الماتىلىق عالىمدار اۋانى تازارتۋدىڭ تىڭ جولىن تاپتى

الماتىلىق عالىمدار قالانىڭ اۋاسىن تازارتۋ ءۇشىن ەمەن، ارشا، تالشىن اعاشتارىن كوپتەپ ەگۋدى ۇسىنىپ وتىر، دەپ حابارلايدى 24KZ.

اسىرەسە ۇزاقجىلدىق زەرتتەۋدەن كەيىن تالشىننىڭ قاسيەتى تاڭعالدىرعان. قازىر بۇل جوبامەن قازاق ۇلتتىق قىزدار پەداگوگيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ فيزيولوگ-گەنەتيكتەرى اينالىسىپ جاتىر.

ەكولوگيانى جاقسارتۋعا باعىتتالعان عىلىمي-وندىرىستىك جۇمىستار بيىل كوكتەمدە باستالادى. ەمەن، ارشا، تالشىن. وسى ۇشەۋى اۋاداعى زياندى قالدىقتار مەن اۋىر مەتالدى باسقا اعاشتارعا قاراعاندا بويىنا تەز سىڭىرەدى. عالىمدار وسىنداي توقتامعا كەلىپ وتىر. ولار عىلىمي- زەرتتەۋ جۇمىستارىمەن 5 جىلدان اسا اينالىسقان. سودان كەيىن بارىپ قانا ناقتى ىسكە كوشتى.

ايتجامال مۋسينا، تەحنيكا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى:

- ماسەلەن، تالشىندى الىپ قارايتىن بولساق، بۇل بۇتا تەكتەس وسىمدىك 700 جىلعا دەيىن وسەدى. ال ەمەن 2-3 عاسىرعا دەيىن كوكتەي بەرەدى. ءبىز وسى اعاشتارعا كوپتەگەن ساراپتاما جاسادىق. جاپىراقتارىنىڭ قۇرامىن تەكسەرىپ، زياندى قالدىقتاردى جاقسى سىڭىرەتىنىنە كوز جەتكىزدىك. جاپىراق جاسۋشالارىنىڭ سونداي قاسيەتى بار.

وعان قوسا ۋنيۆەرسيتەتتىڭ عالىمدارى مەن ستۋدەنتتەرى ەمدىك ءشوپ تۇرلەرىن دە زەرتتەپ جاتىر. سونىڭ ءبىرى - التاي ءۇشقاتى. ودان بيولوگيالىق بەلسەندى قوسپا جاساپ، ادام اعزاسىن تازارتۋعا بولادى. جازدا عىلىمي توپ شىعىس قازاقستان وبلىسىنا ەكسپەديتسياعا اتتانادى.

اسقار قالەكەشوۆ، بيولوگيا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى:

- ءۇشقات تۋىسىنا جاتاتىن وسىمدىكتەردىڭ قۇرامىنداعى بەلسەندى زاتتاردىڭ، سونىڭ ىشىندە ماكرو، ميكروەلەمەنتتەردىڭ ورگانيزم ءۇشىن پايدالى ەكەنى قازىرگە دەيىن دالەلدەنگەن. زەرتتەلگەن. ءبىراق التاي ءۇشقاتىنىڭ تيىمدىلىگى، قۇرامى تولىق زەرتتەلەمگەن. سول سەبەپتەن ءبىز زەرتتەۋ نىسانى رەتىندە الىپ وتىرمىز.

التاي ءۇشقاتى كوبىنە التاي وڭىرىندە وسەدى. ال ەمەن مەن ارشا ەلىمىزدىڭ ءار تۇپكىرىندە كەزدەسەدى. ءبىراق ونىڭ ءتۇرى كوپ. سونىڭ ءبارى ەمەس، تەك ىشىندە لاس اۋانى جينايتىن ءتۇرى كوبەيتىلەدى.

گاۋھار بايتاشوۆا، اۋىل شارۋاشىلىعى عىلىمدارىنىڭ كانديداتى:

- الەمدىك دەڭگەيدە %80 ورمان قورى دەپ قارايتىن بولساق، سول ورماننىڭ %1 وسىمدىكتەرى عانا زەرتتەلگەن. اعاش وسىمدىكتەرىن زەرتتەۋدە ءبىز اۋىر مەتالداردى ابسوربتسيالاۋ جولدارىن قاراستىرامىز. بۇل ابسوربتسيالاۋ جولدارىن، ولاردىڭ اعاش وسىمدىكتەرى ارقىلى قالاي جۇرەتىنىن، تەحنولوگياسىن، فوتوسينتەز پروتسەسىن، ابسوربتسيا پروتسەسىن زەرتتەۋدى ءبىز ستۋدەنتتەرمەن بىرگە جۇرگىزەمىز.

كوكتەمدە وسىمدىك تۇرلەرىن الماتى وبلىسىنىڭ كولدى اگروبيوستانسياسى تاجىريبەلىك الاڭىندا جەرسىندىرۋ جۇمىستارى باستالادى. ودان 500-گە جۋىق كوشەت الۋدى جوسپارلاپ وتىر. ال كەلەسى جىلى الماتىنى كوگالداندىرۋعا كىرىسپەك.