ارال بالىق كومبيناتىنىڭ تاريحى ورىنبور - تاشكەنت تەمىرجولىنان باستاۋ الادى
قىزىلوردا. KAZINFORM - ارال تەڭىزىنىڭ بايلىعىن يگەرۋدە ەرەكشە ماڭىزعا يە بولعان ارال بالىق كومبيناتىنىڭ قۇرىلعانىنا بيىل 100 جىل تولىپ وتىر. تاريحشىلار بۇل جولداعى العاشقى قادام ⅩⅩ عاسىردىڭ باس كەزىندە جاسالعانىن ايتادى.
1905 -جىلى ورىنبور - تاشكەنت تەمىرجولىنىڭ سالىنۋى بالىق اۋلاۋ ىسىنە بەتبۇرىس بولدى. بۇل بالىق كاسىپشىلىگىنىڭ ورتالىعى سانالعان ارال كالاسىنىڭ ىرگە تەبۋىنە تىكەلەي اسەر ەتتى.
- 1921 -جىلى حالقى اشىققان ەدىل بويىنا ارال حالقىنىڭ كومەگى، بالىقشىلاردىڭ زور ازاماتتىق ەرلىگى، لەنين جازعان حات جانە سوعان قاتىستى اتقارىلعان شارۋا تاريحتىڭ ەلەۋلى وقيعاسى ەكەنى راس. كەڭەس وكىمەتىنىڭ العاشقى جىلدارى بالىق كاسىپشىلىگىنە ەرەكشە كوڭىل ءبولىندى. 1923 -جىلى ارال قالاسىندا بالىق اۋلاۋ ينسپەكتسياسى قۇرىلدى. 1925 -جىلى قازاق اۆتونوميالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ حالىق كوميسسارياتى بۇكىل ارال تەڭىزى جانە ءامۋداريا بويىندا بالىق اۋلاۋ جانە ونى قورعاۋ تۋرالى ەرەجە قابىلدادى. 1925 -جىلدىڭ 21-قازانىندا قازاق ك س ر حالىق شارۋاشىلىعى ورتالىق كەڭەسىنىڭ قاۋلىسىمەن ارال مەملەكەتتىك بالىق ترەسى قۇرىلدى، - دەدى ارال قالاسىنداعى بالىقشىلار مۋزەيىنىڭ عىلىمي قىزمەتكەرى تۇمار ءومىرزاق قىزى.
تۇركىستان رەسپۋبليكاسى حالىق كوميسسارلار كەڭەسىنىڭ بۇيرىعىمەن بالىق كاسىپشىلىكتەرى، كەمەلەر مەن قۇرال- جابدىقتار ارال دەپۋتاتتارى كەڭەسىنە بەرىلدى.
ال قازان ايىندا تۇركىستان ولكەسىنىڭ بالىق ونەركاسىبى باسقارماسى قۇرىلدى.
- 1930 -جىلدارى ارال تەڭىزىندە 38 بالىق كولحوزى بولدى. 1940 -جىلدارى بالىق شارۋاشىلىقتارى وڭتۇستىك جانە سولتۇستىك بولىپ ەكىگە ءبولىندى. قاراقالپاق رەسپۋبليكاسىنا 13، ال سولتۇستىك ارالعا قاراتەرەڭ، بوگەن، قاراشالاڭ، شيەۆچەنكو، قاسقاقۇلان، قىزىلبالىقشى، اقشاتاۋ، ستالين جولى، امانوتكەل، رايىم، شومىشكول، بىرلەستىك، تاستۇبەك، جامبىل، لەنين، بالىقشىلار، جاڭاجول سياقتى 22 كولحوز قارادى. بۇلاردىڭ بارلىعىندا 1940-1950 -جىلدارى 8 مىڭ بالىقشى، 6,5 مىڭ جۇمىسشى مەن قىزمەتكەر ەڭبەك ەتىپ، بالىق اۋلاۋ تەحنيكاسى، ءادىسى ءاربىر كەزەڭدە جاڭارىپ وتىردى. زاۋىتتىق ۋچيليشە مەن وقۋ كومبيناتى بالىق جۇيەسىنە قاجەت ماماندار دايىندادى. جىل سايىن ماتروس، كەمە كاپيتانى، مەحانيك، شەبەر، ۇستا، بالىق توڭازىتۋشى جانە سۇرىپتاۋشى سەكىلدى جۇزدەگەن مامان وقىپ شىعاتىن، - دەيدى تۇمار ءومىرزاق قىزى.
ارال بالىق ترەسى بالىقشىلارعا قاجەت ءونىمدى ماسكەۋدەن الىپ تۇردى. ترەست باسشىلىعىنىڭ بۇيرىعىمەن بۇلار ءار زاۋىتقا، ەلدى مەكەندەرگە جىبەرىلىپ تۇراتىن.
- كاسىپورىن الدىنا قويىلعان ماقسات- مىندەتتەردى شەشۋ ءۇشىن ارال بالىقشىلار تۇتىنۋ وداعى قۇرىلدى. ول بالىقشىلاردى تۇتىناتىن زاتتارمەن، تاماق ونىمدەرىن قامتاماسىز ەتىپ وتىردى. بالىق ترەسىنىڭ، كەيىن بالىق كومبيناتىنىڭ قۇرىلۋى وندىرىسكە تىڭ سەرپىن اكەلدى. ارال بالىق كومبيناتى جەرگىلىكتى بالىقشىلاردىڭ قاراشاڭىراعىنا اينالدى. الايدا نارىق ەكونوميكاسى تۇسىنداعى جەكەشەلەندىرۋدىڭ جەلەۋىمەن ارالدىڭ اتىن الەمگە تانىتقان اتاقتى كاسىپورىن 1990 -جىلدارى جۇمىسىن توقتاتتى، - دەدى مۋزەي وكىلى.
بۇعان دەيىن ءبىز قيىن- قىستاۋ زاماندا ەدىل بويى مەن وعان جاقىن اۋماقتاعى اشتىق قىسقان جۇرتقا كومەك رەتىندە ارالدان جونەلتىلگەن بالىق تولى 14 ۆاگوننىڭ ءبىرى ارال اۋدانىنداعى بالىقشىلار مۋزەيىنىڭ اۋلاسىندا تۇرعانىن جازعانبىز.
