حايؤاناتتار ءزئلزالانئ قالاي سةزةدئ؟

رات - الةمدة تئرشئلئك ةتةتئن حايؤاناتتار سةزئمتالدئق جاعئنان بئرئنةن ءبئرئ وزادئ. اثداردئث بويئندا دام جانة ءئيئس سةزؤ ورگاندارئنئث جاقسئ جةتئلؤئ - ولاردئث ءومئر ءسذرؤئ ءذشئن اسا قاجةتتئ قذبئلئس.
None
None

وسئ ارقئلئ ءبئرئ باقتالاستارئنان قورعانسا، ةكئنشئ بئرةؤلةرئ جةمتئگئن ئزدةيدئ. سونئمةن قاتار سةزئمتالدئق ولاردئ اؤرؤ-سئرقاؤدان، ءتذرلئ قاؤئپ-قاتةردةن ساقتانؤعا دا كومةكتةسةدئ. وسئدان دا بولار، ءذي جانؤارلارئنئث كوثئل كذيئ مةن ءتذرلئ داعدئلارئنا قاراپ، قاؤئپتئ جاعدايدان ادامداردا امان قالعان وقيعالار بار. ياعني تابيعاتتئث توسئن قذبئلئستارئن ءذي جانؤارلارئ مةن حايؤاناتتار تةز سةزةتئن كورئنةدئ. ءتئپتئ بذل دالةلدةؤدئ قاجةت ةتپةيتئن مئسالدار. ايتالئق، يتتةر مةن مئسئقتار توثئرةگئندة اثگئمة كوپ. ءتئپتئ بالئقتاردئث ءوزئ ءزئلزالا الدئندا تةثئزدئث تذبئنة كةتئپ قالادئ ةكةن (اكأاريؤمداعئ بالئقتار دا ئدئس ءتذبئن پانالايدئ). دذنيةنئ ؤئسئندا ذستاعان ادامداردان اسئپ تذسةتئن قاسيةتتةر ءتذز تاعئلارئ مةن ءذي جانؤارلارئندا قالاي پايدا بولادئ؟ بذل سذراققا جاؤاپ ئزدةگةندةر ازئرشة ءذنسئز وتئر...

2004 -جئلئ تةربةلگةن تةثئز

ازيا ةلدةرئن دذرلئكتئرگةن وقيعا الدئندا مايمئلدار ةلدئ مةكةندةردةن ذزاقتاؤ جةرگة قاشئپ كةتكةن. ال پئلدةر جانتالاسئپ، اياعئنداعئ شئنجئرلاردئ ءذزئپ كةتكةن. ال بؤئرقانعان تةثئز جاعالاؤدئ تذگةل شايئپ كةتكةندة عانا جذرت اثدار مةن حايؤاناتتاردئث نةگة مازاسئزدانعانئن انئق سةزگةن. ITV تةلةكومپانياسئنئث قئزمةتكةرئ پيتةر مينس شري-لانكادا بولعان وقيعانئ بئلايشا ةسكة الادئ: «سؤناميدةن كةيئن التئ اي وتسة دة تةثئزدئث وثتذستئك شئعئس جاعالاؤئندا تولقئنمةن بئرگة لئقسئعان ادام ولئكتةرئ جاعالاؤعا كةلئپ جاتتئ. مةن وسئ كةزدة يالا ذلتتئق پاركئندة بولدئم. سؤنامي قاسئرةتئن كوزبةن كورؤ ءذشئن تالاي ادام پئلمةن جولعا شئقتئ. وسئ كةزدة پئلدةر مازاسئزدانا باستادئ. اأتوبؤسقا مئنگةن جاپوندئق 40 تؤريست بذعان ءمان بةرمةستةن جولعا شئعئپ كةتتئ. ةگةر ولار جاعالاؤدا تذرا بةرگةندة امان قالار ةدئ. ءبئر ساعاتتان سوث سؤنامي جاعالاؤدئ تذگةل شايدئ». قاسئرةتتئ وقيعالاردان سوث، جذزدةگةن ادام ءولئپ جاتقاندا، سول ماثدا توعايدا تئرشئلئك ةتةتئن حايؤانداردئث ءتئرئ قالؤئ تاثعالدئرعان. ءذندئ جاعالاؤئنداعئ سؤنامي كةزئندة ءبئر عانا اث ولگةن. شري-لانكادا 000 30ادام ولگةندة بئردة-ءبئر حايؤانات زارداپ شةككةن جوق. سوندا ولار سؤناميدئ قالاي سةزگةن؟

قارا جةر قاق ايئرئلعاندا...

گاأاي ؤنيأةرسيتةتئ جانئنداعئ گةوفيزيكا ينستيتؤتئندا تةثئز داؤئلئن زةرتتةؤمةن اينالئساتئن عالئم دجوردج پاراراس-كاراياني ءوز كذندةلئگئندة 1920- جئلئ قئتايدا بولعان كذشتئ جةر سئلكئنئسئ تؤرالئ ايتادئ. كذشئ 8،5 بالعا جةتكةن وسئ وقيعا زارداپتارئ ءالئ كذنگة زةرتتةلؤدة. ال 1966- جئلئ سولتذستئك قئتايدا بولعان ءزئلزالا الدئندا اؤئلداعئ يتتةر ايدالاعا قاشئپ كةتئپتئ. وسئنداي توسئن جاعدايلاردئ زةرتتةپ جذرگةن ديانا ل.گةررةرونئث ايتؤئنشا، اثدار مةن ءذي جانؤارلارئنئث قاتةر الدئنداعئ مئنةز-قذلقئن زةرتتةؤ اسا ماثئزدئ.ماسةلةن، 1975 - جئلئ حايچةن قالاسئندا بولعان 7،3 بالدئق ءزئلزالا كةزئندة عالئمدار 1974- جئلعئ تاجئريبةلةرئنة سذيةنگةن. سول جئلئ نة بولئپ ةدئ؟ جةر سئلكئنةردةن ءبئراز ؤاقئت بذرئن جئلان، تئشقان ئندةرئنةن بةزئپ كةتئپتئ. ءتئپتئ قذستار دا ةلةكتروماگنيت ءورئسئن انئق سةزگةن. وسئنئث ناتيجةسئندة ماماندار 1975 -جئلئءزئلزالا ؤاقئتئن ءدال انئقتاعان. وسئ ةكئ وقيعا كةزئندة قاراپايئم جذرت سيئر، جئلقئ، ءيت، مئسئق سةكئلدئ ذيدةگئ ءتورت اياقتئلاردئث مازاسئزدانؤئنان ذركئپ، الدئن الا دايارلانعان. ناتيجةسئندة ءزئلزالا كةزئندة امان قالعان. ناقتئراق ايتساق، تذرعئندار قالادان توسئن وقيعادان ءبئر اپتا بذرئن قاؤئپسئز جةرگة كوشئرئلگةن. امةريكالئق عالئمدار رؤپةرتوم شةلدرةي مةن دةأيد دجةةم براؤن جئلقئ، ءيت، مئسئق، ةشكئ جانة تورداعئ قذستاردئث كومةگئنة سذيةنة وتئرئپ، لوس-اندجةلةس ماثئنداعئ سان-فةرناندو-أةللي قالاسئنداعئ ءزئلزالانئ الدئن الا بولجاعان. 1979 بةن 1981 - جئلدار ارالئعئندا ا ق ش گةولوگيا قئزمةتئ جةر تةربةلئسئ ءجيئ بايقالاتئن كاليفورنيادا 1200 ةرئكتئ باقئلاؤشئلاردئ قاتئستئرا وتئرئپ، جاثا جوبانئ ئسكة اسئرعان. جةتئ رةت الدئن الا دابئل بةرؤ بارئسئندا جةر سئلكئنئسئ راستالعان. الايدا قاراجات تاپشئلئعئنان بذل جوبا تولئق ئسكة اسپادئ.

سوندا حايؤاندار ءزئلزالانئ قالاي سةزةدئ؟

بذل سذراق ءجيئ قويئلادئ، ءبئراق ناقتئ جاؤاپ بةرؤ قيئن. ءبئر عالئمداردئث ايتؤئنشا، جةر استئندا تةربةلئس بايقالعاندا اؤاعا بوگدة گازدار شئعاتئن كورئنةدئ. ال سونئ اثدار مةن جانؤارلار ءبئرئنشئ سةزةدئ. سةزئمتالدئق قاسيةتئ جوعارئ بولعاندئقتان حايؤاناتتار اؤاداعئ وزگةرئستةردئ بئردةن بايقايدئ ةكةن. الايدا مذنئث ءوزئ دة ءالئ كذنگة بولجام عانا. ا ق ش گةولوگيا قئزمةتئنئث رةسمي مالئمدةؤئنشة، جان-جانؤارلار مةن اثداردئث مئنةز-قذلقئنئث وزگةرؤمةن بايلانئستئ ءزئلزالانئ الدئن الا بولجاؤ مذمكئن ةمةس. بذعان ناقتئ دالةلدةر بولا تذرسا دا، عالئمدار عئلئمي تذرعئدا ناقتئلانباعان جاعدايعا سةنئمسئزدئكپةن قاراپ وتئر. ال ءدال كةلگةن كةيبئر وقيعالاردئ كةزدةيسوق سايكةستئك دةپ باعالاؤعا بولادئ. ةندئ بئرةؤلةر قئزئق وقيعالاردئ ينفرادئبئسپةن بايلانئستئرادئ. جةر استئن پانالايتئن اثداردئث سئرتقا بةزئپ شئعاتئنئ دا سوندئقتان سةكئلدئ. ايتالئق، ءپئلدئث قذلاعئ ناشار ةستيدئ. ءبئراق ولار ينفرادئبئستئ قاتتئ سةزةدئ. شالعايداعئ پئلدةر ءوزارا وسئ ينفرادئبئس ارقئلئ حابارلاسادئ. ينفرادئبئس - تومةن تولقئندئ تةربةلئس: ول ادام قذلاعئنا شالئنا بةرمةيدئ. قذلاعئ ناشار ةستيتئن ءپئلدئث وسئ دئبئستئ سةزئپ قويؤئ - ادام نانعئسئز. الايدا ولاردئث 9،8 شاقئرئم جةردةن ءبئرئن-ءبئرئ «شاقئرئپ» الؤئ تاثعالارلئق جاعداي. وسئ سةكئلدئ سان ءتذرلئ وقيعالاردئ وي ةلةگئنةن وتكئزگةن عالئمدار ءتذز تاعئلارئنئث ةرةكشة قابئلةتئن ءالئ دة زةرتتةؤ كةرةكتئگئن ايتادئ.

داؤئل

بيولوگ مايك حةيتحاؤس كذشتئ داؤئلدئ اثداردئث دةر كةزئندة سةزةتئندئگئنة كوز جةتكئزگةن. ايتالئق، 2004- جئلئ فلوريدا شتاتئنداعئ «چارلي» داؤئلئنان 12 ساعات بذرئن تةثئز جاعالاؤئنداعئ 12 اكؤلا الئسقا ذزاماسا دا تةثئز تذبئنة بويلاپ، جان ساقتاپ قالؤدئث امالئن ويلاستئرعان. ةكئ اپتادان سوث عانا تةثئزدئث جوعارئ قاباتئنا كوتةرئلگةن. وسئعان بايلانئستئ عالئمدار تةثئزدئ مةكةندةيتئن اكؤلا، دةلفين، تاسباقالاردئ دا باقئلاؤعا العان. ءبئر قئزئق جاعداي جاپونيادا دا تئركةلئپتئ. وندا داؤئل الدئندا اكأاريؤمداعئ بالئقتار شورشئپ، سئرتقا شئعئپ كةتة جازداعان. ال تور ئشئندةگئ قذستار دا شئر-پئر بولعان. كاليفورنيالئق گةولوگ دجيم بةركلاند قئتايلئقتاردئث ءتاسئلئن وتة جوعارئ باعالايدئ. بذعان مئسال رةتئندة ول ءوز مئسئعئنئث جةر سئلكئنةر الدئندا ذيدةن قاشئپ كةتكةنئن ايتادئ. بةركلاند ءئرئ ءذش قالادا جارئق كورةتئن باسئلئمداردان جوعالعان ءيت-مئسئقتاردئث ءتئزئمئن ءجيئ قارايدئ ةكةن. ةگةر ولاردئث ءتئزئمئ كوبةيئپ كةتسة، ايتةؤئر تابيعات اپاتئ بولاتئن كورئنةدئ. XX عاسئردئث سوثئندا سةيسموبيولوگيا جاقسئ دامئدئ. زةرتتةؤگة الئنعان 930 1499اثنئث 70 ءتذرئ عانا اپاتتئث الدئن الا بئلؤگة سةپتئگئ تيةتئندئگئن بايقاتقان. ال قانداي اث جةر سئلكئنئسئن ءبئرئنشئ بولئپ سةزةتئندئگئن انئقتاي كةلگةندة، ءبئرئنشئ ورئنعا ءذي جانؤارلارئنان - ءيت، بئلايعئ حايؤاناتتار اراسئنان بالئق سةزئمتالدئعئمةن كوزگة تذسكةن. ةندئ ءوز ةلئمئزگة كةلةيئك: وسئدان 100 جئل بذرئن الماتئدا بولعان ءزئلزالادان قالا قيراپ قالدئ (وسئ وقيعا الدئندا قالادا 19387 كئرپئش ءذي، 938 اعاشتان سالئنعان ءذي بولعان). ءيا، ول كةزدة ءذي جانؤارلارئنئث قانداي كذي كةشكةنئن ةشكئم ءدوپ باسئپ ايتئپ بةرة الماعانئمةن، كةيبئرةؤلةر ءذي جانؤارلارئنئث قاتتئ مازاسئزدانعانئن بايقاعان. ئلة-شالا 9-10 بالدئق ءزئلزالا قالانئث كذل-تالقانئن شئعارادئ. 800 گة جؤئق ادام ءولئپ، جاراقات العاندار از بولماعان. بذل ءزئلزالا قازاقستاندئقتاردئ قاتتئ شوشئتقانئ تاريحتان بةلگئلئ. ءتئپتئ ذستئمئزدةگئ جئلعئ 1- مامئرداعئ ءزئلزالالار الماتئلئقتاردئ اياعئنان تئك تذرعئزدئ. وكئنئشكة قاراي، پاتةرلةرئندةگئ يتتةرئنئث ءذنسئز قالعانئنا نالئعاندار قانشاما. وسئعان قاراپ وتئرئپ، كةيدة ءيت پةن مئسئققا دا سةنؤدئث رةتئ جوق شئعار دةگةن ويدا قالاسئث. ال ةندئ كةيبئر تذرعئندار جاپوندئقتاردئث تاسئلئنة كوشة باستاپتئ. ذيدةگئ اكأاريؤمدا بالئق ذستاعان يتكة قاراعاندا تيئمدئ كورئنةدئ. ءبئرئنشئ كةزةكتة ساسئق يئستةن قذتئلاسئز، ةكئنشئدةن، قذلاعئثئز تئنشئپ قالادئ. ةث باستئسئ، ءيتتئ سةرؤةندةتؤ ءذشئن ءيت بولئپ كوشة كةزبةيسئز. ال الماتئ ماثئنداعئ ارنايئ زووباقتا ءزئلزالانئ الدئن الا بولجاؤ ءذشئن باعئلاپ جاتقان اث مةن قذستاردئث تاعدئرئ بةلگئسئز. كذنئ كةشةگئ دذربةلةثدة ولاردئث قانداي كذي كةشكةنئ تؤرالئ بئردة-ءبئر مامان-عالئم جاق اشقان جوق. وسئعان قاراعاندا ءبئز قاؤئپ-قاتةردئث الدئن الؤ شارالارئن جئلئ جاؤئپ قويعان سةكئلدئمئز...

جولداسبةك دؤاناباي

دةرةككوز:«ايقئن» گازةتئ

سوڭعى جاڭالىقتار