تەمىرتاۋداعى 1959-جىلعى كوتەرىلىسىنىڭ ارتىندا كىم تۇر؟
ۇزاق ۋاقىت بويى قۇپيا ساقتالىپ كەلگەن ەرەۋىل 1959-جىلى بۇرق ەتە تۇسكەن بولاتىن، - دەپ حابارلايدى «استانا» ارناسى.
وسى بۇلىك كەزىندە ونداعان ادام قازا تاپقان. تاريحي-ولكەتانۋ مۇراجايى عىلىمي قىزمەتكەرلەرىنىڭ دەرەگىنە ساي، كوتەرىلىسكە تۇرمىستىق جاعدايدىڭ ناشارلىعى سەبەپ بولدى. قۇرىلىسشىلار باسشىلىقتان جالاقىنى كوبەيتىپ، ازىق-تۇلىكپەن قامتاماسىز ەتۋدى تالاپ ەتكەن.
تەمىرتاۋدىڭ بايىرعى تۇرعىندارى نارازى توپتىڭ ىشىندە قىلمىسكەرلەر دە بولعانىن ايتادى.
«ءتىپتى ولاردىڭ جاستاردى بۇلىككە يتەرمەلەۋى دە مۇمكىن. ايتپەسە بۇل جاعداي بەيبىت تۇردە شەشىلۋى ءتيىس ەدى»، - دەپ وتىر.
قالاداعى ورتالىق دۇكەندى باسىپ العان توپتان ۇرەيلەنگەن تۇرعىندار بىرنەشە كۇن بويى ۇيلەرىنەن شىعۋعا باتا الماعان.
تەمىرتاۋ قالالىق تاريحي ولكەتانۋ مۇراجايىنىڭ قىزمەتكەرى تاتيانا حمەليەۆا: «جاستار تەرەزەنى سىندىرىپ، كادەگە جارايتىن نارسەنىڭ ءبارىن تالاپ الىپ جاتتى. ءتارتىپ ساقشىلارى اسپانعا وق اتقان سوڭ، دۇكەن مەن اسحانانى توناۋشىلاردىڭ ەكپىنى باسىلدى. كەيىن ولار ساربازدارعا تاس لاقتىرۋعا كىرىستى»، - دەپ ەسكە الادى.
سول كەزدەگى رەسمي دەرەكتەر بويىنشا، تەك ءبىر ادام عانا قازا تاپقان. ال كۋاگەرلەر كوز جۇمعانداردىڭ كوپ بولعانىن ايتادى. ءارى وق اتۋعا كىمنىڭ بۇيرىق بەرگەنى دە بەلگىسىز. سول تۇستا قازاقستان ماگنيتكاسىن دامىتۋعا ەرىكتى جاستار شاقىرىلىپ، ولارعا باسپانا ۋادە ەتىلگەن.
ىلە-شالا تەمىرتاۋعا كەڭەس وداعى قۇرامىنداعى مەملەكەتتەردەن 20 مىڭ ادام اعىلدى. الايدا ولاردىڭ بارلىعىنا پاتەر بەرۋ مۇمكىن بولماي، جاستار شاتىرلارعا ورنالاستىرىلعان. شاعىن توپتارعا بولىنگەن 2000 نان استام ادامنىڭ جۋىنىپ-شايىنۋى مەن دۇرىس تاماقتانۋىنا قاجەتتى جاعداي بولماپتى. ال بۇعان نارازى قۇرىلىسشىلاردىڭ اشۋى وسىنداي بۇلىككە سوقتىرعان.
نارازىلىق شەرۋى ءۇش كۇننەن كەيىن باسىلدى. قالاعا 2000 ساربازدان قۇرالعان قارۋلى جاساق كىرگىزىلىپ، سول كەزدەگى كومپارتيانىڭ باس حاتشىسى لەونيد برەجنيەۆتىڭ ءوزى تەمىرتاۋعا ارنايى كەلەدى. دەگەنمەن، سول كەزدە ەرەۋىلگە شىققاندار ءالى كۇنگە جۇمعان اۋزىن اشار ەمەس. ال تاريحشىلار بۇل وقيعانىڭ زاردابى نازاردان تىسقارى قالماسىنان ءۇمىتتى.