قيئن بولدئ. ول سپورتقا کةش کةلدئ عوي، سول ءذشئن ونئ جذپقا ةرتةرةک قويئپ، جذدئرئقتاسؤعا شئعاردئم. وزئنةن کئشئ بالالاردان جةثئلئپ قالعانئنا قاتتئ نامئستاناتئن. ودان دا کوکپار شاؤئپ جذرة بةرةيئن دةسة کةرةک. ةکئ ايدان سوث اعاسئ قايتا الئپ کةلدئ.

    - ءاربئر باپکةر کوثئلئ اؤعان شاکئرتئنئث بويئنان ءبئر ارتئقشئلئق کورةدئ عوي، ءسئز ونئث بويئنان قانداي ارتئقشئلئق بايقادئثئز؟

    - اؤئلئنان قايتا کةلگةن سوث ونئمةن باسقاشا جذمئس ئستةدئم. بذرئنعئداي اشئق جذدئرئقتاسؤعا شئعارماي، ةشکئمگة ذرعئزباي، جةکة جاتتئقتئردئم. ونئث ارتئقشئلئعئ - اؤئر سالماقتاعئ وزگة بوکسشئلارعا قاراعاندا وتة شاپشاث قيمئلدايتئن. کوکپار ويناپ ءجذرئپ ومئرتقاسئنان جاراقات العان ةکةن، سوندئقتان ول تؤرا سوققئلاردئ ذرا المايتئن. ونئث وسئنداي کةمشئلئگئن ءبارئ بايقايتئن، الايدا،  ونئث سةبةبئن کئمگة تذسئندئرة بةرةسئث؟! ءبئز ونئث وسئ کةمشئلئگئن جاسئرئپ، سودان شئعاتئن جول تاپتئق. مذحتارحان ءوزئ سوققئ بةرگةندئ جاقسئ کورةدئ، ءار ؤاقئتتا قارسئلاسئنان شاپشاث قيمئلدايدئ. ونئث وسئنداي ارتئقشئلئقتارئ مةن کةمشئلئکتةرئنة ورايلاستئرئپ ارنايئ تاکتيکا قذردئق. ءبئر سوزبةن ايتقاندا، قارسئلاستارئنا مذحتارحانمةن رينگکة شئعؤ قيئن ةدئ، ول وتة قولايسئز قارسئلاس بولاتئن. ادةتتة، ءبارئ ستاندارتقا ذيرةنگةن عوي، مذحتارحان ةشقانداي ستاندارتقا سئيمادئ، ءبئز دة ستاندارتقا لايئق ةمةس سپورتشئ دايئنداپ کورةيئک دةپ ويلاعانبئز، سول ناتيجة بةردئ.

    - سئزدةردئث ةث جذلدئزدئ ساتتةرئثئز سول سيدنةي وليمپياداسئ، ةث جذلدئزدئ جةکپة-جةکتةرئثئز کؤبا بوکسشئسئ رؤبالکابامةن اراداعئ جةکپة-جةک بولدئ عوي،  جارئستئث الدئندا جةثةمئز دةپ ويلادئثئزدار ما؟

   - ول جةکپة-جةککة ءوز باسئم دايئن بولدئم. ويتکةنئ، وليمپيادانئث الدئندا کؤباعا بارئپ، مذحتارحان ونئمةن شارشئ الاثدا کةزدةسکةن. کةيئننةن ءبئز رؤبالکابامةن قاراعاندئدا، عالئم جارئلعاپوأتئ ةسکة تذسئرؤگة ارنالعان تؤرنيردة تاعئ کةزدةستئک. رؤبالکابا وسئ تؤرنيردئث العاشقئ جةکپة-جةکتةرئندة وزبةکستاننئث ةکئ مئقتئ بوکسشئسئ زاکيروأ پةن سايدوأپةن کةزدةسئپ، ةکةؤئن دة ءبئرئنشئ راؤندتا نوکاؤتقا جئبةردئ، ال، مذحتارحان قاراعاندئلئق سپورتشئنئ جةثگةن، ءسويتئپ فينالدا رؤبالکابامةن قولعاپ ءتذيئستئردئ.

   - وزبةکستاننئث ةکئ مئقتئسئ بئرئنةن کةيئن ءبئرئ نوکاؤت الئپ جاتقاندا مذحتارحان سةسکةنگةن جوق پا؟

     - جوق، قورئققان جوق. کؤباعا بارعاندا ونئث دةثگةيئن کورئپ قايتقان عوي. ذتقان جوق، ءبئراق، ويئننئث سوثئنا دةيئن شئدادئ. سول جولئ مذحتارحاننئث ودان ةشبئر کةم تذسپةيتئنئنة کوزئم جةتتئ، جةثؤگة بولادئ دةگةن سةنئم پايدا بولدئ. ودان کةيئن وليمپيادانئث الدئندا تؤنيسکة بارئپ، ونئمةن تاعئ ءبئر رةت کةزدةستئک. سيدنةيدة کؤبالئق الئپ ةؤروپا چةمپيونئ اتانعان نةمئس بوکسشئسئن ءبئرئنشئ راؤندتا قذلاتتئ، قارسئلاسئ رينگتة 15 مينؤتتاي ةسئن جيا الماي جاتئپ قالدئ. ال، مذحتارحان پولياک بوکسشئسئن 9:3 ةسةبئمةن ذتتئ. جاقسئ جةکپة-جةک بولدئ، ءبئراق، رؤبالکابامةن بولعان ويئن سةکئلدئ  جارق ةتکةن ويئن ةمةس ةدئ. سول کةزدة ءبارئ دة کؤبالئق بوکسشئنئ وليمپيادا چةمپيونئ بولادئ دةپ ويلادئ.

      - سيدنةيدة وتکةن جةکپة-جةکتة ءسئز مذحتارحانعا «تذر، سةن قازاق ةمةسسئث بة؟» دةپ ايقايلاعانئثئز ءالئ ةسئمئزدة. مذنئ بذکئل الةم حالقئ ةستئدئ. ونئثئز رةنئشتةن تؤعان ءسوز بة، الدة شاکئرتئثئزدئث نامئسئن جانئعانئثئز با؟

    - ءار سپورتشئنئث مئنةزئ ءار ءتذرلئ، سوندئقتان ولاردئث نامئسئن وياتؤ ءذشئن ءار ءتذرلئ ارةکةت ةتؤگة تؤرا کةلةدئ. بئرةؤئ قاتتئ سويلةگةندئ کوتةرة المايدئ، ونئث باسئنان تةک سيپاؤ کةرةک. ةندئ بئرةؤلةرئن ذرئسپاساث نامئسئ ويانبايدئ، ال، ةندئ بئرةؤلةرئنة قاتتئ ءسوز ايتساث قئرسئعئپ قالادئ. بئرةؤئن شئمشؤعا تؤرا کةلةدئ. بئرةؤئن ذتئلئپ جاتسا دا ماقتاي بةرؤئث کةرةک. ونئث ءبارئن جاتتئقتئرا، ارالاسا ءجذرئپ بايقايسئث. باپکةر دةگةن پسيحولوگ بولؤئ کةرةک.

   - ءيا، سيدنةي وليمپياداسئندا  «ويان» دةپ مذحتارحاننئث جاعئنان ذرعانئثئز دا بار. ول سول ويئندا سايدوأتئ جارتئلاي فينالدا ذتئپ ةدئ. ال، وليمپيادادان کةيئن شاکئرتئثئز سول سايدوأتان جةثئلئپ قالئپ ءجذردئ. دايئندئق کةم بولدئ ما، الدة باسقالاي سةبةبئ بولدئ ما؟

   - وليمپيادادان سوث کورةيادا وتکةن ازيا چةمپيوناتئندا مذحتارحان تاعئ دا سايدوأپةن رينگکة شئقتئ، بذل جةکپة-جةکتة ةکةؤئ تةپة-تةث ءتذستئ. مذحتارحاننئث ءبئر ةرةکشةلئگئ، بالکئم کةمشئلئگئ شئعار، العاشقئ ةکئ راؤندتا جاقسئ ونةر کورسةتةدئ دة، سوثعئ راؤندتا شارشاپ قالاتئن. ول 1995- جئلئ بوکسقا ةندئ کةلئپ جاتقاندا، سايدوأ 1996 - جئلدئث وزئندة وليمپياداعا ئرئکتةؤ جارئستارئنا قاتئسئپ ءجذردئ. سول جئلئ ول تاشکةنتتة وتکةن ازيا ويئندارئندا ةکئنشئ ورئن العان بولاتئن. ول بوکستئ ةرتة باستادئ، فؤنکسيالئق شئدامدئلئق جاعئنان ول مئقتئ. ال، مذحتارحان تةز شارشاپ قالعانمةن، وتة شاپشاث قيمئلدايتئن. ونئث ذستئنة قانداي جارئستاردا بولماسئن، تورةشئلةر العاشقئ راؤندتاردا سپورتشئلاردئث قارئمئن باقئلاپ وتئرادئ دا، ذپاي بةرة قويمايدئ. سايدوأتئث کوبئنة اسئپ ءتذسئپ جاتاتئنئ سوندئقتان. مذحتارحانعا العاشقئ راؤندتا کذش ساقتاؤعا، کةيئنگئ راؤندتاردا ذپاي جيناؤعا، شارشاسا تةک ذپايلارئن بةرمةي ويناؤعا کةثةس بةردئم. بايقاعان بولارسئزدار، سيدنةيدة سايدوأپةن بولعان جةکپة-جةکتة ول سوثعئ راؤندتا اشئق جةکپة-جةککة بارا قويعان جوق، تةک ذپايلارئن ساقتاپ ءجذردئ.

    - ونئث اعئلشئن بوکسشئسئ حارريسوندئ ذتا الماؤئنئث سةبةبئن قالاي تذسئندئرةسئز؟

- راسئن ايتسام، مذحتارحانعا جةرةبة جولداس بولمادئ. اعئلشئن بوکسشئسئ مةن رةسةيلئک لةزيننئث جةکپة-جةگئ ءبئرئنشئ راؤندتا اياقتالدئ. لةزين ءبئر سوققئ الدئ دا، سونئمةن جةکپة-جةک توقتادئ. ةکئنشئ جةکپة-جةگئندة قارسئلاسئ ونئمةن رينگکة شئعؤدان مذلدة باس تارتتئ. ءذشئنشئ کةزدةسؤئندة دة ول کوپ کذش جذمساعان جوق، وسئلايشا فينالعا سةرگةک کةلدئ. ال، مذحتارحاننئث قارسئلاستارئ ةؤروپا چةمپيوناتئنئث جذلدةگةرئ پولياک بوکسشئسئ، کؤبالئق رؤبالکابا مةن وزبةکستاندئق مئقتئ سايدوأ بولدئ، ءار جةکپة-جةک وتة تارتئستئ، اؤئر ءوتتئ. ءوزئ دة کوپ سوققئ الدئ، فينالعا شارشاپ کةلدئ. ونئث ذستئنة سول ؤاقئتتا ول کوپ راؤندقا شئداؤعا دايئن ةمةس ةدئ. بوکسقا کةش کةلگةنئ وسئندايدا ءبئلئنئپ قالاتئن. ماسةلةن، ول قئسقا قاشئقتئققا (100 مةتر) جذگئرؤ بويئنشا ذزدئک ناتيجة کورسةتةتئن دة، ءذش شاقئرئمعا جذگئرؤدة ةث سوثئندا کةلةتئن. ةث العاشقئ جاتتئعؤلاردا ول ءذش شاقئرئمدئ 15  مينؤتتا جذگئرئپ وتةتئن، وليمپيادا الدئندا بذل کورسةتکئش 11.40 مينؤتقا جةتتئ. بذل جاقسئ وزگةرئس، ءبئراق،  جاقسئ کورسةتکئش ةمةس ةدئ. کةثةس وداعئ تذسئندا بذل قاشئقتئققا 11 مينؤتتان کةشئککةندةردئ قذراماعا قابئلدامايتئن. ارينة، اؤئر سالماقتئ بوکسشئلارعا ازداپ کةشئرئممةن قاراؤعا بولادئ، ءبئراق، کةز کةلگةن سپورتشئ 11 مينؤتتان تةز کةلؤئ کةرةک. ماسةلةن، سةرئک ساپيةأ پةن قانات سئلامنئث کورسةتکئشئ - 9،5 مينؤت. ياعني، قالعان ةکئ مينؤتتا ولار تاعئ  800 مةتردةي جذگئرئپ وتةدئ.

      - قازئر بوکستان قازاقستان قذراماسئ لوندون وليمپياداسئنا التئ ليسةنزيا عانا ذتئپ الدئ...

       - 49 کةلئ سالماقتا ازيا ةلدةرئنة بولئنگةن التئ ليسةنزيادان بئزگة ةشتةثة بذيئرعان جوق.

       - ءبئرجان جاقئپ سوندا وليمپياداعا بارماي ما؟

      - ول ةندئ 52 کةلئ سالماقتا باق سئنايدئ،  بذل سالماقتا ءالئ ءذش ليسةنزيا بوس تذر. ماسةلةن، الةم چةمپيوناتئندا 49 کةلئ سالماققا ون ليسةنزيا بولئنسة، سونئث التاؤئ ازياعا تيةسئلئ بولدئ. ونئث ذستئنة ئرئکتةؤدة دة ازداپ ادئلةتسئزدئک ورئن الدئ. جالپئ، ازيادا 49 کةلئدة سپورتشئلار وتة مئقتئ. ةؤروپا ةلدةرئ ءوز اراسئندا جارئس وتکئزئپ، ليسةنزيانئ وزدةرئ الئپ الادئ دا، ازيالئقتارعا ليسةنزيانئ از بولةدئ.

       - دةمةک، قازاقستان قذراماسئنئث لوندونعا  تولئق قذراممةن بارمايتئنئ بةلگئلئ بولئپ وتئر عوي...

     - قازئر ازيا ةلدةرئنة  تيةسئلئ ءتورت-بةس ليسةنزيا تذر، ونئ وليمپياداعا ليسةنزيا الماعان مةملةکةتتةرگة بةرؤئ دة مذمکئن. سول ةلدةردة سپورتتئ دامئتؤ ءذشئن.

      - باکؤدة اياقتالعان کةزةکتئ الةم چةمپيوناتئندا قازاقستاندئق ةکئ سپورتشئ فينالعا شئقتئ، ءبئراق، ةکةؤئ دة چةمپيون بولا المادئ. ساپيةأ تة، نيازئمبةتوأ تة قارسئلاستارئنان ايقئن ذتئلعان جوق، تةپة-تةث وينادئ، تورةشئ قايسئسئنئث قولئن کوتةرسة دة ةشکئم «مذنئث نة؟» دةي الماس ةدئ، ءبئراق، قارسئلاستارئنئث قولئن کوتةرئپ، قازاق سپورتشئلارئن جئعئپ بةردئ. بذل نةنئ بئلدئرةدئ، الةمدئک ارةنادا قازاقستاننئث بةدةلئ جوق پا، الدة ءبئزدئث فةدةراسيا دذرئس جذمئس ئستةي الماي ما؟

- وسئنداي پئکئرلةر قالئپتاسپاؤئ ءذشئن بوکسشئلارئمئز سول ويناعانئنان دا جاقسئ ويناؤئ کةرةک ةدئ. ماسةلةن، ساپيةأ باکؤ چةمپيوناتئندا قارسئلاسئ بولعان ؤکراينالئق بوکسشئنئ سوعان دةيئن ةکئ رةت جةثگةن،  باکؤدة دة جةثةرمئن دةپ سةنئپ قالسا کةرةک. ول ءبئز کذتکةندةگئدةي ناتيجة کورسةتپةدئ. بالکئم، تورةشئلةر دة ودان کوپ نارسة کذتکةن شئعار. ول ذتئلعان دا جوق ةدئ. مةنئثشة، نيازئمبةتوأ وتة جاقسئ وينادئ. کؤبا سپورتشئسئن، رةسةيلئک الةم چةمپيونئن جةثدئ. فينالدا قارسئلاسئمةن تةپة-تةث ءتذستئ. بذل جةردة ساياسات دةگةن دة ذلکةن رول وينايدئ. ةگةر قازاقستان تئم بولماسا ءبئر التئن السا شارشئ الاثنئث يةسئ ءازئربايجان ءذشئنشئ ورئن الا الماس ةدئ. قالاي دةسةک تة سپورتشئلارئمئز ايقئن باسئم ءتذسئپ تذرسا، جةثئستئ بئزدةن ةشکئم تارتئپ الماس ةدئ. ءوزئمئز مذمکئندئک بةرئپ قويدئق. ءازئربايجان ءسويتئپ ةکئ مةدال الئپ، ذشئنشئ ورئنعا شئقتئ، ءبئز ءتورت مةدالمةن جةتئنشئ ورئن الدئق.  التئن جوق قوي. ال، جارئستاردا الدئمةن التئن ةسةپتةلةدئ.

    - ءسئز بذعان دةيئن قئتايدا ءتورت جئل جذمئس ئستةپ کةلدئثئز. ةکئ ةلدئث وقؤ-جاتتئعؤ ذدةرئسئندة قانداي دا ءبئر ايئرماشئلئق بار ما؟ کةشةگئ بةيجئث وليمپياداسئنا دةيئن ولار وليمپيادا تذرماق الةمدئک چةمپيوناتتارعا دا قاتئسا الماي جذرةتئن. ةندئ مئنة، ءوزئثئز دة کورئپ وتئرسئز، چةمپيون دا، جذلدةگةر دة بولئپ جاتئر. ولار وزگةلةردةن قالاي وزئپ کةتتئ؟

    -  سونشا وزئپ کةتتئ دةپ ايتؤعاي دا بولماس. ولاردا تةک 49 کةلئ سالماقتا عانا وليمپيادا چةمپيونئ بار. زوؤ شيميننةن باسقاسئ ءبئزدئث بوکسشئلاردان مئقتئ ةمةس. زوؤ شيمين 2003 - جئلدان بةرئ وتة جوعارئ ناتيجة کورسةتئپ ءجذر. ول سول 2003 - جئلئ بانگکوگتا وتکةن الةم چةمپيوناتئندا ةکئنشئ ورئن الدئ. 2004 - جئلئ افينئ وليمپياداسئندا ءذشئنشئ ورئن، 2005 - جئلعئ الةم چةمپيوناتئندا ءبئرئنشئ ورئن، 2008 - جئلئ بةيجئث وليمپياداسئندا ءبئرئنشئ ورئن الدئ. سوثعئ الةم چةمپيوناتئندا تاعئ دا جةثئسکة جةتتئ. قئتايداعئ جارق ةتکةن جالعئز عانا بوکسشئ سول، ولار سونئ ماپةلةپ ساقتاپ وتئر. قئتايدئث وقؤ-جاتتئعؤ ذدةرئسئندة بئزدةگئدةن ازداپ ايئرماشئلئق بار. ولاردا بوکسشئلارمةن ةشکئم دة کوماندالئق تاسئلمةن جذمئس ئستةمةيدئ، ارقايسئسئمةن جةکة-جةکة جذمئس ئستةيدئ. ول جاقسئ ما، جامان با، ونئسئن بئلمةدئم. ماسةلةن، ؤکراينا بوکسئندا کةثةستئک ءتاسئل، وسئ کذنئ ولار الةمدة کوشباسشئ بوپ وتئر. رةسةي بوکسئ ءسال قذلدئراپ کةتئپ ةدئ، ءالئ کوتةرئلة الماي جاتئر، ءبئراق، الةم بوکسئندا ولار دا ليدةر سانالادئ. قازاقستاندا دا کوماندالئق تاسئلمةن  جذمئس ئستةيدئ، ال، قئتايدا جوعارئدا ايتتئم، ءار سپورتشئمةن جةکة جذمئس ئستةيدئ. ولاردا ناتيجة کورسةتکةن سپورتشئنئ کوتةرة بةرةدئ. بذل قانشالئقتئ دذرئس، ونئ ءدوپ باسئپ ايتا المايمئن. ةگةر ءبئز دة وسئنداي تاسئلمةن جذمئس ئستةسةک نيازئمبةتوأ سياقتئ بوکسشئلار حالئقارالئق جارئستارعا شئعا دا الماس ةدئ.

- ةسةپتةپ وتئرساق، باپکةر بولئپ جذرگةنئثئزگة 34 جئل بولئپتئ. ةستةن کةتپةس ساتتةردئث کوپ بولعانئ راس، ءبئراق، سونئث ئشئندة وزئثئزگة قاتتئ اسةر ةتکةن ءبئر وقيعانئ ايتئپ بةرة الاسئز با؟

- باپکةر بولعاننان ةث اؤئر سالماقتا چةمپيون دايارلاؤدئ ارمانداؤشئ ةدئم. جانة ول قازاق بولسا دةيتئنمئن. ول تةک قازاق بولئپ قانا قويماسا، بارئنشا رةثدئ بولسا دةيتئنمئن. ةندئ «ذلتتئق باتئرئث قانة؟» دةگةندة ذيالماي کورسةتکةنگة جاقسئ عوي. مةندة مذحتارحانعا دةيئن دة اؤئر سالماقتئ قازاق جئگئتتةرئ بولدئ. ءبئراق، مذحتارحاننئث ءجونئ بولةک ةدئ. رةث دةسةث رةث، کذش دةسةث کذش، بوي دةسةث بوي. سول مذحتارحان 1996 - جئلئ بانگکوکتة اياقتالعان ازيا ويئندارئندا جةثئمپاز اتاندئ. فينالدا سالماعئ 120 کةلئنئث ذستئندةگئ يران بوکسشئسئن نوکاؤتقا ءتذسئردئ. وسئ ءسات ماثگئ ةسئمدة. بذل مةنئث ارمانئمنئث ورئندالعان کذنئ ةدئ. مذحتارحان - ذلتتئق باتئر! وسئناؤ سةزئمنةن ماس بولعان ةدئم. ماس بولعانئم سونشا، ءبئر موتوسيکل تاکسي ذستاپ الئپ بانگکوک کوشةلةرئن تذنگة دةيئن ارالادئم. کةيئننةن ول وليمپيادانئث کذمئس جذلدةگةرئ بولعان کةزدة دة ءدال سولاي قؤانباپپئن.

      - ءسئز شاکئرت تاثداؤدا بالانئث قانداي قاسيةتئنة باسا ءمان بةرةسئز؟

      - ةث الدئمةن بالانئث وزئندة ايقئن ماقسات بولؤئ کةرةک.  بئرةؤلةر جاتتئعؤعا جاي کةلئپ جذرةدئ، ولارمةن قينالمايسئث، ولار ءبارئبئر باسقا سالاعا کةتةدئ. بالا سپورتقا کةلگةندة چةمپيون بولسام دةپ کةلؤئ ءتيئس. ءالئ ةسئمدة، شئمکةنتتةگئ اباي ساياباعئنداعئ اباي ةسکةرتکئشئنئث جانئنان وتکةن سايئن بةکزات ساتتارحانوأ «مةن دة اباي اقئن سةکئلدئ اتاقتئ بولامئن، ماعان دا ءبارئ وسئلاي قذرمةت جاسايتئن بولادئ» دةپ ءجيئ ايتاتئن. ول کةزدة بةکزات ءالئ ةشکئم دة ةمةس ةدئ. ءبئراق، ذنةمئ «کورةسئثدةر، اقئرئ اتئمدئ شئعارامئن» دةپ ايتا بةرةتئن.

      - ءسئز قئتايدا حانزؤ بالالارئمةن ةمةس، قازاق بالاسئ قاناتپةن جذمئس ئستةدئثئز. قاناتقا نةگة پةيئلئثئز اؤدئ؟

     - ول جاققا جذمئسقا شاقئرعاندا ءوزئم قازاقتار مةن ذيعئرلار کوپ تذراتئن ءذرئمجئنئ تاثدادئم. جاتتئقتئرؤشئنئث بار قارؤئ - ءسوز، سوندئقتان ءتئلئمدئ تذسئنةتئن بالالارمةن جذمئس ئستةؤدئ ءجون کوردئم. ةگةر ماعان زوؤ شيميندئ بةرسة، ةشتةثة دة ئستةي الماس ةدئم...

 سذحباتتاسقان   گذلجامال مذسايةأا،
 دةرةککوز. «وردا-KZ» گازةتئ

سوڭعى جاڭالىقتار