تالدىقورعان ماڭىنداعى تاريحي پەتروگليفتەر جويىلىپ كەتۋى مۇمكىن - قوعام بەلسەندىلەرى
الماتى. KAZINFORM - الماتىدا «تالدىقورعان وڭىرىندەگى بىرەگەي پەتروگليفتەردىڭ جويىلۋ قاۋپى» تاقىرىبىندا باسپا ءسوز ءماسليحاتى ءوتتى.
جيىنعا سپيكەر رەتىندە «پەتروگليفتەردىڭ ىزشىلەرى» ق ق ۇيلەستىرۋشىسى ولگا گۋميروۆا، قوعام قايراتكەرى مۇحتار تايجان، تەكەلى قالالىق قوعامدىق پالاتانىڭ وكىلى ناتاليا حاباروۆا، «زەلەنوە سپاسەنيە» («جاسىل قۇتقارۋ» ) ەكولوگيالىق قوعامىنىڭ جەتەكشىسى سەرگەي كۋراتوۆ قاتىستى.
بيىل 9-اقپاندا قىزىلتاس جوتاسى اۋدانىندا (تالدىقورعان قالاسىنان 4 شاقىرىم جەردە) ەكى وندىرىستىك جارىلىس بولدى. ونىڭ ءبىرىن قالا تۇرعىندارى ۆيدەوعا ءتۇسىرىپ العان. بۇل ايماقتا عالىمدار ءالى زەرتتەمەگەن، تاريحي ەسكەرتكىشتىڭ رەسمي مارتەبەسى بەرىلمەگەن كوپتەگەن پەتروگليفتەر بار بولىپ شىقتى. سونداي-اق مۇندا ساراپشىلار مەن عىلىمي ەرىكتىلەردىڭ بارلاۋ ناتيجەسىندە تابىلعان بىرەگەي، تەڭدەسى جوق جارتاس سۋرەتتەرى بار. بۇل تۋرالى «پەتروگليفتەردىڭ ىزشىلەرى» قوعامدىق قورىنىڭ ۇيلەستىرۋشىسى ولگا گۋميروۆا ايتتى.
سپيكەردىڭ سوزىنشە، وتكەن جىلى «اتامەكەن» ر ك پ الاڭىندا قوعام، اكىمدىك وكىلدەرى مەن ديوريت ءوندىرۋشى «تەمىربەتون» كاسىپورنى اراسىندا اتالعان ماسەلەنى شەشۋ تۋرالى كەلىسىمگە قول جەتكەن بولاتىن.
«ول ءۇشىن ەرىكتىلەر قاجەتتى قۇجاتتاردى، ونىڭ ىشىندە تەحنيكالىق- ەكونوميكالىق نەگىزدەمە، قوعامدىق تىڭداۋلار حاتتاماسىن، ارحەولوگيالىق ساراپتامانى، اپاتتىق قازبا جۇمىستارى تۋرالى ەسەپتەر مەن باسقا دا قۇجاتتاردى الۋى كەرەك بولعان. سونىمەن قاتار مادەنيەت مينيسترلىگى تاراپىنان ارنايى كوميسسيانى قۇرۋ ۇسىنىلعان ەدى. الايدا قوعام بەلسەندىلەرى ول قۇجاتتاردى ءالى العان جوق. كوميسسيانىڭ قورىتىندىسىنا قاتىستى سۇراقتار كوپ. ال 9 -اقپاندا كاسىپورىن جۇمىسىن قايتا باستادى. قىزىلتاس جوتاسى الىپ كەشەن بولعاندىقتان داۋ-داماي باسىلار ەمەس. ءبىز مۇقيات تەكسەرىستەردى جۇرگىزۋدى ۇسىندىق. قازىر ءبىز كەن ورنىنىڭ باسقا دا يگەرۋ جۇمىستارى بولۋى مۇمكىن ەكەنىن ەستىپ وتىرمىز»، - دەدى ولگا گۋميروۆا.
قوعام بەلسەندىلەرى جوبانىڭ تەحنيكالىق- ەكونوميكالىق نەگىزدەمەسىن، ارحەولوگيالىق جانە ەكولوگيالىق ساراپتاما ماتەريالدارىن، قوعامدىق تىڭداۋ حاتتاماسى مەن 32 ساق قورعانىندا جۇرگىزىلگەن ارحەولوگيالىق قازبا جۇمىستارىنىڭ ەسەبىن سۇراعان. الايدا «تەمىربەتون» ج ش س مەن «كازارحەولوگيا» ج ش س (ارحەولوگيالىق ساراپتاما جۇرگىزگەن) ارحەولوگيالىق زەرتتەۋلەر بويىنشا ەسەپ بەرۋدەن باس تارتىپ وتىر.
قوعام قايراتكەرى مۇحتار تايجان تاريحي ەسكەرتكىشتەردى قورعاۋدا جۇيەلى زاڭ بۇزۋشىلىق بار ەكەنىن ايتتى.
«ءبىر جەكە كومپانيا رۇقسات الۋ ءۇشىن ەكىنشى جەكە كومپانياعا اقشا بەرە وتىرىپ جۇگىنەدى. بۇل - تىكەلەي مۇددەلەر قاقتىعىسى. مەن مۇنداي رۇقساتتاردى بەرۋگە قۇقىعى بار 200-دەن استام جەكە ۇيىمنىڭ بار ەكەنىن ءبىلدىم. مەنىڭ ويىمشا بۇل - ءبىزدىڭ زاڭناماداعى جۇيەلى قاتەلىك. دەپۋتاتتارعا وسىعان نازار اۋدارۋعا كەڭەس بەرەمىن. ەسكەرتكىشتەردى ساقتاۋ ماسەلەسى مەملەكەتتىڭ قۇزىرىندا بولۋى كەرەك»، - دەپ اتاپ ءوتتى ول.
تەكەلى قالالىق قوعامدىق پالاتانىڭ وكىلى ناتاليا حاباروۆانىڭ ايتۋىنشا، وتكەن جىلى تالدىقورعان قالاسىنىڭ اكىمى «ەسكەرتكىشتەردى جويۋدى توقتاتامىز» دەپ ەل الدىندا ۋادە بەرگەن.
«ول ۋادە جاي ءسوز بولىپ شىقتى. جەرگىلىكتى قوعام بەلسەندىسى دينارا باكىروۆا 2020 -جىلدان بەرى وبلىس، قالا اكىمى اپپاراتىنان باستاپ، بارلىق قۇزىرلى ورگاندارعا جۇگىنگەن. الايدا ونىڭ وتىنىشتەرى ەلەۋسىز قالىپ وتىر»، - دەدى ناتاليا حاباروۆا.
«زەلەنوە سپاسەنيە» («جاسىل قۇتقارۋ» ) ەكولوگيالىق قوعامىنىڭ جەتەكشىسى سەرگەي كۋراتوۆ پەتروگليفتەر سەكىلدى ەسكەرتكىشتەردى جىلجىتۋ مۇمكىن ەمەس ەكەنىن، سەبەبى جارتاستاعى بەينەلەر، قورعاندار مەن جارتاستار ءبىرتۇتاس دۇنيە ەكەنىن اتاپ ءوتتى.
«بۇل - مادەني لاندشافت. ولار ادام مەن تابيعاتتىڭ بىرىككەن تۋىندىسى. تاريحي، مادەني جانە ەكولوگيالىق تۇرعىدان العاندا ەرەكشە جالپى ادامزاتتىق قۇندىلىققا يە ارحەولوگيالىق ەسكەرتكىشتەر»، - دەدى ول.
جيىنعا قاتىسۋشىلار قوعام وكىلدەرىن تارتا وتىرىپ، قايتا تەكسەرىس جۇمىسىن ۇيىمداستىرۋ قاجەتتىگىن ايتتى.
اۆتور
دۋمان ارعىنگەلدى
