اي تۋرالى ءسىز بىلمەيتىن 28 قىزىقتى دەرەك
بۇل سونداي-اق ءبىزدىڭ عالامشارىمىزدىڭ اينالاسىندا تىنىمسىز، وراسان جىلدامدىقپەن اينالاتىن ۇلكەن تاس شار.
الايدا، كوپشىلىگى ايدى جەردى اينالاتىن سەرىك رەتىندە عانا بىلگەنىمەن، ول تۋرالى كوپ دەرەكتەردى بىلە بەرمەيدى. سول سەبەپتەن Stan.kz اقپاراتتىق اگەنتتىگى وقىرماندارعا اي تۋرالى 28 قىزىقتى دەرەك ۇسىنادى.
اي تۋرالى ءسىز بىلمەگەن قىزىقتى دەرەكتەر:
1. ايدىڭ قالىپتاسۋى جايلى تەوريالاردىڭ بىرىندە جەر باسقا پلانەتامەن سوقتىعىسىپ، ناتيجەسىندە سول پلانەتانىڭ قيراندىسىنان جەردىڭ اينالاسىندا ساقينا پايدا بولىپ، سودان اي قالىپتاسقان دەلىنگەن.
2. اي جەردى تەك ءبىر جاعىمەن عانا اينالادى. سول سەبەپتەن ادامدار ءاردايىم ايدىڭ ءبىر جاعىن عانا كورەدى.
3. جەردەن ايعا دەيىنگى قاشىقتىق - 384 مىڭ شاقىرىمدى قۇرايدى.
4. اي قابىعىنىڭ ماسساسى جالپى ماسسانىڭ 4 پايىزىنان اسپايدى. مىسالى، سالىستىرۋ ءۇشىن جەر قىرتىسىنىڭ ماسساسى پلانەتانىڭ بۇكىل ماسساسىنىڭ ۇشتەن بىرىنە دەيىن.
5. كراتەر بەيلي - ايداعى ەڭ ۇلكەن كراتەر، ونىڭ ديامەترى شامامەن 295 شاقىرىم. ول سپۋتنيكتىڭ ارتقى جاعىندا ورنالاسقان جانە جەردەن كورىنبەيدى.
6. امەريكالىق «اپوللون 6» وزىمەن بىرگە جەرگە 385 كەلى ايدىڭ توپىراعىن اكەلدى.
7. ايدىڭ كولەمى جەردىڭ كولەمىنەن شامامەن 49 ەسە كىشى.
8. جەردىڭ بەتىندە اي مەن كۇن كوزگە بىردەي كولەمدە كورىنەدى.
9. اتموسفەرانىڭ جوقتىعىنا بايلانىستى ايدا تاڭنىڭ اتۋى، كۇننىڭ باتۋى سەكىلدى تابيعي قۇبىلىستار، ىمىرت بولمايدى. تەك ءتۇن بولادى.
10. ايدىڭ ءتۇن باتقان سونداي-اق، كولەڭكە تۇسكەن بولىگىندە تەمپەراتۋرا دەڭگەيى كۇن تۇسكەن بەتىنە قاراعاندا الدەقايدا تومەن بولادى.
11. تاسقا ويىپ جاسالعان ايدىڭ بەتىنىڭ ەڭ ەسكى كارتاسى يرلانديادا تابىلدى. وعان شامامەن بەس مىڭ جىل بولدى.
12. ايعا جىبەرىلگەن العاشقى زىمىران كەڭەستىڭ «لۋنا-2» زىمىرانى.
13. 1969-جىلى ادامزات العاش رەت ايعا اياق باستى. ول امەريكالىق استروناۆت نيل ارمسترونگ ەدى.
14. ايداعى تارتىلىس كۇشى جەرگە قاراعاندا التى ەسە از.
15. جەرگە قارايتىن ايدىڭ بەت جاعىنان ءبىزدىڭ پلانەتامىز اي تاۋلىگىنىڭ كەز كەلگەن ۋاقىتىندا انىق كورىنەدى.
16. ايدا قازا تاپقان عارىشكەرلەرگە ارنالعان ەسكەرتكىش بار. ول سكافاندرداعى ادامدى بەينەلەيتىن بيىكتىگى 10 سانتيمەتر اليۋميني فيگۋرا.
17. سونداي-اق، ءبىزدىڭ سەرىگىمىزدە دە تەربەلىستەر، جەر سىلكىنىسى سەكىلدى سىلكىنۋلەر ورىن الادى. ولار ءبىزدىڭ پلانەتامىزدىڭ جانە ايدىڭ گراۆيتاتسيالىق ءوزارا ارەكەتتەسۋىنەن تۋىندايدى دەپ ەسەپتەلىنەدى، ءبىراق ونىڭ ناقتى سەبەبى ءالى بەلگىسىز.
18. ايدىڭ ديامەترى - جەر شارىنىڭ تورتتەن ءبىر بولىگىن قۇرايدى.
19. استرونوم يۋدجين شۋمەيكەر دەنساۋلىعىنا بايلانىستى عارىشكەر بولا المادى. ءبىراق، ول سوعان قاراماستان ايدى بارلاۋعا ۇلكەن ۇلەس قوستى. ول قايتىس بولعاننان كەيىن ناسا ونىڭ ءوتىنىشىن ورىنداپ، 1998-جىلى ءمايىتىنىڭ كۇلىن ايعا جىبەردى.
20. ايدىڭ شاڭىنان جانعان وق ءدارىنىڭ ۇنتاعى سەكىلدى ءيىس شىعادى.
21. بارلىق اي كولەڭكەلەرى قاپ-قارا.
22. ايدا ماگنيت ءورىسى جوق. الايدا ايدان اكەلىنگەن كەيبىر تاستار ماگنيتتىك قاسيەتتەرگە يە. دەگەنمەن، مۇنىڭ سەبەبىن ءالى ەشكىم تۇسىندىرە المادى.
23. اي جىل سايىن جەردەن ءتورت سانتيمەترگە الىستايدى.
24. جەردەگى تىرشىلىك وزىنە گراۆيتاتسيالىق اسەرىن كورسەتەتىن سەرىگىنىڭ بولعانىنىڭ ارقاسىندا پايدا بولۋى مۇمكىن دەگەن تەوريا بار.
25. اي - ۇلكەن جەر سەرىگى. ول كۇن جۇيەسىندەگى بەسىنشى ءىرى سەرىك.
26. ايدا 12 ادام بولىپ كەلگەن.
27. ايدا گەلي-3 زاتى بار جانە ايتارلىقتاي كوپ مولشەردە. ونى ءوندىرۋ ەكونوميكالىق تۇرعىدان پايدالى، ويتكەنى گەلي-3 جەردىڭ بارلىق ەنەرگەتيكالىق قاجەتتىلىكتەرىن ارتىعىمەن قاناعاتتاندىرا الادى.
28. اي كەز كەلگەن اسكەري وپەراتسيالار جۇرگىزۋگە تىيىم سالىنعان حالىقارالىق اۋماق دەپ تانىلعان. سونداي-اق، اي بىرەۋدىڭ جەكە مەنشىگى بولا المايدى.
