ادامزاتتىڭ العاشقى كومىر جاعۋى شىڭجاڭداعى نىلقى اۋدانىندا باستالعان - شەتەلدەگى قازاق باسپا ءسوزى
استانا. KAZINFORM - Kazinform ح ا ا شەتەلدەگى قازاق تىلىندە تارايتىن اقپارات كوزدەرىنە اپتالىق شولۋىن ۇسىنادى.
تۇركيا اۋىل شارۋاشىلىعىن ساقتاندىرۋ تاجىريبەسىن قازاقستانمەن بولىسۋدە - TRT
تۇركيانىڭ اۋىل جانە ورمان شارۋاشىلىعى ءمينيسترى يبراحيم يۋماكلى ەل استاناسى انكارادا قازاقستان اۋىل شارۋاشىلىعى ءمينيسترى ايداربەك ساپاروۆ جانە ونىمەن بىرگە كەلگەن دەلەگاتسيامەن مينيسترلىكتە كەزدەستى.
كەزدەسۋدەن كەيىن تۇركيا مەن قازاقستان اراسىندا اۋىل شارۋاشىلىعى سالاسىنداعى 4 ىنتىماقتاستىق كەلىسىمىنە قول قويىلدى.
بۇل تۋرالى تۇركيا راديو تەليەۆيزيا پورتالى حابارلادى.
قول قويۋ راسىمىنەن كەيىن ۇيىمداستىرىلعان ورتاق باسپا ءسوز ءماسليحاتىندا ءسوز سويلەگەن يۋماكلىنىڭ ايتۋىنشا، وتكەن جىلى اۋىلشارۋاشىلىق ساۋداسى 300 ميلليون دوللاردى قۇرادى، ەندى الداعى جوسپار - ىنتىماقتاستىق الەۋەتتى ارتتىرۋ.
يۋماكلى اۋىل شارۋاشىلىعىن ساقتاندىرۋعا قاتىستى تۇپكىلىكتى ماقسات رەتىندە، تۇرىك مەملەكەتتەرى ۇيىمىنىڭ اۋىلشارۋاشىلىق ساقتاندىرۋ قاۋىمداستىعىنىڭ قۇرىلۋى كەرەك ەكەنىن مالىمدەگەن.
ال، ايداربەك ساپاروۆ ەكى ەل اراسىنداعى اۋىلشارۋاشىلىق تاۋار اينالىمىن ەكى ەسەگە ارتتىرا الاتىندارىن ايتقان.
بەيجىڭدە اباي وقۋلارى ءوتتى - «حالىق گازەتى»
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسىنداعى ەلشىلىگى قازاقتىڭ ۇلى اقىنى، اعارتۋشىسى اباي قۇنانبايەۆتىڭ قۇرمەتىنە ۇيىمداستىرعان «اباي وقۋلارى» ءىس- شاراسى 9-تامىز كۇنى بەيجىڭدە ءوتتى.
جينالىسقا قىتاي مەن قازاقستان ۇكىمەتىنىڭ لاۋازىمدى تۇلعالارى، قىتايداعى شەتەل ەلشىلەرى، اباي شىعارمالارىن اۋدارىپ، تاراتۋشى ماماندار، قىتاي- قازاق مادەنيەتىنە قىزىعۋشىلىق تانىتۋشىلار، ەكى ەلدىڭ ب ا ق وكىلدەرىنەن جۇزدەن اسا ادام قاتىستى، دەپ حابارلايدى قىتايدىڭ «حالىق گازەتى».
اتالعان باسىلىمنىڭ كەلتىرگەن مالىمەتىنە سۇيەنسەك، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسىنداعى ەلشىسى شاحرات نۇرىشيەۆ اباي قۇنانبايەۆتىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعىن جينالعان جۇرتشىلىققا تانىستىرىپ، ەكى ەل اراسىنداعى باياندى قارىم- قاتىناسقا توقتالدى. ەلشى ءسوز سوڭىندا ابايدىڭ تاربيەلىك سيپاتى جوعارى ولەڭىن وقىعان.
قىتاي تاراپىنىڭ وكىلى اباي قۇنانبايەۆ قازاقستاننىڭ ۇلى اقىنى، ويشىلى جانە قوعام قايراتكەرى عانا ەمەس، ول الەمدىك مادەني تۇلعا ەكەنىن ايتىپ، ەكى ەل اراسىنداعى رۋحاني دانەكەرلىك بولمىسىن دايەكتەدى. قىتاي مەن قازاقستان تاتۋ كورشى، ادال دوس، جاقسى سەرىكتەس، جاقىن اعايىن ەكەنىن باسا ايتىپ، ەكى ەل كوشباسشىلارىنىڭ باسشىلىعىندا قىتاي- قازاقستان اراسىنداعى قارىم- قاتىناستىڭ بولاشاعى نۇرلى بولا بەرەتىنىنە سەنىم بىلدىرگەن.
اباي شىعارمالارىن قىتاي تىلىندە سويلەتكەن اكبار ءماجيت ۇلى ونلاين ءسوز سويلەپ، ءىس- شارانىڭ تابىستى اشىلۋىنا ىزگى تىلەگىن جولدادى.
سونداي- اق، وسى اپتادا «حالىق گازەتى» باسىلىمىندا «الاشانكوۋ پورتىنان وتكەن قىتاي- ەۋروپا پويىزدارىنىڭ سانى 40000 نان استى» دەگەن تاقىرىپتاعى اقپارات جاريالاندى.
قىتايلىق ب ا ق- تىڭ مالىمەتىنشە، 13-تامىزدا كيىمگە، اۆتوكولىك بولشەكتەرىنە جانە باسقا دا تاۋارلارعا تولى قىتاي- ەۋروپا پويىزى الاشانكوۋ تەمىرجول پورتىنان شىعىپ، پولشانىڭ مالاشيەۆيچ قالاسىنا قاراي بەت الدى. 2011 -جىلى الاشانكوۋ پورتى ارقىلى العاشقى قىتاي- ەۋروپا پويىزى ەلدەن شىققاننان بەرى الاشانكوۋ كەدەنىنىڭ باقىلاۋىنداعى قىتاي- ەۋروپا پويىزدارىنىڭ جالپى سانى 40000 نان اسقان.
«الاشانكوۋ تەمىرجول پورتى ارقىلى وتەتىن العاشقى قىتاي- ەۋروپا پويىزىنان 10000-نان استام پويىزدىڭ وتۋىنە دەيىن 8 جىل قاجەت بولدى. ال 10000 نان 20000 عا دەيىن 22 اي، 20000 نان 30000 عا دەيىن 20 اي، 30000 نان 40000 عا دەيىن نەبارى 17 اي ۋاقىت جۇمسالدى. وسى مالىمەتتەر جيىنتىعىنان قىتاي- ەۋروپا پويىزىنىڭ حالىقارالىق ونەركاسىپتىك تىزبەكتىڭ تۇراقتىلىعىن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن ماڭىزدىلىعى ارتىپ كەلە جاتقانىن كورۋگە بولادى»، - دەپ جازدى «حالىق گازەتى».
جىل باسىنان باستاپ پورت ارقىلى وتەتىن قىتاي- ەۋروپا پويىزىنىڭ سانى كۇنىنە ورتا ەسەپپەن 21 پويىزدى قۇرادى، ءبىر كۇندە ەڭ كوبى 29 پويىزعا جەتكەن.
ايتا كەتەيىك، قازىرگە دەيىن الاشانكوۋ تەمىرجول پورتى ارقىلى وتەتىن قىتاي- ەۋروپا پويىزىنىڭ جەلىسى 120 عا جەتتى، ولار ۇلى بريتانيا، قازاقستان، وزبەكستان سياقتى 21 ەلگە بارادى.
«ۇلى جىبەك جولى» حالىقارالىق رالليىنە قاتىسۋشىلار يراننىڭ 10 وبلىسىنان وتەدى - «Parstoday»
«ۇلى جىبەك جولى» حالىقارالىق ءرالليى رەسمي تۇردە تۇركيانىڭ ستامبۇل قالاسىندا باستالىپ، بازارگان شەكارالىق باقىلاۋ- وتكىزۋ پۋنكتى ارقىلى يرانعا كىرىپ، بادجگيران بەكەتى ارقىلى يران جەرىنەن شىعىپ كەتتى. اتالعان حالىقارالىق رالليىنە قاتىسۋشىلار بەس كۇن بويى يراننىڭ 10 وبلىسىن باسىپ ءوتىپ، تۇركىمەنستانعا كەتتى، دەپ حابارلايدى يراننىڭ «Parstoday» اقپارات اگەنتتىگى.
يراندىق ب ا ق- تىڭ مالىمەتىنشە، «ۇلى جىبەك جولى» حالىقارالىق رالليىنە قاتىسۋشىلار يراننىڭ باتىس ءازىربايجان، شىعىس ءازىربايجان، زاندجان، قازۆين، البورز، تەھران، مازاندەران، گۇلىستان، سولتۇستىك حوراسان جانە حوراسان- ە رازاۆي وبلىستارىنان ءوتىپ، وسى وڭىرلەردىڭ تابيعي، تاريحي، مادەني جانە تۋريستىك تارتىمدىلىقتارىمەن تانىسقان.
ايتا كەتەيىك، رالليگە فرانسيا، يتاليا، بەلگيا، تۇركيا مەن گەرمانيادان جينالعان 23 ادام 10 كلاسسيكالىق كولىكپەن قاتىسىپ جاتىر. يراننان شىققان رالليشىلەر تۇركىمەنستان، وزبەكستان پەن قىرعىزستاندى باسىپ ءوتىپ، موڭعوليانىڭ ورحون قالاسىندا ءوز ساياحاتىن اياقتايدى.
وزبەكستاندا جاڭا تۋريستىك باعىتتار اشىلۋدا - « ءو ز ا»
فەرعانا، ءاندىجان جانە نامانگان وبلىستارىنىڭ اۋداندارى مەن قالالارىن بايلانىستىراتىن «التىن القاپتىڭ تۋريستىك ساقيناسى» جانە حورەزم مەن قاراقالپاقستان ارقىلى وتەتىن «بەكىنىستەر ساقيناسى» تۋريستىك مارشرۋتتارى ازىرلەندى.
بۇل تۋرالى « ءو ز ا» اقپارات اگەنتتىگى ءور تۋريزم كوميتەتىنىڭ باسپا ءسوز قىزمەتىنە سىلتەمە جاساپ حابارلادى.
وزبەكستاندىق ب ا ق- تىڭ مالىمەتىنشە، «التىن القاپتىڭ تۋريستىك ساقيناسى» تۋريستىك مارشرۋتى فەرعانادا 22، ءاندىجاندا 18 جانە نامانگاندا 17 تۋريستىك نىساندى قامتيدى.
مۇندا كەلگەن ساياحاتشىلار ارنايى باعىت بويىنشا قارسى الىنىپ، ولارعا قىزىقتى باعىتتار ۇسىنىلادى. كەلۋشىلەر «التىن القاپ» تۋريستىك مارشرۋتىندا ورنالاسقان مادەني مۇرا نىساندارى، ەكو جانە اگروتۋريزم نىساندارى، ويىن- ساۋىق ورىندارى جانە قولونەر ورتالىقتارىمەن تانىسادى.
حورەزم مەن قاراقالپاقستان ارقىلى وتەتىن «بەكىنىستەر ساقيناسى» تۋريستىك مارشرۋتى شەتەلدىك جانە وتاندىق تۋريستەرگە رەسپۋبليكاداعى ورنالاسقان ەجەلگى بەكىنىستەر - يچان قامالى، ۋللي حوۆلي، كالاجيق سارايى، سۇلەيمان قامالى، تاسقالا، ايازقالا، توپىراققالا تاريحىمەن تانىسۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
ادامزاتتىڭ العاشقى كومىر جاعۋى نىلقى اۋدانىندا باستالعان - Harojorga
شىڭجاڭ مادەني جادىگەرلەرگە باي ولكە، 2024 -جىلدىڭ مامىر ايىنان باستاپ شىڭجاڭداعى 108 توپتىڭ 693 ساناق توبى تيانشان تاۋىنىڭ سولتۇستىگى مەن وڭتۇستىگىنە بارىپ، ءتورتىنشى ۇلتتىق مادەني جادىگەرلەردى زەرتتەۋ كەزەڭىنە تولىقتاي كىرىستى. تامىز ايىندا شينحۋا اقپارات اگەنتتىگىنىڭ ءتىلشىسى نىلقى اۋدانىنىڭ ء«تورتىنشى جالپى شولۋ» توبىنىڭ مۇشەلەرىمەن بىرگە شىڭجاڭنىڭ ىلە ايماعىنىڭ نىلقى اۋدانىنداعى جىرىنتاي سايى ەسكى جۇرتىندا بولدى، دەپ حابارلايدى قىتايلىق «Harojorga» جەلىسى.
اتالعان باسىلىمنىڭ دەرەگىنشە، 2015 -جىلى شىڭجاڭ مادەني جادىگەرلەر جانە ارحەولوگيا ينستيتۋتىنىڭ ماماندارى قىتايداعى ەڭ ەرتە پايدالانعان كومىر قالدىقتارىن جىرىنتاي سايى ەسكى جۇرتىنداعى T2 قابىرى ايماعىندا تاپقانىن راستادى. زەرتتەۋشىلەر بۇل شامامەن 3500 جىل بۇرىن بولعان دەگەن قورىتىندىعا كەلدى. ول ادامزاتتىڭ كومىر رەسۋرستارىن پايدالانۋىنىڭ قازىرگى بەلگىلى ۋاقىتىنان مىڭ جىل بۇرىن باستالعان دەگەن ءسوز.
اۆتور
بەيسەن سۇلتان
