بيئلعئ جئلدئث باس كئتابئ جذسئپبةك ايماؤئتوأتئث «اقبئلةك» رومانئ

«اقبئلةك» رومانئ - ءبئر عانا قازاق قئزئنئث كذردةلئ تاعدئرئ نةگئزئندة الةؤمةتتئك توثكةرئستةر تذسئنداعئ قازاق اؤئلئنئث وزگةرؤ ءدةرئسئن سؤرةتتةگةن العاشقئ قازاق روماندارئنئث ءبئرئ. اقبئلةكتئث جان دذنيةسئندةگئ كذردةلئ قذبئلئستاردئ جازؤشئ پسيحولوگيالئق تذرعئدان تةرةث تالداپ، شةبةر بةرة بئلگةن. روماننئث بذكئل وقيعاسئ اقبئلةكتئث اينالاسئندا وتةدئ، ونئث ءبارئ اقبئلةكتئث ويئ ارقئلئ ءوربيدئ. شئعارمانئث باس كةيئپكةرئ اقبئلةك وشئككةن ادامداردئث كةسئرئنةن اق اسكةرلةرئنئث تذتقئنئنا ءتذسئپ، نةشة ءتذرلئ قورلئق كورةدئ. توثكةرئستةن سوث قالاعا كةتئپ، وقؤ وقئپ، ءوز باقئتئن تابادئ. اقبئلةكتئث باسئنان وتةتئن وسئ وقيعالار ارقئلئ جازؤشئ سول ءبئر قيلئ-قئستاؤ كةزةثدةگئ قازاق اؤئلدارئنداعئ ءومئر شئندئعئن، ادامداردئث قيلئ تاعدئرئن بةينةلةدئ.
«اق بئلةك» رومانئن جئل جوباسئ جاريالاعان باسپاءسوز كونفةرةنسياسئندا «ةلئم دةپ سوققان جذرةگئ» دةگةن تاقئرئپتا سلايد-شوؤ كورسةتئلدئ. سونداي-اق جامبئل جابايةأ اتئنداعئ شئعئس قازاقستان وبلئستئق دراما تةاترئ قويعان «اقبئلةك» سپةكتاكلئنةن ءذزئندئ ذسئنئلدئ. فيلولوگيا عئلئمدارئنئث دوكتورئ، پروفةسسور تذرسئن جذرتباي، ذلتتئق اكادةميالئق كئتاپحانانئث باس ديرةكتورئ جاننا شايمذحانبةتوأا، ةؤرازيا ذلتتئق ؤنيأةرسيتةتئنئث پروفةسسورئ، فيلولوگيا عئلئمدارئنئث دوكتورئ كذلپاش بةيبئتوأا، اتالمئش ؤنيأةرسيتةتتئث «القا» ادةبي ذيئمئنئث مذشةلةرئ «اقبئلةك» رومانئ جايلئ ءوز ويلارئن ورتاعا سالدئ.
قازاق ادةبيةتئنئث كئتاپتارئن ناسيحاتتاپ، جاستاردئ رؤحاني جانة پاتريوتتئق تاربيةگة باؤلؤدئ كوزدةگةن ذلتتئق اكادةميالئق كئتاپحانادا اتالمئش اكسياعا وراي وتكئزئلةتئن رةسپؤبليكا كئتاپحانالارئنئث ءئس-شارالار جوسپارئ جاسالئپتئ. ياعني رةسپؤبليكا بويئنشا «اقبئلةك» رومانئنئث ءمانئ مةن مازمذنئن جانة وسئ شئعارمانئث قوعام مةن اأتوردئث ومئرئندة الاتئن رولئن اشؤ ءذشئن قازاقستاننئث مةملةكةتتئك كئتاپحانالارئندا بارلئعئ مئثنان اسا شارا - كةزدةسؤلةر مةن «دوثگةلةك ذستةلدةر»، وقؤ مارافوندارئ، كورمةلةر وتكئزؤ جوسپارلانئپ وتئر.
«ءبئر ةل - ءبئر كئتاپ» شاراسئ بارئسئندا ءبئر كئتاپ ارقئلئ سول شئعارمانئث اأتورئ - جازؤشئ تؤرالئ دا مول ماعلذماتقا قانئعؤعا بولادئ. ماسةلةن، كةشة «اقبئلةك» رومانئنئث اأتورئ جذسئپبةك ايتماؤئتوأ تؤرالئ تاعئلئمدئ اثگئمةلةر ايتئلدئ. 1889- جئلئ پاألودار وبلئسئنئث باياناؤئل اؤدانئنداعئ «قئزئل تاؤ» دةگةن اؤئلدا قاراپايئم عانا وتباسئندا دذنيةگة كةلگةن جذسئپبةك ورئس-قازاق مةكتةبئن، مذعالئمدةر سةمينارياسئن ءبئتئرئپ، اؤئلدا مذعالئم قئزمةتئن، تةحنيكؤمدا پةداگوگ، ؤنيأةرسيتةتتة وقئتؤشئ، سةمةي گؤبةرنيالئق وقؤ ءبولئمئنئث مةثگةرؤشئسئ، سونداي-اق، «قازاق ءتئلئ»، «اق جول» گازةتتةرئندة رةداكتور قئزمةتتةرئن اتقاردئ.
ج.ايماؤئتوأ 1929- جئلئ العاشقئ ساياسي رةپرةسسيا تولقئنئ كةزئندة جازئقسئز تذتقئنعا الئنئپ، «حالئق جاؤئ» دةگةن جالامةن 1931- جئلئ 42 جاسئندا ءولئم جازاسئنا كةسئلدئ. ءبئرئنشئ نةكةدةن 2 ذل مةن 1 قئزئ قالعان. جازئقسئز اتئلعان جذسئپبةك تةك 1988- جئلئ عانا اقتالدئ. بار-جوعئ 42 جاس عذمئرئندا ادةبيةتتئث ءارتذرلئ جانرلارئندا ءونئمدئ ةثبةك ةتئپ، جذزگة جؤئق قذنارلئ شئعارما قالدئرعان جذسئپبةكتئث قالامئنان تؤعان مذرالاردئث قاي-قايسئسئ دا ونئث كةسةك دارئن يةسئ ةكةندئگئن كورسةتةدئ.
جذسئپبةك ايماؤئتوأ كةزئندة اؤدارماشئ رةتئندة دة تانئلدئ. ول ا.پؤشكين، ن.گوگول، ا.ديؤما، دج.لوندون، گ.موپاسسان، أ.شةكسپير، ك.بةركوأيچ، س.چؤيكوأتئث شئعارمالارئن اؤدارئپ، قازاق اؤدارما ونةرئنئث ءورئسئن كةثةيتتئ. وقؤ-اعارتؤ ماسةلةلةرئنة قاتئستئ عئلئمي ةثبةكتةر دة جازدئ. «تاربيةگة جةتةكشئ» (1924)، «پسيحولوگيا» (1926)، «جان جذيةسئ جانة ونةر تاثداؤ» (1926) اتتئ كئتاپتار سونئث دالةلئ.
ال بيئلعئ جئلدئث باس كئتابئ اتانئپ وتئرعان «اقبئلةك» رومانئ دةربةس كئتاپ بولئپ 1989- جئلئ عانا جارئق كوردئ. «اقبئلةكتئ» ورئس ءتئلدئ وقئرمان دا وقي الادئ بذگئندة. ويتكةنئ بةلگئلئ قازاق جازؤشئسئ، اؤدارماشئ، دراماتؤرگ، فيلوسوف شاحيماردةن قذسايئنوأ جذسئپبةكتئث «اقبئلةگئ» جانة «قارتقوجاسئن» ورئس تئلئندة سويلةتكةن. «اقبئلةك» رومانئن قولئنا تذسئرة الماعاندار ءذشئن ايتارئمئز، بذل كئتاپتئث ةلةكتروندئق كوشئرمةسئمةن www.kazneb.kz سايتئندا تانئسا الادئ.
حاليما بذقار قئزئ استانا
دةرةككوز: «ايقئن» گازةتتئ