قازالىداعى نوعاي-تاتار كوپەسى سالدىرعان تاريحي نىساندار جايلى نە بىلەمىز
قىزىلوردا. KAZINFORM - حالىق اراسىندا «كەرۋەن سارايى» اتالىپ كەتكەن عانيباي ءۇيى قىزىلوردا وبلىسى قازالى اۋدانىنىڭ قازالى قالاسىندا ورنالاسقان.
وبلىستىق تاريحي- ولكەتانۋ مۋزەيىنىڭ قور ساقتاۋشىسى الىبەك سەرالىنىڭ ايتۋىنشا، قوس قاباتتى عيماراتتى قازاننان كەلگەن نوعاي- تاتار كوپەسى عانيباي حۋساينوۆ XIX عاسىردىڭ 60-70 -جىلدارى «پ» ۇلگىسىندە سالدىرعان.
- اقتوبە وبلىسىنىڭ مارتوك اۋدانىنان كوشىرىپ اكەلىنگەن اۋىل شارۋاشىلىعى تەحنيكۋمى عانيباي ۇيىنە ورنالاسقان. تەحنيكۋم 1971 -جىلعا دەيىن جۇمىس ىستەپ، سول جىلى سىرداريا اۋدانىنا قونىس اۋدارادى. كەرۋەن سارايىنا ورىس، يەۆرەي، وزبەك ساۋداگەرلەرى، سونداي-اق پرجيەۆالسكي، سەمەنوۆ تيان- شانسكي سياقتى اتاقتى ساياحاتشىلار، كونتر- ادميرال بۋتاكوۆ، تەڭىز زەرتتەۋشىسى ليەۆ بەرگ توقتاعان. ورتا ازيا مەن قازاقستانداعى جاستار قوزعالىسىنىڭ جالىندى ۇيىمداستىرۋشىسى عاني مۇراتبايەۆتىڭ ەسىمىن اكەسى وسى اتاقتى كوپەستىڭ قۇرمەتىنە قويعان. مەكتەپ جاسىنا كەلگەندە اكە اماناتىمەن بالا عاني سونىڭ ۇيىندە جاتىپ وقىعانىن ءوز ەستەلىكتەرىندە جازىپ قالدىرعان، - دەدى الىبەك سەرالى.
اۋىزشا دەرەكتەردە عانيباي حۋساينوۆتىڭ الىس- جاقىن شەت ەلدەرمەن ساۋدا جاساعانى، اسا باي بولعانى، ءتىپتى گەرمانياعا دەيىن تەرى، ءجۇن جىبەرىپ تۇرعانى ايتىلادى.
مۋزەي قىزمەتكەرىنىڭ سوزىنشە، اسىپ-تاسىعان داۋلەتىنىڭ بەلگىسى رەتىندە ول قىزدارىنا ارناپ كەرۋەن سارايىنىڭ ۇستىڭگى قاباتىنان سىرداريا وزەنىنە دەيىن اعاشتان سەرۋەندەيتىن اسپالى كوپىر سالدىرعان.
الايدا ونىڭ ءىزى دە قالماعان.
ال 1887 -جىلى عانيباي حۋساينوۆ ءوز قارجىسى ەسەبىنەن وسى مەكەنگە مەشىت سالدىرادى. قۇرىلىس توقتاپ قالىپ، 1894 -جىلى حالىقتىڭ كۇشىمەن اياقتالعان.
- 1900 -جىلى 2-جەلتوقساندا وڭىردەگى ەڭ العاشقى كىتاپحانا اشىلىپ، ول وسى عيماراتقا ورنالاسادى. العاشقى جىلى قورىندا 437 كىتاپ، 113 وقىرمانى بولعان. قازاق دالاسىنا رەسەيدەن جەر اۋدارىلعان ورىستىڭ سوتسيال- دەموكراتتارى كىتاپحاناعا قىزىعۋشىلىق تانىتادى. قولدا بار ادەبيەتتەرىن بەرىپ، قازاق جاستارىنىڭ ۇيىمداسىپ ويىن- ساۋىق قويۋىنا، ودان تۇسكەن قارجىعا كىتاپتار ساتىپ الۋىنا مۇرىندىق بولادى. ورتا ازياعا ساپار شەككەن اتاقتى ساياحاتشى سەمەنوۆ- تيان-شانسكي دە قازالى قالاسىندا بولعان كەزىندە 200 دەي كىتاپتى قولتاڭباسىمەن سىيعا تارتقان. قازاق زيالىلارى دا كىتاپحانا قورىن تولىقتىرۋعا ۇلەس قوسقان، - دەدى الىبەك سەرالى.
عانيباي مەشىتى كەزىندە وقۋشىلار سارايى دا بولدى. رەسپۋبليكالىق ماڭىزداعى بۇل تاريحي- ارحيتەكتۋرالىق ەسكەرتكىشتەر بەرتىندە رەستاۆراتسيادان ءوتىپ، قايتادان قالپىنا كەلتىرىلدى.