ەندى قايتالانۋى قيىن 6 تاريحي وقيعا
كەي وقيعالار دا سولاي. سوعان قاراماستان ادامزات تاريحىندا ءبىر-اق رەت بولعان، ەندى قايتالانۋ مۇمكىندىگى وتە تومەن 6 وقيعا بار.
سىرا تاسقىنى
سەرگەي ميحالكوۆتىڭ ەرتەگىسىندەگى ايلاكەر تىشقاننىڭ سىرا بوشكەسىنە ءتۇسىپ، قۇتقارۋدى وتىنگەن جاعدايى XIX عاسىردىڭ باسىندا لوندون تۇرعىندارىنا جاقسى تانىس ەدى. 1814-جىلى قازاندا توتتەنحەم كورت-روۋدتاعى سىرا قايناتۋ زاۋىتىندا سىرا ساۋىتى جارىلادى. ول جارىلىس باسقا قور رەتىندە ساقتالعان سىرا بوشكەلەرىنىڭ جارىلىسىنا سەبەپ بولادى.
ناتيجەسىندە كوشەگە 1,5 ميلليون ليتر كوبىكتى سۋسىن توگىلگەن. سىرا تولقىنى قاتتى بولعانى سونشا، عيماراتتاردىڭ قابىرعالارىن قيراتقان. سىرا تاسقىنىنىڭ سالدارىنان 9 ادام قايتىس بولدى - ونىڭ 8 ءى سۇيىقتىققا باتىپ كەتسە، بىرەۋى الكوگولدەن ۋلانىپ قايتىس بولدى. وقيعا تابيعي اپات دەپ جاريالاندى. سول سەبەپتى زارداپ شەككەندەر وندىرۋشىدەن اقشا وندىرە المادى.
كاررينگتون وقيعاسى نەمەسە 1859-جىلعى گەوماگنيتتىك داۋىل
بريتانيالىق استرونوم ريچارد كاررينگتون 1859-جىلى 1- قىركۇيەكتە كۇن بەتىندەگى ۇلكەن جارىلىستى بايقايدى. بۇل سوڭعى 500 جىل ىشىندەگى ەڭ ۇلكەن گەوماگنيتتىك داۋىلدىڭ باستالۋىنا سەبەپ بولدى.
ەۋروپا مەن سولتۇستىك امەريكاداعى بارلىق تەلەگراف جەلىلەرى ىستەن شىقتى، ال سولتۇستىك شۇعىلالارى ءتىپتى كاريب تەڭىزىندە دە بايقالعان. ساۋلەنىڭ جارقىراعانى سونشالىق، كوپشىلىك تاڭ اتتى دەپ ويلاپ، ۇيقىلارىنان ويانعان. اۋا-رايىندا ءتۇرلى وزگەرىستەر بولعان.
شەشەك دەرتىنىڭ جويىلۋى
1967-جىلى ادامزات بالاسىنىڭ الدىندا نەگىزگى ماقساتتاردىڭ ءبىرى تۇر ەدى. ولار جىلىنا 2 ميلليون ادامنىڭ ءومىرىن قيعان شەشەك اۋرۋىنان ماڭگىلىككە قۇتىلۋدى ماقسات ەتىپ، سونىڭ جولدارىن قاراستىرا باستادى.
ونىڭ شەشىمىنە قول جەتكىزۋ ءۇشىن 10 جىلدان استام ۋاقىت قاجەت بولدى. تەك 1979-جىلى اۋرۋ رەسمي تۇردە جويىلدى دەپ جاريالاندى. بۇگىنگى كۇنى بۇل ادامزات بالاسى ءبىرجولا قۇتىلا الاتىن جالعىز اۋرۋ ءتۇرى رەتىندە بەلگىلى.
ەكى مۇز الىبىنا ساياحات
كۇن جۇيەسىندە مۇز الىپتارى توبىنا جاتاتىن ەكى عالامشار بار. ولار سۋدان، اممياكتان، مەتاننان، كۇكىرتتى سۋتەكتەن جانە تاۋ جىنىستارىنان تۇراتىن ۋران مەن نەپتۋن. 1977-جىلى «ۆويادجەر 2» عارىش اپپاراتى عارىشقا اتتانادى. ول ۋرانعا (1986-جىلى) جانە نەپتۋنعا (1989-جىلى) جەتكەن ءبىرىنشى جانە ازىرگە جالعىز عارىش اپپاراتى. «ۆويادجەر 2» اپپاراتىنىڭ ارقاسىندا ۋراننىڭ اتموسفەراسى %85 سۋتەگى مەن %15 گەليدەن تۇراتىنىن بىلەمىز. ال، «ۆويادجەر 2» نەپتۋندى ارالاپ ءجۇرىپ، ونىڭ سەرىكتەرىنىڭ بىرىندە بەلسەندى گەيزەرلەردى انىقتادى.
سوعىس كەمەلەرىن اتتى اسكەردىڭ باسىپ الۋى
ءسىز اتقىشتار مەن جاياۋ اسكەردىڭ 850 زەڭبىرەگى مەن بىرنەشە ساۋدا كەمەلەرى بار 14 لينيالى فلوتتى باسىپ العانىن ەلەستەتە الاسىز با؟ بۇل دا — تاريحتا بولعان وقيعالاردىڭ ءبىرى. 1795-جىلى قاڭتاردا گوللانديالىق فلوت امستەردام ماڭىندا زاكىر ءتۇسىرىپ، تۇراقتايدى. سول جىلى قىس قاتتى سۋىق بولدى، تەڭىز مۇزبەن جابىلدى، ال كەمەلەر سوزبە-ءسوز قاتىپ قالدى. ناتيجەسىندە فرانسۋزدار جاۋدى ەش قيىندىقسىز باسىپ الادى.
قۇرعاق نياگارا سارقىراماسى
نياگارا سارقىراماسىنان سەكۋند سايىن 567 مىڭ ليتر سۋ سۋ اعادى. ءبىراق 1969-جىلدىڭ جازىندا ەروزياعا قارسى جۇمىستاردىڭ ناتيجەسىندە سارقىراما بىرنەشە اي بويى قۇرعاپ كەتكەن بولاتىن. ارينە، بۇل تۋريستەردىڭ قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرماسا، كەمىتە قويعان جوق. العاشقى اپتادا-اق 90 مىڭعا جۋىق ادام قۇرعاق نياگارانى كورۋگە كەلگەن.
massaget.kz