مذقاعالي مذثئ، شئثئ مةن شئنئ

ايتسة دة «مذقاعاليدئث مذثئ»، «مذقاعاليدئث شئثئ» هام «مذقاعاليدئث شئنئ» دةگةن اثگئمةنئث ةش ولمةسئ انئق. راسئندا، مذقاعاليدئث مذثئ قازاقتئث مذثئ بولسا، ونئث شئثئ - قازاق پوةزياسئنئث شئثئ، مذقاعالي شئندئعئ - سول زامانداعئ قازاقتئث باسئنداعئ شئندئق. تذتاس اقئندئق تذرعئدان الساق، 60-جئلداردان باستاپ ليريكادا سئرشئلدئق باعئتتئث ذلكةن لةبئن تؤدئرعان مذقاعالي قازاق ادةبيةتئندة ادامنئث ئشكئ جان دذنيةسئن، ونئث تولعانئسئن، كوثئل كذيئن بئلدئرةتئن دذنيةلةردئ جةتكئزؤ سةرپئلئسئن تؤدئردئ. وسئنداي ولةثدةردئث ارقاسئندا قالئث وقئرمان مذقاعاليدئ جئلئ قابئلدادئ، اتئن كوككة كوتةرئپ اكةتتئ.
سول اقئن مذقاعالي از عذمئرئندا ءوزئن ماثگئلئككة قاپئسئز تانئتئپ كةتتئ. ايتسة دة اقئن شئثئ بذگئن قولعا الئنئپ جاتقان ءبئر عانا 80 جئلدئق مةرةيتويمةن شةكتةلئپ قالماق ةمةس. بذل - مذقاعالي سةكئلدئ ذلئ تذلعاعا جاراسپايتئن دذنية. مةرةيتوي قارساثئندا ءبئز دة مذقاعاليدئث مذثئ، شئثئ مةن شئنئ تؤرالئ ماسةلةنئ اقئن مذراسئنان تةرةث سؤسئنداپ، سوعان ةتةنة جاقئنداپ وسكةن ذرپاقتان سئر سؤئرتپاقتاتئپ كورئپ ةدئك.
مذقاعالي مذثئ
جانات اسكةربةك قئزئ، اقئن، فيلولوگيا عئلئمئنئث كانديداتئ:
- مذث - اقئنمةن قاتار اتالاتئن ذعئم. كذللئ ادام بالاسئنا تان بولعانئمةن، اقئندار عانا ايتئپ جةتكئزة الاتئن سةزئمدئك قذبئلئس. اقئن مذثئ - ادامزاتتئث مذثئ. مذقاعالي مذثئ - جالپئ ادام عذمئرئنئث كذنگةيئ مةن كولةثكةسئ، شاتتئعئ مةن قاسئرةتئ، كذلكئسئ مةن قايعئسئ تايتالاسقان تئنئمسئز، قات-قابات تارتئس پةن سئرعا تولئ بولمئسئن پاش ةتكةن مذث. «جانئ جارا ءبئر جانمئن، قانئ قارا»، «مةن ءبئر جذمباق اداممئن، ونئ دا ويلا» دةگةن ابايدان، «قئزئل ءتئل، قولئم ةمةس كئسةندةؤلئ، سوندئقتان جانئم كذيئپ جانادئ دا» دةگةن ماعجاننان باستاؤ العان مذث سازئ مذقاعاليدا «جالعئز ءتذپ اعاش كورئپ پة ةث، جابئرقاپ وسكةن دالادا»، «ةمةن دةپ مةنئ باعالا»، «ماثگئلئككة وزئممةن الا كةتكةن، مةنئث نازئك جانئمدئ كئم تذسئنةر» دةگةن سئرشئل قالئپپةن كورئنگةن بولاتئن. اقئن - اقيقاتتئث، رياسئز تازالئقتئث ادامئ. ءبئراق قورشاعان ورتا، زامان، تئرشئلئك قاعيدالارئ ذنةمئ تةك اقيقاتپةن، تةك ئزگئلئكپةن عانا تئنئستاماسئ تاعئ اقيقات. ؤاقئتئ ماثدايئنا تار كةلئپ، زامانئنئث قالئبئنا سئيماعان اقئندار مذثدانباعاندا، كئم مذثدانباق؟ مذقاعالي مذثئ - وسئندا.
اقئن مذثئنئث ءبئر ذشئعئ، «ايتئپ وتكةن اقئندا ارمان بار ما، جذرةگئنئث تذبئنة كئر جاسئرماي؟!» دةپ ءوزئ جئرلاعانداي، جان-جذرةگئندةگئ ايتئلار ويدئ ايتا الماي كذثئرةنگةن اقئندئق تابيعاتئندا جاتئر. كوپتةن وزؤ، تالانتئمةن دارالانؤ تةك داثق اكةلمةيدئ، سونئمةن بئرگة قئزعانئشتان تؤئنداعان كةلةثسئز جايتتارمةن اقئن باسئن تاعئ مذثعا تاپ قئلادئ. «ةسلي نة تراگيچةن، زناچيت نة پوةت» دةگةن عوي ورئس حالقئنئث ذلئ اقئنئ پؤشكين. لةرمونتوأ ولةثدةرئن قاراثئز. اباي سويلةتكةن «شايتانئنئث» ءوزئ «مذثلئ» («مذثلئ شايتان قذدايدئث قؤعئن جانئ»). الةم پوةزياسئنا نازار اؤدارساثئز، اناؤ كونة زاماندارداعئ ءذش-اق جولدان تذراتئن حايكؤ مةن بةس جولدئق تانكاسئنئث ءون بويئ - مذثعا تذنعان جاپون اقئندارئ، الدةبئر جوعئن ئزدةگةن، ساعئمعا كوز تئككةن ةؤروپا اقئندارئ مةن سذلؤلئقتئ ادام جانئنان ئزدةپ، شةرلةنگةن شئعئس شايئرلارئنئث مذثئ... ءوز توپئراعئمئزداعئ وتكةن داؤئرلةرگة كوز سالساق، مذث مةن ساعئنئش قاي-قايسئسئنئث دا شئعارمالارئنئث وزةگئنة اينالعان. جالعئزدئعئن مذث ةتئپ شاققان اقتامبةردئ جئراؤ، قئزعئش قذسقا مذث شاققان ماحامبةت... مذنداي مئسالداردئ كوپتةپ كةلتئرؤگة بولادئ. مذقاعالي دا جالعئز. «مولاسئنداي باقسئنئث، جالعئز قالدئم، تاپ شئنئم» دةگةن ابايدئث شةرئ مذقاعاليعا اؤئسقان. ويتكةنئ اقئندار تاعدئرئ - بئرةؤ. سول تاعدئرلارئمةن دة ولار - ءبئر-بئرئمةن ةت جاقئن تؤئس. قازاق پوةزياسئنئث ذلئ تذلعالارئنئث بئرئنة اينالعان مذقاعالي مذثئ - اسقاق تا ايباتتئ، سئرشئل دا سذلؤ پوةزيانئث بئتة قايناسقان ءبئر قاسيةتئ.
مذقاعالي شئثئ
ذلئ اباي تؤرالئ كةمةثگةر جازؤشئ مذحتار اؤةزوأتئث «قازاق پوةزياسئنئث كذن شؤاقتئ اسقار بيئگئ» دةگةن تاماشا پئكئر ايتقانئن بئلةمئز. ةگةر پوةزيانئ وسئنداي اسقاقتئقپةن ولشةسةك، وعان بالاما بولارلئق سذلؤ تابيعاتتئ اسقاق شئثدار قازاق دالاسئندا جةتةرلئك. ءاربئر شئث ءبئر اقئننئث سيمأولئنا، بالاماسئنا اينالعانئ تاعئ بار. ابايداي ذلئنئث ءداستذرئن جالعاستئرئپ، پوةزيانئ بيئكتةن بيئككة اسقاقتاتقان اقئندار قاتارئندا مذقاعالي ةسئمئ دة ةرةكشة اتالاتئنئن جئر سذيةر قاؤئم، كذللئ قازاق جاقسئ بئلةدئ. بةينةلةپ ايتساق، مذقاعالي شئثئ - مذثمةن مذنارتئپ، رياسئز شئندئقپةن شؤاقتانعان ءبئر اسقار. تالانتتئ اقئن سأةتقالي نذرجاننئث حانتاثئرئ تؤرالئ جئرلارئ بار. وقئعان بولساثئزدار، سول جئردا مذقاعالي - حانتاثئرئ، حانتاثئرئ مذقاعالي بولئپ تانئلعان. جاثئلماسام، سول شوعئر ولةثنئث ءبئرئ «ذلئ اقئننئث ماثدايئنداي شئث باسئ، ءالئ تالاي جانارلاردئ قارئر كئل» دةگةن جولدارمةن باستالسا، ةندئ بئرئندة مذقاعاليدئث اقئندئق بولمئسئ:
حانتاثئرئ!
قوستار مةنئ قذس داؤسئ، ارقار ءذنئ.
مئث بيئك شئث ئشئندة شئن بيئكسئث،
تذثعيئقسئث اقئنداي ارقالئ، ذلئ، - دةلئنئپ بةينةلةنگةن. مذقاعاليدئث اقئندئق شئثئ وسئ حانتاثئرئندةي بيئك، اسقاق. ХХ عاسئردئث 60-جئلدارئندا ذلتتئق پوةزيامئزعا جاثا بةتبذرئس اكةلگةن مذقاعالي دا ءوزئ جئرعا قوسئپ، ءپئر تذتقان، قارقارالئ سياقتئ كيةلئ مةكةننةن تذلةگةن قاسئم، ودان بذرئنعئ ماعجان مةن ءئلياس سئندئ قازاقئ جئردئث الاسارماس اسقار بيئگئنة اينالدئ.
مذقاعالي شئنئ
شئندئق - بار ذعئم، ول تؤرالئ كوپ ايتئلؤدئث ءوزئندة ءمان بار. اقئن مذثئنئث، اسقاقتئعئنئث بارلئعئ دا وسئ «شئندئق» دةگةن ذعئمعا كةلئپ، ولشةمئن تاباتئنداي. ولةث نةسئمةن قذندئ؟ شئنايئلئعئمةن، شئنشئلدئعئمةن قذندئ. باستان كةشپةگةن جايتتئ، سةزئنة الماعان حالدئ ولةثگة اينالدئرؤ مذمكئن ةمةس. ناعئز ولةث تةك شئندئقتان عانا تؤادئ. شئندئق تةك ولةثدة عانا ايتئلادئ. ذلئ ابايعا تاعئ ءبئر جذگئنسةك، «ولةث شئركئن وسةكشئ جذرتقا جايار، سئرئمدئ توقتاتايئن ايتا بةرمةي» دةمةي مة؟! مذندا اقئن ولةثنئث شئندئقتئ، تةك شئندئقتئ پاش ةتةتئنئن مةثزةگةن. مذقاعالي «ايتارئن اشئپ ايتقان ابايلاماي، پا، شئركئن، ماحامبةتتةر، ابايلار-اي» دةمةي مة؟! اقيقاتقا اپارار جولدئ سذرايدئ، شئندئقتئث الدئنا كةلئپ جذگئنةدئ. جالپئ، مذقاعالي جئرلارئ - جان دذنيةسئنئث، سونداي-اق كذللئ عذمئرئنئث شئندئعئنا سؤارئلعان كوركةم مذرا. عاشئق بولسا دا، سؤئنسا دا، كذثئرةنسة دة، شاتتانسا دا، بار سئرئ، بار شئنئ - وسئ ولةثدة.
اأتور: قانات قازئ
دةرةككوزئ:«الاش ايناسئ» گازةتئ