الاياققا الدانباۋ ءۇشىن نەنى ءبىلۋ كەرەك
استانا. KAZINFORM - زەينەتكەرلەردىڭ اڭقاۋلىعىن، زاماناۋي تەحنولوگيالاردى جەتىك بىلمەۋى مەن ۇرەيگە تەز بوي الدىراتىنىن بىلەتىن الاياقتار ولاردى الداۋدىڭ جاڭا تاسىلدەرىن ويلاپ تابۋدا. وسى ورايدا ءى ءى م كەڭىنەن تارالعان الاياقتىق ارەكەتتەر جايلى مالىمەتپەن ءبولىستى.
مينيسترلىك قاسكۇنەمدەر قارتتاردى الداپ، قاراجاتىن قولدى ەتۋگە قولداناتىن باستى مىناداي سەناريلەردى اتاپ وتەدى:
«تۋىسىڭىز بالەگە ۇشىرادى»
الاياقتار قوڭىراۋ شالىپ، ۇلىنىڭ، نەمەرەسىنىڭ نەمەسە جاقىن تۋىسىنىڭ قيىن جاعدايعا تاپ بولعانىن حابارلايدى: جول-كولىك اپاتىنا تاپ بولدى، پوليتسيا قامادى نەمەسە مەديتسينالىق كومەككە مۇقتاج. سودان كەيىن «بوساتۋ» نەمەسە «ەمدەۋ» ءۇشىن اقشا اۋدارۋدى تالاپ ەتەدى. بۇل ورايدا قارتتاردىڭ كۇدىگىن سەيىلتۋ ءۇشىن جالعان پوليتسيا نەمەسە دارىگەردىڭ قىزمەتىنە جۇگىنەدى.
- مۇنداي جاعدايدا ۇرەيگە بوي الدىرماۋ ماڭىزدى. ناقتىلاۋ ساۋالدارىن قويىپ، تۋىسىڭىزعا نەمەسە وتباسىڭىزدىڭ وزگە دە مۇشەلەرىنە قوڭىراۋ شالۋ قاجەت، - دەپ كەڭەس بەرەدى ۆەدومستۆودان.
«بانك قىزمەتكەرى»
قىلمىسكەرلەر ءوزىن بانك قىزمەتكەرى رەتىندە تانىستىرىپ، كارتاڭىزدى «بۇزعاندىقتان» كۇدىكتى وپەراتسيا ءجۇرىپ جاتقانىن، نە بولماسا اقشاڭىزدى تەز ارادا «قورعالعان ەسەپشوتقا» اۋدارۋىڭىز كەرەكتىگىن ايتادى. سونىمەن قاتار الاياقتار كارتا دەرەكتەرىن، CVV-كودتى جانە س م س ارقىلى كەلەتىن قۇپيا ساندى سۇراۋى مۇمكىن.
- تەلەفون ارقىلى ەش ۋاقىتتا بانك دەرەكتەرىن ايتپاڭىز. كەز كەلگەن كۇدىك تۋدىراتىن جايتتا رەسمي نومىرلەر ارقىلى بانككە حابارلاسىڭىز، - دەپ تۇسىندىرەدى مينيسترلىكتەن.
«مەملەكەتتىك قىزمەت قىزمەتكەرى»
مۇنداي جاعدايدا قاسكۇنەمدەر ءوزىن زەينەتاقى قورىنىڭ، الەۋمەتتىك قورعاۋ نە سالىق قىزمەتىنىڭ قىزمەتكەرى رەتىندە تانىستىرادى. ولار تيەسىلى ۇستەماقى، زەينەتاقىنى قايتا ەسەپتەۋ نەمەسە قارىز سياقتى جەلەۋ ايتىپ، ءتولقۇجات دەرەكتەرىن نەمەسە بانك كارتاسى تۋرالى اقپاراتتى سۇرايدى.
«جالعان ۇتىس پەن لوتەرەيا»
زەينەتكەرگە قوماقتى جۇلدە - پاتەر، كولىك نەمەسە ساياحاتتاۋعا جولداما ۇتىپ العانىن حابارلايدى. جۇلدەنى الۋ ءۇشىن سالىق نەمەسە كوميسسيا تولەۋدى سۇرايدى. اقشا اۋدارىلعاننان كەيىن الاياق ءىزىم-قايىم جوعالادى. ىشكى ىستەر مينيسترلىگى توقمەيىلسۋگە بولمايتىندىعىن ەسكەرتەدى. ەگەر ءسىز لوتەرەياعا قاتىسپاساڭىز، دەمەك ەشتەڭە ۇتىپ العان جوقسىز.
«ينتەرنەت الاياقتىق»
قاسكۇنەمدەر بانكتەردىڭ، زەينەتاقى قورىنىڭ، ينتەرنەت دۇكەندەردىڭ جالعان سايتتارىن جاسايدى. سودان كەيىن الداۋ ارقىلى تۇتىنۋشىلاردىڭ بانك كارتاسى دەرەكتەرى مەن جەكە مالىمەتتەرىن قولعا تۇسىرەدى. مۇنداي جاعدايدا ءى ءى م دەرەكتەردى ەنگىزبەس بۇرىن سايتتىڭ ادرەسىن تەكسەرۋگە، كۇدىك تۋدىراتىن سايتتارعا كىرمەۋگە كەڭەس بەرەدى.
مينيسترلىك اتاپ وتكەن تاعى ءبىر الاياقتىق ءادىسى - قارجى پيراميداسى نەمەسە «ءتيىمدى ينۆەستيسيا». الاياقتار «جوعارى پايىز» مولشەرلەمەمەن نەمەسە «تابىسى كەپىلدى جوباعا» اقشا سالۋدى ۇسىنادى. ۆەدومستۆو ازاماتتارعا كۇدىكتى جوبالارعا اقشا سالماۋعا، ينۆەستيسيا قۇيار الدىندا كومپانيانى تەكسەرىپ الۋعا كەڭەس بەرەدى.
بۇعان دەيىن بانكتەر مەن ۇيالى بايلانىس وپەراتورلارى الاياق قۇرباندارىنىڭ شىعىندارىن وتەۋگە مىندەتتى بولۋى مۇمكىن ەكەنىن جازعان ەدىك.
اۆتور
مارلان جيەمباي
