اينذر تذرسئنبايةأا: ذلتتئق ونةر قولداؤسئز دامئمايدئ

- استانا قالاسئنئث اكئمئن ةلدئث بارلئعئ ذلت جاناشئرئ دةپ تانيدئ. ايتئستئ جاقسئ كورةتئن ازامات. بالعئنبةك يماشةأ ةكةؤئمئزدئ شاقئرئپ، قابئلدادئ. كوپ پئكئرلةستئك. استانا كذنئنة وراي ايتئس وتكئزؤگة ذسئنئس جاساعان بولاتئن. كةيئن حالئق ول ؤادةنئث جةردة قالماعانئن كوردئ. جاقسئ ايتئس ءوتتئ. جالپئ، يمانعالي تاسماعامبةتوأتةي اكئمئ بار استانا قالاسئ ونةرپازدارئنئث باعئ بار دةپ ويلايمئن.
- يمانعالي تاسماعامبةتوأتئث جةكة باستارئثئزعا شاراپاتئ ءتيدئ مة؟
- ءبئز ول كئسئمةن ذلتتئق ماسةلة، رؤحاني قذندئلئقتارعا بايلانئستئ اؤقئمدئ اثگئمةلةر ايتتئق. سونئث ئشئندة ايتئس تؤرالئ ويلارئمئزدئ ورتاعا سالدئق. ةلدئث، جةردئث جايئن كذيتتةپ وتئرئپ، جةكة باسئمئزدئث پروبلةماسئن تئقپالاعانئمئز ذيات ةمةس پة؟ ايتپةسة، بارلئق جاعدايئمئزدئ تاپتئشتةپ سذراعان.
- باؤئردئ جازا شابار جئر دودالارئن ساعئنعان شئعارسئز ...
- ايتئستئث اسقاقتاپ، دذرئلدةپ تذرعان شاقتارئن اثسايمئن. ساعئنامئن. ايتئس كوزدةن كةتسة دة، كوثئلدةن كةتة قويعان جوق. كئممةن تئلدةسسةك تة «نةگة كورئنبةي كةتتئثدةر؟» دةگةن سذراقتئ العا تارتادئ. قالعان ارئپتةستةرئمة قاراعاندا، مةن قازاقستان ذلتتئق ارناسئنداعئ «ةكئ جذلدئز» باعدارلاماسئنا قاتئسئپ، حالقئممةن ءبئرشاما قاؤئشتئم دةسةم بولادئ. ال جذرتتئث نازارئنان مذلدةم جوق بولئپ كةتكةن ايتئسكةر اقئندار قانشا ما؟!
- ايتئستئث قايتا دذرئلدةؤئنة، مذمكئن، ءجذرسئن ةرمان قذلئقتئ ةمةس شئعار... ةگةر ول كئسئ قولعا السا، ايتئس تا قايتا جارق ةتة قالار؟
- ءجذرسئن ةرمان مئث جةردةن بارئن سالعانئمةن ايتئسقا دةگةن حالئقتئث سذرانئسئ بولماسا، تئرلئكتئث ءبارئ بةكةر. كوثئلگة قاياؤ تذسئرةتئنئ - حالئق اراسئنداعئ كوزئ اشئق، كوثئلئ وياؤ ازاماتتاردئث ايتئستئ جوقتامايتئنئ. باسپاءسوز بةتئنةن، تةلةديداردان «ايتئس قايدا كةتتئ؟» دةپ سذراؤ سالؤعا ةشكئم تئيئم سالعان جوق. زيالئ قاؤئم وكئلدةرئنئث ءبئرازئ كوپ جئل ايتئستئث باس-قاسئندا ءجذردئ. تاثعالاتئنئم، سولاردئث ءبئرئ ءلام-ليم دةؤگة جاراماعانئ. ءجذرسئن ةرماننئث ايتئسقا سئثئرگةن ةثبةگئ ذشان-تةثئز. بذعان دةيئن بئلمةيدئ ةكةنبئز. بيئل «باس كةسپةك بولسا دا، تئل كةسپةك جوق» دةگةن ايتئس ءوتتئ. سول سايئس كةزئندة، ءجذرسئن اعامئزعا قانداي جذك تذسكةنئن كوزئمئزبةن كوردئك. ةسئكتةردئث بارلئعئ تارس جابئلدئ، ءبئراز ادام ؤادةسئنةن تايقئدئ، تةرئس اينالدئ. سونئث بارلئعئ ونئ قاجئتقان سئثايلئ. ءجذرسئن ةرماننئث دوداسئ باس جارئپ، كوز شئعارعان جوق. ارانداتؤ جاساپ، ةلدئ بذلئككة شاقئرمايدئ. ول ءوزئنئث بارئن ايتئسقا سالدئ. ءجذرسئننئث ايتئسئندا اقئندار وزدةرئن بيئك سةزئنةتئن. قورعانئمئز، قامقورئمئز بارداي جذردئك. جالعئز ءوزئ وتئز اقئننئث جاعدايئن جاقسارتتئ. اي سايئن ايلئق بةرمةسة دة، ءبئر ايتئستان بةس مئث دوللارعا دةيئن اقشا العان كةزدةرئمئز بولعان. دةمةؤشئلةردئث بةرگةنئن ايتئس اقئندارئنا قئلداي ءبولئپ بةرةتئن. باسقا بئرةؤ بولسا، قالتاسئنا باسئپ تا الاتئن با ةدئ؟ «ءجذرسئن قايدا؟» دةپ ءبئر-بئرئمئزدةن سذراپ قويامئز. ءجذرسئن اعامئزدئ ئزدةيمئز، ساعئنامئز. ايتئس اقئندارئ بةت-بةتئمةن كةتتئ. نةگئزئ «ايتئس جوق» دةپ ءذن-ءتذنسئز وتئرعان اقئندار جوق. ءبارئ سذحبات بةرئپ جاتئر. بئرةؤئ اكئمگة كئرةدئ، بئرةؤئ باسقاعا كئرةدئ. ءبئراق ءبارئمئز جابئلئپ ءبئر ءجذرسئننئث ئستةگةنئن تئندئرا الماي وتئرمئز. ونئث شاثئنا دا ئلةسة المايدئ ةكةنبئز. شئنئن ايتقاندا، قادئرئن ةندئ ءبئلئپ جاتئرمئز.
- مئنانداي ءبئر وي تؤادئ. حالئق ايتئستئ ئزدةمةسة، ةل ايتئپ جذرگةندةي ايتئستاعئ سؤئرئپ سالمالئقتئث جوعالئپ بارا جاتقانئندا شئعار...
- قئركذيةك ايئنئث باسئندا موثعوليانئث بايان-ولگي ايماعئنا بارئپ، ايتئس ذيئمداستئردئق. ول جاقتا قابئل ساكةي ذلئ، سذراعان راحمةت ذلئ، ايدوس شئناي ذلئ باستاعان ذلتتئق ونةر جاناشئرلارئ بار ةكةن. سولارعا مئث العئس. بايقاعانئم، اقئندارئ ايتئسقا كةشئگئپ كةلةدئ. وزدةرئنئث ساحنادا تابان استئندا سؤئرئپ سالئپ، قارسئلاسئن جةر قاراتئپ كةتةتئنئنة وتة سةنئمدئ. ال، شئن مانئندة، ول جاقتاعئ ايتئس اؤةلگئ قارابايئر كذيئندة. كوبئندة ةكئ ايةلدئث ءبئر-بئرئمةن بةت جئرتئسقانئنا ذقسايدئ. نةگة؟ ويتكةنئ دايئندئق جوق. جاؤاپكةرشئلئك جوق. جذيةلئ وي بولماعاننان كةيئن، سوزدةن دة قادئر كةتةدئ. قازاق پوةزياعا جاقئن. كةز كةلگةن قازاق اقئن جاندئ. ةكئ ءسوزدئث باسئن قوسئپ، ولةث قذرايتئندار جةتئپ ارتئلادئ. ءبئر-ءبئرئن قاعئتقاندا، نةبئر تاماشا ءسوز ورامدارئ تؤادئ. ءبئراق سولاردئث ءبارئ ايتئس اقئنئ ةمةس قوي. ايتئسكةرلةردئث ايتئسقا دايئندالئپ شئعؤئ - جاؤاپكةرشئلئگئن كورسةتةدئ. دايئندئق - ايتئستئث تاقئرئبئن تةرةث مةثگةرؤ، ياعني ماثداي تةرئن توگؤ، كوز مايئن تاؤئسؤ... ايتئس - كذردةلئ ونةر. ايتئسكةر بئرئنشئدةن - ءنشئ، ةكئنشئدةن - كذيشئ، ذشئنشئدةن - ءارتيس، تورتئنشئدةن - سؤئرئپ سالما اقئن بولؤئ كةرةك. ساحنادا وسئ ءتورت ونةردئ قيؤلاستئرؤئ شارت.
- سئزدةر شةكارا اسئپ جاتقاندا، ءوز ةلئمئزدة ايتئس اقئندارئنئث تابانئ تيمةگةن ولكةلةر بار ةكةن. وسئ ولقئلئقتئث ورنئن تولتئرئپ، نةگة رةسپؤبليكا بويئنشا ايتئس تؤرنةسئن ذيئمداستئرماسقا؟
- گاسترول ماسةلةسئنة كةلگةندة انشئلةردئث جاراسئ جةثئل. گاسترولگة ءانشئ مةن پروديؤسةرئ كةتة بةرةدئ. ال حالئقتئث ايئزئن قاندئراتئنداي ايتئس وتكئزؤ ءذشئن كةمئندة بةس جذپ جولعا شئعؤئ ءتيئس. وعان ذيئمداستئرؤشئ مةن ايتئس جذرگئزؤشئسئن قوسئثئز. ارينة، قئمبات كولئكتئ بايگةگة تئكپةي-اق، ايتئس ذيئمداستئرؤعا بولادئ. كذتئپ الؤشئ جاق اقئنداردئث جول شئعئندارئ مةن ةثبةگئن تولةسة جةتئپ جاتئر. قازاق ةشقاشان اتئمتاي جومارتتارعا كةندة بولماعان. سولاردئ «ةلگة انشئلةردئ اپارئپتئ» دةگةندئ ةستئپ جاتامئز. ةسترادالئق كونسةرت دةگةن جاقسئ. ءبئراق سول انشئلةر ونةرگة قانشالئقتئ ادال؟ فونوگراممانئ قوستئ، ميكروفونعا سئبئرلادئ دا كةتتئ. ال ونئث قاسئندا وتكةن مةن كةتكةندئ تذگةندةيتئن، جاقسئنئث جاقسئلئعئن اسئراتئن، جاماننئث قذتئن قاشئراتئن ايتئس ناعئز ونةر ةمةس پة؟! تذپكئر-تذپكئردةگئ اؤئل-ايماقتئ ارالاپ، ءسوز مايدانئن ذيئمداستئرؤعا، ةلدئث باتاسئن الئپ، قوشةمةتئنة بولةنؤگة ءبئز دة قذلئقتئمئز.
- قازاق سوزگة توقتاعان حالئق قوي. وسئ تذرعئدان كةلگةندة ايتئس تاپتئرماس ناسيحات قذرالئ. ايتئستئث وسئ فؤنكسياسئن قانشالئقتئ پايدالانا الئپ وتئرمئز؟
- مئرزاتاي جولداسبةكوأ «ايتئس - ساياسات» دةگةن ةدئ. كةزئندة جئر الئبئ جامبئلدئ ستاليننئث الدئنا اپارئپ، ارناؤ ايتقئزعان ةكةن. ايتئس ساياسات قذرالئ بولماسا، قازاقتئث قاراپايئم قارا شالئن سوناؤ كرةملگة اپارئپ نةسئ بار؟! ايتئس تاپتئرماس ناسيحات قذرالئ ةكةنئ راس. كةزئندة قايرات ساتئبالدئ «ةلباسئ جول-داؤئ - حالئقتئث قولداؤئ» تاقئرئبئندا قازاقستاننئث تذپكئر-تذپكئرئندة ايتئس ذيئمداستئردئ. سول كةزدة حالئقتئث كوپتئگئنةن زالعا سئيماي قالاتئن. جولداؤدئ شامامئز كةلگةنشة قازاقتئث قارا سوزئمةن كوپشئلئككة جةتكئزدئك. قازئر قازاقستان - ة ق ئ ذ ءتوراعاسئ. ونئث نة ةكةنئن اؤئل حالقئنئث ءبئرئ - بئلسة، ةكئنشئ-سئ - بئلمةيدئ. بئزگة جاماننئث جاماندئعئن، جاقسئنئث جاقسئلئعئن ايتؤ ءذشئن جاراتقان ونةر بةردئ. ءبئراق بذل ونةردئ حالئق قولداماسا، ونئ ةشكئم تئثداماسا، ئشئمئزدة تذنشئعئپ جذرةدئ. ءبئر ذققانئم، ذلتتئق ونةر قولداؤسئز دامئمايدئ.
بةت قاتتالئپ جاتقاندا: كوكتةمدة پرةزيدةنت اكئمشئلئگئ باسشئسئنئث ورئنباسارئ ماؤلةن اشئمبايةأ اينذر تذرسئنبايةأانئ ارنايئ قابئلداپ، «ايتئسقا ةشقانداي قئسئم جاسالمايدئ. اقئندارمةن جاقسئلاپ جذمئس جاسايمئز» دةپ سةندئرگةن ةدئ. كةشة كةشكئسئن رةداكسياعا حابارلاسقان ايتئسكةر اقئن حالئقتان سذرايتئن ءسذيئنشئسئنئث بار ةكةنئن جةتكئزدئ. 11-12 -جةلتوقساندا مةملةكةتتئث تئكةلةي قولداؤئمةن، مادةنيةت مينيسترئ مذحتار قذل-مذحاممةدتئث قاداعالاؤئمةن، مئرزاتاي جولداسبةكوأتئث اتسالئسؤئمةن تاؤةلسئزدئك مةرةكةسئنئث 20 جئلدئعئنا وراي رةسپؤبليكالئق اقئندار ايتئسئ وتةتئن بولدئ.
(«ايقئن» گازةتئ، 2 - قاراشا. 2010 - جئل)