ارال تەڭىزى

«قازاقپارات» ح ا ا «تاريحي فوتو» ايدارىن ۇسىنادى. بۇگىن رەداكسيا ارال تەڭىزى جايلى ايتىپ بەرمەك

1960 -جىلداردىڭ وزىندە ارال كولى الەمدە ۇلكەندىگى بويىنشا ءتورتىنشى ورىندا (كاسپي تەڭىزى، سولتۇستىك امەريكاداعى ۇلكەن كول مەن افريكاداعى ۆيكتوريا كولىنەن كەيىن) بولاتىن. ونىڭ اۋقىمى - 70 مىڭ شارشى كيلومەترگە جۋىق.

وعان سىرداريا مەن ءامۋداريا كەلىپ قۇياتىن. قازاقستان مەن وزبەكستان اراسىنداعى اعىنسىز سۋ ايدىنىنىڭ ۇزىندىعى - 430 شاقىرىم، ەنى 234 شاقىرىمعا سوزىلعان. مۇندا بالىقتىڭ 34 ءتۇرى تىرشىلىك ەتتى. ونىڭ 24- ءى كاسىپكە جارايتىن. قازاقستان مەن وزبەكستان جاعالاۋلارىندا بىرنەشە بالىق زاۋىتى مەن كەمە كاسىپورىندارى جۇمىس ىستەدى.

كەڭەس كەزىندە سۋ ەگىستىكتى سۋارۋ ءۇشىن ءجونسىز پايدالانىلىپ، ءوڭىردىڭ گيدرولوگيا جۇيەسىنىڭ تەپە- تەڭدىگى بۇزىلعان. بۇل جاعداي ارال تەڭىزىنىڭ قۇردىمعا كەتۋىنە اكەلدى. تەك 1980-جىلدارى ك س ر و كەزىندە ارال ماڭى تۇرعىندارىنا كومەك كورسەتەتىن العاشقى باعدارلامالار پايدا بولدى. دەگەنمەن كولدىڭ ءوزىن قۇتقارۋ شارالارى مۇلدەم تالقىلانبادى دەۋگە بولادى. تەك ءسىبىر وزەندەرىن بۇرۋ تۋرالى تانىمال جوبا بولدى، ونىڭ ءوزى وداق قۇلاعان سوڭ ۇمىتىلدى.

1989 -جىلى ارال ەكى سۋايدىنعا ءبولىنىپ قالدى: سولتۇستىك كىشى ارال (قازاقستان اۋماعى) مەن وڭتۇستىك ۇلكەن ارال (وزبەكستان اۋماعى). 2002 -جىلى ۇلكەن تەڭىز قىسقارىپ، شىعىس جانە باتىس بولىپ ەكىگە ءبولىندى. 2014 -جىلى باتىس كولى تولىقتاي قۇرعاپ، جويىلىپ كەتتى.