ەۋرونىڭ قۇنى قۇلدىراپ بارادى
استانا. قازاقپارات - الەمدىك قارجى نارىعىندا دوللار كۇرت كوتەرىلسە، ەۋرو قۇلدىراپ بارادى. كەيىنگى ايلاردا دوللار العاش رەت 156 يەننەن استى. ال ەۋرونىڭ دەڭگەيى ەڭ تومەنگى شەگىنە جەتىپ، 1,05 دوللارعا تومەندەدى.
ەۋرو، جاپون يەناسى مەن كانادالىق دوللاردىڭ قۇنى كەتىپ بارادى. ەسەسىنە دوللار كۇش الدى. بۇعان نە سەبەپ؟
كەيىنگى ونجىلدىقتا دەس بەرمەي تۇرعان ەۋرو قۇلدىراپ بارادى. دوللار مەن ەكى ارادا ايىرباس باعامى ەداۋىر اۋىتقىپ، 1 ەۋرو شامامەن 1,05 ا ق ش دوللارىنا تەڭەستى. بۇل - بيىلعى جىلدىڭ ەڭ تومەنگى كورسەتكىشتەرىنىڭ ءبىرى. وسىلايشا، ەۋرونىڭ دوللارعا قاتىستى قۇنى قۇلدىراۋ تەندەنتسياسىن ايقىن كورسەتىپ وتىر.
ال ا ق ش دوللارىنا اسەر ەتەتىن بىرنەشە فاكتور بار. ەڭ نەگىزگىسى - ىشكى جانە سىرتقى ساياساتتاعى وزگەرىستەر. دونالد ترامپتىڭ ا ق ش پرەزيدەنتى بولىپ قايتا سايلانۋى مەن ونىڭ ەكونوميكالىق ساياساتى دوللاردىڭ نىعايۋىنا ىقپال ەتىپ وتىر.
ساراپشىلاردىڭ ايتۋىنشا، ەگەر ترامپ جوسپارلاعان تاريفتەر مەن ەكونوميكالىق شارالار ىسكە اسسا، دوللاردىڭ دەڭگەيى مۇنان دا ارتۋى مۇمكىن. ا ق ش- تىڭ ساياسي جانە ەكونوميكالىق تۇراقتىلىعى دوللاردى الەمدەگى ەڭ سەنىمدى جانە قاۋىپسىز ۆاليۋتا رەتىندە كورسەتتى. ينۆەستورلار دوللارعا سۇرانىستى ارتتىرعان سايىن ونىڭ قۇنى سوعۇرلىم وسە بەرەدى.
سونداي-اق ا ق ش-تىڭ ورتالىق بانكى، فەدەرالدى رەزەرۆ جۇيەسى پايىزدىق مولشەرلەمەنى جوعارىلاتىپ، دوللاردى كۇشەيتەدى. بۇل ونى ساتىپ الۋ سۇرانىسىن ارتتىرادى. بۇعان قوسا تاريفتەردى ەنگىزۋ، سالىق رەفورمالارى سياقتى ا ق ش- تاعى ينفلياتسياعا قارسى شارالار دوللاردىڭ قۇنىنا اسەر ەتۋى ىقتيمال.
دوللار كۇشەيسە، كوپ سالاعا اسەر ەتەدى
بۇل ءوسىم الدىمەن ا ق ش-تىڭ ەكسپورت باعاسىن شەتەلدە ارتتىرىپ، قۇنىن قىمباتتاتادى. ال يمپورت، كەرىسىنشە، ارزاندايدى. بۇل امەريكالىق كومپانيالاردىڭ الەمدىك نارىقتا باسەكەگە قابىلەتتىلىگىن تومەندەتە تۇسەدى. سونداي-اق دوللار ءوسىمى مۇناي، التىن سياقتى شيكىزات تاۋارلارىنىڭ حالىقارالىق نارىقتاعى قۇنىن تومەندەتۋى مۇمكىن. ويتكەنى بۇل وزگە ۆاليۋتامەن سالىستىرعاندا قىمباتتايدى.
تاعى دا زيان شەگەتىن دامۋشى ەلدەردىڭ ەكونوميكاسى. ولاردىڭ سىرتقى قارىزى كوبىنە دوللارمەن بەرىلەدى. بۇل قارىزدىڭ قايتارۋ قۇنىن ارتتىرىپ، قارجىلىق قىسىم تۋدىرۋى عاجاپ ەمەس.
دوللار ءوسىپ، كوپ ەلدىڭ ۆاليۋتاسى قۇنسىزداندى
دوللار ءوسىمى ءبىراز ەلدىڭ ۆاليۋتاسىنا اسەر ەتىپ وتىر. ونىڭ كوتەرىلۋى اسىرەسە ەۋروپا مەن جاپونيانىڭ اقشاسىن السىرەتىپ جىبەردى. ەۋرو %1,75، ال جاپون يەنى %1,5 تومەندەدى. ورتالىق جانە شىعىس ەۋروپاداعى ۆەنگر فورينتى مەن پولياك زلوتاسى شامامەن %2- كە ارزاندادى.
سولتۇستىك امەريكادا دا كانادالىق دوللار، مەكسيكالىق پەسو دوللارمەن سالىستىرعاندا قۇنسىزدانىپ وتىر. ازيا اقشالارى دا قۇلدىرادى. مىسالى، تايلاند باتى %1,8، مالايزيالىق رينگگيت %1,4 دوللارعا قاتىستى تومەندەدى.
دوللاردىڭ كۇشەيۋى يران ريالىن قۇنسىزداندىردى
يران ۆاليۋتاسى دا تاريحي مينيمۋمعا دەيىن تومەندەدى. تەگەران ترەيدەرلەرىنىڭ ايتۋىنشا، ريال باعامى ا ق ش- تاعى پرەزيدەنت سايلاۋى كۇنى ءبىر دوللار ءۇشىن 703 مىڭعا جەتكەن. قازىر ءسال تومەندەدى. ساراپشىلار مۇنى ەكونوميكالىق سانكسيا، ىشكى نارىقتاعى ماسەلەلەر جانە ساياسي تۇراقسىزدىقتىڭ اسەرىمەن بايلانىستىرىپ وتىر. دوللاردىڭ كۇشەيۋى دە يران اقشاسىنا قوسىمشا قىسىم جاسادى. ريالدىڭ قۇنسىزدانۋى يمپورتتىق تاۋارلاردىڭ قىمباتتاۋى مەن ينفلياتسيانىڭ وسۋىنە اكەپ سوقتى.
امير اگايان، جەرگىلىكتى تۇرعىن:
- ترامپ سانكتسيانى ودان سايىن كۇشەيتەتىن شىعار. بۇل ءبىزدىڭ پايدامىزعا ەمەس، كەرىسىنشە، قۇلدىراۋىمىزعا اكەلەدى. ەكونوميكامىز بەن الەۋمەتتىك جاعدايىمىز السىرەپ كەتپەسە بولار ەدى. قىسقاسى، مۇناي راسىندا ارزانداپ، دوللار كوتەرىلسە، جاھاندىق ەكونوميكادا وزگەرىستەر بولادى. بۇل تۇپتەپ كەلگەندە، ءار مەملەكەتتىڭ ەكونوميكالىق جاعدايىنا بايلانىستى بولماق.
24.kz
