قازاقپارات كۇنتىزبەسى: 20- مامىر
اتاۋلى كۇندەر
دۇنيەجۇزىلىك مەترولوگيا كۇنى
1999-جىلى ولشەم جانە تارازى حالىقارالىق كوميتەتى تاراپىنان قۇرىلعان. مەرەكەنىڭ داتاسى مەتريكالىق كونۆەنتسيانىڭ قابىلدانعان كۇنىنە وراي تاڭداپ الىندى. مەتريكالىق كونۆەنتسياعا 1875-جىلى 20- مامىردا پاريجدە ديپلوماتيالىق مەترولوگيالىق كونفەرەنتسيا اياسىندا 17 ەل قول قويعان.
مەترولوگيا (گرەك تىلىندە metron - ولشەم جانە logos - ءسوز، ءىلىم) - ولشەۋدىڭ بىرلىگى مەن قاجەتتى دالدىككە جەتۋ تاسىلدەرى جونىندەگى عىلىم.
قازاقستاندا العاشقى مەترولوگيالىق مەكەمە 1923-جىلى سەمەي قالاسىندا قۇرىلدى. ول 1925-جىلى سەمەي جانە جەتىسۋ گۋبەرنيالارىنداعى تارازىلاردى، گىردى، ۇزىندىق پەن كولەم ولشەمدەرىن تەكسەرۋدى جۇزەگە اسىراتىن ءوز الدىنا جەكە پالاتا بولدى. ونىڭ بولىمدەرى پەتروپاۆل، اقتوبە، الماتى قالالارىندا جۇمىس ىستەدى.
1930-جىلى پالاتا الماتىعا كوشىرىلدى. 1974-جىلى الماتى قالاسىندا ارنايى ەتالوندار ساقتايتىن عيمارات سالىندى. رەسپۋبليكانىڭ مەترولوگيالىق قىزمەتىندە تەكسەرۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋ ءۇشىن 20 جۇمىس ەتالونى (قىسىم، تەمپەراتۋرا، ماسسا، ۇزىندىق، ەلەكترلىك سىيىمدىلىق، ەلەكترلىك كەدەرگى، ءتۇزۋ، ءتۇزۋ سىزىق، ت. ب.) قولدانىلادى.
2000-جىلى قازاقستاندا مەملەكەتتىك ۋاقىت جانە جيىلىك ەتالونى پايدالانۋعا ەنگىزىلدى. دۇنيەجۇزىلىك ارالار كۇنى
ب ۇ ۇ حالىقارالىق كۇندەر جۇيەسىندە اتالىپ وتىلەدى. ارالار پوپۋلياتسياسىنىڭ ازايۋ ماسەلەسى جانە وسى جاندىكتەردى قورعاۋدىڭ ماڭىزدىلىعىنا نازار اۋدارۋ ءۇشىن بەكىتىلگەن. ب ۇ ۇ باس اسسامبلەياسى دۇنيەجۇزىلىك ارالار كۇنىنىڭ داتاسى رەتىندە 20- مامىردى تاڭداعان.
بۇل كۇنى تانىمال سلوۆەنيالىق ومارتاشى انتون يانشا دۇنيەگە كەلگەن.
ەستە قالار وقيعالار
1940-جىلى شىعىس قازاقستان وبلىسىندا «شىعىس اينالما» جولىنىڭ قۇرىلىسى باستالدى، ول شىعىس قازاقستان جانە سەمەي وبلىستارىنىڭ الىس اۋداندارىن قازاق تەمىر جولىنا قوستى. 1940 -جىلدىڭ 29- قاڭتارىندا كيروۆ اۋدانىنىڭ «كراسنىي پارتيزان» اۋىل شارۋاشىلىق ارتەلى مۇشەلەرى ادام كوپ جينالعان جينالىستا شىعىس قازاقستان جانە سەمەي وبلىستارىنىڭ بارلىق ۇجىمشارلارىنا «شىعىس اينالما» گراۆي جولىن حالىقتىق قۇرىلىس ادىسىمەن سالۋعا شاقىرىپ، ۇندەۋ قابىلدادى.
بۇل ۇندەۋدى شىعىس قازاقستاننىڭ بارلىق كولحوزدارى مەن كاسىپورىندارى قولدادى. ءبىرىنشى كەزەكتە 1940-جىلدىڭ جازىندا جالپى ۇزىندىعى 438 ك م بولاتىن وسكەمەن-بۇقتىرما-مالوكراسنوياركا-سامارقا كوكپەكتى-گەورگيەۆكا جولىن سالۋ ۇيعارىلدى.
مۇنداي ۇلكەن جۇمىس بۇرىن جاسالماعاندىقتان، تەڭدەسسىز ەدى.
1998-جىلى «قازاقستان رەسپۋبليكاسى استاناسىنىڭ مارتەبەسى تۋرالى» ق ر زاڭى قابىلداندى. زاڭ قازاقستان رەسپۋبليكاسى استاناسىنىڭ قۇقىقتىق مارتەبەسىن، جۇمىس ىستەۋىنىڭ ۇيىمدىق-ساياسي جانە ەكونوميكالىق نەگىزدەرىن ايقىندايدى.
2001-جىلى استانادا العاش رەت قازاقستان رەسپۋبليكاسى تاۋەلسىزدىگىنىڭ 10 جىلدىعىنا ارنالعان شاحماتتان حالىقارالىق سۋپەرتۋرنير ءوتتى. تۋرنيرگە شاحمات سپورتىنىڭ جۇلدىزدارى - الەم چەمپيونى ۆلاديمير كرامنيك پەن فيدە رەيتينگىندە كوش باستاپ تۇرعان ەكس-چەمپيون گارري كاسپاروۆ قاتىستى.
2010-جىلى قازاقستاندىق الپينيستەر الەمدە ءبىرىنشى بولىپ «عالامشاردىڭ ەڭ بيىك 14 شىڭى» باعدارلاماسىن ورىندادى. الپينيستەرىمىز الەمنىڭ سوڭعى سەگىزمىڭدىعى - لحوتسزە (8516 م) شىڭىن باعىندىردى.
2010-جىلى يتار-تاسس اگەنتتىگىنىڭ كەڭسەسىندە اعىلشىن جازۋشىسى دجوناتان ايتكەننىڭ «نۇرسۇلتان نازاربايەۆ جانە قازاقستاننىڭ جاسامپازدىعى» كىتابىنىڭ ورىس تىلىندەگى اۋدارماسىنىڭ تۇساۋكەسەرى ءوتتى.
2012-جىلى وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسى قازىعۇرت اۋدانىندا وتكەن عاسىردىڭ 30 جىلدارىندا اشارشىلىق قۇرباندارى مەن زۇلمات كەزەڭدى كوزى كورىپ، امان قالعاندارعا ەسكەرتكىش ورناتىلدى.
2013-جىلى نيۋ-يوركتە ب ۇ ۇ جانىنداعى قازاقستان رەسپۋبليكاسى مەن بوليۆيا مەملەكەتىنىڭ تۇراقتى وكىلدەرى بىرلەسكەن كومميۋنيكەگە قول قويىپ، ەكى ەل اراسىندا ديپلوماتيالىق قاتىناستار ورناتىلدى. بوليۆيا - وڭتۇستىك امەريكانىڭ ورتالىق بولىگىندەگى كوپۇلتتى مەملەكەت. بوليۆيا اۋماعى - 1098580 ك م2. رەسمي استاناسى جانە سوت بيلىگىنىڭ ورتالىعى - سۋكرە، ۇكىمەت رەزيدەنتسياسى - لا-پاس. رەسمي تىلدەرى - يسپان، سونداي-اق كەچۋا، ايمارا، گۋاراني جانە باسقا دا بايىرعى حالىقتاردىڭ تىلدەرى (جالپى 36 ءتىل). اقشا بىرلىگى - بوليۆيانو.
2014-جىلى قىزىلوردا وبلىسى شيەلى اۋدانى بيدايكول اۋىلىنىڭ تۇرعىنى جاسۇلان وماروۆ ى. جاقايەۆ اتىنداعى اۋداندىق كۇرىش شارۋاشىلىعى تاريحي مۋزەيىنە قۇندى جادىگەر - 1905-1916 -جىلدارداعى رۋبلدەردى تاپسىردى. وماروۆ مىرزا ولاردى ءوز اۋلاسىنان تاپقان.
2014-جىلى يوردانيانىڭ ەكس-كورولى حۋسەين بەن تالالدىڭ قۇرمەتىنە استاناداعى كوشەگە ونىڭ ەسىمى بەرىلدى. حۋسەين بەن تالال كوشەسى - جالپى قالالىق ماڭىزى بار 6 جولاقتى جاڭا ماگيسترالدى كوشە، بۇرىن 27№ دەپ شارتتى تۇردە بەلگىلەنگەن. ول استانانىڭ سول جاعالاۋىندا ورنالاسقان جانە تۇران، قابانباي باتىر جانە ورىنبور كوشەلەرىن قيىپ وتەدى. كوشەنىڭ ۇزىندىعى - 2 545 م، ەنى - 22 م.
2014-جىلى حالىقارالىق بانكنوت قوعامداستىعى (IBNS) ق ر ۇلتتىق بانكىن 2013-جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا «كۇلتەگىن» كونە تۇركى جازباسىنا ارنالعان 1000 تەڭگەلىك ەستەلىك بانكنوتى ءۇشىن «جىلدىڭ ۇزدىك بانكنوتى» نوميناتسياسىمەن كەزەكتى رەت ماراپاتتادى.
2016-جىلى ش. ايمانوۆ اتىنداعى «قازاق فيلم» ا ق تۇسىرگەن تولىقمەتراجدى «ساعادات نۇرماعامبەتوۆ. سوڭعى سۇحبات» اتتى دەرەكتى فيلمى سيەۆاستوپولدە 14-19- مامىر ارالىعىندا وتكەن دەرەكتى فيلمدەر مەن تەلەباعدارلامالاردىڭ «بىرگە جەڭدىك» حالىقارالىق كينوفەستيۆالىندە جۇلدەلى بولدى. تۋىندى كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى، قازاقستاننىڭ حالىق قاھارمانى، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۇڭعىش قورعانىس ءمينيسترى، ارميا گەنەرالىنىڭ ومىرىنەن سىر شەرتەدى.
2018-جىلى اكتريسا سامال ەسلياموۆا رەسەيلىك رەجيسسەر سەرگەي دۆورتسيەۆتىڭ «ايكا» فيلمىندەگى باستى ايەل ءرولى ءۇشىن 71-كانن كينوفەستيۆالىنىڭ ماراپاتىنا يە بولدى.
2019-جىلى تاجىكستاندا «KazakhExport» ەكسپورتتىق ساقتاندىرۋ كومپانياسى» ا ق وكىلدىگىنىڭ كەڭسەسى اشىلدى. تاجىكستانداعى «KazakhExport» وكىلدىگى كەڭسەسىنىڭ مىندەتى - بيزنەس قوعمداستىقتارمەن بايلانىس ورناتۋ، كاسىپكەرلەر مەن قارجىلىق قۇرىلىمدارعا «KazakhExport» قۇرالدارى تۋرالى اقپارات بەرۋ.
بۇل قازاقستان مەن تاجىكستان كاسىپكەرلەرى اراسىنداعى جۇمىستى ايتارلىقتاي جەڭىلدەتۋگە مۇمكىندىك بەرەدى جانە سوعان وراي تاۋار اينالىمى ارتادى.
