الەمنىڭ 20- عاسىرعا دەيىنگى ەڭ قاتىگەز قولباسشىلارى - فوتو

استانا. قازاقپارات - جەر جارالعالى بەرى، ادامزات بالاسى مىنا دۇنيەگە كەلىپ، اركىم وزىنشە ءومىر ءسۇرىپ جۇرمەگەنى بەلگىلى.
None
None

ولار ءبىر-بىرىنە تالايلاعان جاقسىلىقتار دا، ادام ايتسا نانعىسىز زۇلىمدىقتاردا جاسادى. سول جاماندىق، زۇلىمدىقتىڭ بولۋىنا سەبەپشى ءبىر ادام بولىپ كەلدى. ول ەل بيلەۋشىلەرى. بۇگىن ءبىز كۇللى ادامزاتقا بەلگىلى بىرنەشە قاتىگەز قولباسشىلاردى ۇسىنامىز.

1. سين شي حۋان(شين شىحۋاڭ)

قولباسشى بولعان ءداۋىرى: ب. ز. ب. 247-210 ج ج.

 

سين شي حۋان ب. ز. ب. 221 -جىلى قىتايدى بىرىكتىرىپ سين دەناستياسىنىڭ العاشقى يمپەراتورى بولعان. ول زامانىنىڭ عالىمدارىن ارنايى تاپسىرىس ارقىلى ءولتىرىپ وتىرعان. ءوزىنىڭ تۇسىنىگىمەن قايشى شىققان ادامداردىڭ بارلعىنىڭ الدىنان كۇتكەنى ءولىم بولعان.

شي حۋاننىڭ كەزىندە «ۇلى قىتاي قورعانى» سالىنا باستاعان. جانە دە مۋميا اسكەرلەردىڭ قورى جاسالعان. بۇل اسكەردىڭ قاي جەردە جەرلەنگەنىن ەشكىم بىلمەسى ءۇشىن، وندا جۇمىس ىستەگەن بارلىق قىزمەتكەرلەردى مەرت قىلعان. بۇل تۋرالى مالەمەتتى گونكونگ(شياڭگاڭ) ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ۇستازى سيۋن جوۋ مالىمدەگەن.

2.گاي يۋلي سەزار اۆگۋست گەرمانيك (كاليگۋلا)

قولباسشى بولعان ءداۋىرى: ب. ز. 37-41 ج ج.

 

تاريح بەتىندە كاليگۋلا دەگەن ەسىممەن قالعان. ول ءوزىنىڭ بارلىق ساياسي قارسىلاستارىن قىرىپ سالعان. سونىمەن قاتار ولاردىڭ جازالاۋ ءراسىمىن اتا-انالارىنىڭ كوزىنشە وتكىزگەن. ءوزىنىڭ قارىنداستارىمەن جىنىستىق قاتىناسقا تۇسكەن، ولاردى باسقا ەركەكتەرگە ساتىپ وتىرعان. قۇلدارىن زورلاپ، ارتىنشا جان تۇرشىگەرلىك جولمەن ءولتىرىپ وتىرعان.

اقىر سوڭىندا سەزاردى كەلىسىم جاساسقان ءبىر توپ ساياساتكەرلەر قانجارمەن 30 رەت سوققى جاساپ ولتىرگەن.

3.اتيللا (ەدىل پاتشا)

قولباسشى بولعان ءداۋىرى: ب. ز. 434-453 ج ج.

 


ءوزىنىڭ اعاسىن ولتىرگەن سوڭ، اتيللا عۇن يمپەرياسىنىڭ پاتشاسى بولعان. وسىعان وراي ول ريم يمپەرياسىنىڭ ەڭ قاۋىپتى قارسىلاسىنا اينالعان. قازىرگى گەرمانيا، رەسەي، ۋكراينا تەريتوريالارىن باعىندىرىپ وتىرعان. سوعىس ۋاقىتىندا اسقان قانىشەرلىكپەن تانىلىپ وتىرعان.

4. ۋ زىتيان

قولباسشى بولعان ءداۋىرى: 690 -705 ج ج.

 

قانىشەر قولباسشىلار تىزىمىندەگى العاشقى ايەل. ول 14 جاستاعى كۇڭنەن قىتاي پاتشايىمىنىڭ لاۋازىمىنا دەيىن وسكەن. ول ءوزىنىڭ جولىنداعى بارلىق قارسىلاستارىن اياۋسىز ءولتىرىپ وتىرعان. كەيبىرى ءوزىنىڭ وتباسى مۇشەلەرى بولعان دەگەن دە دەرەكتەر بار.

ول قاتىگەزدىگىمەن قاتار وتە اقىلدى قولباسشى بولعان دەيدى تاريحشىلار.

5. شىڭعىس حان

قولباسشى بولعان ءداۋىرى: 1206-1227 ج ج.

 

شىڭعىس حاننىڭ 9 جاسىندا ونىڭ اكەسىن ۋلاپ ولتىرەدى. بالا كۇنىندە كەدەيلىك پەن اشتىقتا ەر جەتكەن ونىڭ جاۋگەرشىلىك كەزىندە قاراپايىم حالىقتى اسقان قاتىگەزدىكپەن قىرعانى بەلگىلى. ءوز ەركىمەگەن بەرىلمەگەن قامالداردى جەرمەن- جەكسەن ەتىپ وتىرعان.

6. توماس توركۆەمادا

قولباسشى بولعان ءداۋىرى: 1483-1498 ج ج. (ۇلى ينكۆيزيتور)

 

يسپاني كورلى فەرديناند پەن كورولەۆاسى يزابەللانى ەۆرەيلەردى قۋعىنداۋعا ۇسىنىس بىلدىرەدى. تاريحشىلاردىڭ پايىمداۋىنشا ول 2000 عا جۋىق ادامدى ورتەپ جىبەرگەن.

تاعى ءبىر ەرەكشە زەرتتەۋگە سۇيەنسەك، تاركۆەمادانىڭ ءوزى دە يەۆرەي وتباسىنان بولعان.

 7. ۆلاد III، ۆالاحيا كنيازى ۆلاد (دراكۋلا نەمەسە ۆلاد سەپەش)

قولباسشى بولعان ءداۋىرى: 1448؛ 1456-1462؛ 1476 ج ج.

 

ءوزىنىڭ بارلىق قارسىلاستارىن قوناققا شاقىرىپ، تۇگەلدەي قىرىپ تاستاعان. پاتشا بولعان ۋاقىتىندا اسا قاتاڭ جولمەن ۆالنحيا كنيازدىگىندە ءتارتىپ ورناتقىسى كەلگەن.

8. يۆان گروزنىي

قولباسشى بولعان ءداۋىرى: ماسكەۋدىڭ ۇلى كنيازى - 1533-1547 ج.؛ بۇكىل رۋس كنيازى - 1547-1584 ج ج.

 

يۆان گروزنىي جارى قايتىس بولعاننان كەيىن اسقان قاتىگەز ادامعا اينالعان. ونىڭ دالەلى ءوزىنىڭ ەكى قابات قىزىن تاياققا جىعۋى، جانە ۇلىن ۇرىپ ءولتىرۋى.

 

دەرەككوز: qamshy.kz

سوڭعى جاڭالىقتار