بالاعا سمارتفون ۇستاتپاۋدىڭ 10 سەبەبى
بۇگىندە كەز- كەلگەن بالانىڭ قولىندا موبيلدى قۇرىلعىنىڭ ءجۇرۋى قالىپتى جاعدايعا اينالىپ بارادى. بۇل ماقتانارلىق تا، قۋاناردىق تا جاعداي ەمەس. سەبەبى، سمارتفوننىڭ كەرى اسەرى بالالاردىڭ دامۋىن تەجەيتىنىن عالامدار دالەلدەپ وتىر.
بالاعا سمارتفون ۇستاتپاۋدىڭ 10 سەبەبى:
1. بالا قولىندا سمارتفوننىڭ بولۋى قانشالىقتى قاجەت بولسا دا، ول اتا- انا مەن بالا اراسىنداعى بايلانىستى بۇزادى. سمارتفونداعى باعدارلامالاردى (WhatsApp, Viber، IMO ت. ب. ) قولدانۋ، مەزەتتە جاۋاپ بەرۋ بالاڭىزعا كوڭىل ءبولۋدى ارتتىرمايدى. ساناسى ەندى جەتىلىپ كەلە جاتقان بالاعا تابيعي تىعىز قارىم- قاتىناس اۋاداي قاجەت.
بالامەن تابيعاتتا ءجيى سەرۋەندەۋ، ۇيدە كوپ اڭگىمەلەسۋ ارقىلى عانا بايلانىس جاسالادى. سىزبەن ەمەس، سمارتفونمەن سىرلاساتىن بالا ءوسىرۋدى ماقسات تۇتپاساڭىز، قولىنا سمارتفون ۇستاتۋدىڭ الدىندا ويلانىڭىز.
2. سمارتفون - بالانىڭ شىعارماشىلىق، ونىڭ ىشىندە كرەاتيۆتى ويلاۋىن تەجەيدى. سمارتفونداعى ءتۇرلى ويىندار مەن باعدارلامالاردى قولدانۋعا مۇمكىندىك العان بالانىڭ شىعارماشىلىق ويلاۋ پروتسەسسى توقتاي باستايدى. اسىرەسە، ويىنداردىڭ قاۋپى زور ەكەن. ولاردىڭ ويلاۋىن تەجەۋمەن قاتار، وپتيكالىق- سەنسورلىق دامۋىنا كەرى اسەرىن تيگىزەدى. كوبىندە بالانىڭ ءىس- ارەكەتىنىڭ باياۋلايتىنىن بايقاۋعا بولادى.
3. بالا ۇيقىسىنىڭ بۇزىلۋىنا سەبەپ بولادى. عالىمداردىڭ زەرتتەۋىنشە، سمارتفون جاتىن بولمەدە بولعان جاعدايدا ۇيقىسىنىڭ قانباۋىنا، ۇيقىعا كەش جاتۋى مەن شارشاڭقى بولۋىنا بىردەن- ءبىر سەبەپ بولادى. بالانىڭ ۋاقىتىلى ۇيىقتاپ، كەلەسى كۇنگە ميىن تىنىقتىرۋى ونىڭ وسۋىنە ماڭىزدى ەكەنىن بىلەسىز. الايدا، ونىڭ قولىندا سمارتفون بولسا ول ماقساتقا جەتە المايسىز.
4. ءوز ءىس- ارەكەتىنىڭ سالدارىن ويلاۋعا مۇمكىندىك بەرمەيدى. قازىرگى تاڭدا جەتكىنشەكتەر ءوزارا قارىم- قاتىناستى ءتۇرلى چاتتاردا جازىسۋ ارقىلى جاسايدى. سمارتفوندى پايدالانۋ ارقىلى جىلدام جاۋاپ بەرۋگە داعدىلانادى. جىلدام جازام دەپ ويلانباي جاۋاپ بەرەتىن جاستار ءوسىپ كەلەدى. وعان دالەل رەتىندە تاجىربيە جۇرگىزىلگەن بالالاردىڭ مىنا مىسالىن قاراستىرساق. چات اشىپ، وعان دوستارى ورتاق بالالاردىڭ سويلەسكەنىن باقىلاپ وتىرعان. دوستارى اراسىندا كەلىسپەۋشىلىك بولىپ، ءوزارا قىسىم كورسەتىلە باستايدى. وسى جاعدايدا چاتتاعى ءبىر بالا «ءومىرىڭدى جوعالتقانىڭدى تىلەيمىن!» دەسە، جاقسى وتباسىدا تاربيەلەنگەن بالالار دا ەش ويلانباستان «سەنىڭ دە!» دەپ جاۋاپ بەرگەن. وسى تاجىربيەدەن- اق سمارتفوننىڭ بالاعا ءوزىنىڭ ءىس ارەكەتىنىڭ سالدارىن ويلانۋعا مۇرشا كەلتىرمەيتىنىن بايقاۋعا بولادى.
5. سمارتفون بالانىڭ وقۋعا دەگەن قابىلەتىن تومەندەتەدى. بالانىڭ بىلىمگە دەگەن قۇشتارلىعىنىڭ تومەندەۋىنە ساباق ۋاقىتىندا ويىنىڭ باسقا نارسەگە ءبولىنۋى سەبەپ ەكەنىن مۇعالىمدەردە ءجيى ايتىپ ءجۇر. زەرتتەۋ ناتيجەسى كورسەتكەندەي، سمارتفون قۇرىلعىلارىن كوپ پايدالاناتىن بالانىڭ ماتەماتيكا جانە فيزيكا پاندەرى ءۇشىن قاجەتتى داعدىنىڭ قالىپتاسۋىن بۇزادى. ياعني، سمارتفونعا جاقىن بولعان بالالاردان ناقتى عىلىمعا ءالسىز جەتكىنشەكتەر وسەدى.
6. سمارتفونعا تاۋەلدىلىك قالىپتاسادى. ءتۇرلى ويىندار مەن باعدارلامالار ارقىلى وزىنە تاۋەلدى ەتەتىن سمارتفوندار ونىڭ ۇزاق ۋاقىت بويى، ءتىپتى ەرەسەك ومىردە دە ونىڭ «ەسىرتكى شەگۋشى» سەكىلدى تاۋەلدى بولۋىن جۇزەگە اسىرادى.
7. پسيحيكالىق ساۋلىعىنا اسەر ەتەدى. مامانداردىڭ ايتۋىنشا، بالالار اراسىنداعى دەپرەسسيا جانە انفەكسيا سەبەپتەرىنىڭ كوپ جاعدايدا ينتەرنەت پەن سمارتفون سەكىلدى قۇرىلعىلاردى پايدالانۋدان بولادى دەيدى. سمارفونداعى ويىنداردا ءجيى قورقىتىپ- ۇركىتۋ ورىن الادى. بۇل ونىڭ پسيحيكاسىنا كەرى زيانىن تيگىزەدى.
8. بالاڭىزدىڭ فيزيكالىق ساۋلىعىنا زيان. سمارتفوندى پايدالانۋشىلار ءبىر ورىندا قيمىلسىز وتىرادى. بۇل جەتكىنشەكتىڭ دەنە ءبىتىمىنىڭ دۇرىس وسۋىنە، قالىپتاسۋىنا كەرى اسەر ەتەدى. ولار تازا اۋادا كوپ قيمىلداۋى ءتيىس. سونىڭ سالدارىنان ارقانىڭ قيسايۋى، كوزىنىڭ كورۋى ناشارلاۋى، ارتىق سالماق جيناۋى تاعى دا باسقا اۋرۋلار تابۋى مۇمكىن.
9. مىنەز- قۇلقى وزگەرەدى. سمارتفوندى كۇنىنە 2 ساعاتتان ارتىق پايدالانۋ بالا ەموتسياسىنىڭ وزگەرۋى مەن الەۋمەتتىك ماسەلەلەرىنىڭ تۋۋىنا ۇلكەن سەبەپ. مىنەزىندە تۇيىقتىق پايدا بولادى. الۋان ءتۇرلى ويىندار جەتكىنشەكتىڭ كوڭىلىنىڭ بۇزىلۋىنا، ونىڭ وزىمەن- ءوزى جالعىز بولۋىنا دەگەن ىنتاسىن ارتتىرادى.
10. بالاعا زورلىق- زومبىلىقتى ۇيرەتەدى. سمارتفون ارقىلى ءتۇرلى زورلىق - زومبىلىق ويىندار، چاتتار نەمەسە ينتەرنەتتەگى ادەپسىز ۆيدەولاردى ءجيى كورەتىندىكتەن اگرەسسيۆتىلىك پەن اگرەسسيۆتى مىنەز- قۇلىقتى قالىپتاستىرادى. ونىڭ زارداپتارى قازىرگى ۋاقىتتا دا بايقالىپ جاتقانىنا كۋا بولىپ جاتىرمىز.