قازاق حاندىعىنىڭ 550 جىلدىعىنا ارنالعان ءمۇشايرانىڭ جۇلدەلى ولەڭدەرى
« ۇلىتاۋ ۇلاعاتى - ۇلت تاريحى» ايدارىمەن جاريالانعان بيىلعى ءمۇشايرا قازاق حاندىعىنىڭ 550 جىلدىعىنا ارنالدى. ەلباسىنىڭ ۇلىتاۋدا بەرگەن سۇحباتىنان سەرپىن العان ءدۇبىرلى جىر دوداسىنا 90 اقىن قاتىستى. اقىندارىمىز تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ ايشىقتى كەلبەتىن، ازاتتىق جولىندا ارپالىسىپ وتكەن بابالار تاريحىمەن ۇشتاستىرا جىرلاپ، كەلەلى تاقىرىپتى جان- جاقتى جارقىراتا اشا بىلۋگە ۇمتىلىستارى كوڭىلدەن شىقتى. بايگەگە ولەڭدەر، تولعاۋلارمەن قاتار، سۇبەلى- سۇبەلى پوەمالار دا ءتۇستى. كەيبىر ۇمىتكەرلەردىڭ تىڭنان تۇجىرىم جاساپ، ءورىستى ويلارعا قۇلاش ۇرۋدىڭ ورنىنا، تاريحي وقيعالاردى تىزبەكتەۋمەن شەكتەلىپ، ءبىر سارىندىلىققا ۇرىنعانىن دا ايتا كەتۋدى ءجون كوردىك.
قالاي بولعاندا دا مەرەيلى مەرەكەگە ارنالعان بيىلعى ءمۇشايرا دا ويلاعان، دىتتەگەن جەرىمىزدەن شىقتى. استانا قالاسى اكىمدىگى جىل سايىن ءداستۇرلى تۇردە وتكىزىپ كەلە جاتقان ءمۇشايراعا تەك ەل اقىندارى عانا ەمەس، شەتەلدەگى قانداس قالامگەرلەرىمىزدىڭ قاتىسۋى جىر بايگەسىنىڭ بەدەلىن ودان سايىن بيىككە كوتەردى. بەلگىلى، بەدەلدى ادەبيەت قايراتكەرلەرىنەن قۇرالعان قازىلار القاسىنا اكادەميك، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور سەيىت قاسقاباسوۆ ءتوراعالىق ەتتى.
باس بايگەنى وسكەمەندىك تالانتتى اقىن اسكەرحان اقتاي قانجىعاسىنا بايلادى. اسكەرحاننىڭ «ازاتتىق تولعاۋى» كونە جىراۋلار جىرىنىڭ جالعاسىنداي ءسوز كەسەكتىگىمەن دە، كوركەمدىك ورنەگىمەن دە بۇل رەتكى ءمۇشايرانىڭ جاڭالىعى بولدى. ءبىرىنشى ورىن مەملەكەتتىك «دارىن» جاستار سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى، بەلگىلى جىر جۇيرىگى داۋلەتكەرەي كاپ ۇلىنىڭ «بايراعىم بۇلتتى جاسقاعان» ولەڭىنە بەرىلدى. ەكى ەكىنشى ورىندى بەلگىلى اقىن وتەگەن ورالباي ۇلىنىڭ «ۇلت ۇرانى - ۇلىتاۋ» تولعاۋى مەن جانات اسكەربەك قىزىنىڭ «وربۇلاق شايقاسى» ولەڭ- بايانى ءوزارا ءبولىستى. ءۇش ءۇشىنشى ورىندى قاراعاندىلىق ابزال بوكەننىڭ «التىن تۋرالى تولعانىس» ، ءىلياس مۇقايەۆتىڭ «جەرۇيىق» ، تانىمال ايتىسكەر اقىن امانجول ءالتايدىڭ «تۇلپار جىرى» ولەڭ- تولعاۋلارى ەنشىلەدى. ىنتالاندىرۋ سىيلىقتارى قىزىلوردالىق تولىباي ابىلايەۆتىڭ «قاراقۇم قۇرىلتايى»، استانالىق ەربول بەيىلحاننىڭ «كوشىم حان - سۇزگە» ، كوكشەتاۋلىق ەربولات بايات ۇلىنىڭ «بابا تاريح - باستاۋىم» پوەمالارىنا، استانالىق جاس اقىندار ەرجان جاۋبايدىڭ «كەشەگى قازاق مەن ەدىم» ، بالتابەك نۇرعاليدىڭ «مەن - ۇلىتاۋ اسپانى» ، «باقىت» ولەڭدەرىنە بەرىلدى.
باس جۇلدە - اسكەرحان اقتاي.
ازاتتىق تولعاۋى
جيەمبەتتىڭ جىرىنىڭ،
جالعاسىنا سالايىن.
اسان قايعى ءسوزىنىڭ،
اسىلىنان الايىن.
شىرايىڭا تامىزىپ،
شىققان كۇننىڭ ارايىن.
شيماي دا شيماي شەجىرە،
شيىرىنداي تۇلكىنىڭ.
ىلمەگىنە ىلەدى،
ىزىنە ساپ ىلكى كۇن.
تۇندە ۇمىتىپ ۇيقىنى،
كۇندىز تاستاپ كۇلكىنى.
تاعاسىز تاۋدا تاس باسقان،
تۇياعى ەدىم تۇركىنىڭ!
كوشەلى ويى بولماسا،
كوسەم بولسىن توپقا كىم؟
كۇرەڭسەلى بەلدەردە،
كۇدىر دە كۇدىر سوقپاعىڭ.
سارى بوكتەردى باۋىرلاپ،
ساربازدار جاققان وتتارىن.
ۇلى مەكەن ءوزىڭ دەپ،
ۇلىتاۋ، ساعان توقتادىم.
ۇلت ۇياسى - ۇلىتاۋ،
شىڭدارى اسقاق، قىلتا قىر.
جازيرالى ولكەمە،
جاۋار كوكتەن ۇلپا نۇر.
ۇلان- عايىر دالا ءۇشىن،
ۇرانداپ ءوتتى- اۋ مىڭ تاعدىر.
نار تەرەك بوپ جايقالدى،
بابادان قالعان ءبىر تامىر.
قۇبىلادان جەل ەسسە،
كۇي شەرتەدى قۋرايلار.
جادىمنان وشپەس جاڭعىرىق،
جىراقتاپ كەتكەن كۇن، ايلار...
تارعىل تاسقا سەكىرىپ،
تاۋ تەكەسى كۇندە وينار.
سايىڭنان اققان سان وزەن،
سالاسىندا مىڭ قاينار.
ۇلى شىڭنىڭ باسىنا،
ۇلىڭ شىعىپ تۋ بايلار...
بايتاق جەردىڭ يەسى،
ءباھادۇر ءبىزدىڭ باتىرلار.
جىگەرى مەن ايبىنى،
جاققان وتتاي لاپىلدار.
اڭىزدىڭ شەتىن اقتارسام،
الىستان بەينە جاقىندار...
بادىزدەپ جازعان تاستارعا،
باسىلعان بابا اتىڭ بار.
كەرەي مەنەن جانىبەك
- قازاق اتتى ۇلىستىڭ
شاڭىراعىن كوتەرىپ ۋىقتارىن شانشىعان.
تاقىر بەلدى تاۋ قىلىپ،
تەڭىز قۇراپ تامشىدان...
كۇرەي سوققان داۋىلداي
كۇننىڭ كوزىن ارشىعان!
كەرەي مەنەن جانىبەك -
قوس وزەننىڭ ارناسى.
ايعا باسقان بەلگىسىن،
كۇنگە سالعان تاڭباسىن.
تونىكوك پەن بىلگەنىڭ
التىن ارقاۋ جالعاسى!
كەرەي مەنەن جانىبەك -
ءبىرى سەمسەر بولعاندا،
ءبىرى بولات قالقانىم.
ءبىرى داريا بولعاندا،
ءبىرى تەڭىز شالقارىم.
ءبىرى اسقار زاڭعارىم،
ءبىرى بايتاق دارحانىم!
تۋىرلىققا تۋ ىلسە،
تۇس- تۇسىنان جيىلعان.
ورداسىن ەلدىڭ بەتكە الىپ،
وتىز سايدان قۇيىلعان.
ەل ءۇشىن جان قۇربان دەپ،
ءبىر اللاعا سيىنعان.
قازاقتىڭ ساڭلاق ساردارى،
جۇدىرىقتاي ءتۇيىلىپ،
دۋلىعاسى شاشاقتى،
بولات ساۋىت كيىنىپ،
ساربازدارى ساپ تۇزەپ،
ساداقتايىن ءيىلىپ،
نامىسى الماس قايرالىپ،
نايزاسىن جاۋعا ءۇيىرىپ،
قولىنا تۇسسە قاس جاۋى،
قويداي ايداپ ءيىرىپ،
ەرلىگىنە ءتانتى بوپ،
سۇلتانى تۇرار ءسۇيىنىپ...
كەرەي مەنەن جانىبەك -
وڭ جاعىمدا ورمانىم،
سول جاعىمدا قورعانىم.
شاڭىراعىن كوتەردىڭ
قازاق اتتى وردانىڭ.
قوڭىر مالعا تولتىردىڭ،
قوزىباسى جوندارىن.
سار دالانى باۋىرلاپ،
جوسىلىپ جاتىر جولدارىڭ.
بۇرىنعىدان سىر شەرتسەم،
بۇلدىر دا بۇلدىر كۇن وتكەن.
بۇلان ساۋىر ات مىنگەن،
بابالاردان كىم وتكەن؟ !
بۋرامەن جاۋعا شاپقاندا،
بۇرىلىپ دۇشپان ءدىر ەتكەن.
بۋىرقانىپ قايراتى،
بۇلتتاي تۇنەك تۇنەتكەن.
بۇلقىنعاندى قۇل ەتكەن،
بۇرىمدىسىن كۇڭ ەتكەن.
قاسقا جولدى قاسىم حان -
اقىلىنا كۇشى تەڭ،
ەكى اياعىن تەڭ باسقان.
ەلىمە كەشە ەل قوسقان،
جەرىمە كەشە جەر قوسقان.
بەلىنە ساداق اسىنىپ،
بەدەر- بەدەر بەلدى اسقان.
كەشەدە وتكەن حاقنازار -
قىرىق جىل ەلگە باس بولعان،
قاستاسقانعا قاس بولعان،
دوستاسقانعا دوس بولعان،
قوي ۇستىندە بوزتورعاي،
قازاقتىڭ كوڭىلى حوش بولعان.
باسىن قوسقان ءۇش ءجۇزدىڭ
ابىلاي حان ارداعىم -
كوك يەسى - قىرانىم،
تاۋ يەسى - تارلانىم.
ازات ەتىپ جەرىمدى،
قوندىرعان قولعا ارمانىن!
كەشەگى وتكەن حان كەنە -
نايزاعا بايلاپ ءۇمىتىن،
سايگۇلىك سايلاپ تۇلپارىن،
سارباز سايلاپ جىگىتىن،
كۇرمەۋگە كەلمەس عۇمىرى،
كۇرەسپەن ءوتتى كۇنى- ءتۇن!
ات ساۋىرىن تەر جاۋىپ،
قىلىش ءجۇزىن قان قىلىپ،
ايقايلاپ ۇران سالعاندا،
اسپان استى جاڭعىرىپ،
جەبەسى جەلگە قارسى ۇشقان،
جەردىڭ ءۇستىن شاڭ قىلىپ!
اسقار تاۋىم ەلباسى -
اراسان سۋدىڭ تۇنىعى!
ۇلت مۇراتىن تۋ ەتكەن
ۇلى ىشىندە ۇلىعى!
ارعىماقتىڭ ىشىندە،
ارىمايتىن كۇلىگى!
ەلباسىنىڭ بويىندا
ساق بابامنان دارىعان،
سەمسەردەي وتكىر باتىلدىق،
عۇن بابادان دارىعان،
قايسارلىق پەن باتىرلىق.
كوك تۇرىكتەن دارىعان،
كەلەلى ىسكە جاقىندىق.
التى الاشتان دارىعان،
اسىل مىنەز تاتۋلىق.
ابىزداردان دارىعان،
اقىق ءسوزدى اقىندىق.
ەل قورعانى ەلباسى -
التىن ديدار الاشتىڭ
الشىدان تۇسكەن اسىعى.
ونەگە تۇتقان ەسىمدى،
قاستەر تۇتقان قاسىمدى،
التى الاشتىڭ ىشىندە،
ازاماتتىڭ اسىلى!
ۇلتىنا ۇلى كوشباسشى،
ۇلىقتاعان عاسىرى.
جالىن مەن شوقتاي جىگەرى
جاي وتىنىڭ جاسىنى!
ازاتتىق، سەنىڭ اتىڭدى،
بەلىنە جازدىم قىرقانىڭ.
ازاتتىق، سەنىڭ ءانىڭدى،
باسىندا شىڭنىڭ شىرقادىم.
ازاتتىق، سەنىڭ جىرىڭدى،
ۇران عىپ ايتار ۇرپاعىم!
التىن القا استانام،
اجارىڭدا اي نۇرى.
ەركە تولقىن ەسىلدىڭ،
جۇلدىز جۇزگەن ايدىنى.
التى قۇرلىق الدىندا،
اسقاق الاش ايبىنى!
كوك بايراعىم ماڭگىلىك،
كوك اسپاننىڭ قيىعى.
ۇلتىم تۋىن تىككەن جەر -
ۇلىتاۋدىڭ بيىگى!
التى قۇرلىق جۇرتىمەن
الاشتىڭ تەڭ يىعى!
ەلىم ەسەن تۇرعاندا،
باسىمنان باق ارىلماس.
ۇلىڭ جاتقا باعىنباس،
قىزىڭ جۇرتقا جالىنباس.
جەرىنەن باسقا قازاقتىڭ
ماعان مەكەن تابىلماس!
ايشىقتى ارۋ استانا،
كورۋگە جاھان قۇمارتىپ،
ۇلىتاۋدىڭ بيىگى،
ماناۋرايدى مۇنارتىپ.
بودان بوپ عۇمىر كەشۋدەن،
ازات بوپ ءولۋ مىڭ ارتىق!
قىران قازاق سامعايدى،
يىعىنا كۇن ارتىپ!
ءبىرىنشى ورىن - داۋلەتكەرەي كاپ ۇلى. بايراعىم بۇلتتى جاسقاعان
ۇلىتاۋ، ۇشارىڭدا ۇلار ويناپ،
سارىارقا ساعىم بەلىم - قۇلانويناق.
تاڭىرگە تاۋبە ايتۋمەن جىر باستايمىن،
كوگىمە كوتەرىلسە كۇن ارايلاپ.
تاريحتىڭ تولقىن سوعىپ كەمەرىنە،
بويلاتار بابا شاقتىڭ تەرەڭىنە.
باس ءيىپ، تاعزىم جاسار، ەستى قازاق،
جاتقان تاۋ ەردىڭ سوڭى - ەر ەدىگە.
بورىدەي تۇزدە تۇنەپ، جوندا جاتتىم،
زاماندا ءبارىن كوردىم ەڭ عاجاپتىڭ.
ايماعىما التى قۇرلىق كوزىن تىككەن،
بايراعى بۇلتتى جارعان ءور قازاقتىڭ!
اتا جاۋ اپتىققاندا ماساتتانىپ،
رۋحىم تاۋ قوپارىپ، تاس اقتارىپ.
كەۋدەسىن قاققا جارىپ، لاقتىرعام،
نايزاعا نايزاعايدان شاشاق تاعىپ.
ايتىلسا اتا تاريح - ءسوز راسى،
قولقامدى سۋىرادى قوزىباسى.
كەرەي مەن جانىبەكتىڭ كەرىم شاعى،
قوزعايدى زاپىرانىمدى مەنىڭ اشى.
جاعىندا بولعاننان سوڭ ءتاڭىر اقتىڭ،
«ادىرنامدى الا وگىزدەي اڭىراتتىم» .
كەرەي مەنەن جانىبەك - قوس بەلدەۋى،
قازاقتاي قاسيەتتى شاڭىراقتىڭ.
كوكبايراق قىران قانات جايعاندا العا،
باس قويدىم تۇنىق تۇما، قاينارلارعا.
كەرەي مەن جانىبەكتىڭ اق وتاۋى،
ارقادا اقورداعا اينالعاندا.
ايشىقتاپ كوكبايراقتى قىران باعى،
تۇعىرىم بيىكتەدى تۇرانداعى.
ايدارلى استاناما ەنشى بولدى،
ايبارلى ابىلايدىڭ ۇلى ارمانى!
بىلەتىن اتبەگىدەي جورعا سىرىن،
الشىدان تۇسە بەردى ەندى اسىعىم.
ەرلىگىن ەسكە سالار ەدىگەنىڭ،
ەڭبەگىن ەل باعالاپ ەلباسىنىڭ.
باستالىپ سارىارقادان تەكتى ءبىر ءان،
بابادان قالىپ كەتكەن سەرتتى ۇعىنام.
قۇربانعا ەندى قازاق اينالمايدى،
تۇرعاندا تۇگەلدەنىپ ءتورت قۇبىلام! ...
ۇلىتاۋ، ساعان قونعان جالعىز ۇلار،
اتتاساڭ اقيقاتتان ار بۇزىلار.
جارالى ابادانداي الاسۇرعان،
بابامنىڭ كەنەسارى قاندى ءىزى بار.
ايتقاندا زامانداسقا قۇبىلا- سىر،
بابامنىڭ ساعان ۇلگى عۇمىرى اسىل.
قازاقتى ماڭگىلىككە جەتەلەيدى،
ۇلىتاۋدى ۇلىقتاعان ۇلى عاسىر!
ەكىنشى ورىن- وتەگەن ورالباي. ۇلت ۇرانى - ۇلىتاۋ (تاريحي تولعاۋدان ءۇزىندى)
ۇلىتاۋدىڭ باسىنان كوش كەلەدى،
ۇلى كۇننىڭ تۇساۋىن كەسكەن ەدى.
ۇلان- بايتاق تاريح ءالى كۇنگە،
ۇلىتاۋدىڭ اتىنان سەسكەنەدى.
ۇلىتاۋدىڭ باسىنان كوش كەلەدى،
ۇلىلىقتان باستالىپ، حوش كەلەدى.
ۇمىتىلعان عاسىرلار شاڭى باسىپ،
ۇلى ارماندار ۇرپاققا كوشكەن ەدى.
ۇلىتاۋدىڭ باسىنان كوش كەلەدى،
ۇمتىلماساڭ ۇستارىڭ بوس كەلەدى.
ۇمتىل، ۇلتىم، ۇرانىڭ - ۇلىتاۋىڭ،
ۇققانىڭدى جاۋ مەنەن دوس كورەدى.
ۇلىتاۋدىڭ باسىنان كوش كەلەدى،
ۇلى كۇننىڭ ماقساتىن ەسكەرەدى.
ۇلار- داۋىس ۇلتىمنىڭ وي- ارمانى،
ۇرپاعىما ولمەيتىن سەس بەرەدى.
ۇلىتاۋدىڭ باسىندا ۇلى ارمانعا،
ۇيىپ تۇرىپ، ۇلت بولىپ قۋانعاندا،
ۇلىتاۋدىڭ باسىندا جانعان شىراق،
ۇيىتقىپ جانىپ، اينالدى شىراعدانعا!
ۇلىتاۋدىڭ باسىندا ۇلىعان جەل،
ۇزاق، ۇزاق جىلداردان سۋىعان شەر.
ۇرانىمدى قايتاردى ۇلت جانىنا،
ۇلاندارى تۋ تىگىپ، جىلىعان جەر.
ۇلاعاتتاپ ەرلىكتى شەرگە بوككەن،
ۇران سالىپ ەركىندىك كەلگەن وكتەم.
ۇياسىنا نامىستىڭ قوناقتاعان،
ۇلار- ويدىڭ ءۇنى دە ەلگە جەتكەن.
ۇلىتاۋدىڭ باسىندا ۇلاعات بار،
ۇلى كۇننىڭ تىنىسىن سىناپ، اقتار.
ۇلان- بايتاق دالامدى جىرمەن ءسۇيدىم،
ۇلدىڭ داۋسىن ەستىسىن بۇلا- باقتار.
ۇلىتاۋىم، ۇرانىم، ۇلتىم مەنىڭ،
ۇران ەتسەم جەتەر مە، شىركىن، دەمىم؟
ۇزان بولىپ سارىندى بۇل دالادا،
ۇزاق جەلەر نار بولىپ بۇلكىلدەدىم.
ۇلىتاۋىم، ۇرانىم، اتاكۇلدىك،
ۇزاق- سونار باياندى جاتام ۇڭگىپ.
ۇزاپ كەتكەن تاريحتى تاراتقاندا،
ۇلىلاردىڭ ايتقانىن باتا قىلدىق.
ۇلان دالا، بۇل دالا، ۇلى دالا،
ۇيا بولعان قىزىنا، ۇلىنا دا.
ۇلى اڭىزدار كوڭىلدە تىرىلگەندە،
ۇلىڭ سونى جازعاندا - جىرى جاڭا.
ۇلىتاۋدىڭ باسىندا جەل ەسەدى،
ۇمىت ءداۋىر بۇگىنمەن كەڭەسەدى.
ۇلى حاندار كۇمبەزى كۇمبىرلەسە،
ۇلاعاتى ۇلتىمەن تەڭەسەدى.
ۇلىتاۋدىڭ تورىندە شەجىرە بار،
ۇمتىل- داعى ولجاعا كەزىگە قال.
ۇيقىسىنان ويانعان جىراۋ- دالا،
ۇيقاستىرىپ قوسادى سوزىڭە ءنار.
ۇلى دالا! ۇلى تاۋ! ۇلىق ءبارى،
ۇمىتىلدى زار زامان عۇرىپتارى.
ۇلتىمىزدىڭ باسشىسى - ەلباسىمىز،
ۇلىتاۋدى قادىرلەپ، ۇلىقتادى.
ۇلىقتادى وتكەنىن حالقىمىزدىڭ،
ۇلى ەكەنىن ايعاقتاپ سالتىمىزدىڭ.
ۇران تاستاپ ەلباسى ەل باستادى،
ۇيقىمىزدان وياتىپ جالپىمىزدى.
«ۇلى قازاق» دەدى ول ارعى اتامىز،
ۇلىتاۋعا ۇلت تۋىن ورناتامىز.
ۇلى كوشتىڭ باسى بار، بايانى بار،
ۇلاعاتتاپ ەرتەڭگە جالعاتامىز.
ۇلتىم قانداي، جاڭاعا جۇلقىنعانداي،
ۇل مەن قىزىم ۋاقىتپەن قۇلپىرعانداي.
ۇرانى ءبىر ەل ەدىك، قىرانى ءبىر،
ۇران سالسام حالقىم بار ۇمتىلعانداي.
ۇمتىل، حالقىم، ەسەڭ بار وتكەن كۇندە،
ۇعارمىسىڭ سەن وعان جەتكەن كۇندە.
ۇلىتاۋدىڭ تورىندە ءسوز ورەيىن،
ۇعىپ السىن، كۋا بوپ كوك پەن كۇن دە.
ۇلى ءتىلىم، ۇلى ءدىل، ۇلى ءدىنىم،
ۇلتتىڭ جانى سەندە عوي كۇنى بۇگىن.
ۇلىتاۋىم - ۇلى ارمان الدىمداعى،
ۇلىتاۋىم - ۇلىلىق، ىرىلىگىم.
ۇلىتاۋىم - ماقساتىم، مۇراتىم دا،
ۇلى سوزبەن بوستاندىق گۇل اتۋدا.
ۇلتىمىزدى ءتورت قۇبىلا، سەگىز قيىر،
ۇلاعاتتاپ، كۇللى الەم ۇناتاۋدا.
ۇلىتاۋىم - ۇلى جول، ۇلى بايان،
ۇزاق، ءساتتى جول ءتۇسسىن قۇبىلادان.
ۇجىمىم بار، اتى ونىڭ - قازاقستان،
ۇلى تاڭدا نۇر شاشقان شۇعىلادان!
ءۇشىنشى ورىن - ابزال بوكەن. التىن تۋرالى تولعانىس
بايتاعىم - باق مەكەنىم، التىن دالام،
قىمبات قوي التىننان دا نارقىڭ ماعان.
قازاقتىڭ بالاسىمىن التىن قۇرساق،
باباسى التىن كيىپ جارقىلداعان.
تايماعان التىن كورسە حالقىم جولدان،
ساقتاعان سارى التىنداي سالتىم بولعان.
التىننان اينالمادىم، التىن قۇيعان،
اينالدىم التىن مي مەن التىن قولدان!
كەشەگى كەنىشتەرىم جوق ەسكىرگەن،
كورگەم جوق التىن سۇراپ مەن ەشكىمنەن.
اسىلىن ايالاعان اتا قازاق،
«التىنىم» دەگەن سوزبەن تەڭەستىرگەن.
تيمەيمىن نامىسىنا باسقا جەردىڭ،
التىنداي جارقىراعان اسقاق ەلمىن!
التىن سالت، التىن ءداستۇر، التىن ءومىر،
استانا ءتورىن التىن تاسپەن ءوردىم!
كەزىم كوپ وكىنىشتەن ۋ ۇرتتاعان،
سوندا دا التىنىمدى ۇمىتپاعام.
ازاتتىق - التىن وتاۋ، اينىمايتىن
«بايتەرەك» باسىنداعى جۇمىرتقادان!
دەستەلەپ القابىنان التىن ورعان،
داۋلەتىم قايتا ورالدى جارتى جولدان.
دەگەندە، - التىن وتاۋ، ۋا، داريعا،
ايگىلى تۇسەدى ەسكە التىن وردام!
تىزىلگەن تاۋى دا ارمان، تاسى دا ارمان،
جەرىمدى تالاي دۇشپان باسىپ العان.
تومارداي بالداعى التىن الداسپانمەن.
توميريس كير پاتشانىڭ باسىن العان.
ازابىم الىس كەتتى القىمداعان،
بۇل كۇنگە جەتكىزدى اللا حالقىمدى امان.
تۇمارداي جاقۇت كيگەن جارق- جۇرق ەتىپ،
اتتادى بوساعامنان التىن زامان!
التىنىم - التىننان دا جارقىن جىرىم،
التىنىم - ەلگە بەرگەن انتىم بۇگىن!
كەرەي حان، ءاز جانىبەك بابالارىم،
اڭساعان، وسى بولار، التىن كۇنىم!
التىن كۇن - ازاتتىعىم جارقىراعان،
كۇنىم جوق قۋانىشتان شالقىماعان.
باسىمدا ازات عاسىر، قازاق عاسىر،
تورىمدە نۇرسۇلتانداي التىن اعام!..
التىن وي، التىن جوبا، التىن جوسىق،
كەلەدى كەمەلدىكتىڭ سالتىن كەشىپ.
كوك تۋىن التىن قىران الىپ ۇشقان
باقىتىم - «ماڭگىلىك ەل» - التىن بەسىك!
«ەگەمەن قازاقستان»
