الاش ءسوزى قايدان شىققان؟
استانا. قازاقپارات - الاشوردا وزىنە اتاۋ ەتكەن الاش ءسوزىنىڭ ءتۇپ-توركىنى قايدان شىققان؟ بۇل سۇراققا ءتۇرلى عالىمدارىمىز جۇزدەگەن نۇسقانى ۇسىنادى. ءبىز سولاردىڭ كوڭىلگە قونىمدىلارىن عانا نازارلارىڭىزعا ۇسىنىپ وتىرمىز.
الاش - قازاقتىڭ ءوز الدىنا ەل بولىپ حاندىق قۇرعانعا دەيىنگى ەجەلگى تايپالارىنىڭ ورتاق اتاۋى.
الاش - موڭعول-تاتار-قازاق شەجىرەلەرىندە الاش (الاشى) حان تۋرالى ءجيى ايتىلادى.
الاش - كەگەن تاس جازۋىندا (ب.ز.ب. IV ع. شاماسىندا) «قاعان التى بورىگ الاش(ا) ەرتى» دەگەن جولدار بار.
الاش - التاي تاۋىنىڭ ءسىبىر جاعىنداعى (تۋۆا) وزەننىڭ جانە تاۋدىڭ اتاۋى.
الاش - ءراشيد اد-ديننىڭ «جىلناماسىندا» نۇه پايعامباردىڭ نەمەرەسى رەتىندە ابۋلدجا (الاشا) حان اتتى كىسى ەسىمى اتالادى.
الاش - ءابىلعازى باهادۇردىڭ «تۇرىك شەجىرەسىندە» دە نۇه پايعامباردىڭ ۇلى يافەستىڭ التىنشى ۇرپاعى الىنشا حان تۋرالى دەرەك كەلتىرىلگەن.
الاش - الىنشا حاندى قازاق تاريحى ءۇشىن قۇندى دەرەكتەردى مۇرا ەتىپ قالدىرعان قۇربانعالي حاليد ءوزىنىڭ «تاۋاريح حامسا» اتتى بەلگىلى شىعارماسىندا دا «الاش» اتاۋىنا قاتىستى ويىن بىلدىرگەن.
الاش - العاشىندا ءۇش سان الاش، كەيىن التى سان الاش، سوسىن ون سان الاش اتانعان-مىس.
الاش - الاش(ى) ءسوزى موڭعول تىلىندە «كىسى ءولتىرۋشى» دەگەن ماعىنا دا بەرەدى.
الاش - كەيبىر عالىمدار التى الاش دەگەن ۇعىمدى ءۇيسىن، قاڭلى، قىرعىز، حاقاس، تاتاب-تاتار، سيانبي-عۇن تايپالارىنىڭ وداعىنا بايلانىستى تۋىنداعانىن ايتادى.
الاش - تاعى ءبىر شەجىرەلەردە التى الاشقا وزبەك، تۇرىكمەن، قاراقالپاق، قىرعىز، قازاق، نوعايدى جاتقىزادى.
الاش - بۇل ءسوز «قامبار باتىر» جىرىندا «تاماشاعا جيىلسىن، التى الاشتىڭ بالاسى» دەگەن جولدار ارقىلى بەرىلگەن.
الاش - بۇقار جىراۋدىڭ ابىلاي حانعا ايتقان «ون سان الاش بالاسىن، جۇمساپ ءبىر تۇرسىڭ قولىڭمەن» دەگەن جىرىندا دا كەزدەسەدى.
الاش - ماحامبەت: «التى سان الاش ات بولىپ، تىزگىنىن بەرسە قولىما» دەيدى.
الاش - الاشا (الاش) حان حالىق اڭىزى بويىنشا «التى الاشتى» قۇراعان تايپالاردىڭ ءتۇپ اتاسى.
الاش - ۇلىتاۋداعى الاشا حان كۇمبەزى بار.
الاش - الاش باهادۇر (ХҮІ ع-دىڭ 2- جارتىسى - ХҮ ع-دىڭ 1-جارتىسى) - دەشتى قىپشاقتىڭ اتاقتى باتىرلارىنىڭ ءبىرى، ايماق بيلەۋشى بولعان.
الاش - دەموكراتيالىق-اعارتۋشىلىق باعىتتاعى العاشقى قازاق باسىلىمدارىنىڭ ءبىرى. 1916 - ج. 25 - قاراشادا سەمەي قالاسىندا ەرلى-زايىپتى كولباي، مارييام توگىسوۆتەردىڭ باسشىلىعىمەن ءبىرىنشى سانى جارىق كورگەن.
الاش - س.تورايعىروۆتىڭ «الاش ۇرانى»، ع.قاراش ۇلىنىڭ «الاشقا»، «الاشتىڭ ازاماتتارىنا»، س.دونەنتايەۆتىڭ «ازاتتىق كۇنى»، ن.ناۋشابايەۆتىڭ «الاش ورداعا»، ءا.مامەتوۆتىڭ «الاشقا سالەم»، ج.ايماۋىتوۆتىڭ «اسكەر مارسەلەزاسى»، «ۇران»، ن.ناۋشابايەۆتىڭ «الاشورداعا»، ب.مايليننىڭ «بۇل ءداۋىردى كۇن بار ەكەن كورەتۇعىن...» دەپ باستالاتىن، قىرعىز اقىنى ق.تىنىستانوۆتىڭ «الاشقا» ولەڭدەرى الاش قوزعالىسىنىڭ سيپاتىن پوەتيكالىق جاعىنان تانىتا الارلىق تاريحي تۋىندىلار بولدى.
«الاش ايناسى» گازەتى. 2013
