اقۇشتاپ باقتىگەرەي ولەڭدەرى

اقىننىڭ « اكەمە»، « مەن سەنى ويلايتىنمىن»، « بيلەتىپ بويدى توزىمگە»، « نۇر تاڭىمبىسىڭ»، « قىسقى تۇن»، « كىممىن مەن»، « سوناۋ بىر كوكتەم، سوناۋ كۇز» سەكىلدى تۋىندىلارى بەرىلدى.

Ілім-білім, парасаттың бәрі кітапта – ақын Ақұштап Бақтыгереева
Фото: Ғайсағали Сейтақ

اكەمە

بولسا دا نازىك گۇل ءوڭىم،

ءوسىردىڭ ەركەك بالاداي.

قىز دەۋدى، اكە، بىلەمىن،

كوڭىلىڭ جۇردى قالاماي.


قالمادىم ەلى قاسىڭنان،

مەن بولدىم قىزىڭ، ۇلىڭ دا.

ۇيىر عىپ قويدىڭ جاسىمنان

قامشىعا، اساۋ قۇلىنعا.


جاتپادىم انا قوينىنا،

سەن كەلمەي تاماق ىشپەدىم.

ورالىپ تىستا موينىڭا،

تىزەڭنەن ۇيدە تۇسپەدىم.


جارقىراپ بىر وت كوزىڭدە،

ۇسىندىڭ سۋسىن بال قاتىپ.

جول جۇرىپ قايتقان كەزىڭدە

الدىڭنان شىقتىم شاڭداتىپ.


تۇلپاردى جەكسەڭ شاناعا

دەلبەسىن قاقتىم ەلەڭدەپ.

سەن جۇردىڭ، « ەرتەڭ بالاما

كەلىنشەك الىپ بەرەم» ، - دەپ.


مىلتىعىڭ بولدى قوس اۋىز،

مەن ونى قولعا المادىم.

اق قاردا قالدى جوسىپ ىز،

سەنىمەن اڭعا بارمادىم.


جيناماي اسىق قالتاعا

ەرەكشە سەنىڭ ءوستى « ۇلىڭ» . . .

بىر كۇنى مەنىڭ ارقاما

توگىلىپ كەتتى قوس بۇرىم.


تاعدىرى قىزدىڭ مۇلدە وزگە

« جارالدى جاتقا» - دەمە سەن

اسىعىپ كۇتكەن بىر كەزدە

ارمانداي بالاڭ ەمەس پە ەم؟!


مەن سەنى ويلايتىنمىن


جىرىڭا قانبايتىنمىن،

اۋاتىن نازارىم كوپ.

مەن سەنى ويلايتىنمىن

جاستىقتىڭ بازارى دەپ.


مەن سەنى ويلايتىنمىن

تاۋسىلماس جىر- ءان عوي دەپ،

تومەنگە قونبايتۇعىن

تاكاپپار قىران عوي دەپ.


جالىننىڭ بارلىعىنا

كۇيمەس دەپ ويلايتىنمىن.

ساۋساعى ءار بۇرىمعا

تيمەس دەپ ويلايتىنمىن.


تۇرسا دا اسقار الدا

قايتپايتىن قايسار دەپ ەم.

جان سىرىن باسقالارعا

ايتپايتىن بايسال دەپ ەم.


قوس ىشەكتىڭ ەستىلمەگەن

ۇنىندەي قيالدادىم.

كوڭىلىڭدى ەشكىمگە مەن

گۇلىمدەي قيا المادىم.


دەمەدىم « كوپتىڭ بىرى»

ەش كىنا تاعا الماسپىن.

دەپ ەدىم وتكىرلىگى

جۇزىندەي اق الماستىڭ.


زدەدىم تاڭ نۇرىنان

بىرى دەپ ارايلاردىڭ،

بيىكتىڭ بارلىعىنان

كورەم دەپ قارايلادىم.


جالىننىڭ بارلىعىنا

كۇيمەس دەپ ويلايتىنمىن.

ساۋساعى ءار بۇرىمعا

تيمەس دەپ ويلايتىنمىن.


مەن سەنى ويلايتىنمىن

تاۋسىلماس جىر-ءان عوي دەپ.

تومەنگە قونبايتۇعىن

تاكاپپار قىران عوي دەپ.


بيلەتىپ بويدى توزىمگە


بيلەتىپ بويدى توزىمگە،

قۇربىعا ءوتىپ ءسوزىم دە،

وزىمنەن جاسى كىشىگە

اقىلشى بولار كەزىمدە -

باياۋلاپ جاستىق ارىن دا،

مىنەز دە سالقىن بابىندا،

ومىرگە ويلى كوزىممەن

قارايىن دەگەن شاعىمدا -

وزىمنەن ءوزىم قورىقتىم،

جانارعا ءتاتتى تولىپ مۇڭ،

ەسەيتپەي ەسسىز ماحاببات

سەن كەلىپ ماعان جولىقتىڭ.

جارقىراپ كەتتى اسپانىم،

كوگىمنەن شىقتى- اۋ باسقا كۇن.

قارسىلىق ەتكەن دوستىڭ دا

سوزىنە قۇلاق اسپادىم.

نۇرلانىپ جۇزىم بۇگىندە

اسەم ءان تۇردى ۇنىمدە،

قارسىلىق ەتكەن سورلى انا

كونەرىن بىلدىم تۇبىندە.

جۇرەكتىڭ جالىن قالپىمەن،

عاشىقتىق سەزىم سالتىمەن،

اساۋمەن شاپتىم قورىقپاي

اۋدارىپ كەتەر قاۋپىنەن.

نە بولار دەمەي تاعدىرىم،

نە سىيلار دەمەي العى كۇن،

جانىما جايلى داۋرەننىڭ

قۇربان قىپ كەتتىم بارلىعىن.

كەزىگەر نە ءومىر، نە ءولىم؟

كۇتتى نە الداۋ، نە سەنىم؟

سەن بىراق ونى ويلاتساڭ

ماحاببات اتانار ما ەدىڭ؟!


نۇر تاڭىمبىسىڭ


نۇر تاڭىمبىسىڭ،

گۇل شاعىمبىسىڭ،

تۇلپارىمبىسىڭ،

سۇڭقارىمبىسىڭ،

بىرى دە بولماي تەك دالا بولشى،

مەنىڭ بىر ەركىن شىرقاۋىم ۇشىن.

شىراعىمبىسىڭ،

شىنارىمبىسىڭ،

قىرانىمبىسىڭ،

جىر- ءانىمبىسىڭ،

ءبارى دە سەن بول، مەن ايەل بولام،

وزىڭە عانا ۇناۋىم ۇشىن.


قىسقى ءتۇن

اپپاق- اۋ ءوڭى دالانىڭ،

تاپ- تازا قاردىڭ ۇشقىنى،

اقتىقتان تالار جانارىڭ

ساۋلەلى ەدى قىس تۇنى.

وراعان اق تۇن ءوڭىردى

جوق ءالى بەلدەن تاڭ اتقان،

ەكەۋمىز بۇگىن كوڭىلدى

ورالدىق تۇنگى قوناقتان.

ۇيلەرگە، تالعا، جولعا دا

اق كورپە جاۋىپ تاستاعان،

ۇلپىلدەپ ۇلپا قار عانا

قۇلايدى جايلاپ اسپاننان.

ون ەكى ايدا ساعىنتا

تابيعات بەرگەن سىي مىنا،

قونادى كەلىپ اق ۇلپا

سەنى مەن مەنىڭ يىعىما.

بولعان سوڭ ءوزىڭ قاسىمدا

مەن كەلە جاتتىم جالىنداپ،

اق تۇبىت شالى باسىمدا

اعارا تۇسكەن قالىڭداپ.

كوكتەمنىڭ باسى بولار ما

سەن مەنى العاش سۇيگەن كۇن.

ۇمىتىپ قىستى سودان با -

قاقپاستان قاردى ۇيگە ەندىم.

ۇلگەرتپەي مەنى نە دەۋگە،

سەن قاردى ەپپەن قاققانىڭ.

ساۋ ەتە قالدى ەدەنگە

يىعىما قونعان اق قارىم.

بىر جالىن شارپىپ وتكەندەي

سەلك ەتىپ شورشىپ تۇستىم مەن،

قاپىدا سۋسىپ كەتكەندەي

اق تورعىن كويلەك ۇستىمنەن. . .


كىممىن مەن

« اپا، سەن كىمسىڭ» دەپ قويدى دا،

اسىلدى قىزىم كەپ موينىما.

سۇراقپەن قاتىردى باسىمدى،

ونسىز دا شارشاتقان وي مىنا.

كىممىن مەن؟ بىلمەدىم نە دەرگە،

ول مەنى ۇعار ما، سەنەر مە؟

سەن بىزگە اپاسىڭ! - دەيدى ولار

بۇرىلتپاي كەي كۇندەر ولەڭگە.

ۇزاق كۇن سۇراقپەن نە تۇرلى،

وسىلاي مازامدى كەتىردى.

جىر مەنەن بالانىڭ اراسى

ەكى وتتىڭ ورتاسى سەكىلدى.

قيناما اپاڭدى، قۇلىنىم،

جاعدايىن تەزىرەك بىل، ۇعىن.

ولەڭمەن بەينەتقور سورلىمىن،

سەندەرمەن باقىتتى، ۇلىمىن.

سەندەر كۇن، كوزدەگى نۇرىمسىن،

سەندەرسىز وتكەن كۇن قۇرىسىن.

سەندەردەن باسقانىن بارلىعىن

مەن قۇربان ەتەر ەم جىر ۇشىن.

انامىن بوبەگىن ساعىنعان،

اقىنمىن جىر بولىپ اعىلعان،

كوڭىلمىن ەكىگە بولىنگەن

جۇرەكپىن ەكىگە جارىلعان.


سوناۋ بىر كوكتەم، سوناۋ كۇز


سوناۋ بىر كوكتەم، سوناۋ كۇز

اينالا تەگىس سالعان ءان.

جيماعان ەستى بالاڭبىز،

كوڭىلگە كۇدىك الماعان.


بىز ۇشىن تەگىس كوكتەم - گۇل،

ءومىردىڭ سۇيدىك قاز- قالپىن.

بار بۇلاق بىزگە ءموپ- ءمولدىر،

ەرتەڭگى كۇن دە جاپ- جارقىن.


ءان سالۋشى ەدىك قايدا دا،

سىيمايتىن بويعا كۇش- اعىن.

دوستىققا عانا اينالا

تۇرعانداي اشىپ قۇشاعىن.


قۋلىق پەن سۇمدىق الداۋدى

نە دەگەن باقىت بىلمەگەن.

جىلجىتقان العا ارمانى،

ءومىر- ءاي، نەتكەن كۇردەلى ەڭ!


كۇردەلى ەڭ نەتكەن تىرشىلىك،

دانالار جاۋاپ تاپپاعان.

تاڭىندا كۇلىپ كۇن شىعىپ،

تۇنگى اسپان جۇلدىز قاپتاعان.


ساۋالىڭ ءوسىپ كۇنىگە

جۇرەسىڭ دەۋمەن بۇل قالاي؟

جۇمباقتاي سىرلى دۇنيە،

زۋىلداپ جاتقان جىلدار- اي!


ءمان بەرمەي ونشا كەتىپ ەم،

ەسىمە تۇستى سول بىر كۇز.

سارعايعان البوم بەتىنەن

قارايدى ماعان ءمولدىر قىز.

سوڭعى جاڭالىقتار