تەررورلىق شابۋىل قاۋپى كەزىندە نە ىستەۋ كەرەك
استانا. KAZINFORM - تەررورلىق شابۋىلعا الدىن الا دايىندالۋ مۇمكىن ەمەس. بۇل رەتتە، ءارقاشان ساق جۇرگەنىڭىز ابزال. الىسقا بارماي-اق، رەسەيدەگى «كروكۋس سيتي حوللدا» بولعان قايعىلى وقيعانى ەسكە الايىق، بۇل جايت - لاڭكەستىك ارەكەتتەرگە ءاردايىم دايىن بولۋ قاجەتتىگىنە ايقىن دالەل.

ق ر ىشكى ىستەر مينيسترلىگى قاۋىپ تونگەن نەمەسە لاڭكەستىك اكتىسى بولعان كەزدە ءوزىن-ءوزى ۇستاۋ ەرەجەلەرى تۋرالى جادىناما ازىرلەدى. جادىنامادا ەڭ ءبىرىنشى نايزاعاي كەزىندە ازاماتتار حابارلاسا الاتىن جەدەل قىزمەت نومىرلەرى جازىلعان: ءبىرىڭعاي كەزەكشىلىك- ديسپەتچەرلىك قىزمەت - 112؛ پوليتسيا - 102؛ تەرروريزمگە قارسى سەنىم تەلەفونى - 110؛ جەدەل جاردەم - 103.
ەگەر سىزگە قاۋىپ توندىرەتىن قوڭىراۋ كەلسە، اڭگىمەنىڭ ناقتى مازمۇنىن ەستە ساقتاڭىز. سويلەۋ مانەرىن، داۋىس ەرەكشەلىكتەرىن، وزىنە ءتان سوزدەر مەن سويلەۋ مانەرىنە نازار اۋدارىڭىز. اڭگىمەنى جاۋاپ بەرۋ قۇرىلعىسىنا نەمەسە ماگنيتوفونعا جازىپ الۋعا تىرىسىڭىز. تەلەفوندى قويماستان بۇرىن بايلانىسقا شىققان تەلەفون ءنومىرىن جازىپ الۋعا ۇمتىلىڭىز. دەرەۋ پوليتسياعا حابارلاڭىز!
ەگەر ءسىز قورقىتاتىن حات الساڭىز، ونى تازا، تىعىز جابىلعان پلاستيك پاكەتكە سالىپ قويىڭىز. قۇجاتقا ساۋساق ىزدەرىن قالدىرماڭىز. تەك سول نەمەسە وڭ جاعىنان اشىڭىز، كونۆەرتتىڭ شەتتەرىن مۇقيات كەسىڭىز. دەرەۋ پوليتسياعا حابارلاڭىز!
تەررورلىق شابۋىل قاۋپى تۋرالى پوليتسياعا قالاي دۇرىس حابارلاۋ كەرەك؟
ءسىزدىڭ ارەكەتتەرىڭىز قىلمىسكەرلەردىڭ حابارلاماسى نەمەسە لاڭكەستىك اكتىسى تۋرالى جالعان حابار رەتىندە قاراستىرىلماۋ ءۇشىن جەكە اقپاراتىڭىزدى جانە وقيعانىڭ بارلىق ءمان-جايلارىن مىندەتتى تۇردە بەرىڭىز.
جارىلعىش قۇرىلعىنىڭ بەلگىلەرى: انتەننا، ساعات مەحانيزمىنىڭ دىبىسى، ءارتۇرلى سىمدار، باتارەيالار، وقشاۋلاعىش لەنتا، ءتۇرلى يەسىز قالعان زاتتار.
جارىلعىش قۇرىلعىلار كوبىنە قوعامدىق ورىندارعا ورناتىلۋى مۇمكىن: بازارلار، قوعامدىق كولىك ايالدامالارى، دۇكەندەر، ساۋدا جانە ويىن-ساۋىق ورتالىقتارى، الاڭدار، ساياباقتار، اۆتوكولىكتەر.
قانداي جاعداي بولسا دا، ۇرەيلەنبەڭىز!
بەلگىسىز كۇدىكتى نىساندى تاپساڭىز نە ىستەۋ كەرەك؟
ەگەر كولىكتە، كوشەدە، ايالدامادا، پاتەردە، باسقا قوعامدىق ورىندا كۇدىكتى زاتتى (قوراپ، سومكە، پورتفەل) تاپساڭىز، ۇستاماڭىز، اشپاڭىز، جاقىنداماڭىز، قوزعالماڭىز. ۇيالى تەلەفوندى، راتسيانى قولدانباڭىز، وت جاقپاڭىز، سۇيىقتىق قۇيماڭىز، ۇنتاقپەن جاپپاڭىز، مۇمكىندىگىنشە كۇدىكتى زاتتى قورشاڭىز، زاتتىڭ تابىلعان ۋاقىتىن ەستە ساقتاڭىز، «102» تەلەفونى ارقىلى پوليتسياعا حابارلاڭىز.
بالالار مۇنداي جاعدايدا جاقىن ماڭداعى ەرەسەكتەرگە (اتا-انا، مۇعالىم، پوليتسيا قىزمەتكەرى) جەدەل ايتۋ كەرەك.
ادامدار كوپ جينالاتىن جەرلەردە لاڭكەستىك ارەكەتتەر كەزىندەگى مىنەز-قۇلىق
كوپشىلىكتەن، ادامداردان اۋلاق بولىڭىز، جالعىز جۇرۋگە تىرىسىڭىز. تۇنشىعىپ قالماس ءۇشىن گالستۋگىڭىزدى (ورامال جانە ت. ب. ) شەشىڭىز. قاجەت ەمەس نارسەلەردەن ارىلىڭىز. شىنتاقتاردى بۇگىپ، ديافراگمانى قورعاي وتىرىپ، دەنەڭىزگە قاراي باسىڭىز. كيىمدەگى بارلىق تۇيمەلەردى بەكىتىڭىز. كوپشىلىككە قارسى قوزعالماڭىز. ەگەر قۇلاپ قالساڭىز، دەرەۋ باسىڭىزدى قولىڭىزبەن قورعاۋعا تىرىسىڭىز، اياعىڭىزدى تەز تارتىپ، بىردەن تۇرۋعا ۇمتىلىڭىز.
ەگەر ءسىز كوشەدە لاڭكەستىك ارەكەتكە تاپ بولساڭىز، جارىلىس بولعان جەرگە جاقىنداۋعا بولمايتىنىن ەستەن شىعارماڭىز. وقيعا ورنىنان اۋلاق بولۋعا تىرىسىڭىز. عيماراتتاردىڭ بۇرىشتارىنىڭ ارتىنا جاسىرىڭىز. بىردەن جەرگە جاتىڭىز، باسىڭىزدى قولىڭىزبەن جابىڭىز. 102 تەلەفونى ارقىلى پوليتسياعا حابارلاڭىز. زارداپ شەككەندەردى قۇتقارىڭىز. ەلەكتر سىمدارىنىڭ قۇلاۋىنان ساق بولىڭىز. بيىك عيماراتتاردان اۋلاق بولىڭىز. قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى كەلگەندە، بىلگەن اقپاراتپەن ءبولىسىڭىز.
ەگەر ءسىز مىلتىق دىبىسىن ەستىسەڭىز، تەرەزەلەرگە، ەسىكتەرگە جاقىنداماڭىز، تەرەزەلەردىڭ جانىندا نەمەسە ەسىك ويىقتارىندا تۇرماڭىز. مىلتىق داۋىسى ەستىلەتىن كوشەگە قارايتىن بولمەگە كىرۋگە بولمايدى. «102» تەلەفونى بويىنشا پوليتسياعا حابارلاڭىز. بەيتانىس ادامدارعا ەسىك اشپاڭىز. سىرتقا شىقپاڭىز.
لاڭكەستىك ارەكەت عيمارات ىشىندە جاسالسا، بىردەن ەدەنگە جاتىڭىز، باسىڭىزدى قولىڭىزبەن جابىڭىز. تەرەزەلەردەن، شكافتاردان جانە سورەلەردەن اۋلاق ءجۇرىڭىز. جۇگىرمەڭىز، ليفتتەردى پايدالانباڭىز. شىنى جابىلعان قابىرعالاردان اۋلاق بولىڭىز. ەسىك ويىقتارىنا، جۇك كوتەرگىش قابىرعالارعا جاقىن بولىڭىز. اشىق سىمداردى ۇستاماڭىز.
تەررورلىق اكت تۋرالى حابارلاما الساڭىز، توتەنشە جاعدايدا ەۆاكۋاتسيالاۋعا دايىندالىڭىز. قۇجاتتارىڭىزدى، اقشاڭىزدى، ازىق- تۇلىكتەردى سومكەڭىزگە سالىڭىز، ىسقىرىقتىڭ بولۋى دا پايدالى. العاشقى كومەك جيناعىن نەمەسە قاجەتتى ءدارى- دارمەك مولشەرىن دايىنداڭىز. بالكوندار مەن لودجيالاردان جانعىش جانە جانعىش زاتتاردى الىپ تاستاڭىز. راديونى نەمەسە تەلەديداردى قوسىپ، حابارلاردى تىڭداڭىز. ادامدار كوپ جينالاتىن جەرلەردەن اۋلاق بولىڭىز. توتەنشە جانە قىزمەتتىك تەلەفون نومىرلەرىن جاقىن جەردە ۇستاڭىز.
ەۆاكۋاتسيا تۋرالى حابارلاما العان كەزدەگى ارەكەتتەر
سابىرلى بولىپ، قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى قىزمەتكەرلەرىنىڭ نۇسقاۋلارىن ورىنداڭىز. كيىنىڭىز، كەشىگىپ قالعان ارىپتەستەرىڭىز بەن تۋىستارىڭىزعا كومەكتەسىڭىز. عيماراتتان دۇربەلەڭگە بەرىلمەي شىعىڭىز. ەلەكتر قۋاتىن، تۇرمىستىق تەحنيكانى، سۋدى جانە گازدى ءوشىرىڭىز. عيماراتتان الىس بولىڭىز. قوڭىراۋ شالىپ، عيماراتتان شىققان بارلىق ادامداردى تەكسەرىڭىز. پوليتسيا كەلگەنگە دەيىن كۋاگەرلەردىڭ بولۋىن قامتاماسىز ەتىڭىز.
كەپىلگە الۋ كەزىندەگى ارەكەتتەر
دۇرلىكپەڭىز، ايقايلاماڭىز، داۋلاسپاڭىز. كەلىسسوزدەر جۇرگىزۋگە تىرىسپاڭىز. قىلمىسكەرلەردى جەك كورۋ سەزىمىن بىلدىرمەڭىز. قاسىڭىزداعى ادامدارعا كومەكتەسىڭىز. مۇمكىندىك بولسا پوليتسياعا حابارلاسۋ ماڭىزدى. قاشىپ كەتۋگە سەنىمدى بولماساڭىز جۇگىرىپ، ناتيجەسىز قادامدارعا بارماڭىز.
كەپىلگە الىنعانداردى بوساتۋ ماقساتىندا ارنايى وپەراتسيا كەزىندەگى ارەكەتتەر
ەدەنگە بەتتى تومەن قاراتىپ جاتۋ كەرەك. قولدارىڭىزدى باستىڭ ارتقى جاعىندا ۇستاڭىز. ارنايى كۇشتەرگە قاراي جۇگىرمەڭىز. تەرەزەلەر مەن ەسىكتەردەن الىس بولىڭىز. قىلمىسكەرلەردەن قارۋ الماڭىز. قىلمىسكەرلەرمەن كۇرەسپەڭىز. ءتيىستى شارالار اياقتالمايىنشا، ءوز بەتىنشە تۇرماڭىز، نارازىلىق بىلدىرمەڭىز!
ايتا كەتسەك، 1 -ءساۋىر كۇنى ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتى اقتاۋدا پروكۋراتۋرا قىزمەتكەرلەرىمەن بىرگە تەرروريزم جاساۋعا دايىندالعان جەرگىلىكتى تۇرعىندى ۇستاعانىن مالىمدەدى.
سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ رەسمي وكىلى ايبەك سمادياروۆ قازاقستاندىقتارعا قاي ەلدە جۇرسە دە ساق بولۋدى ەسكەرتتى.
اۆتور
ورالحان قوجانوۆ