شئثعئس ايتماتوأ شؤاعئ - اعا-دوس تؤرالئ ةسسةلةر

ةتجةمةس ةشئموأ
بئردة ويلاماعان جةردةن كذلكئلئ ءارئ ئثعايسئز جاعدايعا تاپ بولدئق. قئرعئز ةلئندة ةتجةمةس ةشئموأ دةگةن، كةزئندة اؤداندئق پارتيا كوميتةتئنئث ءبئرئنشئ حاتشئسئ بولئپ ئستةگةن ازامات عذمئر كةشئپتئ. جاثا كةلگةن ءبئرئنشئ حاتشئ ءوزئن اناؤ دا، مئناؤ دا قوي سويئپ شاقئرا بةرگةن سوث (ءبئر جاعئ مالدئ ورئنسئز شئعئنعا ذشئراتپاؤ ماقساتئمةن) جذرت اراسئنا «اؤدان باسشئسئ ةت جةمةيدئ ةكةن» دةگةن اثگئمة تاراتئپتئ. ءبئراق ءوزئ ةتتئ سئرت كوزدةردةن جاسئرئن تذردة عانا جةپ ءجذرئپتئ. سوندئقتان دا قالئث ةل ونئ ةت جةمةس ةشئموأ دةپ اتاپ كةتةدئ. ةشئموأ كوز جذمعان سوث ونئث ذلدارئ وتة اؤقاتتئ، رةسپؤبليكاعا بةلگئلئ كاسئپكةر بوپ جةتئلئپتئ. ةشئموأتئث ءبئر پةرزةنتئ قالا شةتئندة جذرت نازارئن بئردةن وزئنة اؤدارارلئق تاماشا ءذي سالئپتئ. ءوز باسئم، ورنةكتةؤ تاپقئرلئعئ جاعئنان وعان تةث كةلةر ءذيدئ قازاقستان مةن قئرعئزستاننان كةزدةستئرگةن ةمةسپئن. ءذيدئث ارقا تذسئنا ءارقايسئسئ بئرنةشة توننا نان تاستار ءبئر-بئرئنة مئثگةستئرئلة قالانعان. الگئ تاستاردئث ذستئنةن سؤ اعئزئپ قويعان. بذل كورئنئستئ تاماشالاعان قوناق ناق ءبئر قئرعئز الاتاؤئنئث ةث ءبئر شئرايلئ جةرئنة ةنئپ كةتكةندةي اسةر الادئ.
سول ءذيدئ ةشئموأتةر اؤلةتئ ذكئمةتكة جالعا بةرگةن ةكةن. ش.ايتماتوأ حالئقارالئق ئستئق-كول فورؤمئن وتكئزگةندة قئرعئزستان پرةزيدةنتئ اسقار اقايةأ يؤنةسكو-نئث باس ديرةكتورئ فةدةريكو مايوردئ الگئ ذيگة جاتقئزعان بولاتئن. ءبئر كذنئ ءذي يةلةرئ شئثعئس ايتماتوأ ةكةؤمئزدئ ارنايئ قوناققا شاقئرادئ. شئكةث ولاردئ بذكئل قئرعئز ةلئنة اثئز بوپ تاراپ كةتكةن ةتجةمةس ةشئموأتئث پةرزةنتتةرئ ةكةنئن جادئنان شئعارئپ السا كةرةك. مةنئث قوناققا بارعئم كةلمةگةن-دئ. سةبةبئ ناق سول كذنئ تاماقتان ؤلانئپ، اس ئشپةي جذرگةنمئن. شئكةث قويماعان سوث امالسئزدان ايةلئم قانشايئم ةكةؤمئز ئلةستئك. ذلكةن ذزئن ذستةلگة ةتجةمةس ةشئموأتئث پةرزةنتتةرئ، كةلئندةرئ، نةمةرةلةرئ، اعايئن-تؤعاندارئ سئعئلئسا ورنالاسئپتئ. ذستةلدئث ذشار باسئنا شئكةث ةكةؤمئزدئ وتئرعئزدئ. سول قاناتئمدا - قانشايئم. جالپئ، قئرعئز حالقئ ةتكة وتة جومارت كةلةدئ. كةيدة ءبئر قويدئث ةتئن ءبئر-اق رةت اسادئ. الدئمئزعا جئلقئنئث باسئ مةن ذلكةن استاؤ ةت كةلدئ. قئزئعئپ-اق وتئرمئن. ءبئراق بذگئن ماعان تاماق جةؤگة بولمايدئ. دارئگةردئث تاپسئرماسئ سولاي. ذيدةن شئعاردا شئكةثگة دة جايلاپ ةسكةرتكةنمئن. ءبئراق شئكةث ونئ ذمئتئپ كةتسة كةرةك:
- نةگة ةتتةن ذركئپ وتئرسئث؟ الدة ةتجةمةس ةشئموأكة ةلئكتةگئث كةلة مة؟ - دةپ ازئلدةدئ.
- ءبئزدئث قئرعئزدا، - دةدئ ول اثگئمةسئن جالعاپ، - ةتجةمةس ةشئموأ دةگةن جارئمةستةؤ بئرةؤ بولئپتئ. ءوزئنئث ةت جةگئسئ كةلئپ تذرسا دا ءازئلقوي قذرداستارئ «ةشئموأ ةت جةمةيدئ» دةسة ءبئتتئ، تاباندا ةت جةؤدةن باس تارتادئ ةكةن. ناق وسئ ساتتة ايتماتوأتئث سانئنان شئمشئپ الدئم. ول:
- نة بولدئ؟ - دةپ ءذدةرة قذلاعئن توستئ.
- ويباي، ةتجةمةس ةشئموأ مئنالاردئث اكةسئ عوي، - دةدئم سئبئرلاپ. ذزئننان ذزاق سوزئلعان ذلكةن ذستةلدئ جاعالاي قورشاعان ةتجةمةس ةشئموأتئث پةرزةنتتةرئنئث جانة اعايئن-تؤعاندارئنئث سول كةزگئ نارتتاي قئزارئپ، وزگةشة ئثعايسئز جاعدايعا تذسكةنئن سوزبةن سؤرةتتةؤ مذمكئن ةمةس. اكةسئن كةلةكة ةتكةندئ كئم جاقسئ كورسئن؟! ةشئموأتئث ذرپاقتارئ جانئن سالئپ، جايئلئپ جاستئق، ءيئلئپ توسةك بولارداي ئقئلاسپةن ءبئزدئ كذتئپ وتئرعاندا، شئكةثنئث ءازئلئ ورتاعا ناق ءبئر نايزاعاي تذسكةندةي اسةر ةتتئ. ايتماتوأتئث دا ئثعايسئزدانعانئ سونشالئق، نة دةرئن بئلمةي ساسقالاقتاپ قالدئ.
- شئكة، - دةدئم مةن جينالعانداردئث بارئنة ةستئرتة تاماعئمدئ كةنةپ.
- تؤعان جةرئثئز شةكةر ايئلئندا بولعان شاعئمدا بالا كةزدةن بئرگة وسكةن قذرداستارئثئز ماعان ءسئز جونئندة تالاي ءازئل اثگئمة ايتقان. سولاردئث ءبئر-ةكئ تومپاقتاؤ ءازئلئن ورتاعا سالسام ءوزئثئزدئث دة ئثعايسئزدانئپ قالؤئثئز ابدةن مذمكئن. قذرداستار نة دةمةيدئ؟ ةشئموأ اعامئزدئث دا قذرداستارئ ازئلگة مئقتئ بولعان سياقتئ. ةگةر ةشئموأ جارئمةس بولسا وسئنداي پاراساتتئ پةرزةنتتةردئ تاربيةلةپ شئعارار ما ةدئ؟ ةندةشة كةزئندة ةل باسشئسئ بولعان، سول قادئرمةندئ ةشئموأ اعامئز ءذشئن، ارنايئ توست كوتةرؤدئث رةتئ كةلئپ تذر. ذستةل ذستئندةگئلةردئث ءبارئ يئعئنان اؤئر جذك تذسكةندةي سةرگئپ، جاپاتارماعاي جادئراسا ريؤمكةلةرئن سوعئستئرا باستادئ. ذيگة قايتئپ كةلة جاتقاندا، شئكةث:
- ومئرئمدة ءدال وسئنداي ئثعايسئز جاعدايعا قالعانئم ساؤساقپةن سانارلئقتاي شئعار. دةگةنمةن بذل جولعئ دارمةنسئزدئكتةن سةنئث تاپقئرلئعئث قذتقاردئ، - دةپ ارقامنان قاقتئ.
«ليؤبيمايا، سپي...» جانة ذسقئنسئزدئث ءبارئ مذسكئنسئز ةمةس»
بئرنةشة جئل كةيئن تاعئ دا سوعان ذقساس جاعدايعا جولئقتئق. 2003 -جئلدئث 23 -تامئزئ كذنئ مةن باسشئلئق ةتةتئن قوعامدئق نةگئزدةگئ « ХХІ عاسئر جانة رؤحاني بايلئق» حالئقارالئق ةليتا كلؤبئنئث ذيئمداستئرؤئمةن الماتئداعئ اباي اتئنداعئ وپةرا جانة بالةت تةاترئندا ةأگةنيي ةأتؤشةنكونئث شئعارماشئلئق كةشئ وتةتئن بولدئ. ةكئنشئ جاعئنان ناق وسئ جئلدئث 18 شئلدةسئندة بذكئل الةم مويئنداعان اقئن-دوسئمئز 70 جاسقا تولئپ ةدئ. رؤحتاسئمئزدئث ماسكةؤدة وتكةن مةرةيتويئنا قاتئسا الماعاندئعئمئزدان وپةرا جانة بالةت تةاترئنداعئ كةشتئ جارتئلاي سول ماقساتقا دا پايدالانؤ ايتماتوأ ةكةؤمئزدئث الدئن الا كةلئسئلگةن جوسپارئمئزدا دا بولاتئن. ةأتؤشةنكو تاثةرتةثگئ ساعات 6-دا ذشئپ كةلدئ. ونئ قارسئ الؤ قامئمةن ءجذرئپ تذنگئ ساعات 3-تة جاتقاندئقتان، ءبئر جارئم ساعات قانا كوز شئرئمئن الئپپئن. ايتماتوأ تا سول ءتذنئ تئم كةش جاتئپ، بار جوعئ ةكئ-اق ساعات ذيئقتاپتئ. ونئث ذستئنة، بئشكةكتةن الماتئعا دةيئنگئ جول دا ءوزئن ةداؤئر شارشاتئپ تاستاسا كةرةك. تةاترعا حالئق لئق تولعان. جذرتتئث قذلشئنئسئ ةرةكشة. كورةرمةندةردئث ءبئرازئ تذرةگةپ تذر. ساحناعا ةأتؤشةنكو، ايتماتوأ ذشةؤمئز بئرگة شئقتئق. كةشتئ مةن كئرئسپة ءسوز سويلةپ اشئپ، ايتماتوأ ارئ قاراي جالعاستئردئ. ودان كةيئن ةأتؤشةنكو ولةث وقي باستادئ. شئكةث ةكةؤمئز ءتورالقادا قاتار وتئرمئز. جذرتتئث كوتةرئثكئ رؤحئن كورئپ كوثئلئمئز جايلانعاندئقتان با، تذنگئ ذيقئمئزدئث شالا بولعاندئعئ وسئ ارادا ايقئن سةزئلة باستادئ. ونئث ذستئنة، ةأگةنيي الةكساندروأيچ «ليؤبيمايا، سپي...» دةگةن ذزاق ولةثئن تئثداعان جذرتتئ ذيقئعا جةتةلةيتئندةي باسةث سازدئ داؤئسپةن وقئسا بولا ما؟... ءبئر عاجابئ، ءسوز اؤةنئ مةن داؤئس ئرعاعئنا بالقئعاندئقتان شئعار، ةكةؤمئز بئردةي ماؤجئراپ ذيئقتاپ كةتئپپئز. شوشئپ ويانئپ، كوزئمدئ اشئپ جئبةرسةم، ةأتؤشةنكو ولةث وقؤئن ءبئر ءسات دوعارئپ، شئكةث ةكةؤمئزگة جاقتئرماعان كوزبةن ذثئلة قاراپ تذر ةكةن. ةگةر ءبئزدئث كةشئمئزدة ةأتؤشةنكو ذيقئعا كةتسة، نة كذيدة بولار ةدئك؟ ماسقارا! قئرعئزستان مةن قازاقستانداعئ ةث جاقئن دوسئ جانة تئلةكتةسئ بولا تذرئپ مئناداي مئنةز كورسةتكةنئمئز ةشبئر جذيةگة سئيمايتئن شئعار؟! ةندئ قايتتئك؟ شئكةثدئ ءتذرتئپ كةپ جئبةردئم. ول سةلك ةتئپ وياندئ. كةزدةسؤ كةشئن ةكئ تةلةارنا جارئسا ءتذسئرئپ جاتقان-دئ. ونئث ذستئندة، زالدا وتئرعان العئر كوزدئ جذرتتئث جارئمئنان استامئ ءبئزدئث ذيئقتاپ كةتكةنئمئزدئ اثعارئپتئ... كةشكئ جيئننان سوث شئكةث ةكةؤمئز ذيئقتاپ كةتؤئمئزدئث نةگئزگئ سةبةبئن جانة وعان «ليؤبيمايا، سپي...» ولةثئنئث دة ةرةكشة سةپتئگئ تيگةنئن ةأگةنيي الةكساندروأيچكة ءتذسئندئرئپ ايتقانئمئزدا ول قارقئلداپ كةپ كذلدئ. مةن سول جةردة ةأتؤشةنكونئث تؤعان جةرئندة بولعان ءوزئمنئث شةكتةن شئققان اثعالدئعئما بايلانئستئ تاعئ بئر كذلكئلئ جاعدايدئ اثگئمةلةپ بةردئم. ول وقيعا بئلاي ءوربئپ ةدئ:
1982 جئلئ ةأتؤشةنكو كينو سالاسئنا دا بةت بذرئپ، «موس فيلم» ستؤدياسئنئث قولداؤئمةن، ءوز سسةنارينئث نةگئزئندة ءوز رةجيسسةرلئگئمةن «بالالار باقشاسئ» اتتئ كوركةم سؤرةتتئ فيلم ءتذسئرؤدئ ماقسات تذتتئ. فيلمنئث كةيبئر كورئنئستةرئنة رؤحتاس جاقئن دوستارئنئث دا بةينةسئن ةندئرؤدئ جوسپارلاعان ةكةن. ول بذل ويئن العاش رةت ماعان تةلةفون ارقئلئ سةزدئرگةندة ءوزئمنئث اكتةرلئك ونةردةن جذرداي ةكةنئمدئ ايتا باستاپ ةم، ول: «بئلةمئن، بئلةمئن، فيلم وقيعاسئنا وراي ءتذرئث عانا ةنةدئ»، - دةدئ. ءبئر تئعئز شارؤام الدان شئعئپ تذرسا دا، دوسئمنئث كوثئلئن قيماي، قارسئلئق بئلدئرمةدئم. سونئمةن، نيكولاي كاراچةنسةأ سةكئلدئ ءبئر توپ اكتةرلةرمةن ماسكةؤدةن ةأگةنيي الةكساندروأيچتئث تؤعان ولكةسئ يركؤتسكئگة ذشئپ كةلدئك. فيلمگة ءارتذرلئ دةثگةيدة قئزمةت ةتةتئندةر بار، ذزئن سانئمئز شامامةن 20-25 ادامداي بولدئق. ةأتؤشةنكو «بايكال» قوناق ءذيئنئث مةيرامحاناسئنان تذسكئ تاماق ئشةتئنئمئزدئ ةسكةرتتئ. قوناق ذيگة كئرةبةرئستة ول اسئعئس ءارئ ةلةؤسئز تذردة: «مذحتار، مئنا اقشالئ قاپشئققا سةن ية بول!» دةپ قارنئ قامپيعان كونةلةؤ برةزةنت ريؤكزاك ذسئندئ. جانئمداعئ ءبئر اكتةر جئگئتپةن قئزؤ پئكئرتالاسقا ةنئپ كةتكةن مةن قوناق ءذيدئث ذلكةن قابئلداؤ بولمةسئندة، جول جيةگئنة قويئلعان ةكئ ورئندئققا قاتار وتئرئپ، اثگئمةمئزدئ ءارئ قاراي جالعادئق. ريؤكزاكتئ قاسئما قويا سالعانمئن. ءبئر كةزدة ءبئزدئ ةكئنشئ قاباتتاعئ مةيرامحاناعا شاقئرعان ةأتؤشةنكونئث داؤئسئ ةستئلدئ. اثگئمةلةسكةن كذيئ ورنئمئزدان كوتةرئلئپ، سولاي قاراي بةتتةدئك. ريؤكزاك قويعان جةرئمدة قالا بةرئپتئ. ةأتؤشةنكو تاماق ذستئندة اكتةرلةردئ ، كينو تذسئرؤگة قاتئساتئن وزگة ادامداردئ ءبئر-بئرئمةن تانئستئردئ. قيلئ-قيلئ اثگئمةلةر، ءازئل سوزدةر، يگئ تئلةكتةر ايتئلدئ. «قادئرلئ قوناقتئث دا قايتار كةزئ بولادئ» دةمةكشئ ةكئ جارئم ساعاتتاي ؤاقئت وتكةن سوث داياشئ قئز قاسئمدا وتئرعان ةأتؤشةنكوعا 20-25 ادام ئشكةن تاماقتئث اقشاسئ جازئلعان قاعازدئ الئپ كةلدئ. سول ساتتة ةأگةنيي الةكساندروأيچتئث: «مذحتار، باعاناعئ اقشا قايدا؟» دةمةسئ بار ما. «قانداي اقشا؟» دةپپئن ساسقانئمنان. «باعانا ساعان بةرگةن ريؤكزاكتئث ئشئندة سةگئز جةثئل ماشينة الؤعا جةتةرلئك قارجئ بار ةدئ عوي»، - دةدئ ول. مةن ورنئمنان اتئپ تذرئپ: «ويباي، ونئ قوناق ءذيدئث قابئلداؤ بولمةسئندة ذمئتئپ كةتئپپئن» دةدئم دة، سولاي قاراي جذگئرة جونةلدئم. «ءبئتتئ، سونشا اقشانئ وسئ كةزگة دةيئن قالدئرئپ جذرتتئث ةسئ اؤئسئپ پا؟» دةگةن داؤئس ةستئلدئ ارقامنان. ةسئمنةن تانا جازداپ، سذرئنة-قابئنا قوناقءذيدئث قابئلداؤ بولمةسئنة جةتسةم، و، قذدايدئث قذدئرةتئ، برةزةنت ريؤكزاك بذرئنعئ ورنئنان ءسال بةرئرةكتة، جذرتتئث اياعئنئث استئندا جاتئر. ءتئپتئ مةن جاقئنداعانشا ذستئنةن ةكئ ادام اتتاپ ءوتتئ. بايقاؤئمشا، بئرةؤ ورنئنان قوزعاسا كةرةك. ءبئراق ءئشئ تولعان اقشا ةكةنئن ةشكئم اثعارماپتئ. ساپئرئلئسقان جذرت كئرئپ، شئعئپ جاتاتئن ذلكةن قوناق ءذيدئث جول جيةگئندة، اياق استئندا وسئنشا كوپ اقشانئث ةكئ جارئم ساعات بويئنا قورعانسئز، يةسئز جاتؤئ وتة سيرةك ذشئراساتئن وقيعا ةمةس پة؟ ارقامنان اسئعا كةلئپ جةتكةن ةأگةنيي الةكساندروأيچ ريؤكزاكتئ كةؤدةمة قئسئپ تذرعان مةنئ كورئپ: «ءاي، دوسئم-اي، قايتسةم ةكةن سةنئ؟» دةپ تاثدانا جئميئپ، باسئن شايقادئ. سةبةبئ، ةأتؤشةنكو يركؤتسكئگة ذشاردئث الدئندا عانا «موس فيلمگة» بارئپ، فيلمدئ تذسئرؤگة قولدانئلاتئن ذيلةرگة، ماشينةلةرگة (ءتئپتئ تانكتةرگة)، اكتةرلةرگة جانة ولاردئث جول اقئلارئنا، جاتئن ورئندارئنا، تاماقتارئنا تولةنةتئن اقشانئ، ياعني سةگئز جةثئل ماشينة الؤعا ةركئن جةتةرلئك ذلكةن قارجئنئ الگئ برةزةنت ريؤكزاكقا تئثقيتا سالئپ قويعان ةكةن. مةنئث اثعئرتتئعئم ارقاسئندا سول يگئلئكتئ ئستةردئث ءبارئ جةلگة ذشئپ، قانشاما ادام وكئنئشتةن سانئن سوعئپ قالا جازدادئ.
- ادام بالاسئنئث جئلتئراق، جارقئن تذستةرگة بئردةن نازار اؤداراتئنئ بةسةنةدةن بةلگئلئ. ال وراسان كوپ اقشانئث جات قولعا ءتذسئپ كةتپةؤئنة كونة، ذسقئنسئزداؤ برةزةنت ريؤكزاك تئكةلةي سةبةپكةر بولئپتئ. ءبئراق «ذسقئنسئزدئث ءبارئ مذسكئنسئز ةمةس». مةنئمشة، بذل وقيعانئث نةگئزئندة وسئنداي لةپ جاتئر ةكةن، - دةپ كذلئمدةدئ ايتماتوأ.
ستوكگولمنان كةلگةن جئلان ةتئ
2001 - جئلئ قازاقستان رةسپؤبليكاسئنئث قئرعئز مةملةكةتئندةگئ توتةنشة جانة وكئلةتتئ ةلشئسئ بوپ قئزمةت ئستةپ جذرگةن تذسئمدا جذرةگئم قايتا-قايتا شانشئپ اؤئرا بةرگةن سوث، اؤرؤحاناعا جاتتئم. قئرعئز دارئگةرلةرئ مةنئث جذرةك تالماسئنا (ينفاركتقا) ذشئراعانئمدئ جانة بذل قاؤئپتئ جاعدايدئ مذلدة اثعارماي، اياعئممةن ءجذرئپ وتكئزگةنئمدئ قئنجئلا باياندادئ. شئكةث اؤرؤحاناعا كوثئلئمدئ سذراي كةلئپ، جاي-كذيئمدئ بئلگةن سوث بريؤسسةلگة ذشئپ كةتتئ. ءبئر ايدان سوث بئشكةككة قايتا ورالدئ. كةشكئلئك ذيگة سوقتئ. شاي ذستئندة شئكةث قولئنداعئ تذيئنشةگئن اشئپ جاتئپ بئلاي دةدئ:
- مذحا، سةن شوشئما. بريؤسسةلدةگئ بئلگئر ةمشئمةن اقئلداستئم. جذرةك تالماسئنا بئردةن-ءبئر ءدارؤ - جئلاننئث ةتئ ةكةن. قايبئر جئلئ ذلكةن جئلاندئ موينئثا وراپ تذسكةن سؤرةتئثدئ دة كورگةنمئن. ونشا ذرئكپةؤگة ءتيئسسئث. مئنانئ ستوكگولمگة ارنايئ ادام جئبةرئپ الدئردئم. جئلةكةثنئث قاقتالعان ةتئ. قازئردةن باستاپ كئرئسكةنئث دذرئس. ول الدئما پوليةتيلةنمةن قاپتالعان ئدئستئ قويدئ. بالا كةزئمنةن جئلان اتئن ةستئگةندة دةنةم ءدئر ةتة قالاتئن مةن، ءا دةگةندة اثئرئپ قالدئم. اؤئلدا ساباققا كةتئپ بارا جاتئپ تا، مال قايئرئپ ءجذرئپ تة، دالادان، توعاي اراسئنان نةمةسة تاؤ بوكتةرئنةن جئلاننئث الؤان ءتذرئن كورسةك تة، تابيعاتتئث وسئ ءبئر سذستئ جاندئگئنة دةگةن جاسئرئن ذرةي ئلعي بويدا ساقتالئپ تذرادئ ةكةن. قايبئر جئلئ قانشايئم، جومارت، ايشورةك تورتةؤمئز تايلاندقا بارعانئمئزدا، بئرةؤ كوشةدة ةكئ بئلةكتئث جؤاندئعئنداي، شاقپايتئن، زالالسئز ءتئرئ جئلاندئ موينئنا وراپ ءجذردئ. باتئلئ جةتكةندةر جئلان يةسئنة سذراعان اقشاسئن بةرئپ، سؤرةتكة ءتذسئپ جاتتئ. دةنةم قانشاما تئتئركةنئپ تذرسا دا، مةن دة ءسويتتئم. جاثاعئ شئكةثنئث ايتئپ وتئرعانئ سول سؤرةت. ول العاشئندا: «مذمكئن ةمةس، ويئنشئق جئلان شئعار» دةگةن. ةسئمة بالا كةزئمدةگئ ءبئر وقيعا ورالدئ. ناعاشئمنئث اؤئلئندا، ياعني شئمكةنت قالاسئ توثئرةگئندةگئ «جذلدئز» كولحوزئنئث بادام بولئمشةسئندة 6-سئنئپتئ بئتئرگةن سوث، ةرةسةكتةرمةن بئرگة ةكئ اي كولحوز جذمئسئنا ارالاستئم. تاثةرتةثنةن قاس قارايعانشا ارئق تازالايمئز. ابدةن دئثكةلةپ شارشاساق تا وكسئكباي دةگةن اقكوثئل، دارقان، ءبئراق كولحوز جذمئسئنا ئنتئ-شئنتئسئمةن بةرئلگةن بريگاديرئمئز ذيگة قايتارمايدئ. ورتامئزدا كةز كةلگةن جئلاندئ قذيرئعئنان ذستاپ، بريگاديردئث زارةسئن الاتئن زذلپان دةگةن كةلئنشةك بار ةدئ. ارينة، جئلاننان سةسكةنبةيتئن ادام جوق تا شئعار. ال وكسئكباي اعانئث جئلاننان قورقؤئ مذلدة وزگةشة ةدئ. ول كئسئ جئلاندئ كورگةندة ةسئنةن اداسئپ قالا جازدايتئن. كاپةلةگئ ذشئپ، اياق-قولئ دئرئلدةپ، بةيشارا كذيگة تذسةتئن. ونئث مذنداي ةلدةن ةرةك مذشكئل حالئ كذلكئمئزدئ كةلتئرةتئن. كةيدة ذيگة ةرتةرةك قايتقئمئز كةلگةندة، ءبارئمئز بريگاديرگة سةزدئرمةي جئلان ئزدةيتئنبئز. تابئلا قالعان جاعدايدا، سذستئ پالةكةتتئث قاي جةردة جاتقانئن، جايئمةن كةلئپ زذلپان جةثگةيدئث قذلاعئنا سئبئرلايمئز. ول كئسئ الگئ جئلاندئ ءاپ-ساتتة قاراماعئنا ءتذسئرئپ، قذيرئعئنان ذستاعان كذيئ بريگاديرگة: «جذرت ابدةن شارشادئ. ذيگة قايتؤعا رذقسات بةرةسئز بة، بةرمةيسئز بة؟» - دةيدئ. وكسئكباي اعا قانئ باسئنا شاپشئپ، ةكئ قولئن ةربةثدةتة: «ويباي، تةز، تةز قايتئثدار، رذقسات، رذقسات!» دةپ ةسئنةن اداسا جازداپ، قاشا جونةلةتئن. ةندئ، مئنة، بئرئنشئدةن، تاعدئردئث تاؤقئمةتئنة وراي، ةكئنشئدةن، شئكةثنئث نيةتئن اياق استئ ةتپةؤ ماقساتئندا جئلان ةتئن جةؤگة قانشاما رةت ئشتةي تالپئنئس جاساسام دا، تابةتئم شاپپاي، ئركئلة بةردئم. سول ساتتة عاليا دةگةن قارئنداسئم، شئكةثمةن، ايشورةكپةن بئرگة، ماعان جئگةر بةرؤ ماقساتئندا پوليةتيلةندةگئ ةتتةن اؤئز تية باستادئ. مةن دة دةنةم تئتئركةنگةن كذيئ امالسئزدان پوليةتيلةنگة قول سالدئم. كةيئننةن بئرنةشة كذن بويئ تام-تذمداپ، الگئ ةتتئث ءبارئن ءبئر ءوزئم جايپاپ شئقتئم. ءسويتئپ ادام ءذشئن ةث قورقئنئشتئ جاندئكتئث دة كذتپةگةن جةردةن، وسئلاي پايداسئن كوردئم. بذگئندةرئ كئتاپتان، نة تةلةديداردان جئلان بةينةسئ ةلةس بةرسة، شئكةثة بايلانئستئ سول وقيعا كوز الدئما كولدةنةثدةپ تذرا قالاتئن بولدئ.
(«جاس قازاق» گازةتئ. قازاننئث 15- ءئ. 2010 - جئل)