تاريحتاعى تۇڭعىش تىڭشى ايەل

 استانا. قازاقپارات - باتىس جۇرتىنىڭ تىڭشىلىققا قاتىستى جازبالارىندا دەليلا دۇنيە تاريحىنداعى تۇڭعىش ايەل تىڭشى رەتىندە قارالادى. ول جاڭا ەرادان بۇرىنعى Х عاسىردا ءومىر سۇرگەن. دەليلا (Delilah) ءسوزى اعىلشىن تانىمىندا تىڭشى ايەل دەگەن اتاۋعا پارا-پار قولدانىلادى.

барлаушы
Фото: qaz.sarbaz.kz

دەليلا ءومىر سۇرگەن زامان قۋعىن-سۇرگىنى مەن داۋ-دامايى تولاستاماعان زامان ەكەن.

ونىڭ بالالىق شاعى كەدەيلىكپەن وتكەنىمەن ەرەكشە اقىلدى، زەرەك بولىپ ءوسىپتى. ول پالەستين ەلىندەگى ەكى كۇشتى ۇلىس فيليستيملياندار مەن ەۆرەيلەردىڭ جەرگە تالاسىپ، قىزىل-قىرمان سوعىس جۇرگىزىپ جاتقان جىلدارى ەدى. ەۆرەيلەردەن مۇسا ەسىمدى باتىر شىعىپ، ءوز باۋىرلارىن ازاپ پەن قيىنشىلىققا تولى ەگيپەت ەلىنەن پالەستين ەلىنە ورنالاستىرىپتى، ايتسە دە، ولار فيليستيمليانداردىڭ قارسىلىعىنا تاپ بولادى. جەرىن قورعاعان فيليستيمليان جۇرتىن ءبىر-اق تۇندە قىرىپ، ەرلەرىن قۇل، ايەلدەرىن كۇڭ ەتەدى.

ەكى ەل اراسىنداعى سوعىس ۇزاققا سوزىلادى. اقىر سوڭىندا فيليستيمليان ەلى قايتا باسىمدىلىققا ءوتىپ، ەۆرەي جۇرتىن ىعىستىرا باستاپتى. سول كەزدە ەۆرەيلەردەن سامسون ەسىمدى باتىر شىعادى، جاۋلارى ونىڭ اتىن ەستىگەندە زارەلەرى ۇشىپ، قارسى اتتاپ باسا الماي المايدى ەكەن. ەرجۇرەك، باتىر سامسوندى باعىندىرماسا، ەۆرەي جۇرتىن جەڭە المايتىنىن بىلگەن فيليستيملياندار، باتىردىڭ ءالسىز ءتۇسىن ىزدەي باستايدى.

بارلىق باتىرلارعا ورتاق اتاققۇمارلىق سامسوننىڭ دا بويىندا بار-دى. فيليستيملياندار سۇلۋ دا، ايلالى دەليلانى سامسوننىڭ قاسىنا جۇمسايدى. سامسون دا ونى قاتتى ۇناتىپ، سىرىن ايتادى. سوندا دەليلا: «باتىرىم، ءسىز دۇنيەدەگى ەڭ كۇشتى ادامسىز، دۇنيەدە ءسىزدى قورقىتا الار نە بار؟» دەپ سۇرايدى. سامسون الدامشى ايەلدىڭ تىلىنە ەرىپ، ءوزىنىڭ جەتى قابات ورىلگەن قايىستان قاتتى قورقاتىنىن، ونىمەن ءوزىن بايلاسا بوسانىپ شىعا المايتىنىن ايتادى.

دەليلا قۇپيانى فيليستيملياندارعا ايتادى. جاۋلارى باتىردى جەتى قابات ورىلگەن قايىس ارقانمەن بايلايدى. ءبىراق، سامسون دۇشپاندارى ويلاعانداي اقىماق ەمەس ەكەن. ول وتىرىك ايتىپتى. فيليستيمليان اسكەرىن قىرىپ، بۇعاۋدان بوسانىپ كەلگەن سامسون دەليلانى ولتىرمەككە ۇمتىلادى. اتاققۇمار ەركەكتى جەڭۋدىڭ جاقسى امالى جىلاۋ ەكەنىن بىلەتىن ايەل سامسوننىڭ باۋىرىنا تىعىلىپ:

«مەنى فيليستيملياندار ماجبۇرلەدى، مەن بايقۇستا نە امال بار دەيسىڭ؟» دەپ ەگىلە تۇسەدى. جۇرەگى ەلجىرەگەن باتىر، ايەلدى تىپتەن جاقسى كورە تۇسەدى دە، وعان شىن سىرىن ايتادى. سامسون: «كۇش-قۋاتىمنىڭ ءبارى شاشىمدا، شاشىمدى قىرقىپ تاستاسا، مەنىڭ جاي ادامداردان ايىرماشىلىعىم بولماي قالادى» دەيدى. دەليلا ۇيقىداعى باتىردىڭ شاشىن قىرقادى دا، ءوز جاقتاستارىنا حابار بەرەدى. فيليستيملياندار سامسوندى كىسەندەپ، زىندانعا تاستايدى.

فيليستيملياندار جىل بويى تويلايدى. دەليلا دا جىل بويى سايقال كۇلكىسىنەن تىيىلمايدى. جاۋلارى باتىر شاشىنىڭ قايتا ءوسىپ كەتەتىنىن ۇمىت قالدىرسا كەرەك، ءبىر جىلدان كەيىن سامسون قايتا قاهارىنا ءمىنىپ، بار جاۋىن قىرىپ سالادى.

زامان ءوتىپ باتىر دا، دەليلا دا ومىردەن وتەدى. زامسوننىڭ قۇلىپتاسىنا: «ول - ايەلدەر بولماعاندا ناعىز قاهارمان بولار ەدى» دەگەن سوزدەر جازىلسا، دەليلانىڭ قۇلىپتاسىنا: «ول - ءبىر قاهارماننىڭ تۇبىنە جەتتى، سونىمەن قاتار ءبىر قاهارماندى جاراتتى، قالاي ايتساڭىز دا، ول وسىلاي ىستەي العان ايەل. ماڭگى ەسكە الۋعا لايىق» دەپ جازىلعان.

تىڭشىلىقتىڭ ءتۇرى مەن تەحنيكاسى دامىعان زاماندا تاريح قويناۋىندا قالعان بۇل اڭگىمەنى ەسكە الىپ وتىرۋدىڭ قاجەتى دە جوق بولار، ءبىراق، تەڭدەسى جوق باتىردىڭ دا ءالسىز تۇسى - ايەل زاتى. ەردى ەر قىلاتىن دا، جەر قىلاتىن دا - ايەل ەكەنىن جىگىتتەر قاۋىمى ەستەن شىعارماعانى ءجون.

دايىنداعان: مەيىرجان اۋەلحان ۇلى

massaget.kz

سوڭعى جاڭالىقتار