قازاقستان گ ف ر- عا 850 ميلليون دوللار بولاتىن شيكىزاتتىق ەمەس قوسىمشا 100 ءتۇرلى تاۋار ەكسپورتىن ۇلعايتۋعا دايىن
قاسىم- جومارت توقايەۆ كەشە ورتالىق ازيا مەملەكەتتەرى باسشىلارىنىڭ گەرمانيا كانتسلەرى ولاف شولسپەن كەزدەسۋىنە قاتىستى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات اقوردانىڭ باسپا ءسوز قىزمەتىنە سىلتەمە جاساپ.

مەملەكەت باسشىسى قوناقجايلىق كورسەتكەنى جانە سامميتتى جوعارى دەڭگەيدە ۇيىمداستىرعانى ءۇشىن ولاف شولتسكە العىس ايتتى. قاسىم- جومارت توقايەۆ «س5+گەرمانيا» ديالوگىن وتكىزۋ وتە وزەكتى ەكەنىن اتاپ ءوتتى.
پرەزيدەنت ىنتىماقتاستىقتى دامىتۋدىڭ باسىم باعىتتارىنا ەگجەي- تەگجەيلى توقتالىپ، ساۋدا- ەكونوميكالىق كووپەراتسيانى كەڭەيتۋدى باستى مىندەت رەتىندە اتادى.
- گەرمانيامەن جالپىايماقتىق ساۋدا- ساتتىق قارقىندى دامىپ كەلەدى جانە وتكەن جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا ونىڭ كورسەتكىشى 11 ميلليارد دوللاردى قۇرادى. وسى تاۋار اينالىمىنىڭ 80 پايىزدان استامى قازاقستانعا تيەسىلى. ءبىز گ ف ر- عا جالپى سوماسى 850 ميلليون دوللار بولاتىن قوسىمشا 100 شيكىزاتتىق ەمەس تاۋار ءتۇرى بويىنشا ەكسپورتتى ۇلعايتۋعا دايىنبىز. بۇل جەردە مۇناي حيمياسى، مەتاللۋرگيا، تاماق ونەركاسىبى ونىمدەرى تۋرالى ءسوز بولىپ وتىر، - دەدى مەملەكەت باسشىسى.

قاسىم- جومارت توقايەۆتىڭ پىكىرىنشە، ءوزارا تاۋار اينالىمىنىڭ ءوسىمى ايماق ەلدەرىنەن يمپورتتالاتىن ونىمدەرگە قاتىستى ۇزاقمەرزىمدى كەلىسىمشارت جاساۋعا، سونداي- اق ەۋروپا وداعىنىڭ باس جۇيەسىندەگى جەڭىلدىكتەر (GSP+) سياقتى ورتالىق ازيا مەملەكەتتەرىنە دە ارنايى ساۋدا جەڭىلدىكتەرىن ۇسىنۋعا ىقپال ەتە الادى.
پرەزيدەنت ساۋدا شارتتارىن جەڭىلدەتۋ جونىندە ۇسىنىستار ازىرلەۋ ءۇشىن سالالىق ۆەدومستۆولاردىڭ باسشىلارى دەڭگەيىندە بىرلەسكەن جۇمىس توبىن قۇرۋدى ۇسىندى.
- قازاقستان سانكتسيالىق تەكەتىرەستەرگە قارسى. ويتكەنى ساياسي تۇرعىدا نەگىزدەلگەن شەكتەۋلەر حالىقارالىق قاتىناستارداعى جالپى احۋالعا سىزات تۇسىرەدى جانە مەملەكەتتەر اراسىنداعى ساۋدا- ەكونوميكالىق ىنتىماقتاستىقتىڭ دامۋىنا كەرى اسەر ەتەدى. سونىمەن بىرگە ءبىز ايماقتىق ساياساتتاعى سانكسيالىق شەكتەۋلەردى ەسكەرۋگە ءماجبۇرمىز. بەيبىتشىلىك پەن ىنتىماقتاستىقتىڭ ءوزارا ءتيىمدى فورمۋلاسىن تابۋ ءۇشىن سىندارلى ديپلوماتيانىڭ ۋاقىتى كەلدى دەپ سانايمىز. مەن بۇل تۋرالى جۋىردا وتكەن ب ۇ ۇ باس اسسامبلەياسى سەسسياسىنىڭ مىنبەرىندە سويلەگەن سوزىمدە ايتتىم. قازاقستان بارلىق مۇددەلى مەملەكەتپەن اراداعى كەدەرگىسىز ساۋدانى دامىتۋدى جانە ينۆەستيتسيالىق ىنتىماقتاستىق ورناتۋدى جاقتايدى. قۇرمەتتى كانتسلەر، كەشە ەكونوميكالىق ىنتىماقتاستىق ماسەلەلەرى جونىندە سىزبەن جانە گەرمانيانىڭ جەتەكشى كومپانيالارىنىڭ باسشىلارىمەن تابىستى كەلىسسوز جۇرگىزدىم. مۇنداي ىقپالداستىقتىڭ كەلەشەگى جارقىن بولادى دەپ سانايمىن، - دەدى قاسىم- جومارت توقايەۆ.
قازاقستان پرەزيدەنتى اۋىل شارۋاشىلىعىن كەلەسى باسىم باعىت رەتىندە اتاپ ءوتتى. مەملەكەت باسشىسى گەرمانيالىق سەرىكتەستەردىڭ قولداۋىمەن قازاقستاندا ورنىقتى ەگىنشىلىكتىڭ ايماقتىق ورتالىعىن قۇرۋدى ۇسىندى. ونىڭ ايتۋىنشا، اتالعان ورتالىق تەوريالىق ازىرلەمەلەر بويىنشا تاجىريبە الماسۋعا، سونداي- اق ولاردى قولدانىسقا ەنگىزۋگە جانە كوممەرتسيالاندىرۋعا سەپتىگىن تيگىزە الار ەدى.
مەملەكەت باسشىسى ينۆەستيتسيالىق سەرىكتەستىكتى ودان ءارى دامىتۋدىڭ پەرسپەكتيۆاسى زور ەكەنىنە نازار اۋداردى.
- گەرمانيا 30 جىلدان استام ۋاقىت ەل ەكونوميكاسىنىڭ نەگىزگى ينۆەستورلارىنىڭ قاتارىندا كەلەدى. قازاقستان گ ف ر- مەن ءوزارا ءتيىمدى ىنتىماقتاستىقتى جالعاستىرۋدى كوزدەيدى جانە ESG قاعيداتتارىن ساقتاي وتىرىپ، نەمىس ينۆەستورلارى ءۇشىن بارلىق قاجەتتى جاعدايدى جاساۋعا دايىن، - دەدى مەملەكەت باسشىسى.
قاسىم- جومارت توقايەۆ ايماققا گەرمانيانىڭ ءىرى بانكتەرىن تارتۋ ينۆەستيتسيالىق ىنتىماقتاستىققا تىڭ سەرپىن بەرەتىنىن اتاپ ءوتتى.
پرەزيدەنت كولىك- ترانزيت سالاسىندا ءتيىمدى ىقپالداستىق ورناتۋ قاجەت ەكەنىنە توقتالدى.
- بۇگىندە ورتالىق ازيا ايماعى جاھاندىق تاسىمالدىڭ نەگىزگى بولىگىنە اينالىپ كەلەدى. وسى رەتتە ءوڭىر «سولتۇستىك - وڭتۇستىك»، «شىعىس - باتىس» باعىتتارى بويىنشا قۇرلىق كوپىرى رەتىندە ماڭىزدى ءرول اتقارادى. اسىرەسە، ترانسكاسپي باعدارىن دامىتۋدىڭ جانە ونى Global Gateway ستراتەگياسىمەن ۇشتاستىرۋدىڭ ماڭىزى ارتا ءتۇستى. ورتامەرزىمدى پەرسپەكتيۆادا اتالعان ءدالىز ارقىلى جۇك تاسىمالداۋ اعىنىنىڭ كولەمى بەس ەسە ارتار ەدى. وسى باعىتتا جوسپارلى جۇمىستار جۇرگىزىلۋدە. گەرمانيالىق سەرىكتەستەردى ترانسكاسپيي باعدارى مەن كاسپيي تەڭىزى پورتتارىن دامىتۋعا، سونداي- اق بىرلەسكەن كەمە ءوندىرىسىن قولعا الۋعا جانە لوگيستيكالىق ورتالىقتار اشۋ ىسىنە بەلسەندى اتسالىسۋعا شاقىرامىز، - دەدى مەملەكەت باسشىسى.
قاسىم- جومارت توقايەۆتىڭ ايتۋىنشا، قازاقستان كاسىپورىندارى الەمدىك نارىقتاعى تيتان مەن باسقا دا ماتەريالدارعا دەگەن تاپشىلىقتىڭ ورنىن تولتىرۋعا ءازىر. مەملەكەت باسشىسى ەكولوگيا سالاسى مەن «جاسىل» ەكونوميكانى دامىتۋدى ىقپالداستىقتىڭ كەلەسى ماڭىزدى باعىتى رەتىندە اتاپ ءوتتى.
پرەزيدەنت استانادا ايماقتاعى بارلىق ەلدى قامتيتىن سۋتەگى ديپلوماتياسى كەڭسەسىن اشقانى ءۇشىن نەمىس تاراپىنا ريزاشىلىعىن ءبىلدىردى.
سونداي- اق گەرمانيا ۇكىمەتىنىڭ «جاسىل ورتالىق ازيا» باستاماسىنا جوعارى باعا بەردى. بۇل «ورتالىق ازياعا ارنالعان سۋ باستاماسى» جوباسىنىڭ جالعاسى سانالادى.
قاسىم- جومارت توقايەۆ تەرروريزم، ءدىني ەكسترەميزم، ەسىرتكى تاسىمالى، ترانسۇلتتىق قىلمىس سياقتى ورتالىق ازيا ايماعى ءۇشىن اسا قاۋىپتى سىن- قاتەرلەرگە نازار اۋداردى.
مەملەكەت باسشىسى گەرمانيانىڭ جەكە جوبالارى ارقىلى، سونداي- اق ەۋروپا وداعى، ەۋروپاداعى قاۋىپسىزدىك جانە ىنتىماقتاستىق ۇيىمى مەن باسقا دا حالىقارالىق قۇرىلىمدار اياسىندا وسى جانە وزگە دە قاۋىپ- قاتەرلەرگە تويتارىس بەرۋ جونىندەگى كۇش- جىگەرىن وڭ باعالادى.
قازاقستان پرەزيدەنتى اۋعانستانداعى جاعدايعا ارنايى توقتالدى. ونىڭ پىكىرىنشە، بۇل ەلدەگى گۋمانيتارلىق داعدارىستىڭ الدىن الۋ ءۇشىن حالىقارالىق قوعامداستىقتىڭ، اسىرەسە ورتالىق ازيا مەملەكەتتەرىنىڭ كۇش- جىگەرىن قولداۋدى جالعاستىرۋ قاجەت. وسى رەتتە پرەزيدەنت الماتىدا ورتالىق ازيا مەن اۋعانستان ءۇشىن ب ۇ ۇ- نىڭ ورنىقتى دامۋ جونىندەگى ايماقتىق ورتالىعىن اشۋ ماڭىزدى ەكەنىن ايتتى.
مەملەكەت باسشىسى ءسوزىن قورىتىندىلاي كەلە، گەرمانيانىڭ ساياسي ىقپالى مەن ەكونوميكالىق مۇمكىندىگىن ورتالىق ازيا ەلدەرىنىڭ وراسان زور الەۋەتىمەن ۇشتاستىرۋ ايماقتىڭ ورنىقتى دامۋىنا ەلەۋلى ۇلەس قوسا الاتىنىنا سەنىم ءبىلدىردى.
سونىمەن قاتار كەزدەسۋدە كانتسلەر ولاف شولتس، قىرعىزستان پرەزيدەنتى سادىر جاپاروۆ، تاجىكستان پرەزيدەنتى ەمومالي راحمون، وزبەكستان پرەزيدەنتى شاۆكات ميرزييەۆ، تۇرىكمەنستان حالك ماسلاحاتىنىڭ ءتوراعاسى گۋربانگۋلى بەردىمۇحامەدوۆ ءسوز سويلەدى.