بۇگىن قازاقتان شىققان تۇڭعىش عارىشكەر توقتار اۋباكىروۆ 70 كە تولدى
وسىدان 70 جىل بۇرىن (1946) قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ۇشقىش- عارىشكەرى، كەڭەس وداعىنىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن ۇشقىش- سىناقشىسى، اۆياتسيا گەنەرال- مايورى، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن سپورت شەبەرى، كوكشەتاۋ قالاسىنىڭ قۇرمەتتى ازاماتى توقتار وڭعارباي ۇلى دۇنيەگە كەلدى.
ول قاراعاندى وبلىسىنىڭ قارقارالى اۋدانىندا تۋعان. ارماۆير جوعارى اسكەري ۇشقىشتار ۋچيليشەسىن، ماسكەۋ ۇشقىش- سىناقشىلار مەكتەبىن، 1979 -جىلى ماسكەۋ اۆياتسيا ينستيتۋتىن بىتىرگەن. 1988 - جىلى كەڭەس وداعىندا تۇڭعىش رەت اۋەدە ۇشاققا 2 رەت جانارماي قۇيدىرۋ ارقىلى سولتۇستىك پوليۋسكە ۇشۋ ساپارىن ەرلىكپەن ورىنداعان. 1989 -جىلى 1- بولىپ اۆياتاسۋشى كرەيسەردىڭ الاڭقايشىسىنا «ميگ-29گ» رەاكتيۆتى ۇشاعىن شەبەرلىكپەن ءدال قوندىرعان. سونداي- اق ول رەاكتيۆتى ۇشاقتىڭ 50 دەن اسا جاڭا ءتۇرىن سىناقتان وتكىزگەن.
1990 -جىلى عارىشكەرلەر قۇرامىنا الىنىپ، 1991 - جىلى ءساۋىردىڭ 2-سىندە كەڭەس وداعى عارىشكەرلەر دايارلاۋ ورتالىعىندا عارىشقا ۇشۋ دايىندىعىنا كىرىسىپ، سول جىلى قازاننىڭ 2-سىندە بايقوڭىردان «سويۋز ت م-13» كەمەسىمەن ۇشقان.
عارىشقا الەكساندر الەكساندروۆيچ ۆولكوۆپەن جانە اۆستريالىق عارىشكەر فرانس فيبەكپەن بىرگە «سويۋز ت م-13» عارىش كەمەسىنىڭ عارىشكەر- زەرتتەۋشىسى رەتىندە عارىشقا اتتاندى. قازاقستان مەن اۆسترياعا عارىشقا جول اشقان بۇل تاريحي وقيعانى قازاق ك س ر- نىڭ پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ پەن اۆستريا رەسپۋبليكاسىنىڭ كانسلەرى فرانتس ۆرانيتسكي باقىلادى.
وسى كۇنى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ بايقوڭىر عارىش ايلاعىندا رەسپۋبليكانىڭ ۇلتتىق عارىش اگەنتتىگى قۇرىلاتىندىعى تۋرالى ءمالىم ەتتى.
عارىشتا ول وزگە سەرىكتەستەرىمىن بىرگە بيوتەحنولوگيا، مەتاللۋرگيا، مەديتسينا سالالارى جانە ارال ايماعى بويىنشا عىلىمي- زەرتتەۋ جۇمىستارىن جۇرگىزگەن. زەرتتەۋ ناتيجەسىندە ارال ۇستىندەگى تۇزدى شاڭ بوراماسىنىڭ پايدا بولۋ پروتسەسى، سول زياندى ايەروزولداردىڭ قازاقستان مەن رەسەي ايماقتارىنا تارالۋىنىڭ عارىشتىق سۋرەتتەرى الىنعان. سونىمەن قاتار قازاقستان اۋماعىنداعى اتموسفەرانى جانە جەر بەتىن زەرتتەۋ، جۇلدىزدى، اسپاندى استروفيزيكالىق باقىلاۋ جۇمىستارى دا ويداعىداي وتكەن. ول قازاقستانداعى عارىشتىق زەرتتەۋلەردىڭ نەگىزىن قالاۋعا، وتاندىق قارۋلى كۇشتەردىڭ اسكەري دايارلىعىن جەتىلدىرۋگە، اسكەري پارتريوتتىق تاربيە جۇمىستارىن جولعا قويۋعا بەلسەنە ارالاستى.
1992-1993 -جىلدارى - قازاقستان رەسپۋبليكاسى قورعانىس ءمينيسترىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى. 1993-1994 -جىلدارى - قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇلتتىق ايەروعارىشتىق اگەنتتىگىنىڭ باس ديرەكتورى، عىلىم جانە جاڭا تەحنولوگيا ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى.
1994-1995 -جىلدارى - قازاقستان رەسپۋبليكاسى جوعارعى كەڭەسىنىڭ دەپۋتاتى، قورعانىس جانە قاۋىپسىزدىك كوميتەتىنىڭ ءتوراعاسى.
1996-2000 -جىلدارى - قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ كومەكشىسى، كەڭەسشىسى. 2000-2001 -جىلدارى - قازاقستان رەسپۋبليكاسى قاۋىپسىزدىك كەڭەسى حاتشىسىنىڭ ورىنباسارى.
2002-2003 -جىلدارى - «يسپات- قارمەت» ا ا ق- ىنىڭ كورپوراتيۆتىك ىستەر جونىندەگى ورىنباسارى. 2004-2007 -جىلدارى - قازاقستان رەسپۋبليكاسى پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتى، حالىقارالىق ءىس، قورعانىس جانە قاۋىپسىزدىك كوميتەتىنىڭ مۇشەسى.
«پاراسات» وردەنىمەن، مەدالدارمەن، قازاق ك س ر جوعارعى كەڭەسىنىڭ قۇرمەت گراموتاسىمەن «قۇرمەت بەلگىسى»، لەنين، قازان ريەۆوليۋتسياسى، «التىن كرەست» وردەندەرىمەن ماراپاتتالعان.
