ادام ءوز زامانىن ءسۇيۋى كەرەك - ەرلان ءجۇنىس

استانا. قازاقپارات - تانىمال اقىن، جۋرناليست، قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ مۇشەسى ەرلان ءجۇنىس «ادەبيەت پورتالىنا» بەرگەن سۇحباتىندا قازاق ادەبيەتىنە، ونىڭ ءتۇرلى كەزەڭدەرىنە قاتىستى وي تولعاپ، قازىرگى بۋىننىڭ رۋحاني بەتبۇرىسىنا قاتىستى پىكىر ءبىلدىردى.

ەرلان ءجۇنىس
Фото: ادەبيەت پورتالى

ءبارىمىز ادەبي اڭىزدارمەن، اڭگىمەلەرمەن وستىك. ءابدىلدا تاجىبايەۆتىڭ «جىلدار، ويلار» ەڭبەگى، قادىر مىرزا ءاليدىڭ «ءيىرىم» كىتابى سەكىلدى دۇنيەلەر ءبىزدى قالىپتاستىردى. مۇحتار اۋەزوۆ، مۇقاعالي ماقاتايەۆتاردىڭ زامانى قازاق ادەبيەتىنىڭ التىن عاسىرى رەتىندە قابىلداندى، سول كەزەڭگە ءبىز اڭسارمەن قارايمىز. الايدا مۇنىڭ ءبارى يلليۋزيا ەكەن، - دەدى اقىن.

ونىڭ ايتۋىنشا، كەيدە ادام وتكەنگە نەمەسە بولاشاققا بوي تاسالاپ، قازىرگى ۋاقىتتا جاۋاپكەرشىلىك العىسى كەلمەيدى. ءبىراق ءار قالامگەر ءوز ءداۋىرىنىڭ جۇگىن كوتەرۋى ءتيىس.

سەن جاۋاپكەرشىلىكتەن قاشاسىڭ. بەلگىلى ءبىر نارسەگە مىندەتتەمە الۋدان جالتاراسىڭ. ال قاشقان ساتتە ادام وتكەن شاققا نەمەسە بولاشاققا تىعىلعىسى كەلەدى. كەيىن كەلۋىم كەرەك شىعار بۇل كۇنگە دەگەن كوڭىل كۇي پايدا بولادى. ءبىراق شىن مانىندە، ءبىز ءوز زامانىمىزدى، ۋاقىتىمىزدى ءتۇسىنىپ، سونى ءسۇيۋىمىز كەرەك. قاي اقىن-جازۋشىنى ءوز زامانىنان ءبولىپ الساق، ونىڭ ويلارىن دا، پايىمدارىن دا تولىق ۇعىنا الماي قالامىز، - دەدى ەرلان ءجۇنىس.

اقىن كەڭەستىك داۋىردەگى قازاق ادەبيەتىن قازىرگى كۇننىڭ كونتەكسىندە ءتۇسىنۋ قيىن ەكەنىن، ويتكەنى ول ادەبيەت بەلگىلى ءبىر تاريحي، ساياسي كەزەڭنىڭ ءونىمى ەكەنىن ايتتى.

مىسالى، كەڭەس قازاق ادەبيەتىن قاراساق، ياعني سول 1970-جىلدى كاپسۋلادان شىعارساق، كوپ اقىندى، جازۋشىنى ءتۇسىنۋ قيىنعا سوعادى. بۇل - ادەبيەتتى دە، ادامدى دا داۋىرىمەن تانۋ قاجەتتىگىن كورسەتەدى، - دەدى ول.

ەرلان ءجۇنىس بۇگىنگى زامانعا، قازىرگى وقىرمانعا سەنىممەن قارايتىنىن دا جاسىرمادى. ونىڭ ايتۋىنشا، كىتاپ وقۋدان الىستاپ كەتكەن كەزەڭنىڭ ارتتا قالعانىن اڭعارۋ قيىن ەمەس.

بازاردان شىققان بالالىق دەگەندەي، ءبىز دە بازار ەكونوميكاسىنان وتتىك. سول ۋاقىتتىڭ قۇندىلىقتارى، ادامداردىڭ وزگەرۋى، كىتاپتان الىستاۋى - ءبارى ءوتتى. ەندى كىتاپقا قايتا بەت بۇردىق. قازىرگى زاماننىڭ جاستارىمەن، وقىرماندارىمەن مەنىڭ ۋاقىتىم ۇناپ كەلە جاتىر. ءبىز كىتاپتى قايتا ۇستاز، دوس دەپ تانىپ، وعان قايتا ورالىپ جاتىرمىز، - دەدى اقىن.

سوڭعى جاڭالىقتار