بۇگىن، 10- ماۋسىم - ەل ورداسى استانانىڭ رەسمي تانىستىرىلعان كۇنى
قازاقستاننىڭ زامانعا لايىق جاڭا استاناسىن سالۋ يدەياسى مەملەكەت باسشىسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆقا تيەسىلى.
ەلوردانى الماتىدان اقمولاعا اۋىستىرۋ تۋرالى شەشىمدى قازاقستان رەسپۋبليكاسى جوعارعى كەڭەسى 1994 -جىلى 6 - شىلدەدە قابىلدادى. استانانى رەسمي كوشىرۋ 1997 -جىلعى 10 - جەلتوقساندا جۇزەگە استى. پرەزيدەنتتىڭ 1998 -جىلعى 6 - مامىرداعى جارلىعىمەن اقمولانىڭ اتاۋى استانا بولىپ وزگەرتىلدى. جاڭا استانانىڭ حالىقارالىق تۇساۋكەسەرى 1998 - جىلعى 10 - ماۋسىمدا ءوتتى. 1999 - جىلى استانا يۋنەسكو شەشىمىمەن «الەم قالاسى» اتاعىن الدى. قازاقستاننىڭ باس قالاسى 2000 -جىلدان باستاپ استانالار مەن ءىرى قالالاردىڭ حالىقارالىق اسسامبلەياسىنىڭ مۇشەسى.
استانا - ازيانىڭ ەڭ سولتۇستىگىندە ورنالاسقان ەلوردا. قازىرگى ۋاقىتتا استانانىڭ اۋماعى 722 شارشى شاقىرىمنان اسادى، تۇرعىندار سانى - 853 مىڭعا جۋىق. قالا ءۇش اۋداننان - «الماتى» ، «سارى ارقا» جانە «ەسىل» اۋدانىنان تۇرادى.
استانا قازاقستاننىڭ ورتالىعىنان سولتۇستىككە قاراي قۇرعاق دالالىق ولكەدە، قۇرعاق بوزدى- بەتەگەلى دالا ايماعىندا ورنالاسقان. قالا اۋماعى الاسا تەرراسا - جايىلما جەر بەدەرى تۇرىندە كەلەدى. ەسىل وزەنى ەلوردانىڭ باستى سۋ كوزى سانالادى. اۋا رايى كۇرت كونتينەنتالدى - قىسى سۋىق ءارى ۇزاق، جاز مەزگىلى ىستىق جانە ءبىرقالىپتى قۋاڭ.
ەۋرازيا قۇرلىعىنىڭ ورتاسىندا قولايلى ورنالاسۋى استانانى ەكونوميكالىق تۇرعىدان ءتيىمدى كولىك، قاتىناس جانە لوگيستيكا ورتالىعىنا، ەۋروپا مەن ازيا اراسىنداعى وزىندىك ترانزيتتىك كوپىرگە اينالدىردى.
ەل استاناسىن اۋىستىرۋ استانانىڭ ەكونوميكالىق دامۋىنا قۋاتتى سەرپىن بەردى. قالا ەكونوميكاسىنىڭ قارقىندى دامۋى كوپتەگەن ينۆەستورلار ءۇشىن تارتىمدى بولىپ وتىر. استانانىڭ ەلگە تارتىلعان ينۆەستيتسيالاردىڭ رەسپۋبليكالىق كولەمىندەگى ۇلەسى 10 پايىزعا، ال رەسپۋبليكا ەكونوميكاسىنداعى وڭىرلىك جالپى ءونىمىنىڭ ۇلەسى 10,2 پايىزعا تەڭ.
قالا ەكونوميكاسىنىڭ نەگىزى - ساۋدا، ونەركاسىپ ءوندىرىسى، كولىك، بايلانىس جانە قۇرىلىس سالالارى.
شاھاردىڭ ونەركاسىپ ءوندىرىسى نەگىزىنەن قۇرىلىس زاتتارىن، ازىق- تۇلىك ونىمدەرىن شىعارۋ مەن ماشينا جاساۋ ءىسى توڭىرەگىنە شوعىرلاندىرىلعان. استانا قازاقستاندا قۇرىلىس مەتالل بۇيىمدارىن، پايدالانۋعا دايىن بەتون جانە بەتوننان جاسالعان قۇرىلىس زاتتارىن شىعارۋ جونىنەن الدىڭعى ورىندى يەلەنەدى.
قالانىڭ ءىرى كاسىپورىندارى قاتارىندا تسەلينوگراد ۆاگون جوندەۋ زاۋىتىن، «سەسنا- استىق» كونسەرنىن، «تۇلپار- تالگو» ج ش س جولاۋشىلار ۆاگونىن قۇراستىرۋ زاۋىتىن، «ەۆروكوپتەر كازاحستان ينجينيرينگ» ج ش س تىكۇشاق قۇراستىرۋ زاۋىتىن ايتۋعا بولادى.
استانانىڭ ساۋلەتكەرلىك تۇجىرىمداماسىن جاساۋ بارىسىندا نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ ەلوردادا باتىس پەن شىعىستىڭ مادەني داستۇرلەرى ۇيلەسىم تاپقان ەرەكشە ەۋرازيالىق ستيل قالىپتاستىرۋ يدەياسى نەگىزگە الىندى. استانالىق باس جوسپاردىڭ اۆتورى بەلگىلى جاپون ساۋلەتكەرى كيسە كۋروكاۆا بولدى.
«بايتەرەك» كەشەنى جاڭا ەلوردانىڭ باستى سيمۆولىنا، ونىڭ وزىندىك بويتۇمارىنا اينالدى. وزگە دە بىرەگەي ساۋلەتكەرلىك عيماراتتار قاتارىندا بەلگىلى بريتاندىق ارحيتەكتور نورمان فوستەردىڭ جوباسى بويىنشا پيراميدا ۇلگىسىندە سالىنعان «بەيبىتشىلىك جانە كەلىسىم» سارايىن، الەمدەگى ەڭ بيىك شاتىر ۇلگىسىندەگى عيمارات - «حان شاتىر» ساۋدا- ويىن- ساۋىق ورتالىعىن، تەڭىزدەن الىس ورنالاسقان وكەاناريۋم - «دۋمان» ورتالىعىن، «استانا وپەرا» مەملەكەتتىك وپەرا جانە بالەت تەاترىن، ورتالىق ازياداعى ءىرى مەشىت - «ازىرەت سۇلتان» مەشىتىن، اۋليە ۇسپەن بوگوروديتسا كافەدرالدىق سوبورىن، اۋليە ماريا ارحيەپارحياسى ريم- كاتوليكتىك كافەدرالدىق سوبورىن، «بەيت راحەل حاباد ليۋباۆيچ» سيناگوگاسىن، «قازاقستان» ورتالىق كونسەرت زالىن، «قازاق ەلى» مونۋمەنتىن، قازىرگى زامانعى ونەر مۋزەيى مەن پرەزيدەنتتىك مادەني ورتالىق عيماراتتارىن اتاۋعا بولادى.
جاڭا سپورتتىق نىساندار اراسىندا 30 مىڭ كورەرمەنگە ارنالعان «استانا- ارەنا» جابىق ستاديونى، 2011 -جىلى الەمدە ۇزدىك دەپ تانىلعان، 10 مىڭ ورىنعا ارنالعان «سارىارقا» بىرەگەي ۆەلوترەگى بار. تاعى ءبىر ماڭىزدى سپورتتىق كەشەن - ەڭ جوعارى حالىقارالىق ستاندارتتارعا ساي كەلەتىن «الاۋ» مۇز ايدىنى.
استانانىڭ اينالاسىندا بىرەگەي «جاسىل بەلدەۋ» جاسالىپ، قالا ۇلانعايىن دالالىق ولكەنىڭ ورتاسىنداعى شۇراتقا (وازيس) اينالىپ كەلەدى.
بۇگىندە استانا حالىقارالىق ماڭىزى بار ءتۇرلى فورۋمدار، كونگرەستەر مەن وزگە دە ءىس- شارالار وتەتىن ەۋرازيا كەڭىستىگىنىڭ ورتالىعىنا اينالدى. ەلوردادا الەمدىك جانە ءداستۇرلى دىندەر ليدەرلەرىنىڭ سەزدەرى، استانا ەكونوميكالىق فورۋمى جانە وزگە دە ماڭىزدى حالىقارالىق وقيعالار تۇراقتى تۇردە ءوتىپ كەلەدى. استانادا ە ق ى ۇ- نىڭ تاريحي سامميتى، ش ى ۇ مەن ي ى ۇ- نىڭ مەرەيتويلىق سامميتتەرى بولىپ ءوتتى. 2011 -جىلدىڭ باسىندا رەسپۋبليكانىڭ ەلورداسى VII قىسقى ازيا ويىندارىنىڭ قاتىسۋشىلارى مەن قوناقتارىن قابىلدادى. ەندى 2017 -جىلى استانادا «Expo-2017» حالىقارالىق كورمەسى وتەدى.
قازاقستاننىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتىنىڭ يدەياسىمەن ىرگەسى قالانعان جاڭا ەلوردا قىسقا مەرزىم ىشىندە جالپىۇلتتىق يدەيا مارتەبەسىنە يە بولىپ، جاس مەملەكەتتىڭ تاۋەلسىزدىگىنىڭ سيمۆولىنا جانە جاھاندىق تابىسىنا اينالدى.
