جاساندى ينتەللەكت ادامنىڭ ويلاۋ قابىلەتىن شەكتەپ، جالقاۋ قىلا ما - IT مامانمەن سۇحبات
وسكەمەن. KAZINFORM - كۇن ساناپ دامىپ كەلە جاتقان جاساندى ينتەللەكت ادامنىڭ جۇگىن جەڭىلدەتىپ، قولىن ۇزارتىپ جاتقانى اقيقات. دەگەنمەن بۇدان جالقاۋ، ويلاۋ قابىلەتى شولاق ۇرپاق قالىپتاسا ما دەگەن ۇرەي بار.
اسىرەسە جاساندى ينتەللەكت ءبىلىم سالاسىنا ەنگىزىلە باستاعاندا اتا- انالاردىڭ اراسىندا اشىق قارسىلىق بىلدىرگەندەر از بولمادى. وسى ورايدا IT مامان مەيىرجان اۋەلحان ۇلىن اڭگىمەگە تارتىپ، كوپتى تولعاندارعان ساۋالدارعا جاۋاپ الىپ كوردىك.
- اتا- انالار جاساندى ينتەللەكتتىڭ (ج ي) وسىنشاما تەز دامىپ كەلە جاتقانىنا ۇرەيلەنىپ كەلەدى. ج ي- ءدىڭ مەكتەپكە، كىتاپحاناداعى ءتۇرلى ۇيىرمەلەرگە ەنگىزىلۋىنە قارسىلىق ءبىلدىرىپ تە جاتىر. ولاردىڭ ۇرەيلەنۋىنە نەگىز بار ما؟
- انا- انالاردىڭ ۇيرەيلەنۋى ورىندى دەپ ەسەپتەيمىن. ءبىراق جاساندى ينتەللەكت سالاسىن ءتۇسىنۋ جانە اتا- انالارعا دۇرىس، جان جاقتى جاۋاپ بەرۋ ارقىلى، جي- ءدىڭ وڭ جانە تەرىس اسەرلەرىن تەڭگەرىمدە ۇستاۋعا بولادى. جاساندى ينتەللەكتتىڭ تەز دامۋى كوپ ادامدا ءارتۇرلى ۇرەي تۋدىرىپ وتىر. اسىرەسە ول قوعامدىق جانە ءبىلىم بەرۋ سالالارىنا قالاي اسەر ەتەتىنىنە بايلانىستى سۇراق مول. اتا- انالاردىڭ جي- ءدىڭ مەكتەپتەرگە جانە كىتاپحانالارداعى ۇيىرمەلەرگە ەنگىزىلۋىنە قارسىلىعى ورىندى.
ج ي- ءدىڭ ادامداردىڭ ويلاۋ جانە شەشىم قابىلداۋ قابىلەتتەرىن باياۋلاتۋى مۇمكىن دەگەن پىكىر بار. بۇل ادامدار ج ي- گە تىم كوپ سۇيەنىپ، ءوز بەتىنشە ويلانۋ جانە شەشىم قابىلداۋ قابىلەتتەرىن جەتىلدىرمەۋى مۇمكىن دەگەن قاۋىپتەن تۋىندايدى.
ول ءۇشىن ءبىلىم بەرۋ سالاسىنداعى تەپە- تەڭدىكتى ساقتاۋ كەرەك دەپ ەسەپتەيمىن. سونىمەن بىرگە سىني ويلاۋ داعدىلارىن دامىتۋ ماڭىزدى. ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارىندا سىني ويلاۋ، شەشىم قابىلداۋ جانە شىعارماشىلىق داعدىلاردى دامىتۋعا باسىمدىق بەرۋ كەرەك. مۇنى جي تەحنولوگيالارىن پايدالانا وتىرىپ، ءبىراق ولاردىڭ دامۋىنا كەدەرگى كەلتىرمەي، كومەكشى قۇرال رەتىندە قاراستىرۋ ارقىلى جۇزەگە اسىرۋعا بولادى.
ج ي- ءدىڭ شەكتەۋلەرىن ءتۇسىندىرۋ دە ماڭىزدى. وقىتۋ بارىسىندا ج ي- ءدىڭ مۇمكىندىكتەرى مەن شەكتەۋلەرى تۋرالى اقپارات بەرۋ، ونىڭ ادامنىڭ شىعارماشىلىق جانە سىني ويلاۋ قابىلەتتەرىنىڭ ورنىن باسا المايتىندىعىن ءتۇسىندىرۋ كەرەك.
- جاساندى ينتەللەكت جالعان اقپاراتتىڭ ورشۋىنە سەپ بولماي ما؟
— فەيك اقپاراتتىڭ كوبەيۋى - بۇكىل الەمدى الاڭداتىپ وتىرعان ماسەلە. ول ءۇشىن بارلىق ادام اقپاراتتىق ساۋاتتىلىقتى مەڭگەرۋى كەرەك. وسى ۇرەيلەرگە قاراماستان، ج ي- ءدى وڭتايلى پايدالانۋ ادامدارعا جانە قوعامعا كوپ پايدا اكەلۋى مۇمكىن. مىسالى، ءبىلىم بەرۋدە جي مۇعالىمدەرگە جەكە وقۋ جوسپارلارىن جاساۋعا، ستۋدەنتتەردىڭ قاجەتتىلىكتەرىنە جاۋاپ بەرۋگە جانە وقۋ ماتەريالدارىن تيىمدىرەك بەرۋگە كومەكتەسە الادى. جي- ءدى دۇرىس رەتتەۋ، ادامداردى وقىتۋ جانە ەتيكالىق نورمالاردى ساقتاۋ ارقىلى، ونىڭ پايدالى اسەرلەرىن ارتتىرىپ، زياندى اسەرلەرىن ازايتۋعا بولادى.
— قازىرگى ۋاقىتتا قازاقستاندا ج ي قانشالىقتى دامىپ كەلە جاتىر دەپ ايتا الاسىز؟
— قازاقستان ج ي سالاسىنداعى ستراتەگيالىق جوسپارلارىن ايقىنداۋ ءۇشىن 2023-2029 -جىلدارعا ارنالعان تۇجىرىمداما جانە باسقا دا ستراتەگيالىق قۇجاتتار ازىرلەگەن. بۇل قۇجاتتاردا جاساندى ينتەللەكتتى دامىتۋعا باعىتتالعان مىندەتتەر مەن ءىس- شارالار بەلگىلەنگەن. ولار ارقىلى سۋپەركومپيۋتەرلەردى ىسكە قوسۋ، جي پلاتفورمالارىن قۇرۋ جانە قازاق تىلىندەگى ج ي قىزمەتتەرىن دامىتۋ سياقتى ءبىرقاتار جوبا جۇزەگە اسىرىلماق. مەملەكەتتىڭ مۇنداي قولداۋى ارقاسىندا جي سالاسى ءبىزدىڭ ەلدە قارقىندى داميدى دەپ سەنەمىن.
— قورىتا ايتقاندا، ج ي- ءدى ءبىلىم سىندى ماڭىزدى سالالاردا قولدانعان دۇرىس دەپ ويلايسىز با؟
— ءوز جەكە باسىم ج ي- ءدى ادامداردىڭ پايدالانىپ، ءوز سالاسىندا قولدانىپ، مەڭگەرگەنىن قالايمىن. ارينە ءارتۇرلى كەمشىلىكتەر بولۋى مۇمكىن. ءبىراق ءبارىبىر دە جي ەڭ شەشۋشى ءساتتى ادامعا قالدىرادى.
— اڭگىمەڭىزگە كوپ راحمەت!
اۆتور
تالعاتجان مۇحامەتبەك ۇلى