توتەنشە جاعدايدىڭ الدىن الۋ ىسىندە ايتارلىقتاي ولقىلىقتار بار - توقايەۆ

استانا. KAZINFORM - مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ اقوردادا ءوتىپ جاتقان عىلىم جانە تەحنولوگيالار جونىندەگى ۇلتتىق كەڭەستىڭ وتىرىسىندا توتەنشە جاعدايدىڭ الدىن الۋ ىسىندە ايتارلىقتاي ولقىلىقتار بار ەكەنىن اتاپ ءوتتى.

پرەزيدەنتتىڭ سوزىنشە، بارلىق سالاعا يننوۆاتسيالىق تاسىلدەر ەنگىزۋ ءۇشىن قولايلى جاعداي جاسالادى. بۇل رەتتە ءبىرقاتار وزەكتى ماسەلەنى نازارعا الۋ كەرەك.

بىرىنشىدەن، عىلىمنىڭ الەۋەتىن تەحنوگەندىك جانە تابيعي اپاتتاردى بولجاۋ، كليماتتىڭ وزگەرۋىنە قارسى كۇرەسۋ ءۇشىن بارىنشا پايدالانۋ ماڭىزدى.

عىلىمدى مەملەكەت دامۋىنىڭ وزەكتى ماسەلەلەرىنەن بولە-جارا قاراستىرۋعا بولمايدى. ونى ەل مەن قوعام يگىلىگى ءۇشىن ءتيىمدى پايدالانۋ قاجەت. عىلىم دەرەكسىز، ياعني ابستراكتىلى ەمەس، ناقتى قولدانبالى، كۇندەلىكتى ومىردە پايداسى مول سالا بولۋعا ءتيىس. عىلىمي نەگىزسىز جاسالعان شارۋانىڭ سالدارى اۋىر بولۋى مۇمكىن. مۇنى ءومىردىڭ ءوزى دالەلدەپ وتىر.

اپاتتى عىلىمي تۇرعىدان بولجاۋ، ونىڭ ىقتيمالدىعى مەن اسەرىنىڭ اۋقىمىن دەر كەزىندە باعالاۋ وتە ماڭىزدى. سۋ تاسقىنى، ورمان ءورتى جانە الماتىداعى جەر سىلكىنىسى وسىنى ايقىن اڭعارتتى.

«اشىعىن ايتساق، توتەنشە جاعدايدىڭ الدىن الۋ ىسىندە ايتارلىقتاي ولقىلىقتار بار. بۇل - جىلدار بويى شەشىمىن تاپپاعان ماسەلەلەر. ەڭ الدىمەن - بىلىكتى مامانداردىڭ تاپشىلىعى. ءتيىستى عىلىمي قورىتىندى ساپالى جاسالمايدى. سوندىقتان جۇمىس ءتاسىلىن تۇبەگەيلى وزگەرتۋ كەرەك»، - دەدى پرەزيدەنت.

مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆ اقوردادا ءوتىپ جاتقان عىلىم جانە تەحنولوگيالار جونىندەگى ۇلتتىق كەڭەستىڭ وتىرىسىندا قورشاعان ورتانى قورعاۋدىڭ ماڭىزدىلىعى تۋرالى ايتتى. سونداي-اق پرەزيدەنت ب ۇ ۇ اياسىندا 2026-جىلى قازاقستاندا ايماقتىق كليمات سامميتى وتەتىنىن اتاپ ءوتتى.

«جاڭا ايتقانىمداي، كەيىنگى جىلدارى الەمدە تابيعي جانە تەحنوگەندىك اپاتتاردىڭ سانى كۇرت كوبەيدى. ياعني، جاھاندىق يندۋستريالاندىرۋ مەن ۋربانيزاتسيا ۇدەرىسى كليماتتىڭ وزگەرۋىنە تىكەلەي اسەر ەتىپ وتىر. كەيبىر بولجامعا قاراساق، بۇل ءۇردىس الداعى بەس جىلدا الەم ەكونوميكاسىنا شامامەن بەس تريلليون دوللار شىعىن اكەلەدى. سوندىقتان قورشاعان ورتانى قورعاۋ - ءبىز ءۇشىن ماڭىزدى ماسەلەنىڭ ءبىرى.

يۋنەسكو شەشىمىمەن 2020 -جىلى الماتىدا قۇرىلعان وڭىرلىك گلياتسيولوگيالىق ورتالىق كليماتتاعى وزگەرىستەردى زەرتتەۋگە زور ۇلەس قوسىپ كەلەدى. عالىمدارىمىز مۇزدىقتاردىڭ ەرۋىن زەرتتەپ قانا قويماي، سەلدەن جانە مۇزداق كولدەردەن كەلەتىن قاۋىپكە قارسى قورعانىسىمىزدىڭ وسال تۇستارىن كۇشەيتۋ جولدارىن دا ىزدەيدى. گلياتسيولوگيالىق ورتالىقتىڭ الەۋەتىن تولىق پايدالانۋ قاجەت. ۇكىمەت ورتالىقتى عيماراتپەن قامتاماسىز ەتۋ مىندەتىن شەشىپ جاتىر. ەندى قازاقستان ۇكىمەتى مەن يۋنەسكو اراسىنداعى گلياتسيولوگيالىق ورتالىقتىڭ قىزمەتى تۋرالى كەلىسىمدى ۇزارتۋ ماسەلەسىنە ەرەكشە نازار اۋدارۋ قاجەت. سەبەبى ونىڭ مەرزىمى بيىل اياقتالادى. بۇۇ اياسىندا 2026 -جىلى قازاقستاندا ايماقتىق كليمات ءسامميتى وتەدى. بۇل ماڭىزدى ءىس-شارا حالىقارالىق قوعامداستىقتىڭ نازارىن مۇزدىقتاردىڭ ەرۋى، وزەندەر مەن كولدەردىڭ تايازدانۋى، شولەيتتەنۋ، جەردىڭ توزۋى سياقتى پروبلەمالارعا اۋدارۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. سامميتكە دايىندىقتى قازىردەن باستاۋ كەرەك. بۇل جيىن وڭىرلىك جانە جاھاندىق ەكولوگيالىق سىن- قاتەرلەرگە توتەپ بەرۋ ءۇشىن عالىمداردىڭ، ساراپشىلاردىڭ، ساياساتكەرلەردىڭ كۇش-جىگەرىن جۇمىلدىرۋعا ىقپال ەتەتىنىنە سەنىمدىمىن»، - دەدى مەملەكەت باسشىسى.

ەسكە سالا كەتەيىك، بۇعان دەيىن اقوردادا پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ توراعالىعىمەن عىلىم جانە تەحنولوگيالار جونىندەگى ۇلتتىق كەڭەستىڭ وتىرىسى ءوتىپ جاتقانىن حابارلاعان ەدىك.

اۆتور

ايدار وسپاناليەۆ