قازاقپارات اگەنتتىگىنە – 101 جىل
وتكەن جىلى عانا عاسىر تويىن اتاپ وتكەن قازاقپارات وسى ارالىق بويى ساياسات، ەكونوميكا، ءبىلىم بەرۋ، دەنساۋلىق ساقتاۋ، سپورت، مادەنيەت جانە قوعامنىڭ باسقا دا ماڭىزدى سالالارى تۋرالى سەنىمدى جانە جەدەل اقپارات تاراتىپ كەلەدى.
اگەنتتىك قىزمەتى قازاق، ورىس، اعىلشىن، قىتاي جانە وزبەك تىلدەرىندە جۇرگىزىلەدى، شەتەلدەردە تۇراتىن وتانداستارعا قازاق تىلىندەگى جاڭالىقتاردى بەرۋ ءۇشىن لاتىن گرافيكاسى مەن اراب توتە جازۋى پايدالانىلادى. وسىلايشا قازاقپارات ءتۇرلى كوتينگەنتتى، اۋديتوريانى قامتىپ، ەلىمىزبەن قاتار الەمدە، شەتەلدە بولىپ جاتقان ەڭ ماڭىزدى وقيعالاردىڭ قازاقستاندىقتاردىڭ نازارىنان تىس قالماۋىنا كۇش سالىپ كەلەدى.
قازاقستان اۋماعىنداعى ءبىرىنشى اقپارات اگەنتتىگى ورىنبوردا رەسەي تەلەگراف اگەنتتىگىنىڭ (روستا) ورىنبور- تورعاي بولىمشەسى رەتىندە قۇرىلدى. ودان كەيىن اتاۋى سان مارتە وزگەرىپ، قىرروستا، قازروستا بولسا، 1937 -جىلدان اگەنتتىك قازتاگ دەپ اتالدى جانە ت ا س س- تىڭ - كەڭەس وداعى تەلەگراف اگەنتتىگىنىڭ قۇرامىندا بولعان ەدى.
قازاقپارات تاريحىنا قاتىستى كەيبىر دەرەكتەرگە كوز جۇگىرتسەك، يدەولوگيا ماسەلەسىنە كەلگەندە قازتاگ- تىڭ قازاق بولىمشەسى ەرەكشە باقىلاۋدا بولدى. ماسەلەن، 1959 -جىلى قازاقستان كومپارتياسى و ك- ءنىڭ «قازاق تەلەگراف اگەنتتىگىنىڭ جانە «سوتسياليستىك قازاقستان« گازەتى رەداكسياسىنىڭ ورەسكەل قاتەلىگى تۋرالى» قاۋلىسى شىقتى. سول كەزدە قازتاگ- تىڭ جانە «سوتسياليستىك قازاقستان» گازەتىنىڭ باسشىلارى بۇكىل وداقتىق ەنەرگەتيكالىق قۇرىلىس جونىندەگى كەڭەستەگى حرۋشيەۆ ءسوزىنىڭ ءماتىنىن تولىق جاريالاماعانى ءۇشىن جازالاندى. ال 1941 -جىلى الماتىدا العاش رەت «وكنا كازتاگ» پايدا بولدى.
سوعىستىڭ العاشقى ەكى جىلىندا قازيزو باسپاسى 45 «وكنا كازتاگ» جارىققا شىعاردى. بۇعان قوسا، قازاقستان ك پ (ب) وك تاپسىرماسىمەن سۋرەتشىلەر مەن جازۋشىلار بريگاداسى قازاقستاننىڭ يندۋستريالدى جۇرەگى قاراعاندى قالاسىنا بارىپ، وندا 17 «وكنا كازتاگ» جارىققا شىعارعان ەدى. 1941-1942 -جىلدارى «وكنا كازتاگ» 300 داناسى رەسپۋبليكا كەڭشارلارىنا جونەلتىلدى. «وكنا كازتاگ» كەستەسىنە گ. برىلوۆ باسشىلىق جاساپ، ءا. قاستەيەۆ، ل. لەونتيەۆ، ءا. ىسمايىلوۆ سىندى سۋرەتشىلەر قاتىستى. مۇنان بولەك، قازاقستان مەن ا ق ش اراسىنداعى ءبىرىنشى راديوكوپىردى قازتاگ جۇرگىزدى. تىڭ يگەرۋگە ارنالعان بۇل شارانى قازتاگ- تىڭ سول كەزدەگى باسشىسى ءجۇسىپ التايبايەۆ ۇيىمداستىرىپ، امەريكا تاراپىنان وعان تانىمال ءانشى پول روبسون قاتىستى. بۇل سول كەزەڭدەگى تەحنيكالىق مۇمكىنشىلىكتەردىڭ ارقاسىندا قازاقستان مەن ا ق ش اراسىندا العاش رەت ۇيىمداستىرىلعان راديوكوپىر ەدى. سوندىقتان بۇل وقيعا قازتاگ تاريحىنداعى ۇلكەن جەتىستىك سانالدى.
60- جىلدارى ىلە- الاتاۋىنىڭ تالعار سىلەمى شىڭدارىنىڭ بىرىنە «قازتاگ» اتاۋى بەرىلدى. «قازتاگ» شىڭىنىڭ بيىكتىگى 4334 مەتردى قۇرايدى. 1969 -جىلى قازتاگ- تىڭ سپورت ءجۋرناليسى ورال گيمال ۇلى قايميراسوۆ، فوتوكوررەسپوندەنت اناتولي ۋستينەنكو، سونىمەن قاتار سسكا سپورت كلۋبى جانىنداعى جاس الپينيستەر سەكتسياسىنىڭ مۇشەلەرى اتالعان شىڭعا شىقتى.
بۇكىل كەڭەستىك اقپاراتتىق كەڭىستىكتەگى ءبىرىنشى جاپپاي نارازىلىقتىڭ جاريا ەتىلۋى دە قازتاگ- پەن بايلانىستى. اتاپ ايتقاندا، 1986 -جىلى الماتىداعى جەلتوقسان وقيعاسى تۋرالى ءبىرىنشى اقپاراتتى تاسس قازتاگ- قا سىلتەمە جاساپ جاريالادى. سونىڭ ارقاسىندا بۇكىل الەم الماتىداعى جەلتوقسان وقيعاسى جايىندا ءبىلدى. جەلتوقسان وقيعاسىنا قاتىستى سوت وتىرىسىنان اقپارات تاراتىپ، سۋرەت جاريالانعاننان كەيىن قازتاگ قىزمەتكەرلەرى قۋعىن- سۇرگىنگە ۇشىرادى.
قايرات رىسقۇلبەكوۆ باستاعان جەلتوقسان وقيعاسىنا قاتىسقان 4 ادامنىڭ سۋرەتى بەينەلەنگەن فوتونىڭ اۆتورى يۋري بەككەر بولدى. كەيىنىرەك ول جانە اگەنتتىكتىڭ ديرەكتورى جۇماعالي ىسماعۇلوۆ، سونىمەن قاتار اتالعان اقپارات پەن سۋرەتتى جاريالاعان وزگە دە گازەتتەردىڭ باسشىلارى جازالاندى.
اگەنتتىك قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تاۋەلسىزدىگى تۋرالى ەڭ ءبىرىنشى بولىپ حابارلادى. قازاقستاننىڭ مەملەكەتتىك تاۋەلسىزدىگى تۋرالى دەكلاراتسيا قابىلدانعاننان كەيىن، 1991 -جىلدىڭ شىلدەسىندە پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازاربايەۆ مينيسترلەر كەڭەسى جانىنداعى اقپارات اگەنتتىگىنىڭ اتاۋىن تەك رەسپۋبليكا ۇكىمەتىنە عانا باعىناتىن قازاق مەملەكەتتىك اقپارات اگەنتتىگى - قازتاگ دەپ قايتا اتاۋ تۋرالى قاۋلى شىعاردى. 6 جىل وتكەننەن كەيىن قازتاگ بازاسىندا «قازاق اقپارات اگەنتتىگى» قازااگ قۇرىلدى. 2002 -جىلى اگەنتتىك بازاسىندا «قازاق اقپارات اگەنتتىگى» ۇلتتىق كومپانياسى» اكسيونەرلىك قوعامى قۇرىلدى. سول جىلدىڭ 22 قاڭتارىندا اگەنتتىكتىڭ پورتالى العاش رەت جۇمىس ىستەي باستادى. 2002 -جىلى اگەنتتىكتىڭ جاڭا ۆەبسايتىندا قازاق، ورىس جانە اعىلشىن تىلدەرىندە جاڭالىقتار تاراتىلا باستادى. 2004 -جىلدىڭ 14-اقپانىندا «قازاقپارات» ۇلتتىق كومپانياسىنىڭ قازاق بولىمشەسى قازاقستاندا العاش رەت لاتىن ءالىپبيى نەگىزىندە مەملەكەتتىك تىلدە جاڭالىقتار تاراتۋدى قولعا الدى. نەگىز رەتىندە اكادەميك ءابدۋالي قايدار دايىنداعان لاتىن گرافيكاسىنىڭ ۇلگىسى الىندى. كەيىننەن وسى نۇسقا ماماندار اراسىندا «قازاقپارات نۇسقاسى» دەپ اتالىپ كەتتى. 2009- جىلى قازان ايىنان باستاپ توتە جازۋ نۇسقاسىندا اقپارات تاراتا باستادى.
2014 -جىلدىڭ 14-ناۋرىزىندا «قازاقپارات» حالىقارالىق اقپارات اگەنتتىگىنىڭ قىتاي رەداكسياسى قۇرىلدى. وسىلايشا، «قازاقپارات» قىتاي تىلىندە جاڭالىقتار تاراتاتىن ورتالىق ازياداعى جالعىز اقپارات اگەنتتىگىنە اينالدى. 2019 -جىلدىڭ قاراشاسىنان «قازاقپارات» ح ا ا وزبەك تىلىندە جاڭالىقتار تاراتا باستادى. بۇل باستاما وزبەكستانداعى قازاقستان جىلى اياسىندا جۇزەگە اسىرىلدى.
2019 -جىلدىڭ جەلتوقسانىندا بۇعان دەيىن جەكە كومپانيا رەتىندە جۇمىس ىستەگەن «قازكونتەنت» ا ق- پەن بىرىگىپ، «قازاقپارات» حالىقارالىق اقپارات اگەنتتىگى» اكسيونەرلىك قوعامى قۇرىلدى.
قازاقپاراتتا وزگە وتاندىق اقپارات اگەنتتىكتەرىندە جوق تىلشىلەر جەلىسى بار. ەلدىڭ بارلىق ايماقتارىندا 15 تىلشىلەر پۋنكتى ورنالاسقان. رەسەي، قىتاي، تۇركيا، ەۋروپا، ازەربايجان، وزبەكستان، قىرعىزستان جانە يوردانيادا مەنشىكتى تىلشىلەرى بار. بۇل ەلىمىزدە جانە الەمدە بولىپ جاتقان جاڭالىقتاردى جەدەل ءارى شىنايى تاراتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
بۇگىندە قازاقستاندىق جاڭالىق تاراتاتىن ينتەرنەت- رەسۋرستار اراسىندا قازاقپارات ۇزدىك وندىقتىڭ قاتارىنا كىرەدى. Web-پورتالعا ورتاشا ەسەپپەن العاندا 100 مىڭ ادام كىرەدى. اگەنتتىك پورتالىن پايدالانۋشىلاردىڭ گەوگرافياسى مەن اۋقىمى تاڭ قالدىرادى، ول 229 ەلدى قامتيدى. بۇگىنگى تاڭدا قازاقپارات الەۋمەتتىك جەلىلەردە بەلسەندى جۇمىس جۇرگىزەدى. Facebook, ۆكونتاكتە، Twitter ، ودنوكلاسسنيكي، Instagram الەۋمەتتىك جەلىلەرىندەگى ارنالار مەن پاراقشالارىنا جازىلۋشىلاردىڭ جيىنتىق سانى 300000 ادامنان اسىپ تۇسەدى.