گالستۋك تاعۋدىڭ تاريحى كونە قىتاي زاماندارىنان باستاۋ العان
استانا. قازاقپارات - «گالستۋك» ءسوزىنىڭ شىعۋ توركىنى نيدەرلاندى تىلىندەگى halsdoek نەمەسە نەمىس تىلىندەگى Halstuch سوزدەرىمەن بايلانىستىرىلادى.
نەگىزگى ماعىناسى «مويىن ءشالىسى» دەگەن ۇعىمعا سايادى.
گالستۋك تاعۋدىڭ تاريحى سوناۋ كونە قىتاي زاماندارىنان باستاۋ الادى. كونە قىتاي ەلىندە اقسۇيەكتەر مەن اسكەريلەر مويىندارىنا گالستۋك ۇلگىسىنە ۇقساس شۇبەرەك بايلاناتىن بولعان.
الايدا، گالستۋكتىڭ ەر كىسىلەردىڭ كيىمى رەتىندە قولدانىسقا ەنۋى 1635 - جىلدارى فرانسيا ەلىندە باستالعان دەسەدى تاريحشىلار.
قازىرگى ۋاقىتتا گالستۋك ەرلەر گاردەروبىنىڭ اجىراماس ءبىر بولىگىنە اينالىپ كەتكەندىگى جاسىرىن ەمەس. جۇمىسكەر ەر ادامدار كلاسسيكالىق ۇلگىدە گالستۋك تاعىپ جۇرەتىندىگىنە كوزىمىز ابدەن ۇيرەنىپ تە قالعان. تەك جۇمىسكەرلەر عانا ەمەس، باسقا دا ماقساتتا تاعاتىن ەرلەردىڭ موينىنان ۇنەمى كورەمىز. بۇرىندارى قىزمەتكەر ىسكەرلىك كەزدەسۋگە گالستۋكسىز كەلسە، ول - مادەنيەتسىزدىك دەپ تانىلاتىن. ونداي كەزدە كيىم ادەبى مەن رەسمي كەزدەسۋ ادەبىن بۇزعانى ءۇشىن گاستۋكسىز ەر ادام جاقسى كوزقاراستا قالماسى بەلگىلى.
ال قازىر بۇل دۇنيە تەك رەسمي كەزدەسۋلەردە عانا ەمەس، كۇندەلىكتى ومىردە: باسقوسۋ وتىرىستاردا، بەيرەسمي كەزدەسۋلەردە دە مويىننان تۇسپەيتىن بولدى. تەك گالستۋكتىڭ ءتۇسى كەز كەلگەن ءبىر سىرتقى كيىمنىڭ تۇسىمەن ۇيلەسسە بولعانى... ءسىز گالستۋكتى دجينسى شالبار مەن جاي عانا پەنجاكپەن كيسەڭىز دە ءسىزدى قوعامدىق ورتادا ەشكىم سۇراقتىڭ استىنا الىپ جاتقان جوق.
ءبىراق كەيبىر ەر ادامدار ءوز كيىم گاردەروبىن دا، ءوز ءومىرىن دە گالستۋكسىز ەلەستەتە الادى. ولار ءوز كوستيۋمدەرىنە، نە جەيدەلەرىنە ساي كەلەتىن گالستۋكتى تاپپايمىن دەگەن كۇمانمەن اۋرە بولادى. ءبىرى، ءتىپتى، گالستۋك تاققاندى جاقتىرمايدى دا. كيىمگە ۇيلەسەتىن گالستۋكتى تاڭداۋ تۇرماق، ونى دۇرىستاپ بايلاۋدى دا بىلمەيدى كوبى.
العاش مۇنى ريمدىك لەگيونەرلەر مويىندارىنا تاققان. 1660 -جىلى ايبىندى حورۆات اسكەرى پاريجگە كەزەكتى سوعىسىنان جەڭىسپەن ورالعان ەكەن. سول قالادا ولاردى ءساندى كيىمدەردى قۇرمەتتەۋدە بەلگىلى بولعان كورول لۋي XIV كورەدى. اسكەري قۇتتىقتاۋدا وفيتسەرلەر مويىندارىنا جارقىن ءتۇستى جىبەك ورامالدار بايلاپ العان ەكەن. بۇل ءۇردىس ولاردىڭ بۇرىننان جالعاسىپ كەلە جاتقان ءداستۇرى ەكەن. وسى كورىنىسكە تاڭدانىپ، قىزىققان فرانسۋز مونارحى دا موينىنا سول جەردە ورامال بايلاپ الادى.
سودان ءبىراز جىل وتپەي- اق لا- مانشتا الگى ورامالدىڭ جاڭا ۇلگىسى جارىققا شىعىپ، 150 جىلدان كەيىن كەز كەلگەن ءوزىن-ءوزى سىيلايتىن اعىلشىن دجەنتەلمەنى كوشەگە مويىنعا تاعاتىن ورامالسىز اياق باسپايتىن بولعان.
XIX عاسىردىڭ ورتاسىندا مويىنعا ورايتىن ورامالدان قازىرگى تۇسنىگىمىزدەگى گالستۋكتەر پايدا بولا باستادى. سودان بەرى ەر ادام كەلبەتىنە قاراعاندا بىردەن ونىڭ گالستۋگىنە كوز تۇسەتىن بولدى.
XIX عاسىردىڭ باسىندا گالستۋكتى قالاي دۇرىس بايلاۋ ءادىسى ومىرگە كەلدى. ول جونىندە كىتاپتاردا جاريالانا باستادى. وسىنداي كىتاپتاردىڭ ءبىرىنىڭ اۆتورى بالزاك ەدى.
XIX عاسىرداعى گالستۋكتەردىڭ كوبى جىبەكتەن، جۇننەن، اتلاستان جاسالىپ، ءتۇرلى ويۋلارمەن اسەمدەلدى.
سودان سوڭ سانگە گالستۋكتىڭ جاڭا تۇرلەرى شىعا باستادى. 60 -جىلدارى ۇزىن بىلعارى گالستۋكتەر مەن توقىما گالستۋكتەر دۇنيەگە كەلدى.
گالستۋك تاريحىندا كوپتەگەن وزگەرىستەر بولىپ تۇردى. ەرەجە بويىنشا گالستۋك جەيدەنىڭ جاعاسىمەن ساي كەلۋى كەرەك. 70 -جىلدارى ونىڭ ەنى 13 س م- ءدى قۇرادى. ال قازىرگى ۋاقىتتا گالستۋكتاردىڭ ەنى - 8,2 س م. گالستۋك جاساۋدا جاككارد ماتاسى مەن جىبەكتىڭ ءرولى زور.
سوندا دا قازىرگى ۋاقىتتا گالستۋكتەردىڭ ءتۇسى مەن ۇزىندىعى، ەنىنە بايلانىستى نورما قويۋ قيىنداۋ. گالستۋك تاڭداۋدا اركىم ءوز تالعامىنا ەرىك بەرىپ جاتىر.
دايىنداعان: اقەركە ءابىلحان
