قازاقپارات كۇنتىزبەسى: 22- ماۋسىم
اتاۋلى كۇندەر
ەسكە الۋ جانە ازا تۇتۋ كۇنى
1941-جىلى فاشيستىك گەرمانيا سوۆەت وداعىنا باسىپ كىردى. ءدال وسى كۇنى ۇلى بريتانيانىڭ پرەمەر-ءمينيسترى ۋ. چەرچيلل فاشيستىك گەرمانياعا قارسى سوعىستا سوۆەت وداعىنا قولداۋ كورسەتەتىندىگىن مالىمدەدى.
قازاقستاننان سوعىس جىلدارى مايدانعا 1,2 ميلليونعا جۋىق ادام اتتاندى.
ەستە قالار وقيعالار
1992-جىلى قازاقستان رەسپۋبليكاسى مەن اۆستراليا وداعى اراسىندا ديپلوماتيالىق قاتىناستىڭ ورناۋى تۋرالى نوتا الماستى.
1999-جىلى پەتروپاۆل قالاسىنىڭ تەاتر الاڭىندا قاراساي مەن اعىنتاي باتىرلاردىڭ ەسكەرتكىشى اشىلدى.
2011-جىلى الماتىداعى 28 گۆاردياشىل- پانفيلوۆشىلار ساياباعىندا مەموريالدى تاقتا اشىلىپ، رجيەۆ قالاسىندا قازا تاپقان 100- ءشى، 101- ءشى جەكە اتقىشتار بريگاداسىن ەسكە الۋ ماقساتىندا «باۋىرلاستار زيراتىنان» اكەلىنگەن كاپسۋلا جەرگە كومىلدى.
2012-جىلى وسكەمەندەگى كوندەنساتور زاۋىتى ت م د- نىڭ وزگە ەلدەرىندە جوق جاڭا ونىمدەر شىعارا باستادى.
2012-جىلى استانا قالاسىنىڭ اكىمدىگى «قازاقتىڭ 1000 كۇيى» جيناعىن شىعاردى. «ەل» پروديۋسەرلىك ورتالىعى شىعارعان جيناقتا قازاق كۇيلەرى تۋرالى اقپارات جان جاقتى قامتىلعان.
جيناقتان قۇرمانعازى، داۋلەتكەرەي، بايجىگىت، تاتتىمبەت، قازانعاپ، سۇگىر، توقا، ابىل سەكىلدى ۇلى كۇيشىلەردىڭ ومىرلەرى تۋرالى دا اقپارات تابۋعا بولادى.
2013-جىلى اقمولا وبلىستىق تاريحي-ولكەتانۋ مۋزەيىندە تاريحي كەيىپكەر - اقان سەرىنىڭ عاشىعى اقتوقتىنىڭ ومىردە بولعانى راستالدى. بۇل فاكتى «ادال جار، ارداقتى انا - اقتوقتى بەينەسىنىڭ تاريحي شىندىعى» ءىس-شاراسىنىڭ باستى ماقساتى بولدى.
2014-جىلى ۇلى جىبەك جولى يۋنەسكونىڭ بۇكىل الەمدىك مۇراسى نىسانىنا اينالدى. قازاقستان، قىتاي جانە قىرعىزستان مەملەكەتتەرىنىڭ جىبەك جولىن بۇكىل الەمدىك مۇرا تىزىمىنە ەنگىزۋ تۋرالى بىرلەسكەن ءوتىنىشى دوحادا (كاتار) وتكەن بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمى كوميتەتىنىڭ ءبىلىم، عىلىم جانە مادەنيەت ماسەلەلەرى بويىنشا 38-سەسسياسىندا ماقۇلداندى. وتىنىشكە جىبەك جولىندا ورنالاسقان 33 تاريحي ەسكەرتكىش ەنگىزىلدى، سونىڭ 22 ءسى قىتايدا، 8 ءى قازاقستاندا جانە ۇشەۋى قىرعىزستاندا ورنالاسقان.
2015-جىلى جەنيەۆاداعى جۇمىس توبىنىڭ سوڭعى وتىرىسىندا قازاقستاننىڭ دۇنيەجۇزىلىك ساۋدا ۇيىمىنا كىرۋى بويىنشا كەلىسسوزدەردىڭ اياقتالعاندىعى رەسمي تۇردە جاريالاندى. قازاقستان د س ۇ- ىنىڭ 162-مۇشەسى اتاندى.
2015-جىلى وسكەمەندە ءۇلبى جاعالاۋىندا تاتار اقىنى جانە جاۋىنگەر مۇسا جاليلگە ەسكەرتكىش ورناتىلدى. مۇسا جاليل سوۆەت وداعىنىڭ باتىرى، 1942-جىلى اۋىر جاراقات الىپ، كونتسلاگەرگە قامالعان. ول تۇتقىنعا تۇسكەن سوۆەتتىك اسكەريلەردىڭ قاشۋىن ۇيىمداستىرعان. جاسىرىن ۇيىم قۇرعانى ءۇشىن پلەتتسەنزەي اسكەري تۇرمەسىندە ءولتىرىلدى.
2016-جىلى شىمكەنتتىك باتىرحان داۋلەت وڭتۇستىك كورەيادا ۋلسان ۇلتتىق عىلىم جانە تەحنيكا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ (UNIST) «جىل ستۋدەنتى - 2016» اتاندى.
2018-جىلى العاش رەت قازاقستاندا قۇرامىندا تانىمال قازاقستاندىق الپينيست، ەكى رەت ەۆەرەستى باعىندىرعان ماقسۇت جۇمابايەۆ بار حالىقارالىق ەكسپەديتسيا تاۋلى التايدىڭ ەڭ بيىك نۇكتەسىنە - مۇزتاۋ تاۋىنا شىقتى.
2018-جىلى اقتوبەلىك قولونەرشى، ق ر سۋرەتشىلەر وداعىنىڭ مۇشەسى ەرقوساي ءابىلوۆ ءابىلقايىر حاننىڭ كۇمىس ءمورىن قايتا جاساپ شىعاردى. شەبەر اقتوبە وبلىستىق تاريحي- ولكەتانۋ مۋزەيىنىڭ تاپسىرىسى بويىنشا ءمورى بار جۇزىك، قانجار مەن كۇمىس ءتوس بەلگىنىڭ كوشىرمەسىن جاساپ شىقتى. بادام ءتارىزدى ءمورى بار جۇزىكتە اراب تىلىندە ءابىلقايىر حاننىڭ ەسىمى جازىلعان.
«مەن اقتوبە وبلىستىق تاريحي- ولكەتانۋ مۋزەيىنىڭ تاپسىرىسى بويىنشا كۇمىس جۇزىكتى ءابىلقايىر حاننىڭ ءمورىنىڭ سۋرەتىنە قاراپ وتىرىپ جاسادىم. سونداي-اق، تاپسىرىس بويىنشا قانجار مەن كۇمىس ءتوس بەلگىنى دە ازىرلەدىم. ءتوس بەلگىدە كىشى ءجۇز قازاقتارىنىڭ بىرلىگى - «ءۇش ارىس» بەلگىسى بار، ونىڭ اينالاسىندا 25 رۋلىق تايپا بەينەلەنگەن. بەلگىنىڭ جوعارعى جاعىندا اراب تىلىندە ءابىلقايىر حاننىڭ اتى مەن اتاعى - «ءابىلقايىر ءباھادۇر حان حازىرەتتى يبن سۇلتان» ويىلىپ جازىلعان»، - دەيدى شەبەر.
2019-جىلى الماتىدا بەلگىلى قازاقستاندىق مانەرلەپ سىرعاناۋشى دەنيس تەنگە ءمۇسىن ورناتىلدى. ەسكەرتكىش سپورتشى قازا تاپقان جەرگە تۇرعىزىلدى. دەنيس تەننىڭ ءمۇسىنى قولادان، تۇعىرى گرانيتتەن جاسالعان. بيىكتىگى - 2,4 مەتر. ءمۇسىن دەنيستىڭ قولا مەدال جەڭىپ العان سوچي وليمپياداسىنىڭ فينالدىق باعدارلاماسىن ورىنداپ تۇرعان ءساتىن ورنەكتەپ تۇر.
قۇرمانعازى جانە بايسەيىتوۆا كوشەلەرىنىڭ قيىلىسىنا ورناتىلعان ەسكەرتكىش - سانك-پەتەربۋرگ ءمۇسىنشىسى ماتۆەي ماكۋشكيننىڭ تۋىندىسى.
2019-جىلى «قازاقتىڭ موتسارتى»، جاس كومپوزيتور راحات-ءبي ءابدىساعين يتالياداعى سانتا چەچيليا اكادەمياسىنىڭ دوكتورانتۋراسىن ءتامامداپ، وقۋ ورنىنىڭ تاريحىنداعى ەڭ جاس تۇلەك اتاندى.
اكادەميانى ءبىتىرۋ سىناعىندا راحات-ءبي ءوزىنىڭ 11 ورىنداۋشىعا ارناپ جازىلعان «Ombre del Vuoto» («ۇمىتسىزدىك كولەڭكەسى») اتتى تۋىندىسىن ۇسىندى.
«ۇمىتسىزدىك كولەڭكەسى» - سيمفونيالىق وركەستردىڭ بارلىق توبى قامتىلعان سيمفونيانىڭ ءبىر ءتۇرى. راحات- ءبي ءابدىساعين - كومپوزيتور جانە پيانيست، ونەرتانۋ عىلىمىنىڭ ماگيسترى، جۇزدەن استام كلاسسيكالىق شىعارمانىڭ اۆتورى. «دارىن» مەملەكەتتىك جاستار سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى جانە «100 جاڭا ەسىم» جوباسىنىڭ جەڭىمپازى.