اباي ءوز شىعارماشىلىعىندا «جۇرەك» ءسوزىن 167 ءتۇرلى ماعىنادا قولدانعان - تۇرسىن جۇرتباي
سەمەي. KAZINFORM - عالىم، جازۋشى تۇرسىن جۇرتباي سەمەيدەگى ابايدىڭ 180جىلدىق مەرەيتويىنا وراي ۇيىمداستىرىلعان كونفەرەنسياعا قاتىسىپ، بايانداما جاسادى.
ءدال قازىر سەمەيدە «ادامزاتتىڭ ابايى: رۋحانيات، پاراسات، تانىم» اتتى حالىقارالىق عىلىمي-تاجىريبەلىك كونفەرەنسيا ءوتىپ جاتىر. وعان تۇركيا، نيدەرلاندى، رەسەي، قىرعىزستان، وزبەكستان سەكىلدى الىس- جاقىن شەتەلدەردەن جانە ەلىمىزدىڭ ءار وڭىرىنەن ابايتانۋشىلار مەن ادەبيەتتانۋشىلار، فيلوسوفتار مەن تاريحشىلار قاتىسىپ جاتىر. كونفەرەنسيادا بەلگىلى عالىم، ابايتانۋشى تۇرسىن جۇرتباي «شىن جۇرەك - ءبىر جۇرەك» تاقىرىبىندا بايانداما جاسادى.
- اباي ءوز شىعارماشىلىعىندا «جۇرەك» ءسوزىن 167 ءتۇرلى ماعىنادا قولدانعان. مىسالى، ورنىققان جۇرەك، قۋاتتى جۇرەك، ىنتالى جۇرەك، ىستىق جۇرەك، قوزعاۋشى جۇرەك، بۇلا جۇرەك، اساۋ جۇرەك، اسىل جۇرەك، دولى جۇرەك، الەك جۇرەك، قايراتتى جۇرەك، مومىن جۇرەك، جۋاس جۇرەك، قۇبىلمالى جۇرەك، سۋسىعان جۇرەك، سەزىمتال جۇرەك، ىڭكار جۇرەك، عادىلەتتى جۇرەك. بۇل تىركەستەر مەن ۇعىمدار كوركەم ويمەن، سۇلۋ سوزبەن، استارلى، ەمەۋرىندى ماعىنامەن، ىرعاقپەن، ۇيقاسپەن ورنەكتەلىپ بارىپ، تۇتاس ءبىر كوركەم جۇيەگە اينالىپ وتىر، - دەيدى ول.
تۇرسىن جۇرتبايدىڭ ايتۋىنشا، اباي جۇرەكتىڭ 5 ءتۇرلى بولاتىنىن ايشىقتاپ كورسەتىپ كەتكەن.
- ونىڭ ءبىرىنشىسى - تازا جۇرەك. ول دەگەنىمىز، ارامدىقتان الىس، يمان ۇيىعان جۇرەك. ەكىنشىسى - شىن جۇرەك. بۇل فانيدىڭ قىزىعىنان باقيدىڭ سىناعىن جاقسى كورەتىن پەندەنىڭ جۇرەگى. ءۇشىنشىسى - قاناعاتشىل جۇرەك. ول جاماندىقتان جيىركەنىپ، جاقسىلىقتى ۇستاناتىن جۇرەك. ءتورتىنشىسى - ءمور باسىلعان جۇرەك. بۇل يماننىڭ ەسىگى جابىلعان، حايۋانمەن تەڭ ءولى جۇرەك. بەسىنشى - ناۋقاس، اۋرۋ جۇرەك. ول فانيدەگى ءومىرى كۇيىنىشپەن، كۇمانمەن، تۇراقسىزدىقپەن وتەتىن، قۇمارلىققا، اشكوزدىككە، ادەپسىزدىككە بوي الدىرعان، رۋحاني دەرتكە شالدىققان جۇرەك، - دەيدى جازۋشى.
وسى رەتتە، ول ابايدىڭ «اۋرۋ جۇرەك» ولەڭىنەن ءۇزىندى كەلدىردى:
اۋرۋ جۇرەك اقىرىن سوعادى جاي،
شارشاپ قالعان كەۋدەمدە تۋلاي الماي.
كەيدە ىستىق قان باسىپ كەتەدى ونى،
دوڭبەكشىگەن تۇندەردە تىنشىعا الماي.
قاراڭعى ساڭىراۋ قايعى ويدى جەڭگەن،
ەركەلىك پەن دوستىقتى اۋرۋ كورگەن.
اقىلى جوق، ارى جوق شۋىلداقتى
كۇندە كورىپ، تۇل بويى جيىركەنگەن.
ءتىرىلتىپ وتكەن كۇندى، تاعى شولدەپ،
وسى كۇندى كۇن دەمەس قارعاپ، مىندەپ.
كەيدە تىلەپ باق پەنەن تاعى تىنىشتىق،
كەيدە قايعى، ازاپتى تاعى دا ىزدەپ.
- ەگەر ادامدا جۇرەكتىڭ كوزى اشىلىپ، حاقتىڭ ساۋلەسى تۇسسە وندا ول تازارادى. ال ساۋلە بولماسا وندا ادام اقىلدان بويىن قاشىق ۇستاپ، تەك كۇنكورىس قامىمەن جۇرەدى. اساۋ جۇرەك قايناماسا، جۇرەك دەر كەزىندە مىنەز كورسەتپەسە جۋاسىپ، جاسىپ كەتەدى، - دەيدى تۇرسىن جۇرتباي.
ايتا كەتەيىك، كونفەرەنسيا باسىندا وبلىس اكىمى بەرىك ءۋالي، قازاقستان رەسپۋبليكاسى عىلىم جانە جوعارى ءبىلىم ءمينيسترى ساياسات نۇربەك، مۇحتار اۋەزوۆتىڭ نەمەرەسى، تۇركىتانۋشى عالىم زيفا-الۋا مۇرات قىزى، ليەۆ گۋميلەۆ اتىنداعى ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ رەكتورى ەرلان سىدىقوۆ كونفەرەنسيانىڭ اشىلۋىندا قۇتتىقتاۋ ءسوز سويلەدى.
ەسكە سالساق، وسىعان دەيىن «ادامزاتتىڭ ابايى» رەسپۋبليكالىق اقىندار ايتىسىندا ماقسات اقانوۆ جەڭىمپاز اتانعانىن جازعانبىز.
اۆتور
تالعاتجان مۇحامەتبەك ۇلى
