دةپؤتاتتار ةلدئك ماسةلةلةردئ ايماقتارمةن بئرلةسة وتئرئپ شةشئپ كةلةدئ-سةنات دةپؤتاتئ ة. مذقايةأ
-ةربولات راحمةت ذلئ، اق جايئق وثئرئندة كوپتةگةن باسشئلئق قئزمةتتةردة بولدئثئز، ولار قازئرگئ دةپؤتاتتئق قئزمةتئثئزگة قانشالئقتئ اسةر ةتؤدة؟
-مةن 1984- جئلئ جوعارئ وقؤ ورنئن ءبئتئرئپ كةلگةننةن كةيئن، ةثبةك جولئمدئ ءوزئم وقئعان فؤرمانوأ ورتا مةكتةبئندة (جالپاقتال اؤئلئ) فيزيكا ءپانئنئث مذعالئمئ قئزمةتئنةن باستادئم. ءبئر جئلدان كةيئن اؤداندئق كومسومول كوميتةتئنئث حاتشئلئعئنا سايلاندئم. كةلةر جئلئ ماسكةؤدةگئ جوعارئ كومسومول مةكتةبئندة وقئپ، جوعارئ ساياسي ءبئلئم العاننان كةيئن، وبلئستئق كومسومول كوميتةتئنئث ءبولئم مةثگةرؤشئسئ، اؤداندئق كومسومول كوميتةتئنئث ءبئرئنشئ حاتشئسئ بولدئم. 1990- جئلدئث ءساؤئر ايئندا فؤرمانوأ اؤداندئق پارتيا كونفةرةنسياسئندا اؤداندئق پارتيا كوميتةتئنئث ةكئنشئ حاتشئسئ بولئپ سايلاندئم. پارتيا تاراعاننان كةيئن اؤداندئق ستاتيستيكا جانة تالداؤ ءبولئمئنئث باستئعئ بولئپ قئزمةت ئستةدئم.
بةرتئن كةلة، اؤدان اكئمئنئث ورئنباسارئ، وبلئس اكئمدئگئنئث ذيئمداستئرؤ، باقئلاؤ جانة كادر ءبولئمئنئث مةثگةرؤشئسئ، وبلئستئق ةثبةك جانة حالئقتئ الةؤمةتتئك قورعاؤ باسقارماسئ باستئعئنئث ورئنباسارئ، قالا اكئمئنئث ورئنباسارئ، وبلئس اكئمئ اپپاراتئنئث جةتةكشئسئ قئزمةتتةرئن اتقاردئم. جالپئ العاندا، 22 جئل مةملةكةتتئك قئزمةتتئث ءار سالاسئندا ةثبةك ةتئپ، ءومئر مةكتةبئنةن ءوتئپ، تاجئريبة جيناقتادئم. ارينة، دةپؤتاتتئق قئزمةتئمة اؤدان، قالا، وبلئس كولةمئندة اتقارعان جذمئستارئم يگئ اسةرئن تيگئزئپ ءجذر. قانداي دا بولماسئن، زاثعا وزگةرئس ةنگئزگةندة نةمةسة جاثا زاث قابئلداعاندا بذرئنعئ قئزمةتتةرئمدةگئ ورئن العان جايلاردئ وي ةلةگئنةن وتكئزئپ، زاثنئث حالئققا پايدالئ بولؤ جاعئن ةسكةرئپ وتئرامئن.
-دةپؤتات رةتئندة قانداي ماسةلةلةردئ شةشؤگة اتسالئستئثئز؟ ءسئزدئث پوشتاثئزعا باتئس قازاقستاندئق تذرعئنداردان سذراق، وتئنئشتةر ءجيئ تذسة مة، ول ماسةلةلةردئث شةشئلؤئ قالاي؟
-جالپئ، دةپؤتاتتار ةلدئك ماسةلةلةردئ ايماقتارمةن بئرلةسة وتئرئپ شةشؤگة تئرئسادئ. ةل-جذرت كذن تارتئبئنة قويعان ماسةلةنئث وثايئ بولمايدئ. بذل ماسةلةلةردئث ءبئرازئ شةشئمئن تاپسا دا، شةشئمئن تاپپاي تذرعاندار دا جوق ةمةس. دانا حالقئمئزدئث «ةثبةك قاجئتپايدئ، قايعئ قاجئتادئ» دةگةن ءسوزئنئث جانئ بار. تةك ؤاقئتپةن ساناسپاي ةثبةك ةتة بئلسةك، كوپتةگةن ماسةلة شةشئلةدئ. ارينة، مةنئث پوشتاما تذسةتئن حاتتار از ةمةس. ونئث ئشئندة سؤ، جول، گاز، سپورتتئق كةرةك-جاراقتار، تذرعئن ءذي، مةملةكةتتئك تاپسئرئس، الةؤمةتتئك-مادةني سالالارعا قاتئستئ وتئنئشتةر بار.
مئسالعا، سةناتقا كةلگةن ؤاقئت ارالئعئندا شةشئمئن تاپقان ماسةلةلةردئث قاتارئندا ةمدةؤ مةكةمةلةرئ كوپتةپ سانالادئ. ةلباسئنئث «100 مةكتةپ، 100 اؤرؤحانا» باعدارلاماسئنا سايكةس سالئنعان ورال قالاسئنداعئ اؤئسئمئنا 500 ادامدئ قابئلداي الاتئن №5 قالالئق ةمحانانئث، 200 توسةكتئك وبلئستئق كوپ بةيئندئ بالالار اؤرؤحاناسئنئث، 150 توسةكتئك ونكولوگيالئق ديسپانسةردئث، زةلةنوأ اؤدانئنئث پةرةمةتنئي اؤئلئنداعئ 120 جانة تةرةكتئ اؤدانئنئث اقجايئق اؤئلئنداعئ 100 توسةكتئك اؤرؤحانالاردئث، اقجايئق اؤدانئنئث چاپايةأ اؤئلئنداعئ 250 ادامدئ قابئلداؤعا لايئقتالعان ةمحانانئث قذرئلئستارئ 2009- جئلئ باستالئپ، 2011- جئلئ اياقتالؤ كةرةك ةدئ. قذرئلئس قارقئنئ جاقسئ جذرگةندئكتةن، ارئپتةستةرئممةن بئرگة ماسةلة كوتةرئپ، 2011- جئلدئث قاراجاتئن ءبئر جئلعا جئلجئتتئق. ءسويتئپ بذل ةمدةؤ ورئندارئ 2010- جئلئ، ياعني ءبئر جئل بذرئن ئسكة قوسئلدئ. سونداي-اق تاسقالا جانة قاراتوبة اؤداندارئندا 100 بالاعا ارنالعان ينتةرناتئ بار 300 ورئندئق جالپئ ءبئلئم بةرةتئن مةكتةپتةردئث قذرئلئسئنا، «چاپايةأ-جاثاقالا-سايقئن»، «جئمپيتئ-قاراتوبة»، «اقساي-شئثعئرلاؤ» اأتوجولدارئن كذردةلئ جوندةؤگة قارجئ ءبولئندئ. «چاپاةأ-جالپاقتال» جولئنا جئلئنا 4-5 شاقئرئم جوندةلؤئنة قارجئ بولئنةتئن ةدئ. بيئل بذل جولدئث 20 شاقئرئمئنا قاراجاتتئث بولئنؤئنة، 2012- جئلئ 40 شاقئرئم جولدئث جوبا-سمةتالئق قذجاتتاماسئنئث ازئرلةنؤئنة ذلةس قوستئق. كيروأ-شةجئن ماگيسترالدئق كانالئن كذردةلئ جوندةؤ جانة اؤماعئ 12 شاقئرئمعا دةيئن سوزئلاتئن جاثا كانال سالؤ جذمئستارئنا قارجئ ءبولئندئ. جاثگئر حان اتئنداعئ ب ق اتؤ اؤماعئندا 560 ورئندئق 9 قاباتتئ جاتاقحانا بوي كوتةردئ. 2010- جئلعا ارنالعان رةسپؤبليكامئزدئث مةملةكةتتئك قورعانئس تاپسئرماسئ جوباسئنا «ورالاگرورةمماش» اق-دان ءورت ءسوندئرؤ اأتوكولئكتةرئن قورعانئس مينيسترلئگئنئث قاجةتتئلئگئنة الؤ قاراستئرئلدئ. «گيدروپري بور» ع ز ي» ا ق مةن «ورال «زةنيت» زاؤئتئ» ا ق جئل سايئن قازاقستان رةسپؤبليكاسئنئث قارؤلئ كذشتةرئ، سونئمةن قاتار باسقا دا اسكةري قذرامالارئ ءذشئن دة مةملةكةتتئك قورعانئستئق تاپسئرمالاردئ ورئنداؤعا قاتئساتئن بولدئ. ةل اؤماعئن ساپالئ اؤئز سؤمةن قامتاماسئز ةتؤگة باعئتتالعان «اقبذلاق» باعدارلاماسئن جذزةگة اسئرؤ ماقساتئندا ءبئراز ماسةلة شةشئلدئ. ياعني اقجايئق اؤدانئنئث مةرگةن، تاسقالا اؤدانئنئث تاسقالا، ويان اؤئلدارئن تازا اؤئز سؤمةن قامتاماسئز ةتؤگة، بورلئ اؤدانئ پريؤرال اؤئلئنئث سؤ جذيةسئ جةلئلةرئن قالپئنا كةلتئرؤگة، جانئبةك اؤدانئ تاؤ، جاقسئباي، بوكةي ورداسئنئث سارالجئن اؤئلدارئندا سؤ جذيةسئنئث قذرئلئستارئن جذرگئزؤگة، شئثعئرلاؤ اؤدانئ ورتالئعئن تازا سؤمةن قامتاماسئز ةتةتئن «ارداق» باس ساعاسئنئث قذرئلئسئنا قارجئ ءبولئندئ. مئنة، وسئلايشا ءار ماسةلة ءوز شةشئمئن تاؤئپ كةلةدئ.
-سةنات قابئرعاسئ بويئثئزعا قانداي قاسيةتتئ دارئتتئ؟
-ق ر پارلامةنتئنئث جوعارئ بؤئنئ سانالاتئن سةنات - مةملةكةتتئث ةث جوعارعئ زاث شئعارؤشئ ورگانئ پارلامةنتتئث قوس پالاتاسئنئث ءبئرئ. پارلامةنتتة قانداي دا بولماسئن ماسةلةنئ مةملةكةتتئك تذرعئدا قاراؤ قاجةت ةكةنئن سةزئنةسئث. مةملةكةت نةعذرلئم مئقتئ بولسا، حالئقتئث دا جاعدايئ سوعذرلئم جاقسارا تذسةدئ.
-ءسئزدئ قوعامداعئ قانداي ماسةلةلةر قاتتئ مازالايدئ؟
-ةل تاؤةلسئزدئگئنئث ارقاسئندا قازاقستاندئق قوعامدا بذرئن-سوثدئ بولماعان الةؤمةتتئك-ةكونوميكالئق، مادةني، ساياسي وث وزگةرئستةر كورئنئس تاپتئ. دةسةك تة، مةنئ مازالايتئن ماسةلة بارشئلئق. ماسةلةن، كةيبئر جاستاردئث راديكالدئ ءدئني اعئمداردئث ئرقئنا بةرئلئپ جذرگةندئگئ. جاپ-جاس جئگئتتةر كةؤدةسئنة دةيئن جةتةتئن ساقال قويئپ، ءبئزدئث ءداستذرلئ يسلام جولئمةن ةمةس، باسقا اعئمداعئ جولعا ءتذسؤئ الاثداتادئ. بذرئن قازاقتئث جاستارئ ةمةس، قاريالارئ عانا ساقال قويعان. ساقالدارئ كذمئستةي اپپاق بولعان سوث، ولاردئ «اقساقال» دةپ قذرمةتتةگةن. جانة دة اقساقالدارئمئز قابا ساقال ةمةس، كئشكةنتاي عانا شوقشا ساقال قويعان. دئنگة دةن قويعان ءاربئر ازامات يسلام ءدئنئنئث نةگئزگئ قاعيدالارئن ذستانئپ، بةس ؤاقئت نامازئن وقئپ، ةل قاتارلئ جذرگةنئن قالار ةدئم. وركةنيةتتئ زاماندا قوعام دا، ادام دا اداسپاعانئ دذرئس. ةكئنشئدةن، ادامدار اراسئنداعئ شئنايئ دوستئق ةمةس، پايداكذنةمدئك نيةتپةن «دوستئق» ئزدةيتئندةردئث قاتارئ كوبةيئپ بارا جاتقان جوق پا دةپ الاثدايمئن.