تۋىسقانىمەن قارىم- قاتىناسىن تۇزەگەن ادام كەنەلەتىن 5 جاقسىلىق

نۇر-سۇلتان. قازاقپارات - قازاق حالقى - تۋىستىق بايلانىستى ەرەكشە باعالايتىن ەل.

ءتىپتى، تۋىستىق قارىم- قاتىناستى ءدال قازاقتاي ساقتايتىن ەل الەمدە كەمدە- كەم. حالقىمىزدىڭ بولمىسىن باسقالاردان ەرەكشەلەيتىن بىردەن- ءبىر قاسيەتى وسى تۋىستىق بايلانىس دەۋگە دە بولادى.

«اعايىن تاتۋ بولسا - ات كوپ، ابىسىن تاتۋ بولسا - اس كوپ» دەپ اعايىن اراسىنداعى تاتۋلىقتىڭ ساقتالۋىن قوعام بىرلىگىنىڭ باستى العىشارتى دەپ قاراعان.

«اتا- انانىڭ قادىرىن بالالى بولعاندا بىلەرسىڭ، اعايىننىڭ قادىرىن جالالى بولعاندا بىلەرسىڭ» دەپ تۋىستىق قاتىناستىڭ باسقا ءىس تۇسكەندە تانىلاتىندىعىن تۇسىنگەن.

«اي كورمەسەڭ تۋىسىڭ جات، جىل كورمەسەڭ جولداسىڭ جات»، «مال قونىسىن ىزدەيدى، ەر جىگىت تۋىسىن ىزدەيدى» دەپ تۋىستىق قاتىناستى قانداي جاعدايدا دا ءۇزىپ الماۋعا، ونى قايتا جالعاپ، جانداندىرۋعا شاقىرعان.

«اعايىننىڭ ازارى بولسا دا، بەزەرى بولماس» دەپ تۋىس جامان بولسا دا بەزىنۋگە بولمايتىندىعىن ەسكەرتكەن.

تۋىستىق بايلانىستى وسىلاي قادىرلەۋدىڭ ءبىر نەگىزى شاريعاتتا جاتىر. اسىل ءدىنىمىز ادامدار اراسىنداعى تۋىستىق قاتىناستىڭ بەرىك بولۋىن قولدايدى، اعايىننان اجىراماۋعا شاقىرادى. ءسوزىمىز دالەلدى بولۋ ءۇشىن تومەندە تۋىستىق بايلانىسقا بەكەم بولۋعا شاقىراتىن حاديستەردىڭ ءبىر پاراسىن بەردىك.

1. اللا تاعالاعا سۇيىكتى بولۋ.

اللانىڭ ەلشىسى (س. ا. ۋ. ) ءبىر حاديسىندە: «اللا ءۇشىن ەڭ سۇيىكتى ءىس - اللاعا يمان كەلتىرۋ، سوسىن تۋىستىق بايلانىستى ساقتاۋ، سوسىن جاقسىلىققا ۇندەپ، جاماندىقتان تىيۋ. اللا ءۇشىن ەڭ جامان ءىس - اللاعا سەرىك قوسۋ، سوسىن تۋىستىق بايلانىستى ءۇزۋ» ، - دەگەن.

2. ريزىعىنىڭ مولايۋى.

انەس يبن مالىكتەن (ر. ا. ) جەتكەن ريۋاياتتا اللا ەلشىسى (س. ا. ۋ. ): «كىمدە- كىم ىرزىق- نەسىبەسىنىڭ مولايۋىن نەمەسە عۇمىرىنىڭ ۇزاق بولۋىن قالاسا، تۋىستىق بايلانىسىن جالعاسىن»، - دەيدى

3. عۇمىرىنىڭ ۇزاق بولۋى.

پايعامبار (س. ا. ۋ. ) ءابۋ ھۋرايرادان (ر. ا. ) جەتكەن ريۋاياتتا بىلاي دەيدى: «شەجىرەلەرىڭنەن تۋىستىق قاتىناستارىڭدى جالعايتىن نارسەلەردى ۇيرەنىڭدەر. شىندىعىندا، تۋىستىق قاتىناستى جالعاۋ اۋلەتكە سۇيىسپەنشىلىك، مالعا ءوسىم، عۇمىرعا ۇزاقتىق اكەلەدى».

اللانىڭ ەلشىسى (س. ا. ۋ. ) ءبىر حاديسىندە بىلاي دەيدى: «كىمدە- كىم ءومىرىنىڭ ۇزارۋىن، ريزىعىنىڭ كەڭەيۋىن قالاسا، اتا- اناسىنا ىزگىلىك جاساپ، تۋىستىق قاتىناسىن جالعاسىن».

4. جۇماق ءناسىپ ەتىلۋى.

ابدۋللا يبن ءسالامنان (ر. ا. ) جەتكەن ريۋاياتتا اللانىڭ ەلشىسى (س. ا. س. ): «ۋا، ادامدار! ارالارىڭدان سالەمدى تاراتىڭدار، ءبىر- ءبىرىڭدى تاماقتاندىرىڭدار، تۋىستىق قاتىناستى جالعاڭدار جانە ادامدار ۇيىقتاپ جاتقاندا ناماز وقىڭدار! سوندا جۇماققا امان- ەسەن كىرەسىڭدەر!» - دەگەن.

ءابۋ ايۋۋبتان (ر. ا. ) جەتكەن ريۋاياتتا ءبىر كىسى پايعامبارعا (س. ا. س. ) كەلىپ: «مەنى جۇماققا كىرگىزەتىن ءىس تۋرالى ايتشى» ، - دەگەندە پايعامبار (س. ا. ۋ. ): «ول - اللاعا ەش سەرىك قوسپاي قۇلشىلىق ەتۋىڭ، ناماز وقۋىڭ، زەكەت بەرۋىڭ جانە تۋىستىق بايلانىستى جالعاستىرۋىڭ»، - دەگەن.

پايعامبارىمىز (س. ا. ۋ. ) ءبىر حاديسىندە: «ءۇش ادام ءجانناتقا كىرمەيدى. ولار: اراق ءىشۋشى، تۋىستىق بايلانىستى ءۇزۋشى جانە سيقىرعا سەنۋشى»، - دەيدى.

5. ساۋاپقا كەنەلۋ.

پايعامبار (س. ا. ۋ. ) تاعى ءبىر حاديسىندە بىلاي دەيدى: «مىسكىنگە بەرىلگەن ساداقا - ءبىر ساداقا، ال تۋىستىق قاتىناسى بار مۇقتاجعا بەرگەن ساداقا ەكى ساداقا: ساداقا جانە تۋىستىق قاتىناس (ساۋابى)»، - دەگەن.

انەستەن (ر. ا. ) جەتكەن ريۋاياتتا اللا ەلشىسى (س. ا. ۋ.): «باۋىرىڭا ول زۇلىم بولسا دا، زۇلىمدىققا ۇشىراسا دا كومەك بەر»، - دەيدى. ءبىر كىسى: «ۋا، راسۋلاللا! ەگەر قيانات كورسە، كومەك بەرەرمىن. ال ول زۇلىم بولسا قالاي كومەك بەرەمىن؟» - دەپ سۇرايدى. سوندا اللا ەلشىسى (س. ا. ۋ. ): «ونى زۇلىمدىقتان توقتاتاسىڭ. وعان كومەك ەتۋىڭ سولاي بولادى»، - دەپ جاۋاپ بەرەدى.

ءساھل يبن مۇعاز يبن انەستەن جەتكەن ريۋاياتتا اللا ەلشىسى (س. ا. ۋ. ): «ارتىقشىلىقتاردىڭ ەڭ بيىگى - قاتىسپاي قويعانمەن قاتىسۋ، بەرمەگەنگە بەرۋ، ءوزىڭدى بالاعاتتاعاندى كەشىرۋ»، - دەيدى.