اراب ەلدەرى يزرايلدىڭ يرانعا جاساعان شابۋىلدارىن توقتاتۋعا شاقىردى

اراب مەملەكەتتەرى ليگاسى كەشە يزرايلدىڭ يرانعا جاساعان سوققىلارىن ايىپتادى جانە اتىستى دەرەۋ توقتاتۋعا شاقىردى، دەپ حابارلايدى انادولى.

اراب مەملەكەتتەرى ليگاسى (ا م ل) يزرايلدىڭ يرانعا جاساعان اۋە سوققىلارىن قاتاڭ ايىپتاپ، ولاردى دەرەۋ توقتاتۋعا، وڭىردەگى شيەلەنىستى ازايتۋعا جانە جان- جاقتى بىتىمگە قول جەتكىزۋ ءۇشىن ايماقتىق ءارى حالىقارالىق كۇش- جىگەردى كۇشەيتۋگە شاقىردى. بۇل تۋرالى ىستانبۇلدا وتكەن اراب مەملەكەتتەرى سىرتقى ىستەر مينيسترلەرىنىڭ كەزدەسۋىنەن كەيىن قابىلدانعان قورىتىندى مالىمدەمەدە ايتىلعان.

قۇجاتتا يزرايلدىڭ بۇل ارەكەتتەرى «ب ۇ ۇ- نا مۇشە مەملەكەتتىڭ ەگەمەندىگىن اشىق بۇزۋ» رەتىندە باعالانىپ، بۇكىل ءوڭىردىڭ تۇراقتىلىعىنا قاۋىپ توندىرەتىنى اتاپ وتىلگەن. كەزدەسۋ قاتىسۋشىلارى يراننىڭ يادرولىق باعدارلاماسىنا قاتىستى كەلىسسوزدەردى قولدايتىنىن ءبىلدىرىپ، وسى باعىتتاعى ديپلوماتيالىق كۇش-جىگەردى قايتا جانداندىرۋعا ۇندەدى.

مالىمدەمەدە حالىقارالىق قاۋىمداستىققا، اسىرەسە ب ۇ ۇ- عا، يزرايل اگرەسسياسىن توقتاتۋ ءۇشىن جاۋاپكەرشىلىك الۋعا شاقىرۋ جاسالعان. بۇل ارەكەتتەر حالىقارالىق قۇقىقتى بۇزىپ قانا قويماي، وڭىرلىك قاۋىپسىزدىككە دە قاتەر ءتوندىرىپ وتىر. قۇجاتتا داعدارىستاردى شەشۋدىڭ جالعىز جولى - ب ۇ ۇ جارعىسى اياسىنداعى ديپلوماتيا مەن ديالوگ ەكەنى باسا ايتىلعان.

اراب ديپلوماتتارىنىڭ پىكىرىنشە، تۇراقتى بىتىمگە تەك قاقتىعىستىڭ تۇپكى سەبەپتەرىن جويعاندا، يزرايلدىڭ گازا سەكتورىنا جاساعان شابۋىلدارى توقتاعاندا، ب ۇ ۇ ارقىلى جەدەل ءارى تۇراقتى گۋمانيتارلىق كومەك قامتاماسىز ەتىلگەندە جانە يزرايلدىڭ باتىس جاعالاۋداعى زاڭسىز ارەكەتتەرى دوعارىلعاندا عانا قول جەتكىزۋگە بولادى. بۇل ارەكەتتەر ەكى مەملەكەت قاعيداتى بويىنشا شەشىمگە قول جەتكىزۋ ءۇمىتىن جويىپ وتىر.

مينيسترلەر يزرايلدىڭ «ايماقتى ودان ءارى شيەلەنىسكە يتەرمەلەپ وتىرعانىن» ايتىپ، حالىقارالىق قاۋىمداستىقتى تەل-اۆيۆتىڭ اگرەسسيۆتى ساياساتىن توقتاتۋ ءۇشىن ناقتى شارالار قابىلداۋعا شاقىردى. سونىمەن قاتار، ولار 2002 -جىلى قابىلدانعان «اراب بەيبىت باستاماسىنا» جانە حالىقارالىق قارارلارعا نەگىزدەلگەن ادىلەتتى ءارى جان-جاقتى بەيبىت شەشىمدى قولدايتىندارىن مالىمدەدى.

قۇجاتتا حالىقارالىق سۋلاردا ەركىن ءجۇزۋ قۇقىعىنا قۇرمەت كورسەتۋ قاجەتتىگى دە ەرەكشە اتاپ وتىلگەن. بۇل ايماقتاردا كەز كەلگەن شابۋىل جاھاندىق ەكونوميكا مەن ەنەرگەتيكالىق قاۋىپسىزدىككە اۋىر سالدار اكەلۋى مۇمكىن ەكەنى ەسكەرتىلدى.

كەزدەسۋگە قاتىسۋشىلار ءوڭىردىڭ اۋە كەڭىستىگىن بۇزۋدى ايىپتاپ، ماگاتە باقىلاۋىنداعى يادرولىق نىساندارعا جاسالۋى مۇمكىن شابۋىلداردىڭ اۋىر سالدارىنا - رادياتسيالىق اعىپ كەتۋ، گۋمانيتارلىق جانە ەكولوگيالىق اپات - نازار اۋداردى.

سونىمەن قاتار مالىمدەمەدە ب ۇ ۇ شەشىمدەرى مەن اراب ليگاسىنىڭ الدىڭعى سامميتتەرىندە قابىلدانعان قاۋلىلارعا سۇيەنە وتىرىپ، تاياۋ شىعىستا يادرولىق جانە جاپپاي قىرىپ-جويۋ قارۋلارىنان ازات ايماق قۇرۋعا شاقىرۋ بار. وڭىردەگى بارلىق ەل يادرولىق قارۋدى تاراتپاۋ تۋرالى شارتقا  قوسىلۋعا ۇندەلدى.

اراب دەلەگاتسيالارىن ىستانبۇلدا قابىلداۋ 21- 22 -ماۋسىم ارالىعىندا وتەتىن يسلام ىنتىماقتاستىعى ۇيىمى (ي ى ۇ) سىرتقى ىستەر مينيسترلەرىنىڭ 51-سەسسياسى قارساڭىندا ۇيىمداستىرىلدى. جيىن تۇركيا س ءى م باسشىسى حاكان فيداننىڭ توراعالىعىمەن وتەدى جانە «وزگەرىپ جاتقان الەمدەگى ي ى ۇ» ۇرانىمەن وتپەك.

ايتا كەتەلىك قازاقستان س ءى م باسشىسى ي ى ۇ س ى م ك 51-  سەسسياسىنا قاتىستى.

اۆتور

نازىم بولەسوۆا