قئتاي-قازاقستان قارئم-قاتئناسئ: جاثا تاريحي كةزةثدة

قئتايدئث تاريحي تذرعئدان العانداعئ دامؤئ
بذگئنگئ تاثدا قئتايدئث دامؤئ الةم نازارئن بارعان سايئن كوبئرةك اؤدارا تذسؤدة جانة ونئ باعالاؤ دا ءارقيلئ. بئرةؤلةر قئتايدئث ةكونوميكالئق عاجايئبئنا، قئتاي مودةلئنة تاثدانئس ءبئلدئرئپ جاتسا، ةكئنشئلةرئ قئتاي قاتةرئ مةن قئتاي ةكسپانسياسئ دةگةننةن قاؤئپتةنةتئن سئثايلئ. ال ذشئنشئلةرئ قئتاي كذش الا تذسكةننةن كةيئن بةيبئت دامؤ باعئتئن ذستانؤدئ جالعاستئرا ما، الدة گةگةمونيا جولئنا تذسة مة دةپ كذماندانؤئن قويار ةمةس. ءبئر سوزبةن ايتقاندا، قازئرگئ كةزدة قئتاي قانداي جولدئ تاثدايدئ جانة قئتايدئث دامؤئ الةم ءذشئن نةنئ بئلدئرةدئ دةگةن ماسةلةلةر نازاردا تذر. كونةدةن جةتكةن دانا ءسوز بئلاي دةيدئ: وتكةنگة كوز جئبةرئپ، ورلةؤ مةن قذلدئرؤدئث سةبةبئن بئلؤگة بولادئ، دةمةك قازئرگئ قئتاي مةن ونئث دامؤئن دذرئس جانة وث قئرئنان ءتذسئنؤ ءذشئن تاريحئن كوبئرةك ءبئلؤ قاجةت.
قئتاي - كونة وركةنيةتتئ عاجايئپ ةل. قئتاي وركةنيةتئ - ةجةلگئ داؤئردةن بذگئنگئ كذنگة دةيئن جةتكةن ةرتةدةگئ ءتورت الةمدئك وركةنيةتتئث ئشئندةگئ بئردةن-ءبئرئ. وعان قئتاي مادةنيةتئنة ءتان تولةرانتتئلئقتئث جوعارئ دةثگةيئ، اشئقتئق جانة كوپقئرلئلئق سةبةپ. ذيلةسئمدئلئك - قئتاي مادةنيةتئ قذندئلئعئنئث ءمانئ. قئتاي مادةنيةتئندة ةرتة زاماننان الةم تذتاس جانة ذيلةسئمدئ بولؤئ ءتيئس دةگةن ذستانئم قالئپتاسقان. بذل تذجئرئم قئتاي ذلتئنئث وي-ساناسئ مةن تارتئبئنة تةرةث ئقپال ةتسة، قئتايلئقتاردئث ادامدار اراسئنداعئ، ادام مةن تابيعات جانة ةلدةر اراسئنداعئ قارئم-قاتئناسئن رةتتةؤدة قذندئ قادامعا اينالدئ. قئتاي ذلتئ قاشاندا ءتذرلئ مادةنيةتتةردئث ءوزارا كئرئگئپ، ءبئر-ءبئرئن بايئتؤئنا ذمتئلعان جانة شةتةل مادةنيةتتةرئن ذلكةن جذرةكپةن قابئلداعان.
الةمگة ايگئلئ جئبةك جولئندا قئتايدئث باسقا ةلدةرمةن ساؤدا جانة مادةني بايلانئسئنئث ءئزئ قالعان. ميث اؤلةتئنةن شئققان قئتايدئث ذلئ ساياحاتشئسئ جئث حئ ازيا مةن افريكا وثئرلةرئنئث 30 دان استام ةلئندة بولئپ قانا قويماي، سولارعا قئتايدئث جةتةكشئ مادةنيةتئ مةن عئلئم جانة تةحنيكا جةتئستئكتةرئن الئپ بارا وتئرئپ، جةتئ مارتة شةتةلدئك تةثئز ةكسپةديسيالارئن جذزةگة اسئرعان. ونئث بذل ساپارلارئ بارعان ةلدةرئندة ذلكةن قولداؤ مةن قذرمةت تؤدئرعان. قئتاي حالقئ ءوزئنئث ةركئن باسقالارعا ةشقاشان تاثعان ةمةس جانة قاشاندا ءتذرلئ مادةنيةتتةر مةن ءتذرلئ يدةولوگيالارعا ءوزارا قذرمةتپةن قاراؤعا شاقئرادئ. 5000 جئلدئق وركةنيةت قئتاي حالقئنئث بويئندا كذنئ بذگئنگة دةيئن جالعاسئپ كةلة جاتقان جانة جاثا ماعئنامةن تذراقتئ تولئعئپ وتئراتئن داثقتئ بةيبئت سذيگئش ءداستذر قالئپتاستئرعان.
جاثا قئتاي ءجذرئپ وتكةن سوثعئ 62 جئل، ونئث ئشئندة، اسئرةسة، رةفورمالار مةن اشئقتئق ساياساتئ جذرگئزئلگةن سوثعئ 30 جئلدان استام ؤاقئت قئتايدئث زور وزگةرئستةر مةن تاماشا تابئستار جئلدارئ بولدئ. ةل جوعارئ ورتالئقتاندئرئلعان جوسپارلئ ةكونوميكادان ءومئر سذرؤگة قابئلةتتئ نارئقتئق ةكونوميكاعا تابئستئ ءوتتئ. ءسويتئپ، تاريحي بةتبذرئس جاساپ، سئرتقئ دذنيةگة جابئق مةملةكةتتةن جان-جاقتئ اشئق ةكونوميكالئ مةملةكةتكة اينالدئ. قئتاي ةكونوميكاسئ جئلدئق 10 پايئزدئق ءوسئمئن ساقتاپ وتئر. ءئ ج و 2010- جئلئ 6 تريلليون دوللارعا جةتسة، 1978- جئلمةن سالئستئرعاندا 16 ةسةگة كوپ جانة بذل كورسةتكئش بويئنشا قئتاي الةمدة ةكئنشئ ورئنعا شئقتئ. سونئمةن ءبئر مةزگئلدة، حالئقتئث ءال-اؤقاتئ ايتارلئقتاي جاقسارئپ، ولاردئث ءومئرئ جاپپاي كةدةيلئكتةن ورتاشا دةثگةيدئث باستاپقئ كةزةثئنة اياق باستئ. وسئلايشا قئتاي ورتا دةثگةيدةگئ ذيلةسئمدئ قوعام قذرؤ ماقساتئنا سةنئمدئ تذردة نئق قاداممةن كةلة جاتئر. قئتاي تابئسئنئث تاجئريبةسئ مئنادا: ول ءوز ةلئ شئندئعئنا سايكةس، ياعني قئتايلئق سپةسيفيكاسئ بار سوسياليستئك جول ارقئلئ دامؤدئث وث ارناسئن تاپقان.
قئتايدئث دامؤ تاجئريبةسئ باتئس ةلدةرئ ءجذرئپ وتكةن گةگةمونيا مةن سئرتقئ ةكسپانسياعا ذمتئلاتئن جولدئ قايتالاماي، ءبئر ةلدئث ءوزئنئث الةؤمةتتئك-ةكونوميكالئق دامؤئ جانة ءوزارا پايدالئ نةگئزدةگئ حالئقارالئق ئنتئماقتاستئعئ ةسةبئنةن كوتةرئلة الاتئنئنئث جارقئن ايعاعئ بولدئ. قئتاي الةمدئك ةكونوميكانئث تذراقتئ دامؤئن قامتاماسئز ةتؤگة ماثئزدئ ذلةس قوسئپ وتئر. سوثعئ جئلدارئ قئتايدئث الةمدئك ةكونوميكا وسئمئنة قوسقان ذلةس كوةففيسيةنتئ 10 پايئزدان استامدئ قذرادئ. قئتاي د س ذ-عا وتكةن 2001- جئلعئ كةزةثنةن بةرئ ةلدئث ورتاشا جئلدئق يمپورتئ شامامةن 750 ميلليارد ا ق ش دوللارئ بولسا، ءتيئستئ ةلدةر مةن وثئرلةردة 14 ميلليوننان استام جذمئس ورنئن قذرؤعا مذمكئندئك بةردئ. وتكةن 10 جئل بةدةرئندة ق ح ر اؤماعئندا شةتةل ينأةستيسيالارئنئث قاتئسؤئمةن جذمئس ئستةيتئن كاسئپورئندار قئتايدان 261،7 ميلليارد دوللار تابئس اكةتتئ، اتالعان كورسةتكئشتئث ورتاشا جئلدئق ءوسئمئ 30 پايئزدئ قذرادئ.
2000-2010- جئلدارئ قئتايدئث شةتةلدةردةگئ تئكةلةي قارجئلاي ةمةس جئلدئق ينأةستيسيالارئ شامامةن 1 ميللياردتان 59 ميلليارد دوللارعا ءوستئ. ءسويتئپ، ءتيئستئ ةلدةردةگئ ةكونوميكانئث دامؤئنا ذلكةن سةرپئن قوستئ. 2009- جئلئ شةتةلدةردة جذمئس ئستةيتئن قئتاي كاسئپورئندارئ تولةگةن سالئق كولةمئ 10،6 ميلليارد ا ق ش دوللارئ بولدئ. سول قئتاي كاسئپورئندارئندا جذمئس ئستةيتئن جةرگئلئكتئ تذرعئندار سانئ 439 مئث ادامعا جةتتئ. 1997- جئلئ ازياداعئ قارجئ داعدارئسئ تؤئنداتقان قئتايمةن جاپسارلاس ةلدةردةگئ أاليؤتانئث ايتارلئقتاي دةأالأاسياسئ جاعدايئندا ق ح ر نةگئزئنةن ذلتتئق أاليؤتاسئنئث تذراقتئلئعئن ساقتاپ قالا السا، ول ءوز كةزةگئندة وثئرلئك ةكونوميكالاردئث تذراقتئلئعئ مةن دامؤئن قامتاماسئز ةتتئ. 2008- جئلئ، حالئقارالئق قارجئ داعدارئسئ بذرق ةتة تذسكةننةن كةيئن، قئتاي ةكونوميكالئق ورتانئ ساؤئقتئرؤدئث «20 توبئ» جانة باسقا دا تةتئكتةرئ شةثبةرئندةگئ شارالارعا بةلسةندئ قاتئسئپ، حالئقارالئق دةثگةيدة قارجئ جذيةسئن رةفورمالاؤعا اتسالئستئ، ياعني تاؤارلار ساتئپ الؤ ءذشئن شةتةلدةرگة ذلكةن دةلةگاسيالار جئبةرئپ، كذردةلئ جاعدايدا قالعان مةملةكةتتةرگة كومةك قولئن سوزدئ.
قئتايدئث بةيبئت دامؤ جولئ، الةمدئك تاريحقا كةث تذرعئدان قاراعاندا، ةلدئ بذكئل الةمدة بةيبئتشئلئكتئ قورعاؤ ةسةبئنةن دامئتؤدا جانة ءوزئنئث دامؤئ ارقئلئ پلانةتاداعئ بةيبئتشئلئكتئ قامتاماسئز ةتؤدة جاتئر.
وسئنداي زور تابئستارئنا قاراماستان، قئتاي ءالئ دة بولسا دامؤشئ ةلدةر قاتارئندا قالئپ كةلةدئ. ةلدة تذرعئندار سانئ كوپ جانة ةكونوميكالئق نةگئز ءالسئز. ق ح ر بذكئل الةم تذرعئندارئنئث شامامةن 20 پايئزئن پلانةتامئزداعئ جئرتئلاتئن جةرلةردئث تةك 7،9 پايئزئن، تذششئ سؤدئث 6،5 پايئزئن عانا پايدالانئپ اسئراپ وتئر. الةؤمةتتئك-ةكونوميكالئق دامؤ تابئستارئ 1،3 ميلليارد ادامعا ءبولئنؤئ ءتيئس. سوندئقتان حالئقتئث سذرانئسئن ذزدئكسئز قاناعاتتاندئرؤ مةن دامئتؤ ذلكةن پروبلةما بولئپ قالؤدا. 2010- جئلئ جان باسئنا شاققانداعئ ءئ ج ءو 4400 ا ق ش دوللارئن قذرادئ. بذل كورسةتكئش بويئنشا قئتاي الةمدة شامامةن 100- ورئنعا ورنالاسقان.
ءبئزدئث الدئمئزدا سونداي-اق وثئرلةر دامؤئنئث الا-قذلالئعئ، رةسؤرستاردئث جةتئسپةؤشئلئگئ، ةكولوگيالئق احؤالدئث ناشارلاؤئ، تاعئ باسقا وسئ سياقتئ پروبلةمالار تذر. وسئنئث بارلئعئ قئتاي شئندئعئ.
قئتاي باسقا دامئعان ةلدةر بئرنةشة جذزدةگةن جئلدار بويئ جذرگةن جولدئ قئسقا ونداعان جئلدار ئشئندة ءجذرئپ ءوتتئ. ةلدئ يندؤستريالاندئرؤ مةن ؤربانيزاسيا ذدةرئستةرئندة دامئعان ةلدةر تاپ بولعان بارلئق پروبلةمالارمةن ءبئز دة بةتپة-بةت كةلئپ وتئرمئز جانة بذل پروبلةمالار مةيلئنشة وتكئرلئگئمةن جانة كذردةلئلئگئمةن ةرةكشةلةنبةك. قئتايدئ ناعئز قازئرگئ زامانعئ ةلگة اينالدئرؤ ءذشئن بئرنةشة ذرپاقتئث كذش-جئگةرئ قاجةت بولادئ. تةك وسئلاردئ قاپةرگة الا وتئرئپ قانا ءبئز قئتايدئث دامؤئ مةن ونئث حالئقارالئق قوعامداستئقتاعئ ذستانئمدارئنا بارئنشا وبيةكتيأتئ جانة ءادئل كوزقاراس تانئتا الامئز.
بولاشاقتا قئتاي بةيبئت دامؤ جولئمةن شةشئمدئ جانة نئق جذرةتئن بولادئ. قئتايلئقتار - كوپتةگةن قيئندئقتاردئ باستارئنان وتكةرگةن جانة سولاردان ايتارلئقتاي زارداپ شةككةن، جاثا تاريحي كةزةثدة دة كةدةيشئلئكتئث ءدامئن تاتقان حالئق. وسئ سةبةپتئ قئتايلئقتار بةيبئت ءومئردئ قاستةر تذتادئ جانة دة ءال-اؤقاتقا بةيبئتشئلئك ارقئلئ عانا قول جةتكئزؤگة بولادئ دةپ بئلةدئ. بةيبئت دامؤ - بذل قئتايدئث ستراتةگيالئق تاثداؤئ. قئتاي ةشقانداي جاعدايدا اگرةسسيالئق جانة ةكسپانسيونيستئك ساياسات جذرگئزؤگة ذمتئلمايدئ، ةشقاشان گةگةمون بولمايدئ جانة الةمدة ذستةمدئك قذرؤ ءذشئن كذرةسپةيدئ. ءوزئنئث بةيبئت دامؤ قاعيداتئن قورعاؤمةن قاتار، پلانةتادا بةيبئتشئلئكتئ قامتاماسئز ةتؤگة ذمتئلادئ جانة ورتاق دامؤ جولئندا كذش-جئگةر جذمسايتئن بولادئ.
قئتاي-قازاقستان: وتكةنئ، بذگئنئمةن بولاشاعئ
قئتاي مةن قازاقستان جاقئن كورشئلئكتة ءومئر سذرؤدة جانة ورتاق تاؤلارمةن جانة وزةندةرمةن بايلانئسقان. ةكئ ةلدئث دوستئعئ مةن تاتؤ كورشئلئگئنئث تامئرئ تةرةثدة جاتئر. بذكئل الةمگة ايگئلئ ذلئ جئبةك جولئ ةكئ ةل اراسئنداعئ عاسئرلارعا جالعاسقان دوستئقتئث ناقتئ ايعاعئنداي. ءبئزدئث ةلئمئز قازاقستاننئث تاؤةلسئزدئگئن العاشقئلاردئث ءبئرئ بولئپ تانئدئ جانة ونئمةن ديپلوماتيالئق قارئم-قاتئناس ورناتتئ. سول ساتتةن بةرئ قئتاي-قازاقستان قارئم-قاتئناسئ حالئقارالئق كونيؤنكتؤرانئث وزگةرئستةرئ سئناقتارئنا شئداس بةرة وتئرئپ، سةنئمدئلئك، تةث قذقئلئق، ءوزارا تيئمدئلئك پةن ءوزارا ئقپالداستئق سيپاتئن ايعاقتاپ، سالاماتتئ جانة تذراقتئ ارنادا جةدةل دامؤدا. ءبئزدئث ةلدةرئمئزدئث اراسئنداعئ بايلانئس وثئردةگئ جانة تذتاستاي العاندا الةمدةگئ تاتؤ كورشئلئك پةن دوستئقتئث شئن مانئندةگئ جارقئن مئسالئ بولئپ تابئلادئ.
الداعئ جئلئ ةكئ ةل اراسئندا ديپلوماتيالئق قارئم-قاتئناس ورناعانئنا 20 جئل تولادئ. وتكةن 20 جئل ةكئ ةل ءذشئن الةؤمةتتئك-ةكونوميكالئق دامؤ مةن مةملةكةتتئلئك قذرؤدا ادام ايتقئسئز تابئستارعا قول جةتكئزگةن، سونئمةن قاتار، قئتاي مةن قازاقستاننئث ستراتةگيالئق ارئپتةستئك قارئم-قاتئناسئن دامئتؤدا تذراقتئ كةزةث بولدئ دةؤگة نةگئز بار. الةمدةگئ ةكئ جةتةكشئ، وسكةلةث مةملةكةتتةر رةتئندة ءبئزدئث ةلدةرئمئز اراسئنداعئ قارئم-قاتئناس قازئردئث وزئندة ةكئ جاقتئ شةثبةردةن شئعئپ، ماثئزدئ ستراتةگيالئق مانگة ية بولئپ وتئر.
ءبئرئنشئ كةزةكتة، قئتاي مةن قازاقستان - شئنايئ جانة سةنئمدئ ساياسي سةرئكتةستةر. ساياسي ءوزارا سةنئم - بذل ةكئ جاقتئ قارئم-قاتئناستئث باستئ باسئمدئعئ. تاراپتار شةكارا ماسةلةسئن تولئقتاي شةشتئ. ساياسي سالادا دا شةشئلمةگةن ماسةلةلةر جوق. ةكئنشئ جاقتئث تذبةگةيلئ مذددةلةرئنة قاتئستئ ماثئزدئ ماسةلةلةردة دة ءبئر-ءبئرئن نئق قولداؤدان تانعان ةمةس. ءبئزدئث ةلدةرئمئزدئث كوشباسشئلارئ تةك تئعئز جذمئس بايلانئستارئن عانا ةمةس، سونداي-اق تةرةث جةكة دوستئق بايلانئستارئن دا ذستانئپ كةلةدئ. ق ح ر ءتوراعاسئ حؤ جينتاؤ قازاقستاندا جةتئ مارتة بولسا، قازاقستان پرةزيدةنتئ نذرسذلتان نازاربايةأ ساپارمةن، سونداي-اق حالئقارالئق كونفةرةنسيالارعا قاتئسؤ ءذشئن قئتايدا 17 رةت بولعان. بذعان قوسا، ةكئ مةملةكةتتئث باسشئلارئ ةكئ جاقتئ نةگئزدة، سونداي-اق وثئرلئك جانة حالئقارالئق كذن ءتارتئبئنئث كوكةيكةستئ ماسةلةلةرئ بويئنشا تذراقتئ تذردة پئكئرلةر الماسؤ ءذشئن ءتذرلئ حالئقارالئق شارالاردا دا ءجيئ كةزدةسئپ تذرادئ. تاراپتار تةرروريزم سياقتئ قازئرگئ زاماننئث قاسئرةتئمةن كذش بئرئكتئرة كذرةسؤ ماقساتئندا ب ذ ذ، ش ئ ذ، ا و س ش ك جانة باسقا كوپقئرلئ پئشئندةردة ءوزارا ءتيئمدئ ءئس-قيمئل تانئتئپ كةلةدئ. وتكةن 2010- جئل ةكئجاقتئ قارئم-قاتئناستاردئ دامئتؤدا ذلكةن ماثئزعا ية جئل بولدئ. وسئ جئلدئث العاشقئ جارتئسئندا پرةزيدةنت نازاربايةأ پةن ءتوراعا حؤ جينتاؤ ءبئر-بئرئمةن ساپارلار الماسئپ، ةكئ جاقتئ قارئم-قاتئناستئ جاثا تاريحي كةزةثگة شئعارؤعا العئشارت جاسايتئن جان-جاقتئ ستراتةگيالئق ارئپتةستئك قذرئپ، دامئتؤعا ؤاعدالاستئ.
وسئلايشا قئتاي مةن قازاقستان ءوزارا پايدالئ ساؤدا-ةكونوميكالئق ارئپتةستةرگة اينالدئ. سوثعئ جئلدارئ ةلدةردئث ئنتئماقتاستئعئ ساؤدا-ةكونوميكالئق، ةنةرگةتيكالئق، شيكئزاتتئق ةمةس، ينفراقذرئلئمدئق جانة باسقا سالالاردا جةمئستئ دامئپ كةلةدئ. ةلدةرئمئزدئث ساؤدا اينالئمئ ديپلوماتيالئق قاتئناس ورناعان العاشقئ جئلدارداعئ 368 ميلليون دوللاردان 2010- جئلئ رةكوردتئق كورسةتكئشكة دةيئن، ياعني 20،31 ميلليارد دوللارعا دةيئن ءوستئ. ناقتئلاي تذسسةك، بذل - 60 ةسةدةن استامعا ارتقان دةگةن ءسوز. بذگئنگئ كذنئ قئتاي قازاقستاننئث اسا ءئرئ ساؤدا ارئپتةسئ بولئپ تابئلادئ جانة قازاقستان ت م د ةلدةرئ اراسئندا قئتايدئث ةكئنشئ ساؤدا ارئپتةسئ بولئپ وتئر. قئتاي مةن قازاقستان اراسئندا تاؤار اينالئمئ ق ح ر-دئث ورتالئق ازياداعئ ةلدةرمةن جالپئ تاؤار كولةمئنئث 70 پايئزئنان استامئن قذرايدئ. ةكئ مةملةكةت باسشئسئ 2015- جئلعا قاراي تاؤار اينالئمئن 40 ميلليارد دوللار دةثگةيئنة جةتكئزؤ تؤرالئ ماقسات قويدئ. بذل جةردة اتاپ كورسةتةتئن جايت - ةكئ ةلدئث ةكونوميكالئق ئنتئماقتاستئعئ ةشقانداي قوسئمشا ساياسي شارتسئز، ياعني تةث قذقئلئق، سةنئم جانة ءوزارا تيئمدئلئك نةگئزئندة جذرگئزئلئپ كةلةدئ. مئنة، سوندئقتان دا مذنداي ئنتئماقتاستئق ذلكةن ومئرلئك كذشكة ية جانة تذراقتئ تذردة كةثةية ءارئ تةرةثدةي تذسة الادئ.
قئتاي - قازاقستاننئث سةنئمدئ ةكونوميكالئق سةرئكتةسئ. ق ح ر بذگئندة قازاقستاننئث اسا ءئرئ يمپورتةرئنة اينالعان. قئتايدئث قازاقستانعا ينأةستيسيا كولةمئ 10 ميلليارد دوللارعا جةتسة، قازئرگئ كةزدة قازاقستاندا قئتاي كاپيتالئنئث قاتئسؤئمةن 1000 قارالئ كاسئپورئن جذمئس ئستةيدئ. قئتايلئق كاسئپورئندار پايدا تابا وتئرئپ، ءوزئنئث الةؤمةتتئك جاؤاپكةرشئلئكتةرئ تؤرالئ دا ذمئتقان ةمةس. ولار جةرگئلئكتئ الةؤمةتتئك دامؤ باعدارلامالارئنا بةلسةندئ قاتئسئپ، قازاقستاندئق جذمئسشئلاردئ دايئنداؤمةن قاتار، تةمئر جول، جئلئجاي قذرئلئستارئن سالؤدا. ءسويتئپ، ةثبةكپةن قامتؤ، جةرگئلئكتئ سالئق تذسئمدةرئن ذلعايتؤ ماسةلةلةرئن شةشؤگة ءوز ذلةستةرئن قوسؤدا.
جاقئنداعئ حالئقارالئق قارجئ داعدارئسئ كةزئندة قئتاي قازاقستانعا 13 ميلليارد دوللار كولةمئندة نةسية ذسئنئپ، ءوزئنئث وسئ ءئس-ارةكةتئ ارقئلئ قازاقستان ةكونوميكاسئنا قولداؤ كورسةتتئ. العا كوز تئگةتئن بولساق، ةلدةرئمئزدئث ئسكةرلئك ئنتئماقتاستئق الةؤةتئ ءالئ دة جوعارئ ةكةنئن كورةمئز جانة ونئث بولاشاعئ اسا زور ةكةنئن بايقايمئز. بذگئندة قئتايدا جذزةگة اسئرئلئپ جاتقان 12-كةزةكتئ 5 جئلدئق جوسپار كوپ باسئمدئقتارئ بويئنشا قازاقستاندئ دامئتؤدئث 2020- جئلدارعا دةيئنگئ كةزةثگة ارنالعان ستراتةگياسئمةن سايكةسةدئ.
ةلدةرئمئزدئث مادةني-گؤمانيتارلئق سالادا دا ارئپتةستةر ةكةنئن ايتا كةتكةن ءجون. قئتايدئث كونة ءتامسئلئ بئلاي دةيدئ: مةملةكةت ارالئق قاتئناستاردئث نةگئزئندة ءوزارا ذنامدئلئق پةن حالئقتارئنئث جاقئنداسؤئ جاتادئ. ءبئزدئث مةملةكةتتةرئمئزدئث مادةني داستذرلةرئ، سالتتارئ مةن سانالارئ ءارقيلئ جانة بذل ةكئ ةلدئث ءتذرلئ سالالارداعئ ئنتئماقتاستئعئن ودان ءارئ دامئتؤدئث ئرگةتاسئ رةتئندة ءوزارا تذسئنئستئك پةن بايلانئستارئمئزدئ نئعايتؤدئث ماثئزدئ شارتئ بولئپ تابئلادئ. قئتاي مةن قازاقستان اراسئنداعئ دوستئق بايلانئستاردئث تةرةثدةي تذسؤئنة وراي جئل وتكةن سايئن ةكئ ةل ازاماتتارئنئث ءبئر-بئرئنة جذمئسقا، وقؤعا نةمةسة ساياحاتقا كةلؤلةرئ جيئلةي باستادئ. بذگئندة قئتايدا بئرنةشة مئث قازاقستاندئق ستؤدةنت ءبئلئم الئپ جذرسة، قئتاي تاراپئ دا قازاقستاننان وقيتئن ستؤدةنت-ستيپةندياتتاردئث جئل سايئنعئ كأوتالارئن 200 ادامعا دةيئن كوبةيتتئ. قازاقستاندا دا مئثنان اسا قئتايلئق ستؤدةنت بئلئممةن سؤسئنداؤدا.
قئتاي-قازاقستان قارئم-قاتئناسئ ومئرشةثدئگئنئث باستاؤئ ولاردئث دامؤئ ةكئ ةل حالئقتارئنئث مذددةلةرئنة تذبةگةيلئ جاؤاپ بةرةتئندئگئندة جانة ةكئ ةلدئث تذراقتئلئقتئ ساقتاؤ مةن دامئتؤ تالاپتارئنا تولئق سايكةس جذرگئزئلةتئندئگئندة جاتئر دةپ وي تذيؤگة نةگئز بار. بذل ارادا ةكئ مةملةكةتتئث دة ئنتئماقتاستئقتئث ارقاسئندا ناقتئ تيئمدئلئك پةن ءوزارا پايدا كورئپ وتئرعانئن، قاي تاراپ ارتئقشئلئققا ية نةمةسة ءبئرئ ةكئنشئسئنة قئسئم كورسةتؤدة دةگةن تذرعئدا ءسوز قوزعالؤئ مذمكئن ةمةس ةكةنئن اتاپ كورسةتكةن ابزال. قئتاي مةن قازاقستاننئث ئنتئماقتاستئعئ شئن مانئندة ءوزارا پايدالئ نةگئزدة جذرگئزئلئپ، قوس تاراپقا دا ناقتئ پايدا اكةلؤدة. قئتايدئث دامؤئ قازاقستان ءذشئن قاتةر ةمةس، ذلكةن مذمكئندئكتةر. وسئنئ جاقسئ تذسئنگةندئكتةن دة پرةزيدةنت نذرسذلتان نازاربايةأ پةن قازاقستاننئث باسقا دا رةسمي ادامدارئ قئتايمةن ئنتئماقتاستئقتئ جان-جاقتئ دامئتؤ قازاقستان سئرتقئ ساياساتئنئث باسئم باعئتتارئنئث ءبئرئ ةكةنئن ءار كةز مالئمدةپ كةلةدئ.
بذگئندة قئتاي مةن قازاقستاننئث قارئم-قاتئناسئ جاثا تاريحي ساتئعا كوتةرئلدئ، الدئمئزدان جاثا مذمكئندئكتةر اشئلدئ. جيناقتالعان باعالئ تاجئريبة مةن وتكةن 20 جئل ئشئندةگئ ئنتئماقتاستئق بايلانئستار بئزدةرگة ودان ءارئ دة ئلگةرئ جئلجؤعا ئرعاقتئ سةرپئن بةرةدئ. ءبئز قازاقستان تاراپئمةن بئرگة ءوزارا سةنئمنئث، ءوزارا تيئمدئلئك پةن بئرلةسئپ دامؤدئث جوعارئ رؤحئن باسشئلئققا الا وتئرئپ، ئنتئماقتاستئقتئ بارلئق دةثگةيلةردة جانة بارلئق باعئتتاردا ءبئزدئث ستراتةگيالئق ارئپتةستئگئمئزدئ ودان ءارئ دامئتؤ تذرعئسئنان نئعايتا بةرؤگة دايئنبئز. وسئلايشا ورتاق كذش-جئگةر جذمساؤدئث ناتيجةسئندة عانا ءبئزدئث حالئقتارئمئز بةيبئتشئلئكپةن، تذراقتئلئقپةن قامتاماسئز ةتئلةتئن بولادئ.
دةرةككوز: «ةگةمةن قازاقستان» گازةتئ