اقىلى جولداردىڭ قىسقا دايىندىعى كوڭىلدەن شىعا ما

پاۆلودار. KAZINFORM - پاۆلودار وبلىسىنىڭ اۋماعىندا جالپى ۇزىندىعى 1026شاقىرىم بولاتىن ءۇش اقىلى جول بار. ونىڭ نەگىزگىسى «استانا - پاۆلودار» اۆتوبانى بولسا، تاعى ەكەۋى «پاۆلودار - قالباتاۋ» جانە «پاۆلودار - رەسەي فەدەراتسياسى شەكاراسى» اۆتوجولدارى.

Фото: Есенжол Исабек
Фото: Есенжол Исабек

اقىلى جولداردىڭ قىسقى دايىندىعى مەن قىزمەتىنە قاتىستى بۇگىندە ءبىرقاتار ماسەلە قالىپتاسىپ وتىر.

ميللياردتارعا سالىنعان جول بويى سەرۆيستەرى قاڭىراپ تۇر

پاۆلوداردان ەلورداعا دەيىنگى ءتورت جولاقتى، 1ا ساناتىنا جاتاتىن اۆتوباننىڭ 191 كيلومەترى ءبىزدىڭ وبلىستىڭ، وزگەسى اقمولا ءوڭىرىنىڭ اۋماعىندا ورنالاسقان. بۇگىندە جەڭىل كولىكتەر بۇل جولدا ءبىر ارالىققا 490 تەڭگە، جۇك كولىكتەرى سالماعىنا، ال اۆتوبۋستار ورىن سانىنا بايلانىستى 2390 تەڭگەدەن 11990 تەڭگەگە دەيىن تولەيدى. ساعاتىنا 140 كيلومەترگە دەيىن ىزعىتۋعا بولاتىن جاڭا ستاندارتتاعى جولدىڭ ارقاسىندا باس قالاعا دەيىنگى ۋاقىت بۇرىنعىعا قاراعاندا قىسقاردى، جەڭىل كولىكپەن نەبارى 3-3,5 ساعاتتا جەتىپ باراسىز. وسىلايشا كۇرەجول قازىرگى ۋاقىتتا كولىك اعىنى بويىنشا ەلىمىزدەگى شەشۋشى ينفراقۇرىلىمنىڭ بىرىنە اينالىپ ۇلگەردى.

وكىنىشكە قاراي، وسى ەكى ارالىقتا جولاۋشىلاردىڭ كوڭىلىنە ۇنامايتىن كەمشىلىكتەر جەتەرلىك. اسىرەسە، جول بويىنداعى سەرۆيس اقساپ تۇر. جانار-جاعارماي قۇيۋ ستانسالارىنىڭ، ءدامحانالار مەن قوناقۇيلەردىڭ، جىلى دارەتحانالاردىڭ جەتكىلىكسىزدىگى ايقىن بايقالادى. بۇل ماسەلە، اسىرەسە، ەلوردادان بەرى قايتقاندا وزەكتى. اقمولا وبلىسىنان باستاپ ەكىباستۇزعا دەيىن كولىك وتىنىن ساتاتىن ستانسالار جوق. كولىك اعىنى قالىڭ، ورتاسى تەمىر قورشاۋمەن بولىنگەن اۆتوباندا رەتسىز توقتاۋعا رۇقسات جوق. مۇنى جاقسى بىلەتىن جۇرگىزۋشىلەر استانا قالاسىنان شىعاردا ماشيناسىنىڭ باگىنا اۋزى-مۇرنىنان شىعارىپ بەنزين قۇيىپ الادى. ال اۆتوموبيلدەرگە تەحنيكالىق قىزمەت كورسەتۋدىڭ نەبارى بىرنەشە پۋنكتى عانا ورنالاسقان.

وڭىرلىك كاسىپكەرلەر پالاتاسىنىڭ ەكىباستۇزداعى فيليالىنىڭ ديرەكتورى مەديات مۇساناپ جول بويىمەن اۋىر جۇك كولىكتەرى ءجيى جۇرەتىنىن، سىرتتان كەلەتىن تاسىمالداۋشىلارعا بۇل اۋماقتا ساپالى قىزمەت كورسەتىلمەي وتىرعانىن جەتكىزدى.

- جەرگىلىكتى كاسىپكەرلەر جول بويىندا كاسىپ اشۋعا ىنتالى. الايدا «قازاۆتوجول» ۇسىناتىن تالاپتار ولاردىڭ كوڭىلىنەن شىقپايدى. جانارماي قۇيۋ بەكەتتەرىن، ءدامحانالار سالۋ تۋرالى ۇسىنىستار بولعانىمەن، ولارعا قاجەتتى جەردى راسىمدەۋ، ينفراقۇرىلىم تارتۋ ۇلكەن ماسەلەگە اينالىپ تۇر. ۇلتتىق كومپانيا كاسىپ باستاعىسى كەلەتىندەرگە ۋادەنى ءۇيىپ- توككەنىمەن، ءىس جۇزىندە ايتقانىن ورىنداي الماي كەلەدى. وسىدان بىرەر جىل بۇرىن اكسيونەرلىك قوعامنىڭ تاپسىرىسىمەن شىدەرتى كەنتى ماڭىندا كوپفۋنكتسيونالدى جول بويى كەشەنىن (كەمپينگ) تۇرعىزعان. قۇنى شامامەن 1,5 ميلليارد تەڭگە تۇراتىن جوبانىڭ قۇرىلىسى اياقتالعانىمەن، ول بۇگىندە قاڭىراپ بوس تۇر. سەبەبى نىساندى جالعا الۋعا دارمەنى جەتەتىن الەۋەتتى كاسىپكەر جوق. ونى قويىپ، جول بويىندا كولىكتەرگە تەحنيكالىق قىزمەت كورسەتەتىن سەرۆيستىك ۇيىمدار مەن مەن تەحنيكا دوڭگەلەگىن جوندەيتىن شەبەرحانالار دا جوقتىڭ قاسى. الدا قىس كەلە جاتىر. بۇل ماسەلەلەر سۋىق تۇسكەن مەزگىلدە اسا وزەكتى، - دەيدى ول.

а
Фото: agmp.kz

جوعارىداعىداي كەشەننىڭ تاعى ءبىرى ەكىنشى ساناتتى اقىلى اۆتوجولعا جاتاتىن «پاۆلودار - قالباتاۋ» تاس جولىندا، دالىرەك ايتقاندا اققۋلىدا 5 جىلدان بەرى بوس تۇرعانىن ايتىپ وتسەك تە بولادى. جالپى سوماسى 1 ميلليارد تەڭگەگە جۋىق قاراجاتقا سالىنعان الىپ قۇرىلىستى ءالى كۇنگە جالعا الاتىن كاسىپكەر تابىلمادى.

جەرگىلىكتى بەلسەندى تۇرعىنداردىڭ سوزىنە قۇلاق تۇرسەك، ۇلتتىق كومپانيانىڭ («قازاۆتوجول») مۇنداي كوپفۋنكتسيونالدى كەشەندەردى ءاۋ باستا سالعانىنىڭ ءوزى قاتەلىك بولعان. جولاۋشىلارعا ارنالعان بارلىق قولايلى جاعدايلاردىڭ تۇتاس كەشەنىن، اتاپ ايتقاندا، جانارماي قۇيۋ ستانساسى، قوناق ءۇي، ءدامحانا، اۆتوكولىك جۋۋ ورنى، تەحنيكالىق قىزمەت كورسەتۋ ستانساسى جانە دەمالۋعا ارنالعان الاڭى بار جول بويى سەرۆيسىن ۇستاپ تۇرۋ اسا قىمبات.

بارلىعى ءبىر جەردە شوعىرلانۋىنا بايلانىستى ولاردى ءبىر ورتالىقتان جىلىتۋ، كۇتۋ، قىزمەت كورسەتۋ، قىزمەتكەرلەرگە ەڭبەكاقى تولەۋ قىرۋار قاراجاتتى تالاپ ەتەدى. 2019-جىلى ەلىمىز بويىنشا مۇنداي 41 نىسان سالىناتىنى ايتىلعان. الايدا العاشقى 4 كەشەندى سالىپ، ولاردىڭ جارتىسى پايدالانۋسىز تۇرىپ قالعاندا، جوبانىڭ ءوزى ءساتسىز ەكەنى ايقىن بولدى. ءسويتىپ اكسيونەرلىك قوعام ودان ءبىرجولا باس تارتقان.

«قازىرگى ۋاقىتتا بيزنەس قالا سىرتىندا جۇمىس ىستەۋگە دايىن ەمەس. ءساتتى مەنەدجمەنت جەتىسپەيدى. «باتىس ەۋروپا - باتىس قىتاي» تاسجولىنىڭ قىزىلوردا وبلىسىنداعى بولىگىندە بۇل بويىنشا جاعىمدى مىسالدار بارشىلىق. ول جەردە كولىك اعىنى ۇلكەن، بيزنەس جاقسى ءجۇرىپ جاتىر. ال پاۆلودار وبلىسىنداعى باعىتتا ماسەلە قالىپتاسىپ وتىر، بيزنەس وكىلدەرى بەلسەندى ەمەس»، دەگەن ءۋاجدى ەستىدىك كومپانيانىڭ جول بويى سەرۆيسىن دامىتۋعا جاۋاپتى ماماندارىنان.

جىلى دارەتحانالار جەتىسپەيدى

پاۆلودار مەن استانا اراسىندا جولاۋشىلار تاسىمالىن جۇزەگە اسىراتىن جەكە كاسىپكەر اسەت قايراتوۆ ەكى ارالىقتا جىلى دارەتحانالاردىڭ از ەكەنىن ايتادى. بۇل قىستا جولاۋشىلار ءۇشىن قيىندىق تۋدىرادى.

- جىلى دارەتحانالار ەلوردادان كەلە جاتقاندا ەكىباستۇز قالاسىنا 30 شاقىرىم قالعان جەردە (بايەت اۋىلى تۇسىندا) جانە ءتورتقۇدىق ەلدى مەكەنى ماڭىندا ورنالاسقان. ودان باسقا شىدەرتى كەنتى مەن قالقامان اۋىلىنداعى ءدامحانالار ىشىندە ىلۋدە ءبىر مۇنداي دارەتحانالار كەزدەسەدى. بۇل ءدامحانالاردىڭ بارلىعى تاۋلىك بويى جۇمىس ىستەمەيتىنىن ەسكەرۋ كەرەك. ال بايەت پەن ءتورتقۇدىقتىڭ اراسى شامامەن 100 كيلومەتردەي. ەندەشە بۇل ەكى ارالىقتا جولاۋشىلاردىڭ قاجەتتىلىكتەرى ءۇشىن تاعى دا قوسىمشا زامانعا ساي دارەتحانالار سالىنۋى كەرەك دەپ ەسەپتەيمىز. «قازاۆتوجول» ۇلكەن كەشەندەردى سالعانشا، ورنىنا شاعىن ءدامحانالار مەن جانارماي قۇيۋ ستانسالارىن تۇرعىزعانى ىڭعايلى بولار ەدى. ولاردى جالعا العان كاسىپكەر قىستا جىلىتۋعا دا كوپ شىعىندالماس ەدى. ءارى ولار نىسانداردى ساتىپ الىپ، ارى قاراي ءوزى دامىتاتىنى انىق، - دەپ ەسەپتەيدى اسەت قايراتوۆ.

Медият Мұсанап
Медият Мұсанап

جىلى دارەتحانالار مەن ءدامحانالار ماسەلەسى «پاۆلودار - قالباتاۋ» ، «پاۆلودار - رەسەي فەدەراتسياسىنىڭ شەكاراسى» اقىلى جولدارىندا دا وزەكتى. ماسەلەن رەسەي فەدەراتسياسى باعىتىنداعى جولدا جىلى دارەتحانا 100 شاقىرىم جەردەگى تەرەڭكول اۋىلىندا عانا ورنالاسقان.

جارىعى جوق كوپىر قاۋىپتى

اۆتوبان بويىن جارىقتاندىرۋعا قاتىستى دا جۇرگىزۋشىلەر شاعىمى كوپ. اسىرەسە، قالقامان، پوگرانيچنيك جانە شىدەرتى اۋماقتارىنداعى كوپىرلەردىڭ ماڭىندا جارىق شامدارى ءجيى ءسونىپ قالادى. سونىڭ كەسىرىنەن تۇنگى ۋاقىتتا جۇرگىزۋشىلەر بۇرىلاتىن جەردەن ءوتىپ كەتىپ، سارساڭعا ءتۇسىپ جۇرگەنى.

بيىل اتالعان ەلدى مەكەندەرمەن قوسا، «بوزشاكول» جانە «قاراعاندى» جول ايرىقتارىندا جارىق جۇيەسى دۇرىس ىستەمەي تۇر. بۇل تۇيتكىلدىڭ سەبەبىن «قازاۆتوجولدان» سۇراعانىمىزدا، كومپانيانىڭ وڭىرلىك فيليالى ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى المات شويىنبايەۆ بىلاي دەپ جاۋاپ قايتاردى:

- 10 كيلوۆاتتىق كابەلدىڭ ىستەن شىعۋىنا بايلانىستى «بوزشاكول» جانە «قاراعاندى» جول ايرىقتارىندا جارىق شامدارى قوسىلماي قالدى. ال بيىلعى 28-قازاننان باستاپ «قاجسەرۆيس» ج ش س- نىڭ ەلەكترومونتەرلەر بريگاداسى « قىزىلوردا-پاۆلودار-ۋسپەنكا-ر ف شەكاراسى» اۆتوجولىنىڭ 1206-1367 شاقىرىمىندا جارىقتاندىرۋدى قالپىنا كەلتىرۋ جۇمىستارىن باستادى. قالقامان جانە پوگرانيچنيك جول ايرىقتارىندا جارىق جۇيەسى بار، ءبىراقتا اقاۋ انىقتالعان جەرلەردە جۇمىستار جۇرگىزىلىپ جاتىر. بۇل ۋچاسكەدە جارىقتاندىرۋدى قالپىنا كەلتىرۋ جۇمىستارى قاراشا ايىنىڭ سوڭىنا دەيىن جالعاسادى، - دەيدى ول.

а
Фото: lifepvl.kz

 

انىقتاپ بىلگەنىمىزدەي، اقىلى ۋچاسكەلەر ايرىقتارىنداعى جارىقتاندىرۋدى ءىشىنارا اجىراتۋدىڭ سەبەبى - جارىق شامدارى مەن ولاردىڭ جيناقتاۋىشتارىنىڭ جۇمىس ىستەۋ مەرزىمىنىڭ از بولۋىنان. سالدارىنان جۇيە مەزگىل سايىن ىستەن شىعىپ، جارىقتاندىرۋ جۇيەسى توقتاپ قالادى. كۇن ساۋلەسى از، ءتۇنى ۇزاق قىس مەزگىلىندە جول قيىلىستارىنىڭ جارىقتاندىرىلۋى قىس مەزگىلىندە اسا ماڭىزدى ماسەلە.

اۆتوبان نەگە جابىلا بەرەدى؟

قىستا ەڭ ءجيى جابىلاتىن جول - ەلورداعا اپاراتىن اۆتوبان. بوران سوقسا، كوكتايعاق پايدا بولسا اۆتوبان جابىلۋعا دايىن تۇرادى. ارقاعا بەت قاراتپايتىن اياز بەن كوز اشتىرمايتىن بوران ءالى جەتىپ ۇلگەرگەن جوق. سوعان قاراماستان بيىل قاراشا ايىنىڭ باسىنان بەرى اۆتوبان اۋا رايىنا بايلانىستى بىرنەشە مارتە جابىلىپ ۇلگەردى. بۇل ماسەلە جۇرگىزۋشىلەرگە ۇنامايدى. اتالعان جولمەن تۇراقتى جۇرەتىن كولىك جۇرگىزۋشىلەردىڭ ويىنشا، «قازاۆتوجولدىڭ» قىستا جولدى تازالاۋعا، كوكتايعاققا قارسى ماتەريالدى شاشۋعا الەۋەتى جەتكىلىكسىز.

- جولعا جاۋاپتى كومپانيادا قار تازالايتىن ارنايى تەحنيكالار مەن قىزمەتكەرلەر سانى از سياقتى. قىستا قار قالىڭ جاۋعاندا كولىكتەر كولوننا بولىپ كەپتەلىپ تۇرىپ قالامىز. ال جولدى تازالاپ جۇرگەن ارنايى كولىكتەردى وتە سيرەك كورەمىز. بەتوندى جول قىستا وتە تايعاق، ءسال جىلىمىق بولسا جولدىڭ بەتى ايناداي جارقىراپ شىعا كەلەدى. الايدا كوكتايعاققا قارسى قۇم مەن وزگە دە ماتەريالدار شاشىپ جۇرگەندەردى ۇشىراستىرعان ەمەسپىز. ماسەلە تۋىنداپ، جول-كولىك اپاتتارى جيىلەي باستاسا عانا تەحنيكالارى بوي كورسەتەدى. رەسەي جاققا ءجيى ساپارلاپ تۇرامىن. كورشى ەلدىڭ جولدارىندا بەلگىلى ءبىر قاشىقتىق سايىن تەحنيكالار بازاسى ورنالاسقان. قار جاۋسا، كوكتايعاق بولسا، بىردەن ىسكە كىرىسەدى. ناتيجەسىندە جولدى جاۋىپ تاستاۋ دەگەن تاجىريبە ولاردا وتە سيرەك. ال بىزدەگى سەرۆيستىك كومپانيالار بۇل ىسكە جاۋاپسىز قارايتىنىن بايقايمىز. وسىنداي جاۋاپسىزدىقتان اپاتتار تۋىنداپ، قانشاما ادامنىڭ ءومىرى قيىلىپ جاتىر. بۇعان قوسا اۆتوباننىڭ شىدەرتى مەن بوزشاكول اراسىنداعى جول ۋچاسكەسى دە بۇگىندە ءار جەرى تەسىلىپ، تۇندە ءجۇرىپ وتۋگە اسا قاۋىپتى. بىلمەيتىن ادامدار قاتتى جىلدامدىقپەن ءجۇرىپ، كولىگىن ءبۇلدىرىپ الىپ جاتىر، كەيدە وسىنىڭ سالدارىنان جول-كولىك اپاتتارى دا بولىپ تۇرادى، - دەيدى ەكى ورتادا جۇك تاسىمالىمەن شۇعىلداناتىن بەرىك ەسقاليەۆ ەسىمدى جۇرگىزۋشى.

«قازاۆتوجول» اق پاۆلودار وبلىستىق فيليالىنىڭ دەرەگىنشە، رەسپۋبليكالىق ماڭىزى بار اۆتوجولداردى قىسقى ۋاقىتتا كۇتىپ ۇستاۋ بويىنشا جۇمىستاردى ورىنداۋ ءۇشىن 107 تەحنيكا بار.

- ونىڭ ىشىندە شنە كوروتور-9 بىرلىك، ك د م-45 بىرلىك، اۆتوگرەيدەرلەر-17 بىرلىك، تراكتورلار (ك-700، م ت ز جانە ت. ب.) — 24 بىرلىك، بۋلدوزەرلەر-3 بىرلىك، تيەگىشتەر - 9 بىرلىك. رەسپۋبليكالىق ماڭىزى بار اۆتوموبيل جولدارىن قىسقى كەزەڭدە ساپالى ۇستاۋ ءۇشىن 4 بىرلىك اۆتوگرەيدەر ساتىپ الىندى، سونداي-اق 33 بىرلىك تەحنيكانى جالعا الۋعا كونكۋرس جاريالاندى. وبلىس اۋماعىندا رەسپۋبليكالىق ماڭىزعا يە 1662,78 شاقىرىم جول بار، ولاردى كۇتىپ ۇستاۋعا «قاجسەرۆيس» ج ش س پاۆلودار وبلىستىق فيليالى جاۋاپتى. شتاتتا اۋىر تەحنيكامەن جۇمىس ىستەۋگە ماماندانعان بىلىكتى ماماندار بار، سونداي-اق اۋىر تەحنيكانىڭ جارامدىلىعىن ساقتاۋ ءۇشىن ءوز اۆتوشارۋاشىلىقتارىن ۇستايدى. سەرىكتەستىك سوڭعى ءتورت جىلدا 31 تەحنيكا (م ت ز 92 – 3، ك د م – 17، تيەگىش – 7، اۆتوگرەيدەر - 4) ساتىپ الدى، - دەپ حابارلادى كومپانيادان.

رەسپۋبليكالىق ماڭىزى بار اۆتوموبيل جولدارىنا قىزمەت كورسەتۋ ءۇشىن اتالعان كومپانياعا بيىل 5,6 ميلليارد تەڭگە قاراجات بولىنگەن. ونىڭ 2,9 ميلليارد تەڭگەسى اقىلى جولدارعا باعىتتالعان. بۇل قاراجاتقا جول بويىنداعى قار ۇستايتىن ۋچاسكەلەرگە ترانشەيالار مەن بىلىكتەر، اعاشتان قالقاندار ورناتۋ جوسپارلانعان.

بۇعان قوسا جيەكتەر مەن بەتكەيلەردىڭ ءشوبى شابىلىپ، بۇتالار مەن وزگە دە وسىمدىكتەر وتالىپ، شۇڭقىرلار جامالعان. قىسقا ۋاقىتتا پايدالانۋ ءۇشىن «قاجسەرۆيس» 14033 تەكشە مەتر قۇم، 3367 توننا يلەۋ، 3502 توننا تەحنيكالىق تۇز، 2165 توننا كومىر، 5,4 توننا كوكتايعاققا قارسى رەاگەنت دايىنداعان. جول بويىندا قىزمەت كورسەتۋگە 14 وندىرىستىك بازا، 9 قازاندىق، 12 جىلىتۋ پۋنكتى دايىندالىپ جاتىر.

وڭىردەگى وزگە جولداردىڭ ءحالى نەشىك؟

پاۆلودار وبلىسىنىڭ اۋماعىنداعى جالپى ۇزىندىعى 5,5 مىڭ كيلومەتر كولىك جولدارىن كۇتىپ ۇستاۋعا 3,4 ميلليارد تەڭگە بولىنگەن. بۇعان رەسپۋبليكالىق، وبلىستىق جانە اۋداندىق ماڭىزى بار جولدار ەنەدى.

پاۆلودار وبلىسى جولاۋشىلار كولىگى جانە اۆتوموبيل جولدارى باسقارماسى باسشىسىنىڭ ورىنباسارى ناريمان وماردىڭ سوزىنشە، قىس كەزەڭىندە جالپى پايدالانىمداعى اۆتوموبيل جولدارىندا ءقاۋىپسىز جانە ۇزدىكسىز جول قوزعالىسىن قامتاماسىز ەتۋ ماقساتىندا 38 مەردىگەرلىك ۇيىممەن شارتتار جاسالعان.

سونداي-اق كوكتايعاققا قارسى 8,3 مىڭ توننا ماتەريال دايىندالىپ، جولداردا 387 ارنايى تەحنيكا مەن 850 دەي جۇمىسشى جۇمىلدىرىلعان. ايماق جولدارىندا 3 نەگىزگى كوپىر، 846 جارىق تىرەگى، 16 جول ايرىعى، 3 مىڭعا تارتا جارىقشامدارى بار.

ال ەنەرگەتيكا جانە تۇرعىن ءۇي- كوممۋنالدىق شارۋاشىلىق باسقارماسىنىڭ اقپاراتى بويىنشا 97 مەردىگەرلىك ۇيىم كوشەلەر مەن ەلدى مەكەندەردى كۇتىپ ۇستاۋعا جاۋاپتى. ولاردىڭ 576 بىرلىك ارنايى تەحنيكاسى بار، جول جيەكتەرىندەگى قاردى قولمەن جيناۋ جۇمىستارىنا 600 دەي جۇمىسشى جۇمىلدىرىلادى دەپ جوسپارلانعان.

مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆ: «جولدىڭ ساپاسىنا ايرىقشا نازار اۋدارۋ كەرەك. مۇنداي جوبالارعا قولىنان ءىس كەلەتىن، ءتيىستى تەحنيكامەن جابدىقتالعان ءوز كاسىپورىندارىمىزدى تارتۋ كەرەك. جالپى، جول ماسەلەسىنە كەلگەندە ءبىر عانا ماقسات بولۋعا ءتيىس. رەسپۋبليكالىق نەمەسە ايماقتىق جول بولسىن، ەلىمىزدەگى جولدىڭ ءبارى ساپالى بولۋى كەرەك. ازىرگە جاعداي ءماز ەمەس»، - دەگەن ەدى.

بۇل ماسەلەنى تارقاتۋ ءۇشىن «قازاۆتوجول» كومپانياسىنىڭ باسشىلىعى اسا بايىپتى ءارى شەشىمدى ىستەر اتقارادى دەپ سەنەمىز. جولداردى اقىلى ەتپەس بۇرىن ونىڭ بويىندا جولاۋشىلار ايالداپ، دەمالاتىن زامانعا ساي سەرۆيستىك ورىندار تۇرعىزعانى ابزال. سەرۆيس جاقسارسا، اقىلى جولداعى قاۋىپ-قاتەر ازايىپ، كولىك اعىنى مولايا تۇسەتىنى انىق.

اۆتور مۇرات اياعان

سوڭعى جاڭالىقتار