ادامدار ەڭ جىلدام جانە ەڭ باياۋ قارتاياتىن ەلدەر انىقتالدى

استانا. قازاقپارات - Nature Medicine جۋرنالىندا جاريالانعان جاڭا زەرتتەۋلەرگە سايكەس، تۇرعىلىقتى جەر قارتايۋدى تەزدەتۋى نەمەسە باياۋلاتۋى مۇمكىن ەكەندىگى بەلگىلى بولدى، دەپ حابارلايدى Science Focus.

جاڭا زەرتتەۋلەرگە سايكەس، دانيادا ادامداردىڭ باياۋ قارتايۋى جانە سالاۋاتتى ءومىر ءسۇرۋى ءۇشىن ەڭ جاقسى ەكولوگيالىق، الەۋمەتتىك جانە ساياسي جاعدايلار بار. ساراپشىلار توبى 40 ەلدەگى 160000 نان استام ادامنىڭ دەرەكتەرىنە تالداۋ جاسادى.

افريكا، ازيا جانە وڭتۇستىك امەريكا ەلدەرىمەن سالىستىرعاندا ەۋروپالىقتار سالاۋاتتى قارتايۋدىڭ ەڭ جوعارى كورسەتكىشتەرىن كورسەتكەنى بەلگىلى بولدى. سالاۋاتتى قارتايۋدىڭ ەڭ تومەنگى كورسەتكىشتەرى تابىسى تومەن ەلدەردە ءجيى كەزدەسەدى.

مىسىر تۇرعىندارى الەمدەگى ەڭ جىلدام قارتاياتىن ەلدەر قاتارىندا، ولاردىڭ جاسى حرونولوگيالىق جاستان 2,35 جاس كىشى، ودان كەيىن وڭتۇستىك افريكا جانە وڭتۇستىك امەريكا. شىعىس جانە وڭتۇستىك ەۋروپادا دا تەز قارتايۋ بايقالدى.

عالىمدار سالاۋاتتى قارتايۋدىڭ نەگىزگى فاكتورلارى فيزيكالىق (اۋانىڭ ساپاسى) جانە الەۋمەتتىك (سونىڭ ىشىندە گەندەرلىك تەڭدىك، الەۋمەتتىك- ەكونوميكالىق) جاعدايلار دەپ سانايدى. سونىمەن قاتار سالاۋاتتى قارتايۋ ساياساتكەرلەردىڭ جەكە مۇددەلەرىمەن، ساياسي پارتيالاردىڭ ەركىندىگى مەن سايلاۋ قۇقىعى، دەموكراتيالىق سايلاۋ وتكىزۋمەن تىعىز بايلانىستى.

زەرتتەۋلەر كورسەتكەندەي، تەز قارتاياتىن ادامدار كۇندەلىكتى تاپسىرمالاردى ورىنداۋدا سەگىز ەسە قيىندىققا جانە كوگنيتيۆتى قۇلدىراۋعا ءتورت ەسە ءجيى ۇشىرايدى.