كۇيەۋ تاڭداۋداعى 10 ەرەجە
ەرتە كەزەڭدەردەگى قىزىنا اتا- انا جۇباي تاڭداڭداپ، كىممەن قۇدا بولاتىنىن شەشىپ قوياتىن داستۇرلەر تۇبەگەيلى جوعالعان. ءار ارۋ ءوز تاعدىرىن ءوزى تاڭداي الادى.
بۇل تۋرالى «ايقاراكوز» سايتىندا جازىلدى.
سەزىمگە بەرىلىپ، عاشىقتىقتىڭ كوزسىز سوقىرلىعىمەن تاڭداۋ جاساۋدا قاتەلەسىپ كەتەتىن قۇربىلارىمىز دا از ەمەس. ماحاببات - عاجايىپ سەزىم، الايدا، نەكە - الداعى تىرشىلىگىڭ مەن ءومىرىڭنىڭ كەپىلى. تاڭداعان كۇيەۋىڭىز اكە رەتىندە دە، جۇباي رەتىندە دە كوڭىلىڭىزدەن شىعىپ، ءومىرىڭىزدى جايناتۋ ءۇشىن ءبىزدىڭ بىرنەشە كەڭەسكە نازار اۋدارىڭىز.
سىزگە جۇرەگى مەن قولىن ۇسىنىپ جۇرگەن جىگىت بار دەلىك. ءسىزدىڭ وعان دەگەن سەزىمىڭىز بەن قىزىعۋشىلىعىڭىز ەرەكشە. ەگەر بولاشاقتا وتباسىڭىز بەرىك، شاڭىراعىڭىز نىق بولسىن دەسەڭىز، ول جىگىتتى ءبىراز سىناقتان وتكىزىپ، جان- جاقتى بايقاڭىز. ءبىر عانا سەزىممەن ۇزاققا بارا الماسىڭىز انىق، وتباسىندا سەزىممەن قاتار ءوزارا تۇسىنىستىك، قۇرمەت ۇستەمدىك ەتۋى قاجەت.
سونىمەن ەكىنشى جارتىڭىزدى تاڭداۋدا ەستە ۇستاڭىز:
1. وتباسىنا نازار اۋدارىڭىز
ءبارىمىز دە جاستايىمىزدان اتا- انامىزدىڭ تاربيەسىمەن قوسا، ولاردىڭ جەكە قاسيەتتەرىن ءسىڭىرىپ وسەمىز. كوڭىلىڭىز اۋعان جىگىتتى جاقىنىراق تانىعىڭىز كەلسە، ونىڭ وتباسىمەن تانىسىڭىز. ونىڭ تۋىستارىنىڭ ءوزارا قارىم- قاتىناسىنا قاراپ، بولاشاق وتباسىڭىزداعى اراقاتىناس مودەلىن كورە الاسىز. ۇلكەنگە قۇرمەت، جانى اشۋ، ايەلدى سىيلاۋ سياقتى تاعى دا باسقا ادەتتەر باۋىرلارىنان، اتا- اناسىنان كورىنىپ تۇرسا، ءسىز تاڭداعان جىگىت - بولاشاق جۇبايىڭىز رەتىندە ساي كەلەتىن جىگىت بولادى.
2. الەۋمەتتىك دارەجەلەرىڭىزدى سالىستىرىڭىز
ءيا، قازىرگى زاماندا اقبوز اتتى دا، حانزادانى دا، پاتشالىقتىڭ جاساۋىن دا الۋعا بولادى. الايدا، الەۋمەتتىك دارەجە ەكى جاقتان دا تەڭ بولماسا، ارتى اجىراسۋمەن اياقتالۋ ىقتيمالدىعى بار. الەۋمەتتىك تەڭسىزدىك بولسا، ءبىر تاراپ ەكىنشى تاراپتان كەم تۇسكەنى ىشتەي ۇيالادى، قىسىلادى. اڭگىمە تەك ماتەريالدىق جاعدايىندا عانا ەمەس، رۋحاني بايلاق پەن ءدىني تۇرعىسىنداعى تەڭسىزدىك تە قاتىناستى قيىنداتا تۇسەدى. سوندىقتان الەۋمەتتىك دارەجەسى تەڭ جاندى ىزدەڭىز.
3. بالالارعا كوزقاراسى
بارلىق ايەلگە ۇرپاعىن وزىمەن تەڭ دارەجەدەگى جاۋاپكەرشىلىكپەن وسىرەتىن ەركەك كەرەك. ءبىراق، ونى بالا بولماي جاتىپ قالاي بايقاۋعا بولادى؟ بۇل تۋراسىندا ءتىپتى كەي جىگىتتەر ويىن اشىلىپ تا ايتا المايدى. الايدا، كەنجە ىنىسىنە نەمەسە اعاسىنىڭ بۇلدىرشىنىنە قاراۋى، ونى ويناتۋى كىشكەنتايلارعا دەگەن جىلىلىعىن، بالاجاندىعىن ءبىلدىرىپ- اق تۇرادى. بۇل سىناقتى جۇرگىزۋدە بۇلدىرشىندەر تابىلماي قالسا، قۇربىڭىزدىڭ كومەگىمەن بالاقايلاردىڭ شۋلى مەيرامىنا بىرگە بارىپ كورىڭىزدەر.
4. گەنەتيكالىق سايكەستىك
بۇل تاسىلگە استىرتىن ساياساتپەن كىرىسۋ كەرەك. جىگىتىڭىزبەن اراڭىز تىم تىعىز بولىپ، ءبىر-بىرىڭىزدەن سىر جاسىرمايتىنداي كۇيگە جەتكەندە سۇيىكتىڭىزدىڭ نە تۋىستارىنىڭ سوزىلمالى اۋرۋى بار ما، ءوزى ءجيى اۋىرا ما (يممۋنيتەتىن بىلەسىز)، سپورتپەن شۇعىلدانا ما سۇراپ الىڭىز. دەنىنىڭ ساپ- ساۋ ەكەنىن ايتىپ، ماقتانا قويماسا دا، ءوز دەنساۋلىعىن كۇتۋ - جاۋاپكەرشىلىگىنىڭ مولدىعىن بىلدىرەدى.
5. ءۇي شارۋاسىندا يكەمدىلىگى مەن قىزىعۋشىلىعىنىڭ سايكەستىگى
ەگەر جىگىتىڭىزگە دەمالىس كەزدەرى جىلى ۇيدە، تەلەۆيزور الدىندا جاتقان ۇنايتىن بولسا، سىزگە ارقاڭىزعا سومكە اسىپ، تاۋعا شىققان ۇناۋى مۇمكىن. بۇل جاعدايدا ەكەۋىڭىز ەكى بولەك ۋاقىت وتكىزۋگە تۋرا كەلەدى. جار تاڭداعاندا قىزىعۋشىلىق تانىتقان ىستەرىڭىزدىڭ تولىقتاي بىردەي بولۋى شارت ەمەس، بىرنەشە ىسكە ءبىر پىكىردە بولساڭىزدار، جەتىپ جاتىر. وسىلاي سىزدەر ۋاقىتتى بىرگە كوڭىلدى وتكىزە الاسىزدار، سونىمەن قاتار باسقا دوستارىڭىزدى دا جوعالتپايسىزدار. ءۇي شارۋاسىندا قانداي ەكەنىن سىرتتاي باقىلاۋ ماڭىزدى. ءبىر- ەكى ءىستى تىندىرىپ بەرۋدى ءوتىنىپ كورىڭىز.
6. سەكسۋالدى تەمپەرامەنت
جىنىستىق تاجىربيەسى مول ەركەك بولسا، العان جارىنا توسەك قاتىناسىندا كەرەمەت كۇي سىيلاي الادى. جەكە ومىرلەرىندە ءبىر-ءبىرىنسىز كۇن كەشە المايتىن بولسا، قالعان قيىندىقتاردان وڭاي وتۋگە بولادى. سوندىقتان، جىگىتىڭىزدىڭ جىنىستىق قاتىناس تاقىرىبىندا كوپ وقىپ، كوپ بىلگەنىن، الدىن الا دايىندىق بولعانىن قالايتىنىڭىزدى استىرتىن جەتكىزىپ كورىڭىز.
7. اقشا ۇستاۋى
ەر جىگىتتىڭ اقشاعا دەگەن قاتىناسى ونىڭ مىنەزى تۋرالى كوپ نارسە ايتا الادى. ارينە، سۇيىكتىسىن قىمبات رەستوراندارعا اپارىپ، سىيلاعانى جاقسى. الايدا، وتاعاسى رەتىندە اقشاعا جاۋاپتى جانە ۇنەمشىل بولۋى كەرەك. اقىرىن عانا بايقاپ كورىڭىز:
ساۋدا جاساعان سوڭ چەكتەرىن ساقتاي ما (ءوز-وزىنە ەسەپ بەرۋى مۇمكىن)؟
تاۋار تاڭداردا باعاسىن سالىستىرا ما؟
كىرىس- شىعىسقا كەتەتىن قاراجاتىن جوسپارلاپ جۇرە مە؟
ارتىق اقشا جيناي ما؟
جاقىندارىنا قاراجات بولە مە؟
8. ومىرگە كوزقاراسى
تولىققاندى شەشىم قابىلداماستان بۇرىن بولاشاق كۇيەۋىڭىزدىڭ ومىردە نە قالايتىنىن ءبىلىپ الىڭىز. بولاشاققا جوسپارىن سۇراڭىز، نەگە قول جەتكىزسى كەلەدى، تۇلعا رەتىندە قاي سالادا قالىپتاسقىسى كەلەدى. ول ءۇشىن وتباسىن قۇرۋ قانشالىقتى ماڭىزدى؟ ونىڭ پىكىرى مەن ءسىزدىڭ پىكىرىڭىز سەيكەس كەلىپ جاتسا، باس توعىستىرۋعا ابدەن بولادى. ال ەگەر كەرىسىنشە بولسا، ول جىگىتتى ءوزى قالاعان ءومىردى سۇرۋىنە مۇمكىندىك بەرىپ، وتباسىن قۇرۋدى جوسپارلاماعانىڭىز ءجون.
9. دوستارى
«ماعان دوسىڭدى كورسەتشى، سەنىڭ كىم ەكەنىڭدى ايتايىن». ول ءسىزدى دوستارىمەن تانىستىردى ما؟ جىگىتىڭىزدىڭ وتباسىنا بايىپپەن قاراعانداي، دوستارىنا دا انىقتاپ نازار اۋدارىڭىز. ولار كىمدەر؟ وڭشەڭ بويداقتار ما الدە ۇيلەنگەندەر مە؟ باستارى قوسىلىپ، نەمەن اينالىسادى؟ ءبىر- بىرىنە كومەكتەسەدى مە؟ دوستارى سىزگە قۇرمەتپەن قارايدى ما؟ ءار ارەكەتىنەن وي ءتۇيىڭىز!
10. ءوزىڭىز
ونىڭ قاسىندا تۇرعانىڭىزدا قانداي سەزىمدە بولاتىنىڭىزدى ءبىلىپ الماي، ءساتتى تاڭداۋ جاسايمىن دەپ ويلاماڭىز. ونىڭ جانىندا ءوزىڭىزدى قاۋىپسىز، قۋانىشتى ءارى جايلى سەزىنسەڭىز، جىگىتتىڭ ومىرلىك جارىڭىز بولۋعا مۇمكىندىگى بار. وسى سوڭعى تارماقتا ايتىلعاندار دۇرىس بولماسا، قالعان توعىزىن جوققا شىعارادى.
جاقسى، تاربيەلى، ومىردە ءوز ورنىن قالىپتاستىرىپ ۇلگەرگەن كۇيەۋلەر جەردە شاشىلىپ جاتپاسى انىق. دەگەنمەن، ويشا كەرەمەت جىگىتتىڭ پورترەتىن جاساپ الىپ، سونداي جان كەزدەسكەنشە سارعايا كۇتۋدىڭ قاجەتى جوق. ويتكەنى، كەمشىلىك بارىندە بار، يدەالدى ادام بولعان ەمەس.
جوعارىدا ايتىلعانداردى ەستە ساقتاڭىز، ءوز-وزىڭىزگە قاراڭىز، سوندا ءبارى جاقسى بولادى. ءار قىزدىڭ وزىنە ساي كۇيەۋى بولادى.
